Kapu Kia 10

Kintinu ‘Kina Ke Kifwasakeswa Ko’

1. O mambu mebwanga muna lusansu lwa wantu ova nza adieyi mesonganga?

 O MAMBU ma lumbu ke lumbu mebwanga ova nza mesonganga vo o wantu ka bena ye kiese ko wau babembola kimfumu kia Yave yo vava kuyiyala. Ke vena luyalu kana lumosi ko lwatwese nluta kwa wantu awonso. Kana una vo o wantu banungunuka kikilu muna ngangu zau za nza, kansi ke bena ye wisa kia sunda mayela ko, yovo sukisa o lufwa kana nkutu kwa muntu mosi kaka. O luyalu lwa muntu ke lulendanga sukisa vita ko, umpumbulu, nsoki, kondwa kwa unsongi yovo usukami. Ayadi abangiki bakinu yal’o wantu muna nsi zayingi. (Kimpovi 8:9) Ngangu za nza, eloko, yo vangila mambu kondwa zayi i mambu mesafulwisang’o ntoto, yo maza ye tembwa. E kinkita ki’eloko kibangikanga ndonga ya wantu mu lembi vwa kina bavwidi o mfunu muna zingu. Mafunda ma mvu mia luyalu lwa muntu mesonganga eziku vo: “E nzil’a muntu ke ina muna yandi ko: ngatu singikila ntambi zandi o munduti-a-nzila.”—Yeremiya 10:23.

2. Nki kaka kilenda sukisa e mpasi za wantu?

² Nki ozevo tuvwidi o mfunu? Kintinu kia Nzambi, kina o Yesu kalonga kw’alandi andi mu sambanga vo: “E kintinu kiaku kiza. O luzolo luaku  luavangam’ova nza nze koko’zulu.” (Matai 6:9, 10) E Kintinu ki’ezulu kia Nzambi kiyikilwanga muna 2 Petelo 3:13 vo “ezulu diampa,” kisinga yala e “nz’ampa,” i sia vo kintwadi kia wantu ansongi. E Kintinu ki’ezulu kia Nzambi kiamfunu kikilu ikuma o Yesu wakitula kio se ntu elongi diandi. (Matai 4:17) Wayika e fulu kifwete siwanga muna zingu kieto, oku vo: “Nutombel’ekulu e kintinu, ye ndungidi andi.”—Matai 6:33.

3. Ekuma ofwete zayila owau oma ma Kintinu kia Nzambi mu nzaki?

³ Tufwete zaya owau oma ma Kintinu kia Nzambi mu nzaki, kadi ke kolo ko e Kintinu kiaki se kisoba tuyalu twawonso twa nza yakwele mvu. Muna Daniele 2:44 tutanganga vo: “Muna lumbu y’atinu awana [ayadi beyalang’o unu], o Nzambi ezulu otongeka kintinu, kina ke kibangalakeswa ko yakwele mvu, ngatu vingilwa untinu wandi kwa nkangu akaka [o wantu ke beyala diaka e nza ko]; kansi kikosomona yo sukisa yintinu yayi yawonso, [ya tandu kiaki] kitongama mpe yakwele mvu.” Ozevo, e Kintinu kisia e mfoko ya lumbu yayi yambaninu muna fwasa e tandu kia mavangu mama mambi. E Kintinu ki’ezulu kisinga yal’e nza ke lukatikisu nkutu ko. Nkia mpila matondo tufwete vana wau vo o luvevoko kitwasa lufinamene kikilu owau!

