Walakazi fu Kiambote Vana Meso ma Nzambi
Walakazi fu Kiambote Vana Meso ma Nzambi
ETOKO dimosi kuna Japão wasivika kikilu vava muntu mosi kansonga e ngemba. Muntu ndioyo salu kia misionario kasadidinge muna nsi yayina ke mvu miayingi ko ye katoma zaya nding’a ya esi Japão ko. Kana una vo i wau, wankingulanga konso lumingu muna longoka yandi Nkand’a Nzambi. Kuna ngemba ye luzindalalu lwawonso, wavananga e mvutu za yuvu kamvanganga.
Etoko diodio kevilakana nkutu ko e ngemba kasongwa kwa misionario ndioyo. Wayindula vo, ‘wau vo Nkand’a Nzambi wakitula muntu ndioyo se nkwa ngemba, omono mpe mfwete wo longoka.’ Ediadi diankasakesa mu longoka mambu mana kateka zaya ko. Elo, o walakazi ulenda simba ntim’a muntu yo kumfila mu vanga diambu.
O Walakazi i Fu Kesonganga o Nzambi
Ke dianzenza ko mu songa walakazi kw’awana tuzayanene yau, kadi o mvovo walakazi usongele vo songa zola kwa yitu. * O walakazi i fu kesonganga o Nzambi. Yesu wavova vo S’andi ezulu kesonganga kaka walakazi kw’awana bekunzolanga ko, kansi “kuna kwa ntokozi” mpe. Yesu wawondelela alandi andi muna tanginina Nzambi mu diambu diadi vo: “Nulungil’e ndunga ilunganga S’eno kun’ezulu.”—Luka 6:35; Matai 5:48; Luvaiku 34:6.
Wau vo wantu bavangilwa muna mpw’a Nzambi, balenda songa walakazi. (Etuku 1:27) Ozevo, tulenda tanginina Nzambi yo songa walakazi kw’awana bena vo ke yitu yeto ko. Nkand’a Nzambi uyikanga vo o walakazi i mosi muna mbongo a mwand’a Nzambi. (Ngalatia 5:22) Muna kuma kiaki, tulenda yima yo songa e fu kiaki ekolo tulongokanga mayingi mu kuma kia Nzambi wa Mvangi eto ye kumfinama.
Wau vo Nzambi watuvanga muna songa walakazi ye otoma yangalelanga e fu kiaki, okutuwondelelanga vo: “Nukala yo walakazi,” muntu yo nkw’andi. (Efeso 4:32) Tusungameswanga mpe vo: “Ke nuvilakanw’o zola nzenza ko” yovo songa “ngemba kwa nzenza.”—Ayibere 13:2.
Wau vo e nza tuzingilanga unu yazala yo wantu ke betondanga ko ngatu songa ngemba, nga tulenda songa e ngemba kwa nzenza ye akaka? Nki kilenda kutusadisa mu songa e fu kiaki? Ekuma tufwete tokanena e diambu diadi?
Fu Kiamfunu Kuna kwa Nzambi
Vava Paulu wa ntumwa kayika mfunu wasonganga ngemba kwa nzenza wakudikila vo: “Kadi muna wau, akaka i basongela mbasi e lombo, wau ke bazayi.” Nga olenda yindula una wadi mona avo bavene elau dia tambula mbasi? Paulu wasadila mvovo, “wau ke bazayi.” Muna mvovo wau Paulu wasonga vo, avo tusongele ngemba kw’anzenza yovo kwa wantu tulembi zaya, tusambulwa kikilu.
Nsekola zayingi za Nkand’a Nzambi zina ye referências cruzadas, zitezanesanga e mvovo mia Paulu ye lusansu lwa Abarayama yo Loti mun’Etuku kapu kia 18, 19. Muna tusansu twatu, tutanganga vo ambasi babalwakila nze nzenza muna kubasamunwina nsangu zamfunu. Mbasi wazayisa Abarayama nsilu a Nzambi vo owuta mwan’eyakala, o Loti wazayiswa vo ovuluzwa muna lufwasu lwa mbanz’a Sodomo ye Ngomora.—Etuku 18:1-10; 19:1-3, 15-17.
Avo otangidi sono yayi, omona vo Abarayama ye Loti basonga ngemba kwa nzenza balembi zaya ana bayiza muna zunga kiau. Dialudi vo, otambula nzenza yovo ntungi kuna nz’ankulu ke kiakala kaka fu kia wantu ko, kansi mbebe mpe. O Nsiku a Nzambi kwa Mose, wakanikina Aneyisaele vo balunga-lunganga nsatu z’awana bakala vo nzenza muna nsi au. (Nsiku 10:17-19) Una Nzambi kasikidisi ko nsiku wasonga ngemba, Abarayama yo Loti basonganga fu kiaki. Wau vo basia ngolo muna songa ngemba kwa nzenza, basambulwa kikilu.
