E Bibila Adieyi Kivovanga mu Kuma kia Mpasi za Kondwa kwa Maza ma Nua mu Nza Yawonso?
Yeto awonso maza ma nua tuvuidi o mfunu muna zinga. Kansi, António Guterres, nsoneki antete a Nacões Unidas wavovele vo: “E mpasi za nkondwa maza ma nua mu nza yawonso mu wokela kaka zina.” Diampasi kikilu dikalanga kwa mafunda ye mafunda ma wantu mu nza yawonso mu solola maza mavelela ma nua.
Strdel/AFP via Getty Images
Nga vekala ye lumbu tukala ye maza ma nua yeto awonso? Yovo tukwamanana nuana ye mpasi za nkondwa maza ma nua? E Bibila adieyi kivovanga?
Nsilu a Bibila mu kuma kia maza ma nua
E Bibila kisianga o nsilu vo vekala ye lumbu e mpasi za nkondwa maza ma nua ke zikala diaka ko. Kieleka, tukala ye mbidi a maza mavelela ma nua.
“O maza mefwamfumuka muna makanga, e nkoko muna nzanza. O ntoto ayuma ukituka se yanga dia maza diazala ye mabu, o ntoto ayuma ukituka se nto za maza.”—Yesaya 35:6, 7.
Ekuma tulenda kwikidila mu nsilu wau wa Bibila? Tala mana Bibila kivovanga mu kuma kia mpila yavangilwa o ntoto.
Mana Bibila kivovanga mu kuma kia ntoto ye nzunguluk’a maza
“[Nzambi] kasema [o ntoto] nkatu ko, kansi wasema wo kimana wazingilwa kwa wantu.”—Yesaya 45:18.
Wau vo Nzambi wasema o ntoto kimana wasadisanga e vangwa ya moyo, wavanga mpe fulu ilenda fwamfumuka o maza ma nua.
“[Nzambi] otombolanga matonsi ma maza; e wisisi kikangamanga yo noka se mvula; i bosi matuti metiamunanga mo; metiamunanga mo kwa wantu.”—Yobi 36:27, 28.
Muna mvovo miankufi, e sono kiaki kisasilanga e mpila ina Nzambi kakubikila e nzunguluk’a maza ye mpila melwakilanga kwa vangwa ya moyo. O maza metukanga ova ntoto ye muna kalunga, mekangamanga yo tomboka kuna zulu, i bosi menokanga se mvula. I mpila yayi wantu ye bulu bevuilanga maza mavelela ma nua.—Kimpovi 1:7; Amose 5:8.
“Ikununokesena mvula muna ntangw’andi, o ntoto uyima e mbongo andi, e nti mia mpatu miwuta e bundu yandi.”—Levitiku. 26:4.
Kuna nz’ankulu, Nzambi wasia nsilu vo osambula Aneyisaele ana basalanga e salu kia mpatu a nsengo. Wavova vo okubavana e nsungi ziyimanga e mbongo yo kubatiamunuina ulolo wa maza. Nzambi wazaya wo vo e mbongo muna vuatumuka, mvula zafwana zifwete noka muna nsungi andi.
Dina Nzambi kavanga kuna Isaele yankulu, ke kolo ko i diau mpe kevanga mu nza yawonso. (Yesaya 30:23) Kansi, ekolo tuvingilanga e ndungan’a nsilu wau, e mpasi za nkondwa maza mu wokela kaka zina. E kala i kisakisanga e diambu diadi. Adieyi diaka Bibila kivovanga mu kuma kia mfoko a mpasi za nkondwa maza?
Una ufokokela e mpasi za nkondwa maza
E Bibila kisonganga mpe vo o Nzambi Kintinu kiandi kesadila muna fokola e mpasi za nza yawonso, kumosi ye mpasi za nkondwa maza. (Matai 6:9, 10) Kintinu kia Nzambi i luyalu lwa zulu luyala e nza yawonso. (Daniele 2:44; Lusengomono 11:15) Kansi, e Kintinu kia Nzambi kivanga dina ayadi a wantu ke belendanga vanga ko, i sia vo, kisukisa e tuku dia nkondwa maza.
Diambu: Nsobani za nsungi i diambu ditoma zenganga e salu kiamfunu kia nzunguluk’a maza. I kuma e kala iwokelelanga, yizalu yampwena, mvula za tembwa yangolo yovo mavuku mampwena ma kalunga.
