Kala yo Vumi wa Nzambi Muna Nzo
Kapu Kia 17
Kala yo Vumi wa Nzambi Muna Nzo
1. Olemvokela luludiku lwa Diambu dia Nzambi aweyi lusobelang’e zingu muna longo?
O YAVE i Tuku dia longo. E Diambu diandi i longi disundidi o mfunu kuna kwa esi nzo. Ndonga ya wantu bekalanga ye longo lwasikila muna lemvokelanga luludiku lwalu. Diakiese kikilu vo, akaka muna awana bazinganga kumosi lembi kazala owau bamana kazala mun’owu wa nsiku miawonso. Akaka bayambula e zingu kia longo lwa kimakangu bakalanga kiau. Akala akwa nsoki ana babangikanga akazi au yo wan’au, balongoka e fu yambote ya mpila bafwete songela e ngemba yo lulembamu.
2. Adieyi divavwanga muna zingu kia nzo ya Kikristu?
2 E zingu kia nzo ya Kikristu mayingi kivavanga, nze i zaya una tufwete zingila yo nkazi lembi vambana, una tufwete lungisila e mbebe eto muna nzo, ye una tufwete kadilanga ye esi nzo. (Efeso 5:33–6:4) Ozaya mana kevovanga o Nkand’a Nzambi mu kuma kia zingu kia nzo diambote, kansi osadila malongi momo i diambu diakaka mpe. Ka tuzolele kala ko nze awana katumb’o Yesu bena vo bayambul’o lemvokela e nkanikinu mia Nzambi. Babanzanga vo edi dina mfunu i kalanga yo vumi muna nsambila. (Matai 15:4-9) Ke tuzolele songa e nsunsu a vumina Nzambi ko yo lembi wo songanga muna nzo a yeto kibeni. Kansi, tuzolele songa o vumi wa kieleka wa Nzambi una vo dia “ndandu kikilu.”—1 Timoteo 5:4; 6:6; 2 Timoteo 3:5.
O Longo Kolo kwa Lufwete Zinga?
3. (a) Adieyi dibwilanga tongo twayingi, kansi adieyi i tima dieto? (b) Sadila o Nkand’a Nzambi wavana e mvutu za yuvu yilende.
3 E kintwadi kia longo mu yoyanga kaka kina. Akazi akaka ana basompa se mvu miayingi bevavanga o vambana yo vava sompa muntu akaka. Ye mpe, ditoma vangamanga kwa akazi aleke vo bevambananga vioka lumbu yakete muna lukazalu lwau. Oyeto tuzolele yangidika Yave lembi landa mana bevanganga akaka. Ozevo, mbula twabadika e yuvu yilende ye sono ina mo twazaya una uvovanga e Diambu dia Nzambi kana kolo kwa kifwete zinga o longo.
O yakala yo nkento ovo basompanene kolo kwa bafwete zinga kumosi? (Maku 10:6-9; Roma 7:2, 3)
Nkia vangu kaka keyambulang’o Nzambi dilenda vambanisa o longo yo sompa muntu akaka? (Matai 5:31, 32; 19:3-9)
O Yave aweyi kebadikilanga ovambana kwa longo ke kuna ngwizani ko ye Diambu diandi? (Malaki 2:13-16)
O Nkand’a Nzambi nga ulonganga vo o luvambanu i nzil’a fokolwela e ntantani muna longo? (1 Korinto 7:10-13)
Nkia mambu kaka malenda vambanisa o longo? (Nkunga 11:5; Luka 4:8; 1 Timoteo 5:8)
4. Ekuma o tongo twakaka tuzingilanga?
4 E tongo twakaka zinga tuzinganga. Ekuma e? Oteka vingila nwasompana muna ntela kimbuta i diambu diamfunu, kansi diamfunu mpe dia vava o nkazi ndiona owizana yandi yo lenda mokenanga muna singikang’o mambu. Edi disundidi o mfunu i vava o nkazi ndiona ozolanga Yave yo zaya vo e Diambu diandi dilenda sadisa muna singik’e ntantani. (Nkunga 119:97, 104; 2 Timoteo 3:16, 17) Oyandi kafwete yindulanga ko vo izinga yandi kansi kele vo ke tuwizanene ko ivambana yandi. E mpilakanwa za nkaz’andi ke zikunsimba ko mulembi lungisa e mbebe andi. Kansi, ovav’o sunda mambu mama yo singika mo muna mpil’ambote.
5. (a) E kwikizi muna Yave adieyi kivavanga muna longo? (b) Olemvokela e nsiku mia Yave nkia nluta kulenda twasa kana nkutu vena ye kitantu?
