Muna mvu wa 2020 sumbula yayingi yabwidi omu nza, muna mvu wau mpe i kia bundumukini e vuku kia COVID-19. Ozevo, aweyi Mbangi za Yave besadisilanga mpangi zau zibwilanga e sumbula?

 Muna mvu wa salu wa 2020, a e Buka kia Afidi kia Selo Yambuta bavana o nswa mu vaikisa milhões 28 za nzimbu za dólar b muna vana lusadisu kwa mpangi zeto zabwididi e sumbula. E nzimbu zazi mu sadilwa zina mu vana lusadisu mu kuma kia vioka tezo kia 200 za sumbula yabwidi, musungula vuku kia COVID-19, tembwa ya ngolo ya mfwasi, kizalu kia maza mu África, kondwa kwa madia kuna Venezuela ye kalu kuna Zimbabwe. O tukau twatambula twasadisi mu sumba madia, maza ma nua, fulu ya leka, mvuatu, nlongo ye salanganu yankaka ya vangila luveleleso, vangulula yo tungulula e nzo za mpangi zeto. Tala e nona isonganga una e salu kiaki kisadilwanga.

 VUKU KIA COVID-19. Mpangi zeto omu nza yawonso bemonanga e mpasi za vuku kiaki muna nitu, muna ngindu yo kondwa nzimbu. Muna kubasadisa, vioka tezo kia 800 za Buka ya Lusadisu yakubamene omu nza yawonso. E buka yayi bevavanga zaya e nsatu za mpangi zeto yo twika e nsangu zazi kwa Buka kia Afidi kimana bazaya e mpila yambote o lusadisu lulwakila vana moko ma mpangi zeto.

 Muna mvu wa 2020, e buka yayi ya lendele sadisa mpangi zayingi mu tambula madia, maza ma nua, sabuni, lixívia ye miaka nlongo. Muna nsi zankaka, e buka yayi ya sadidi kumosi ye akuluntu a nkutakani muna sadisa ampangi batambula o lusadisu kwa luyalu lwa nsi zau.

 O wantu bena vo ke Mbangi za Yave ko, mayingi bavovele mu kuma kia salu kieto kia sadisa mpangi zabwididi e sumbula. Muna bong’e nona, Field Simwinga, nyadi a mvivu wa Nakonde, kuna Zâmbia, wavovesa mpangi zeto vo: “Mfuka tuna yau wau nwizidi mu nzaki zawonso mu vana lusadisu lwa mfunu kwa wantu babwididi e sumbula.”

 Kondwa kwa Madia mu Angola. Muna mbundumuk’a vuku kia COVID-19 o madia matomboka e ntalu mu Ngola kadi o malundilu ke mawanuka ye madia mafwana ko. Diampasi diakala kwa mpangi zayingi mu sumba madia.

 E vula dia Brazil dia voveswa vo batwika funda ya madia kwa mpangi zeto ku Angola. Muna toma sadila e nzimbu, diavava vo ampangi bazaya nkia madia mesumbwa ye aweyi melwakila ku Angola. Vava e nzengo zabakama, ampangi basumba madia mayingi. Konso funda kia madia dólar 22 kiafwa muna sumba yo twika. Muna funda kiaki kia yilo 20, mwakala ye loso, madezo ye mafuta ma lambila. Yamu wau, 33.544 za funda ya madia yatwikilu kala, tezo kia 654 za tonelada. O madia matuka ku Brazil yo mana ampangi mu Angola bakubika, malenda sadisa mu dikila vioka tezo kia 50.000 ma wantu!

 Ampangi zeto, adieyi bavovele mu kuma kia lusadisu lwalu? Alexandre, ozingilanga kuna vata dimosi mu Angola, wavova vo: “Kwa mono, o lusadisu lwalu i ziku kisonganga vo Yave zola kekunzolanga ye kina mono mosi ko. Mfunu ngina muna nkubik’a Yave!” Mariza, ngudi osansanga wana yandi mosi, wavova vo: “Yave owidi e kazu kiame. Imvutwidi matondo kumosi mpe ye nkubik’andi!”

 Kala Kiabwa kuna Zimbabwe. Muna mvu wa salu wa 2020, kala kia ngolo kiabwa ku Zimbabwe, kia yumisa mpatu yo twasa e nzala kwa mafunda ye mafunda ma nkangu. Mafunda ma Mbangi za Yave mu Zimbabwe ke bakala ye madia mafwana ko.

 Muna diadi, buka tanu ya Lusadisu vangwa muna kaya madia kwa mpangi zeto. Ndonga muna ateleki bavana o moko muna salu kia soka madia muna nsaku ye muna makalu. c Muna mvu wa salu wa 2020, tezo kia 691.561 za nzimbu za dólar zasadilwa muna sumba madia yo kaya mo kwa vioka 22.700 za wantu!

 Vava kia lwaka o lusadisu lwalu, akaka muna mpangi zeto ke bakala diaka yo madia ko. E lumbu kina batambula madia, mpangi zeto bakembelela Yave. Akaka muna yau bayantika yimbila e nkunga mieto.

 Muna zunga kimosi, o nkangu wabokeleswa mu kwenda wá e nkubika za kayilwa madia kwa kompani dimosi. Nzole muna Mbangi za Yave, bena vo akento a nsona bayenda mu lukutakanu lwalu. Kansi vava bamona vo lukutakanu mambu ma mbumba lwavovelanga, ampangi babaka e nzengo vo ke balendi vanga ko o mambu mana kompani diodio dia komekena o nkangu vitila batambula lusadisu. Muna diadi, bavaika mu lukutakanu. Ekolo bavaikanga, bayantikwa sevua yo vovesa vo, “Avo tutambwidi madia meto, ke nwizi kutulombi ko!” Kinga, tumingu tole kaka twavioka, mpangi za buka kia lusadisu bayenda sisa madia kwa mpangi zazi za makento vitila e kompani diadina diza kaya madia kwa nkangu!

 E salu kia sadisa mpangi zabwididi e sumbula kuna Zimbabwe kisadisi mpe mu sila umbangi kwa nkangu. Muna yika maka mambu, tala dina diavangama kwa Prisca, ozingilanga muna fivata dimosi. Kana una vo e kalu mpasi zayingi kiatwasa, Prisca wavaikanga mu salu kia umbangi konso Kiatutu ye Kiatanu, kanele vo i nsungi a vata e mpatu. Esi vata diandi bayantika kunseva yo vova vo: “E nzo aku nzala befwa mu kuma kia kwenda longi o wantu.” Prisca wavutulanga vo: “O Yave kalendi yambula selo yandi ko.” Ke vavioka kolo kiayinga ko, Prisca watambula lusadisu lwa nkubik’a Yave. E diambu diadi diasivikisa esi belo kiandi, mosi muna yau wavovesa Prisca vo: “O Nzambi kayambwidi ko. Oyeto mpe tuzolele longoka mayingi mu kuma kiandi.” Nsambwidi dia wantu muna belo kiandi belandilanga malongi ma tukutakanu muna rádio.

 Wau vo ku mbaninu a tandu kiaki tuzingilanga, sumbula ya mpila mu mpila tubwilwa. (Matai 24:3, 7) Nuzaya dio vo o tukau tweno twa mvevo nuvaninanga muna nzil’eto ya internete donate.pr418.com mfunu kikilu twina. Tusadisanga mu vana lusadisu mu nzaki zawonso kwa mpangi bebwilanga e sumbula.