Mfoko a diambu: Kintinu kia Nzambi kivangulula e kalu kia wantu kifwasakananga. Nzambi wasia nsilu vo: “Tala! Mu vanga ngina e lekwa yawonso se yampa.” (Lusengomono 21:5) E nsi zayuma zifwamfumuka o maza. Muna kuma kiaki, e vangwa ya moyo ivuatumuka kana nkutu muna fulu ke ikalanga ye vangwa ya moyo ko. (Yesaya 41:17-20) Muna lutumu lwa Yesu Kristu, e Kintinu kia Nzambi kilunga-lunga e tembwa, mavuku ma kalunga, ntoto ye lekwa yankaka ya nsema.
Vava Yesu kakala ova ntoto, waningamesa e tembwa kiangolo. Muna mpila yayi, wasonga nona kiakete kia wisa kina Nzambi kamvana. (Maku 4:39, 41) Muna Kintinu kia Nzambi kiyalwa kwa Kristu, sumbula yawonso ifokoka. Wantu bekala mu luvuvamu lwakieleka ye ngemba. Ke bekala diaka ye wonga wa konso sumbula ko.
Diambu: Mu kuma kia loko, o wantu ana ke beyindulanga ko e mfwilu mia mavangu mau, besafulanga nkoko, mayanga ye malundilu ma maza, yau besakisanga e mpasi za nkondwa maza ma nua.
Mfoko a diambu: Nzambi ovelelesa nza, nkoko, mayanga, mbu ye ntoto. O ntoto ukituka se paradiso. E Bibila kivovanga vo: “Makanga ye nsi ayuma iyangalala, o nzanza umona e kiese yo mena e mvuma nze safoni.”—Yesaya 35:1.
Adieyi dibwila awana besafulanga e kalu kia wantu ye awana ke bevuanga wantu akaka mfunu ko? Nzambi wasia nsilu vo: “Ofwasa awana befwasanga e nza.”—Lusengomono 11:18; Ngana 2:21, 22.
Diambu: E maza ke metoma lungwa-lungwanga ko. Muna kuma kiaki, malundilu ma maza mu yuma kaka mena ye diampasi mu zadisa mo diaka.
Mfoko a diambu: Kintinu kia Nzambi kisadisa kimana luzolo lwa Nzambi “lwavangama ova ntoto,” ke loko dia wantu ko. (Matai 6:9, 10) Kintinu kia Nzambi kivana lulongoko lwambote kwa nkangu. Yesaya 11:9 kivovanga vo: “E nza izala kieleka yo zayi wa Yave.” a Muna lusadisu lwa zayi wau, kumosi yo zola kwa Nzambi ye vangwa yandi yawonso, wantu belunga-lunga o ntoto mu mpila ya lunga ye mavua mandi mawonso.
Muna zaya diaka mambu mayingi mevangama muna Kintinu kia Nzambi, tala e longi “E Kintinu kia Nzambi Nkia Mambu Kilungisa?”
Ziula nkanda Yesaya muna Bibila, kapu kia 35 kimana wakimwena una ntoto ukitukila se paradiso.
Muna zaya diaka mambu mayingi matadidi e kani dia Nzambi mu kuma kia ntoto yo wantu, tala e video Ekuma Nzambi Kasemena o Ntoto?
a Yave i nkumbu a Nzambi. (Nkunga 83:18) Tala e longi “Nani i Yave?”
Nanga Oyangalela Mpe Malongi Mama
KWAMANANA YINGILA!
Wokela kwa Kala—E Bibila Adieyi Kivovanga?
Nga e mpasi za nza yayi zilenda sukiswa? Nga vena ye vuvu mu kuma kia kunsetu?
ESSENTIAL BIBLE TEACHINGS
Nki i Kintinu kia Nzambi?
Muna salu kiandi kia umbangi, Yesu watoma vovela oma ma Kintinu kia Nzambi ke mu mambu mankaka ko. Tuka kolo, alongoki andi besambanga kimana e Kintinu kiza.
MAMBU MANKAKA
E Bibila Adieyi Kivovanga Muna Diambu dia Nsobani za Nsungi ye Zingu Kieto kia Kusentu
Nga Nzambi otokanenanga wete dia ntoto ye awana bezingilanga vo?
TU AKI NANI
Lomba Beza Kukingula
Zaya e mvutu za Bibila mu kuma kia kiuvu kiaku, yovo zaya mayingi mu kuma kia Mbangi za Yave.