E ngemba kasonga Abarayama, ke diantwasila kaka nsambu za wuta mwana ko, kansi diatutwasila mpe e nsambu. Mu nkia mpila? Abarayama yo Mwan’andi Isaki, mbebe ampwena balungisa muna ndungan’ekani dia Nzambi. Oyau bakala se ntu muna luvila kayizila Yesu wa Masia. Evangu dia kwikizi dia Abarayama yo Isaki diasonga mpe una Nzambi kasongela o zola kwandi muna vuluza wantu.—Etuku 22:1-18; Matai 1:1, 2; Yoane 3:16.
Lusansu lwalu lusonganga dina Nzambi kevavanga kw’awana kesonganga edienga ye mpila keyangalelanga e fu kia walakazi. Yeto awonso tufwete songanga e fu kiaki kadi kiamfunu kikilu kuna kwa Nzambi.
O Songa Walakazi Dikutusadisanga mu Toma Zaya Nzambi
O Nkand’a Nzambi usonganga vo mu lumbu yeto wantu bekala se “ntokozi, mindembi-velela, minkondwa-ungudi.” (2 Timoteo 3:1-3) Ka lukatikisu ko vo, lumbu yawonso owanananga yo wantu a mpila yayi. Kana una vo i wau, ediadi ka difwete kutusima ko mu songa e fu yambote kw’akaka. Akristu bewondelelwanga vo: “Ke nuvutula muntu mbi muna mbi ko. Nusungamen’oma mansongi vana ndose a wantu awonso.”—Roma 12:17.
Tulenda sia ngolo muna wokesa e fu kiaki. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “Konso on’ozolanga, . . . ozeye mpe Nzambi,” muna kuma kiaki, o songa ngemba i mosi muna mpila tulenda songela zola kw’akaka. (1 Yoane 4:7; 1 Korinto 13:4) Elo, tulenda toma zaya Nzambi yo kala ye kiese muna songanga ngemba kw’akaka. Yesu wavova muna Elongi diandi vana Mongo vo: “Akwa nsambu ana bena ye nkenda: kadi befuwa nkenda. Akwa nsambu ana bavelela muna ntima: kadi bemona Nzambi.”—Matai 5:7, 8.
Badika e nona kia Aki, wa nkento mosi kuna Japão wakala ye wana wole. Vava ngw’andi kafwa kuna kinsalukisa, wakendalala kwayingi. Ezak’e ntangwa wavavanga e dotolo mu kuma kia lukendalalu. I bosi, nkento mosi ona wafwila yakala ke kolo ko muna sumbula kia kalu, kumosi ye wan’andi tanu bayenda zingila lukufi ye nzo ya Aki. O Aki wafwila nkento ndioyo yo wan’andi e nkenda yo kituka se nkundi au. Wavanganga mawonso muna kubasadisa. Wabavananga madia ye mvwatu mina ke miafwananga diaka wan’andi ko. Ediadi diansadisa mu sasuka muna kimbevo kiandi. Wamona e ziku kia mvovo mia Nkand’a Nzambi vo: “Edi diviokele e nsambu, dia vana, ke mu tambula ko.” (Mavangu 20:35) Elo, o songa walakazi kw’akaka, i diambu disundidi ewete olenda vanga vava okendalalanga.
‘Sompeka Yave’
Ke divavanga nzimbu ko ngatu ngangu muna songa walakazi. Tusevo, mvovo mia lufiaulwisu, vana lusadisu yo viokesa akaka vava tuvingilanga muna nlonga, mawonso mama, wantu meyangidikanga. Avo kuna ye ziku kia diambu ko dina ozolele vova yovo vanga, vanga edi dia ngemba. Etoko diyikilu vana ntandu, watoma sivika kikilu e ngemba kasongwa kwa misionario ndiona, kana una vo katoma zaya nding’andi ko. Ekiaki i kuma Nzambi kevavilanga vo asambidi andi basongang’e “walakazi.”—Ngana 3:3.
O song’o walakazi kana nkutu mu mambu makete, dilenda twasa nluta miayingi. Vava muntu kesonganga walakazi y’ekani diasikila ye zola muna Nzambi, dilenda kasakesa akaka. Kana nkutu wantu ke batondele evangu diaku ko, ke disongele ko vo ke dina mfunu ko. Diamfunu kikilu vana meso ma Nzambi. Nkand’a Nzambi uvovanga vo vava tusonganga walakazi kw’akaka, ‘Yave tusompekanga.’ (Ngana 19:17) Ekuma olembi vavila elau dia songa walakazi kw’akaka?
[Mvovo Vana Yand’a lukaya]
^ tini. 5 O nkanda The Oxford English Dictionary usasilanga mvovo “walakazi” vo, “yitu,” “kanda” yovo “zola kutukanga muna yitu.”
[Mvovo mia Sina muna lukaya lwa 20]
Avo kuna ye ziku kia diambu ko dina ozolele vova yovo vanga, vanga edi dia ngemba
[Foto ina muna lukaya lwa 19]
Abarayama wasambulwa mu kuma kia walakazi wandi
[Foto ina muna lukaya lwa 20]
O songa walakazi kw’akaka dina nze ngeye ‘osompekanga Yave’