5 O Satana ovovanga vo kele vo tubangamene tuyambula o sadila Yave. ( Yobi 2:4, 5; Ngana 27:11) Kansi, ulolo wa Mbangi za Yave ana bebangikwanga kw’akazi besianga e ludi kitantu ke bevambananga yau ko. Bekwamananang’o sikila muna Yave yo lemvokela e nkanikinu miandi. (Matai 5:37) Akaka muna awana bazizidila bavwa e kiese kia monanga vo akazi au balungana yau muna sadila Yave—kana nkutu vioka mvu miayingi mia kitantu! (1 Petelo 3:1, 2) Ovo Akristu ana bena vo o tongo twau ke twavuvama ko yovo akazi au bababembola wau vo Yave besadilanga oyau mpe bazeye wo vo besambulwa wau vo vumi wa Nzambi besonganga muna nzo.— Nkunga 55:22; 145:16.
Konso Muntu Kalungis’o Mbebe Andi
6. Nkia nkubika ifwete zitiswa muna vwa o longo lwasikila?
6 Dia ludi vo, mayingi mevavwanga muna vwa o longo lwasikila ke zingila kaka vamosi ko. Edi divavwanga kwa konso nkazi kazitisa nsiku wa kintu kiasikidiswa kwa Yave. Ediadi ngwizani ambote ye luvuvamu ditwasanga muna nzo. Muna 1 Korinto 11:3, owu tutanganga: “Nzolele nwazaya wo, ovo, o ntu akal’awonso, i Kristu: o ntu a nkento, i’yakala; o ntu a Kristu, i Nzambi.”
7. Aweyi ufwete sadilwanga e kintu kwa esi nzo?
7 Nga omwene e diambu diantete diyikilu muna kono diadi? Elo, konso eyakala una yo Ntu, Kristu ndiona kafwete lemvokela. Disongele vo o yakala kafwete tanginina e fu ya Yesu mu kala se ntu. O Kristu wasakalelanga Yave, wazolanga kikilu e nkutakani, yo vwanga yo o mfunu. (1 Timoteo 3:15) Oyandi nkutu ‘wayiyekwela mu kuma kiau.’ O Yesu ke nkwa lulendo ko ngatu lembi vwanga akaka o mfunu, kansi “nlembami yo ntim’anleka.” Ana kekadilanga se ntu ‘besololanga e vundu kia mioyo miau.’ Vava o yakala kekadilanga e mpila yayi y’esi nzo andi osonganga vo Kristu kelemvokelanga. Ediadi dikala se diampevo ye dia ndandu kwa nkento wa Nkristu muna lemvokela e kintu kia kanz’andi.— Efeso 5:25-33; Matai 11:28, 29; Ngana 31:10, 28.
8. (a) Muna nzo zakaka o lusadisu lwa Kikristu nanga ke lutwasanga nluta ko, ekuma? (b) Adieyi tufwete vanga kele vo ediadi ditubwididi?
8 Kansi, e mpasi kwiza kaka zikwiza. Akaka nanga nsansuk’a mbi basansuka una ke bayantikidi lemvokela malongi ma Nkand’a Nzambi ko. Konso mvovo miangemba ye fu yambote kalenda songwa nanga ke yitwasa nluta ko. Kansi, tuzeye wo vo o Nkand’a Nzambi uvovanga vo twayambul’o “makasi, y’ekudi, ye miangu, yo kumbaziana.” (Efeso 4:31) Kansi, adieyi difwete vangwa kele vo o muntu kabakisi mambu mama ko? Tala, o Yesu katanginina awana bamvumisanga ko yo kunlevola, kansi, wabundang’e vuvu kw’Es’andi. (1 Petelo 2:22, 23) Ozevo, vava mambu mampasi mebwanga muna nzo, songa o vumi wa Nzambi muna lombanga lusadisu lwa Yave muna sambu ke mu vava tanginina mavangu ma nza ko.— Ngana 3:5-7.
9. Vana fulu kiamonanga kaka o mambi m’akazi au, adieyi balongokele akala akaka Akristu?
9 O muntu ke sobanga vana vau ko, kansi o malongi ma Nkand’a Nzambi ndandu metwasanga vava mesadilwanga kuna sungididi yo luzindalalu lwawonso. Akala ayingi bamona vo o tongo twau twayantik’o toma vava babadika una o ntu au Kristu ketadilang’e nkutakani. E nkutakani ke ya wantu alunga ko. Kana una vo i wau, o Yesu wazola yo, yo sisila yo e mbandu ambote, wasadila e Sono muna singika yo. Wavana moyo andi muna wete dia nkutakani. (1 Petelo 2:21) E mbandu andi ikasakesanga akala ayingi Akristu muna kadila kintu mu mpila yambote yo vana lusadisu lwa mpila ina balenda tomesena o tongo twau. Ediadi ndandu ambote ditwasanga ke mu sungunanga kaka muntu ko ngatu yambula vovana yandi.