4. Mu kuma kia Kintinu, adieyi diabwa kun’ezulu muna mvu a 1914 ye ekuma dinina dia mfunu kwa yeto?

⁴ Kristu Yesu wayadikwa tuka mvu a 1914 yo fonga vana kunda kia kintinu mu “yala muna mwina mbeni zan[di].” (Nkunga 110:1, 2) E “lumbu yambaninu” ya tandu kiaki kiambi muna mvu  wauna mpe yayantika. (2 Timoteo 3:1-5, 13) Muna kolo kiakina mpe i mabwa kun’ezulu mana kamona o Daniele muna mona-meso. O Yave wa Nzambi wa “Munkulu-nkulu a Lumbu,” wavana kwa Yesu Kristu wa Mwan’a muntu e “wisa yo nkembo ye kintinu, kinuman’e nkangu ye zula ye ndinga zawonso zansadila.” Owu kasoneka o Daniele mu kuma kia mona-meso yayi: “E wisa kiandi i wisa kiakwele mvu, kina ke kivioka ko, e kintinu kiandi kina ke kibangalakeswa ko.” (Daniele 7:13, 14) Muna Kintinu kiaki ki’ezulu vana moko ma Kristu Yesu, o Nzambi i kefwanisina ana bezolanga unsongi bavwila mawete malembi tangakana mana kakana vava kasia mase meto mantete muna Paradiso.

5. Nkia mambu ma Kintinu mena mamfunu kwa yeto, mu nkia kuma?

⁵ Nga i luzolo lwaku lwa kala nkangu wakwikizi wa Kintinu kiaki? Avo elo, okala yo luzolo lwa zaya  owu lwina o luyalu lwalu lw’ezulu ye mpila lusadilanga. Ovav’o zaya kana nki luvanganga owau, nki lusinga vanga kuna sentu ye adieyi dilombanga wavang’o ngeye. Wau otoma fimpa oma ma Kintinu o luyangalalu lwaku luwokela. Kele vo otonda luyalu lwalu, otoma kuyifwanisa mu samuna kwa akaka mu kuma kia mambu masivi mevanga e Kintinu kia Nzambi kwa wantu alemvoka.—Nkunga 48:12, 13.

Ayadi a Kintinu kia Nzambi

6. (a) Nze una usonganga e Sono e kimfumu kia Kintinu kia Masia nga kia nani? (b) Mana tulongokanga mu kuma kia Kintinu nkia luzolo mafwete kutuvana?

⁶ E diambu diantete muna lufimpu lwalu i zaya vo e Kintinu kia Masia i kimfumu kia yandi kibeni Yave. Yandi wavana “wisa yo nkembo ye kintinu”  kwa Mwan’andi. Vava Mwan’a Nzambi kavewa e wisa kayantik’o yala nze Ntinu, ndinga zatuka kun’ezulu zavova vo: “E kintinu kia nza kikitukidi se kia Nzambi eto, kia Kuswa kiandi mpe, yala keyala [o Yave] yamu mvu ya mvu.” (Lusengomono 11:15) Ozevo, mawonso tumonanga mu kuma kia Kintinu kiaki ye mana kivanganga mekutufinamesanga kwa Yave. Mana tulongokanga mafwete kutuvana luzolo lwa sakalela kimfumu kiandi yakwele mvu.

7. Ekuma dinina diamfunu kwa yeto vo o Yesu Kristu i Nyadi wa Nsakila wa Yave?

⁷ Badika mpe evangu dia Yave dia yadika Yesu se Nyadi wa Nsakila. Nze Mbuta Mbangu ndiona kasadila o Nzambi muna vanga o ntoto yo wantu, o Yesu otomene zaya e nsatu zeto ke mu konso muntu ko. Ye mpe, tuka lubantiku lwa lusansu lwa wantu, oyandi ‘wayangalelanga wan’a wantu.’ (Ngana 8:30, 31; Kolosai 1:15-17) O zola kwandi kuna kwa wantu kwayingi, ikuma wayiza ova ntoto yo vana moyo andi se lukulu muna wete dieto. ( Yoane 3:16) Muna mpila yayi, waziul’e nzila kinumana twavevolwa mun’esumu yo lufwa yo vwa moyo a mvu ya mvu.—Matai 20:28.

8. (a) Nswaswani yo tuyalu twa wantu, nkia kuma luzingila o luyalu lwa Nzambi? (b) Nkia ngwizani ina tuka “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” ye luyalu lw’ezulu?

