O unu mabundu mayingi meluta sianga e sungididi mu baka e nzimbu ke mu sadisa wantu ko basambila Nzambi. Nga omonanga diambu diadi? Betulanga babu ya tuzayisu twa yinkita muna masambilu mau. Mfumu zayingi za mabundu nzimbu zayingi befutwanga yo zingila muna umvuama. Tala yaka nona:

•   Lufimpu lumosi lwavangama lwasonga mfumu mosi a dibundu dia Katolika wasadilanga e nzimbu za dibundu mu mvu 13 muna nkangalu mia yandi kibeni. Tezo kia nkangalu 150 kavanga muna ndeki za nsisi ye 200 za nkangalu muna makalu ma nsisi. Wasadila mpe vioka mafuku maya ma dolar muna vangulula e nzo andi kuna lumbu lwa nzo a nzambi.

•   Muna nsi mosi ya Africa ndong’ayingi ikwendanga kuna nzo a nzambi ya nlongi mosi. Wau vo lumbu lwa nzo a nzambi andi lwampwena, lekwa yayingi itekelwanga ko, nze “mazi ma masivi,” twaya za ntalu ye yinkutu. Kana una vo o nkangu ukwendanga muna nzo a nzambi yayina amputu, oyandi kimvuama kiayingi kena kiau.

•   Miole muna Miongo yá miavauka mia Budista kuna China, miakituka se mankompani. E Tempelo ya Shaolin itomene zayakana i zumbu dia yinkita yayingi, e teke kiandi kia nkento kitomene zayakana mu nkumbu a “Monge Ceo.”

•   Amoni a zinzambi bayantikidi moneka muna kimvuka kia makompani ma América. Landila e nsangu zazayiswa, oyau besompanga e nzimbu muna mabundu mankulu kimana bamwanga e nsangu za salu yau ya nsambila yo teka lekwa yankaka ya nsambila.

 Adieyi oyindwidi mu kuma kia mabundu mama mekuyivananga muna yinkita? Nga wakiyuvula kala kana aweyi Nzambi kemonanga mu kuma kia wantu ana bevavanga bakila e nzimbu muna salu ya mabundu?

 O Nzambi ketondanga ko awana besangalakesanga e nsambila ye kinkita. O Nkand’a Nzambi usonganga vo kuna nz’ankulu, Nzambi wakendalala mu kuma kia anganga ana bavovanga vo yandi basunzulanga, kansi balongelanga muna mfutu. (Mika 3:11) Nzambi watumba akiti akwa loko ana bakitula e nzo andi se “nzo a mivi.”—Yeremiya 7:11.

 Wauna kavanga o Nzambi, Yesu mpe wafungila makasi awana bakitula e salu kia Nzambi se kinkita. Muna lumbu yandi, afidi a mabundu bavuanga e nluta muna yinkita ina bayambula vo yavangamenanga muna tempelo a Yerusaleme. Bayiyanga akwa ziku ana bayendanga muna tempelo mu sambila Yave. Yesu kuna unkabu wawonso wayinga akiti awaya akwa loko ye wabavovesa vo: “Nuyambula kitula nzo a Se diame se nzo ya kinkita!”—Yoane 2:14-16.

 Yesu wakala mpe yo nyindu a Nzambi muna mpila kasadilanga e salu kiandi. (Yoane 8:28, 29) Kasidi vana zitu kwa nkangu ko vava kabalonganga mambu ma Nzambi. Kalombanga nzimbu ko mu kuma kia masivi mana kavanganga, nze vava kadikila wantu bakala ye nzala, vava kawukanga ambevo yo futumuna mafwa. Yesu kasidi kitula salu kiandi ko nze lau dia vuamina, kakala nkutu ye nzo a yandi kibeni ko.—Luka 9:58.

 Yesu walonga alandi vo balembi vavanga nluta mia nzimbu muna salu kia Nzambi. Wavova vo: “Ngovo nutambwidi, ngovo nuvana.” (Matai 10:8) Alandi awaya antete bazayakana vo Akristu, batoma landanga malongi ma Yesu. Tala yaka nona:

•   Lumbu kimosi ntumwa Petelo ona wakala se nlandi a Yesu, wavewa nzimbu kwa Simone ona wazola tambula nkuma ye wisa. Petelo katambula nkayilu wauna ko, vana vau wamvovesa vo: “Yambula wafwa ye palata aku, kadi edi obenze vo olenda tambula lukau lwangovo lwa Nzambi muna nzimbu.”—Mavangu 8:18-20.

•   Ntumwa Paulu watoma zayakana muna salu kia kingula ampangi. Kana una vo wafuntuka mu mvu miayingi muna kasakesa e nkutakani, kasidi lomba mfutu wa nzimbu ko muna salu kiandi. Oyandi ye akwandi Akristu ke ‘batekanga diambu dia Nzambi ko nze wantu ayingi.’ (2 Korinto 2:17) Nswaswani yo wantu awaya, Paulu wasoneka vo: “Muna lembi kala se zitu diampwena kwa yeno, twasalanga fuku yo mwini ekolo twanusamunuinanga e nsangu zambote za Nzambi.”—1 Tesalonika 2:9.

 Kieleka, Akristu awaya antente ke bavavanga nzimbu ko ekolo bakivananga emvimba muna salu kia samuna e nsangu zambote, ngatu lomba tukau twankenda. Ke bakudikilanga zitu kwa akaka ko muna salu kia Nzambi. O wantu yau kibeni babakanga e nzengo za vana nkayilu kele vo bazolele, mun’owu wa luludiku lulende:

•   2 Korinto 8:12: “Kadi avo luzolo lwa vana luna, o lukau lutondakana, musungula avo muntu ovanini mun’owu wa kina kena kiau, ke mun’owu wa kina kena kiau ko.”

   Ediadi disongele vo: O luzolo lwa muntu lwa vana i diambu diasunda o mfunu ke mu ntalu a tukau ko.

•   2 Korinto 9:7: “Yambula konso muntu kavanga wauna kakanini muna ntim’andi, ke mu lukendalalu ko ngatu komekenua, kadi Nzambi mvani amvevo kezolanga.”

   Ediadi disongele vo: O Nzambi ke zolanga ko vo wantu bakomekenua muna vana nkayilu. Oyangalalanga vava wantu bevananga nkayilu muna luzolo lwa yau kibeni.

 O Nkand’a Nzambi utoma kiesesanga vo Nzambi ketondanga nsambila za mpila yayi ko. (Matai 7:21-23) Muna ungunza umosi, o Nkand’a Nzambi utezanesanga nsambila zaluvunu yo nkembi, kadi bekanganga e kangu ye tuyalu mu kuma kia nzimbu yovo mu kuma kia nluta miankaka yo yiya nkangu muna zula yawonso. (Lusengomono 17:1-3; 18:3) O ungunza wau usonganga vo ke kolo ko Nzambi ofwasa e nsambila zaluvunu.—Lusengomono 17:15-17; 18:7.

 Kuna diak’e sambu, Nzambi kazolele ko vo mavangu ma mabundu maluvunu mavukumuna o nkangu andi yovo mabavambula yo yandi. (Matai 24:11, 12) Owondelelanga akwa ntima miansongi balongoka e mpila yambote ya kunsadila yo vaika muna mabundu maluvunu.—2 Korinto 6:16, 17.