Kapu Kia 11

‘Nutombel’ekulu e Kintinu’

1. (a) Ekum’o Yesu kavovela kwa ana bawanga vo batombel’ekulu e Kintinu? (b) Nkia kiuvu tufwete kuyivanga?

 SE Vioka 1.900 za mvu, mun’elongi diandi kuna Ngalili, o Yesu wavova kwa ana bawanga vo: “Nutombel’ekulu e kintinu, ye ndungidi a [Nzambi].” E nzaki nzaki za nki? O Yesu nga ke ku sentu ko kadi tambulwila e wisa kia Kintinu? Elo, kansi muna Kintinu kiaki kia Masia o Yave i ketundidikila e kimfumu kiandi yo lungisa ekani diandi diampwena mu kuma kia ntoto. Konso muntu obakulanga o mfunu wa diambu diadi osia e Kintinu va fulu kiantete muna zingu kiandi. I wau bavanga muna tandu kiantete, oyeto tufwete wo luta vanga o unu wau vo Kristu wayadikwa se Ntinu! Ozevo, e kiuvu kiyuvulwanga i kiaki, E mpila zingu kiame nga yisonganga vo yisianga e Kintinu va fulu kiantete?— Matai 6:33.

2. O wantu mu nkia mambu betoma kuyivananga?

² O unu, mazunda ma wantu muna nza yawonso betombelang’ekulu e Kintinu. Besadilanga luyalu lwa Kintinu muna vananga e zingu yau mu vang’o luzolo lwa Yave, yo kuyiyekola kwa yandi. Kuna diak’e sambu, ulolo wa wantu mambu ma nza kaka bevwanga o mfunu. O wantu bekuyivananga mu vwa e nzimbu yo mavwa yo nkembo utukanga muna nzimbu. Yovo besadilanga e ngolo zau mu nungununa e ndongoka  zau. E mpil’a zingu kiau yisonganga vo ma yau kibeni kaka betokanenanga, mavwa yo nkembo. Besianga Nzambi vana fulu kiezole, ekana vo bekunkwikilanga nkutu.— Matai 6:31, 32.

3. (a) Nkia mpila lusalu kakasakes’o Yesu kw’alongoki andi bavava ye mu nkia kuma? (b) Ekuma ke dinina mfunu ko dia telekelang’e nsatu za zingu o moyo?

³ O Yesu walukisa alongoki andi vo: “Ke nusadila lusalu lueno ova nsi ko,” kadi ke vena lusalu ova nsi ko luzinganga yakwele mvu. “Kansi” wavova: “Nusadil’aka lusalu lueno kun’ezulu,” muna sadila Yave. O Yesu wavova kw’alandi andi bakalanga ye disu dia “kumosi” i sia vo basianga e ngindu zau ye ngolo zau muna vanga luzolo lwa Nzambi. “Ke nulendi sadila Nzambi yo umvwama ko,” u kabavovesa. Kansi aweyi tuvova mu kuma kia mana tuvwanga o mfunu muna zingu—madia, mvwatu, ye nzo? “Ke nutelamenw’e ntima ko,” u kabavovesa o Yesu. Wabavovesa batadila e nuni—o Nzambi okubadikilanga. O Yesu wakasakesa alandi andi babadika e titi—o Nzambi ovwikanga yo. O wantu angangu bena vo asadi a Yave nga ke basundidi e má yayi yawonso o mfunu ko? “Nutombel’ekulu e kintinu ye ndungidi andi,” u kavova o Yesu, “ozevo e lekwa yayi yawonso [ivuwang’o mfunu] ikunukudikilwa.” (Matai 6:19-34) O mavangu maku nga mesonganga vo okwikilanga e diambu diadi?

Kuyambula Ko Vo e Ludi Kia Kintinu Kiafinangeswa

4. Adieyi dilenda bwila kwa muntu okuyivanang’e mvimba muna mavwa?

⁴ Diansongi kwandi dia tokanena e mpila tulenda vwila eki kiafwana mu lungisa e nsatu za zingu kia  yeto kibeni ye kia esi nzo zeto. Kansi, kele vo o muntu uyivene emvimba muna mambu ma zingu dia vonza dikalanga. Kana una vo okwikilanga muna Kintinu, kansi, kele vo osianga maka mambu va fulu kiantete muna ntim’andi e ludi kia Kintinu kilenda finangeswa. (Matai 13:18-22) Kasikil’owu, vakala lumbu etoko dimosi wa nyadi ye mvwama wayuvula Yesu vo: “Aweyi mpanga, [muna] vwil’o moyo a mvu ya mvu?” Nkwa fu yambote kakala ye wavangang’o wete kwa akaka, kansi, wayivan’e mvimba muna mavwa mandi. Kalendanga mo sisa ko kimana kalanda Kristu. Ozevo, wavidisa elau dia kal’entwadi yo Kristu muna Kintinu ki’ezulu. O Yesu wavova muna ntangwa yayina vo: ‘Nkia mpila mpasi kw’akwa mavwa mu kota muna kintinu kia Nzambi!’—Maku 10:17-23.