⁸ E Kintinu kia Nzambi i luyalu lwasikila, lwanzingi. Lwanzingi wau vo o Yave kefwanga ko. (Kabakuke 1:12) Nswaswani ye ayadi a wantu, o Yesu Kristu, ndiona Nzambi kayekeka e kintinu yandi mpe ovwidi moyo ulembi fwanga. (Roma 6:9; 1 Timoteo 6:15, 16) Vena ye 144.000 ma selo yakaka  yakwikizi ya Nzambi batuka muna “makanda mawonso, ye ndinga, ye nsi, ye zula,” bekal’e ntwadi yo Kristu muna kintinu ki’ezulu. Oyau mpe betambula moyo ulembi fwa. (Lusengomono 5:9, 10; 14:1-4; 1 Korinto 15:42-44, 53) Ndonga mu yau batomboka kala kun’ezulu, aya mu yau basala ova ntoto i bena muna kunku kia “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” ana befilanga e salu kia Kintinu kiokio kuna kwikizi kiawonso.—Matai 24:45-47.

9, 10. (a) Nkia fu kia mpambani ye mambi kesukisa e Kintinu? (b) Nkia mambu tufwete venga ovo katuzolele kituka atantu a Kintinu kia Nzambi ko?

⁹ Ke kolo ko, muna ntangw’andi kasila o Yave ofila anuani andi muna velelesa o ntoto. Befwasa yakwele mvu o wantu ana bemenganga ozaya kimfumu kiandi yo veza e nkubika ya zola kavanga muna Yesu Kristu. (2 Tesalonika 1:6-9) Kikala se lumbu kia Yave kina kivingilwanga tuka kolo kiayingi, kitundidika Umfumu wandi wa Nz’amvimba. “E lumbu kia Yave kikwiza, kialufuma, y’ekasi diansita; . . . bafwasakesela mo asumuki.” (Yesaya 13:9) “E lumbu kina i ki’efuluta, kia mpasi yo nkangamu a ntima, kia ngofwila yo lufwasu, kia tombe yo lomboka.”— Sefaniya 1:15.

¹⁰ Mabundu mawonso ma luvunu ye tuyalu twawonso twa wantu ye anwani au befilakeswanga kwa nyadi ambi olembi monekanga wa nza yayi befwaswa yakwele mvu. Awonso bekuyisianga ku sambu dia nza yayi bezolanga e zingu kia kukiyangidika, alembi songa, ye fu ya nsoni fwaswa befwaswa. O Satana ye nkwiya miandi ke bekala diaka ye  wisa ko muna wantu a nza mu kolo ki’ezunda dia mvu. E Kintinu kia Nzambi kilunga-lunga mambu ma nza yawonso. Nkia mpila luvevoko lusinga kala kwa awonso bezolanga unsongi!—Lusengomono 18:21, 24; 19:11-16, 19-21; 20:1, 2.

Ekani dia Kintinu—Aweyi Dilunganena

11. (a) E Kintinu kia Masia aweyi kilungisila ekani dia Yave mu kuma kia ntoto? (b) E Kintinu nkia mfunu kikala kwa wantu bezingila ova ntoto muna kolo kiakina?

¹¹ E Kintinu kia Masia kilungisa mvimba ekani diantete dia Nzambi mu kuma kia ntoto. (Etuku 1:28; 2:8, 9, 15) Yamu unu, o muntu kelendanga lungisa ekani diadi ko. Kansì, “e nza ikwiza” iyekekwa kwa Mwan’a muntu, Yesu Kristu. Awonso besala yo moyo muna lufundisu lwa Yave omu tandu kiaki, besala entwadi ku nsi a wisa kia Kristu wa Ntinu, bevanga mana ketuma kimana vo o ntoto wakituka se paradiso. (Ayibere 2:5-9) Wantu awonso beyangalela e salu kia moko mau yo yima mbongo yayingi muna mpatu zau.—Nkunga 72:1, 7, 8, 16-19; Yesaya 65:21, 22.

12. O nkangu a Kintinu kiaki aweyi belwakisilwa muna lunga kwa ngindu ye nitu?

¹² O Adami yo Eva vava bavangwa, balunga bakala, diakala se kani dia Nzambi vo e nza yazala ye mbongo andi awonso, bakala ye ngindu ye nitu zalunga. Kunsi a wisa kia Kintinu, ekani diadi dilungiswa kikilu. Ediadi divavanga vo mpasi zawonso zatwasa esumu zafokolwa, ekiaki i kuma o Kristu kesadilanga ke nze Ntinu kaka ko kansi nze Ngang’a Mbuta mpe. Kuna luzindalalu lwawonso  osadisa nkangu wau walemvoka wavwil’e ndandu za lukulu lwa kimenga kia moyo a kimuntu kia yandi kibeni.

