Mpanga za Nkanda mia Sociedade Muna Kembela Nzambi

A Mbangi za Yave batomene zayakana muna salu kiau kia samuna e nsangu za Kintinu kia Nzambi yo sadilang’e nkanda mianietekwa. Tuka muna mvu a 1920, e Sociedade Torre de Vigia osadilanga akaka a Mbangi, wantu akwa mvevo mu vang’e nkanda ye yinkanda-nkanda yifwan’o kaywa. Ediadi i disimbang’e salu kia vang’e nkanda ntangwa ke ntangwa muna ntalu a kuluka.

Se vioka 70 lwa mvu, e Sociedade onungunukanga yo wokes’o vaikis’e nkanda mikiesesang’elongi dia Nkand’a Nzambi, e ntete kuna Brooklyn, i bosi muna nsi zakaka. E salu kiawonso kisalwanga muna wokela kwa awana bekuyivananga muna mvevo.

Kuna mbaninu a mvu mia 70, bayambula sadila e mpila yantete banietekenang’e nkanda yo sadila mpila yakaka yiyikilwanga vo serviços de pré-impressão y’eyi ya fotocomposição muna computador y’eyi ya impressão muna offset. E diambu diakala vo i diadi, e sadilwa ina yasadilwanga ya minkiti mu ndinga zakete kaka yalendang’o vaikis’e nkanda o lutangu mpe lwakuluka. Kansi e Sociedade mu tezo kia 160 ma ndinga kamwanginang’e nkanda, wakala mpe yo mfunu a ndinga zakaka.

I mpava yavavw’o wantu akwa luzolo kinumana vo bavang’e mpila makina mafwete nietek’e nkanda mu ndinga zayingi. E ndandu yatoma yangidika. Muna ngangu zawonso bayiza vanga makina mosi mesadilwanga muna sistema de digitação de texto, composição e fotocomposição meyikilwanga vo MEPS. Eyayi yilenda nieteka tezo kia 210 dia ndinga. O lutangu mpe lulenda kudikilwa.

O unu kiaki, e sadilwa ya nietekena nkanda yavangwa kwa Mbangi za Yave, mu sadilwa ina mu tezo kia 100 a nsi, e nsi zakaka mpe zisinga yo vwa. O wantu awana betukanga muna nsi zazina balongwa mu toma sadila e sadilwa yayi. Owau e Sociedade onietekanga yinkanda-nkanda mu tezo kiviokele 115 dia ndinga, muna 33 ma nsi, muna nsi zozo zi 5 zinietekanga mpe e nkanda ye Nkand’a Nzambi.

E salu kiaki wantu kivavanga: asoneki, asekodi, afimpi, anieteki, y’akubiki a nkanda, y’akayi. Akaka bena ye salu kia soneka  yo fil’e nkanda kwa nkutakani. Akaka avati a mpatu, akaka alambi a madia, akaka akubiki a nzo, akaka sukula e nlele yo woma mio, ye salu yakaka. E salu yayi yawonso isalwanga kw’akwa mvevo tuka muna nsi za mpila mu mpila. Muna mvu a 1993, muna nz’amvimba mwakala 13.828 m’awana bayiyekola mu sal’e salu muna masonekeno ma mpila mu mpila, mu nzo za nieteken’e nkanda, muna nzo za leka yo muna mpatu.

O wantu awaya aki nani? Akala y’akento, asompa ye mpumpa, ntaudi ye ambuta, awonso Mbangi za Yave bayiyekola kala yo vubwa. Akaka balungisi kala tezo kia 40, 50 ye 60 ma mvu muna salu kiaki. Besalanga tezo kia ola 44 muna salu kiau konso lumingu yovo vioka avo dilendakana. Muna ola za fuku ye muna lumbu kia sabala ye kia lumingu besalang’e salu kia samun’e nsangu zambote za kintinu muna nzo ke nzo, ye yaka salu ya nkutakani.

Muna nza yawonso, mu kubikwanga nzo za leka zafwana mu kuma kia asadi awaya yo madia muna nzo za Sociedade ziyikilwanga vo Betele. Vana ntandu, bevewang’e finzimbu mu futila makalu muna nkangalu vava bekwendanga mu samun’e nsangu za kintinu yovo sumba lekwa ya yau kibeni.

Tuka muna mvu a 1920, asadi awaya banietekene kala tezo ki’evwa dia mazunda ye mazunda ma Nkand’a Nzambi, ye miaka nkanda, yinkanda-nkanda mu vioka 200 za ndinga, mu kayanis’omu nz’amvimba. Besalanga ekiau kunku kinumana vo e nsangu zambote za mvu ya mvu zasamunwa se nsangu zambote kwa zula yawonso, ye ndinga, yo makanda, ye nsi.​—Lusengomono 14:6, 7.

• Nkia mpila salu kia nietek’e nkanda kesalanga Sociedade Torre de Vigia, ye mu nkia kuma?

• Aki nani besalang’e salu kiaki kiawonso, ye aweyi un’e zingu kiau?

[Mafoto zina muna lukaya 24]

Akwa mvevo besalang’e salu ya vang’e nkanda muna nzo za nietekena, muna nzo za leka, mun’esonekeno dia nkanda yo muna mpatu, kuna Brooklyn yo kuna Wallkill, Nova Iorque, E.U.A.

[Mafoto zina muna lukaya 25]

Akwa mvevo besalang’e salu ya mpila mu mpila ya vanga Nkand’a Nzambi ye miaka nkanda

Espanha

Alemanha

Finlândia

Canadá

Dinamarca

Suécia

Afrika do Sul

Brasil

Países-Baixos

Austrália