10. (a) O yakala yovo nkento kana nkutu Nkristu—aweyi kekitulwilanga e zingu kia nzo se kiampasi kuna kwa akaka? (b) Adieyi fwete vanga muna singika e diambu?
10 Aweyi kele vo o yakala kelungisanga nsatu za esi nzo ko ngatu lembi kubadikilanga muna mwanda ye makaka mpe? Ye mpe, aweyi kele vo o nkento kesadisanga nkaz’andi ko ngatu kala yo vumi wa Nzambi? Akaka bevwanga e nluta miambote muna mokenang’e diambu diadi y’esi nzo. (Etuku 21:10-12; Ngana 15:22) Kana nkutu ke ditwasa nluta mina nuvavanga ko, konso muntu muna yeto olenda vanga diambu mu tomesa e zingu kia nzo, muna yima mbongo ya mwand’a Nzambi muna zingu kiau, yo vwanga esi nzo o mfunu. (Ngalatia 5:22, 23) Nluta miambote tuvwa kele vo yeto awonso tusadisa muna singika e nzo zeto ke mu vava ko vo muntu mosi kaka kasala, mu mpila yayi i tusongela vo vumi wa Nzambi tuna wau.— Kolosai 3:18-21.
Akweyi Tufwete Bakila e Mvutu
11, 12. O Yave nki katuvana muna kutusadisa twatomesa e zingu kia nzo?
11 Vena ye nto zayingi bevavilanga malongi o wantu muna singika mambu ma nzo zau. Kansi, oyeto tuzeye wo vo muna Diambu dia Nzambi i muna malongi masundidi mfunu, ye tutoma vutulang’o matondo wau vo muna nkubik’andi eyi imonekanga o Nzambi okutusadisanga twasadila mo. Nga obakang’e nluta mia lusadisu lwalu?— Nkunga 119:129, 130; Mika 4:2.
12 Vana ntandu a lungana kuna lukutakanu, nga ovaulanga e ntangwa mu longoka o Nkand’a Nzambi y’esi nzo? E nzo zivanganga wo ziyikananga muna nsambila. E zingu kia nzo zau kitomanga ekolo belemvokelanga e Diambu dia Nzambi muna zingu yau.— Nsiku 11:18-21.
13. (a) Kele vo tuna ye yuvu mu mambu ma longo akweyi tulenda bakila lusadisu lwafwana? (b) E nzengo zawonso tubakanga adieyi zilenda songa?
13 Nanga olenda kala ye yuvu muna diambu dia longo. Kasikil’owu, aweyi tuvova mu kuma kia diambu dia wuta? O katula e vumu nga diansongi kwandi? Kele vo o mwana keyangalelanga mambu ma mwanda ko nkia tezo nufwete vava vo kalungananga yeno mun’elongi dia esi nzo? Yuvu yayingi nze i yayi ivaninwanga e mvutu muna nkanda bekayanga a Mbangi za Yave. Longok’o sadila e nkanda mia Sociedade ye índices muna baka e mvutu za yuvu yayi. Kele vo kuna yo nkanda usongelo muna índice ko wenda fimpa muna lundilu dia nkanda mia nkutakani kun’Eseka diaku dia Kintinu. Nanga olenda solola e nkanda miami muna komputador aku. Olenda mpe yuvula e yuvu yoyo kwa mpangi wa yakala yovo wa nkento wa Nkristu azikuka. Kansi, ke yandi ko ofwete kuzaisanga kaka edi ofwete vanga ye dina kufwete vanga ko muna konso kiuvu una kiau. Ngeye kibeni ofwete kuyibakil’e nzengo yovo ngeye yo nkaz’aku. I bosi, bak’e nzengo zina zisonganga vo vumi wa Nzambi una wau ke va meso ma ndonga kaka ko kansi muna nzo mpe.— Roma 14:19; Efeso 5:10.
Yuvu ya Lufimpu
• E kwikizi muna Yave nkia diambu kivavanga muna longo?
• Vava tubangamanga muna mpasi za zingu kia nzo adieyi dilenda kutusadisa mu vanga mana meyangidikanga Nzambi?
• Kana nkutu akaka muna nzo bavangidi e mpilakanwa, adieyi tufwete vanga muna vava singika e diambu?
[Yuvu ja longokela]
[Foto muna lukaya 155]
O yakala ofwete tanginina e fu ya Yesu muna kala se ntu
[Foto muna lukaya 157]
Elongi dia ntangwa zawonso dia Nkand’a Nzambi y’esi nzo disadisanga muna yikanes’e nzo