13. O luyalu lwa Kintinu nkia ndandu za nitu lutwasa kwa wantu?

¹³ Kunsi a luyalu lwa Kintinu, masivi mayingi mevangwa muna wete dia nkangu uzingila ova ntoto. “O meso ma mpofo metemoka, o matu m’afwa matu mekakuka. O nkw’evola olemoka nze mvudi, o lubini lu’ebaba luyimbila.” ( Yesaya 35:5, 6) O nkanda a nitu wamana fitama mu kuma kia kinunu yovo mayela uvutuka kala se wansweswa nze wa nsedia, e yimbevo yambi yiwukwa yasis’e nzila kwa vimpi wambote. “E nitu andi isundidi o wete ke mu nitu a mwana ko; ovutuka kuna lumbu ya kileke kiandi.” ( Yobi 33:25) E lumbu yikwiza yina vo ke vekala mosi ko ovova vo, “Yela nyela.” Ekuma? E kuma kadi akwa vumi wa Nzambi bevevolwa muna zitu di’esumu ye mpasi diatwasa. (Yesaya 33:24; Luka 13:11-13) Elo, o Nzambi “[o]kunguna mansanga mawonso muna meso mau; o lufwa, ke lukala diaka ko; musungula kala diaka dilu, yovo kazu, ngatu mpasi: oma mantete maviokele.”—Lusengomono 21:4.

14. Okala walunga nki diaka kuvavanga?

¹⁴ Kala walunga mayingi kuvavanga ke vwa kaka nitu yalunga ko yovo ngindu zalunga. Divavanga vo twatanginina e fu ya Yave una ufwene, wau vo ‘muna mpw’a Nzambi, twavangilwa muna fwaniswa kiandi.’ (Etuku 1:26) Muna kuma kiaki, longwa kwayingi kuvavwa muna nz’ampa “ina ikalwanga  kwa ndungidi.” Nze una kateka vova o Yesaya vo “wantu a nza belongwa unsongi.” (2 Petelo 3:13; Yeseya 26:9) O unsongi wau utwasa luvuvamu—kwa wantu a makanda mawonso ma nza, kwa akundi anzodi, kwa esi nzo, vana ntandu yo kwa yandi kibeni Nzambi. (Nkunga 85:10-13; Yesaya 32:17) Awana belongoka unsongi belongwa malembe malembe mu zaya o luzolo lwa Nzambi kuna kwa yau. Vava o zola kwa Yave ye mana kevavanga mewokela muna ntima miau, oyau betanginina mo muna mawonso ma zingu kiau. Besinga vova nze una wavova Yesu vo, “lumbu yawonso mvangang’oma mekunyangidikanga.” ( Yoane 8:29) Nkia mpila kiese kikala e zingu vava mevangama mama kwa wantu awonso!

Ziku kia Mana Mevangamanga

15. Sadila e yuvu muna tini kiaki mu yika oma kivanganga e Kintinu ye mana tufwete vanga owau.

¹⁵ E ziku kia mana mevanganga e Kintinu kia Nzambi ye nkangu andi kimonekanga mpe kwa akaka. E yuvu ye sono ilende ikusungamesa maka muna mambu mama ye mana bafwete vang’owau awonso beyalwa kwa Kintinu kiaki.

E Kintinu kw’akinani ntete kivanga e diambu ye nkia mfoko? (Lusengomono 12:7-10, 12)

Nkutika ya nkia buka kia nsadiswa yivangamanga tuka kayadila Kristu? (Lusengomono 14:1-3)

Nkia salu kayika o Yesu vo kifwete salwa vitila e kolo kia mpasi zayingi nze una wasonama muna Matai 25:31-33?

 Nkia salu kiakaka kisalwanga o unu? Aki nani besalanga kio? (Nkunga 110:3; Matai 24:14; Lusengomono 14:6, 7)

Ekuma ayadi ye mabundu ke belendelanga ningika e salu kia samuna nsangu zambote ko? (Zakariya 4:6; Mavangu 5:38, 39)

Nkia nsobani yikalanga muna zingu kia awana besakalelanga luyalu lwa Kintintu? (Yesaya 2:4; 1 Korinto 6:9-11)

Kintinu ki’Ezunda dia Mvu

16. (a) O Kristu kolo kwa keyala? (b) Nkia mambu mesivi mevangama muna kolo kiakina ye vioka kin’e kolo?

¹⁶ O Satana ye nkwiya miandi vava betubwa muna mbilu, o Yesu Kristu ye 144.000 ana beyal’entwadi, beyala nze ntinu ye nganga mun’ezunda dia mvu. (Lusengomono 20:6) Muna kolo kiakina o wantu betwaswa muna nkala yalunga, esumu ye lufwa lwa Adami lusukiswa yakwele mvu. Kuna mfoko a Luyalu lw’Ezunda dia Mvu vava kemana lungisa e mbebe kayekekwa ya ki Masia wa ntinu ye Kinganga, o Yesu ‘oyekol’e kintinu’ kw’eS’andi; ‘kimana o Nzambi kakala wonso muna wonso.’ (1 Korinto 15:24-28) Muna kolo kiakina o Satana ovaikiswa mu kolo kiandwelo mu tonta wantu ana bavevoka ekolo besakalela kimfumu kia Yave kia nz’amvimba. Kuna mfoko a lufimpu lwaluna o Yave ofwasa Satana ye akolami bekuntanginina. (Lusengomono 20:7-10) Awana besikila ye kwikizi muna kimfumu kia Yave—ye wisa kiandi kia yala—e kwikizi kiau kiasikila kitoma moneka. Ozevo, bekota muna ngwizani au yo Yave yo tambuka kwa yandi se wan’andi  a makala ye amakento, betondwa kikilu yo vwil’o moyo wa mvu ya mvu.— Roma 8:21.

17. (a) Adieyi dibwila e Kintinu kuna mfoko ezunda dia mvu? (b) Aweyi dinina diakieleka vo e Kintinu ke ‘kifwasakeswa ko’?

¹⁷ Ikuma vo, e salu kia Yesu ye kia 144.000 mu kuma kia nza soba kisoba. Nkia salu ozevo besinga sala? O Nkand’a Nzambi ke uyikanga kio ko. Kansi, kele vo tusikila muna kimfumu kia Yave, tukala moyo kuna mfoko a Luyalu lw’Ezunda dia Mvu yo mona edi kekananga o Yave kuna kwa yau ye mu kuma kia nsem’andi wesivi. Kansi kadi, luyalu lwa Kristu lw’ezunda dia mvu ‘lwakwele mvu’ lukala e Kintinu kiandi ‘ke kifwasakeswa ko.’ (Daniele 7:14) Mu nkia mpila? Kadi e wisa kia luyalu ke kivioka kw’akaka ko bena ye lukanu lwakaka, kadi Yave yandi Oyala. E Kintinu mpe ‘ke kifwasakeswa ko’ wau vo mawonso kivanga mesikila yakwele mvu. (Daniele 2:44) O Masia wa Ntinu ye Nganga ye atinu ye nganga y’akwandi bezitiswa yakwele mvu mu kuma kia salu kia kwikizi kina basadila Yave.

Yuvu ya Lufimpu

• Ekuma vo Kintinu kia Nzambi kaka kisukisa mpasi za wantu? O Ntinu wa Kintinu kia Nzambi nkia ntangwa kayantika o yala?

• Kuna kwa ngeye nkia diambu ditoma kuyangidikanga mu kuma kia Kintinu kia Nzambi ye mana kilunganesa?

• Nkia mambu ma Kintinu mevangama mana tumonanga, ye nki i kunku kieto muna salu kiaki?

[Yuvu ja longokela]

[Foto muna lukaya 93]

Muna Kintinu kia Nzambi, wantu awonso unsongi belongoka