5. (a) O Paulu nkia mambu kakasakesa Timoteo vo kayangalelanga mo, mu nkia kuma? (b) O Satana aweyi kesadilanga “o zola nzimbu” se ntambu wa mpondi?

⁵ Vioka mvu miayingi, o Paulu wa ntumwa wasoneka kwa Timoteo wawanuka kuna Efeso ina yakala se mbanza ya kinkita. Wansungamesa vo: “Ke tuvitikidi vo ma ko, ova nza, ngatu lenda vo katula ma; kansi wau tuna yo dia yo vwata, tuyangalela ko.” Diansongi muna sala kimana vo twavwa o “dia yo vwata” kwa yeto kibeni ye kwa esi nzo zeto. Kansi o Paulu walukisa vo: “Awana bazolele o vwama, muna umpukumuni bekota, y’esokolo, yo maketo mayingi mazowa, yo vanga mpasi, mana me[fil]anga wantu muna lubukumuku yo lufwasu.” O Satana ovwidi ndekwa zambi. Kuna lubantiku, nanga olenda vukumun’o muntu muna mambu makete. I bosi melanda mambu mampwena, nanga elau dia nungunuka kuna salu, yovo kota mu salu  kifutanga nzimbu zayingi kansi kidianga ntangwa ina wavaula mu kuma kia mambu ma mwanda. Ovo katuyikebele ko “o zola nzimbu” kulenda finangesa o mfunu wa mambu ma Kintinu. O Paulu wayika dio muna mvovo emi: ‘Akaka wau bavavanga zo, bavwidi tungiana muna lukwikilu, yo kuyisia muna mbidi a mpasi.’—1 Timoteo 6:7-10.

6. (a) Muna lembi bendomonwa kwa mavwa adieyi tufwete vanga? (b) Nkia vuvu tufwete kala kiau kana una vo vena ye mpasi za zingu o unu?

⁶ O Paulu wavovesa Timoteo wa mpangi andi a Nkristu kuna zola kwawonso vo: “Tina mambu mama” ye “nwan’e ndwan’ambote a lukwikilu.” (1 Timoteo 6:11, 12) Ngolo zampwena zivavwanga kimana twavenga o bendomonwa muna mpila zingu kia zola mavwa ma nza yituzungidi. Kansi, kele vo tusidi e ngolo mu zingila e ngwizani yo lukwikilu lweto, o Yave kekutuvilakana nkutu ko. Kana una vo mpasi za zingu ye kondwa kwa salu, okutusadisa twavwa kina tuvwidi o mfunu. O Paulu wasoneka: “E fu yeno, mbula yakondwa luzolo lua nzimbu; nuyangalela ina nuna yau: kadi oyandi kibeni wavova vo, kikuyambula nkutu ko, ngatu kusisa nkutu. Dianu vo, tulenda [kabukil’o vova, NW ] vo Yave i nsadisi ame; kimona wonga ko: O muntu, aweyi kekumpangila?” (Ayibere 13:5, 6) O Davidi wa Ntinu wasoneka: ‘Toko yakala, se ndunini; kansi kiamona nsongi wayambuka ko, yovo mbongo andi yavava dia.’—Nkunga 37:25.

Alongoki Antete Batusila e Mbandu

7. Nkia luludiku kavana Yesu kwa alongoki andi mu kuma kia samun’e nsangu zambote, ye ekuma dia kadila se dia mfunu?

⁷ O Yesu vava kamana longa antumwa zandi una  ufwene, wabatuma benda samuna e nsangu zambote muna Isaele: “E kintinu ki’ezulu [kifinamene, NW ].” Ekwe nsangu za kiese zakala! O Yesu Kristu wa Ntinu a Masia wakala vana bena. Wau vo antumwa bayivana muna salu kia Nzambi, o Yesu wabavovesa babunda e vuvu vo o Nzambi okubalunga-lunga. Ubavovese vo: “Ke nunati ma ko muna nzila, ovo nkawu, ovo kimpakala, ovo mbolo, ovo nzimbu, ngatu nata yinkutu yole. Konso nzo nukota, muna nunangina, yavana nukatuka.” (Matai 10:5-10; Luka 9:1-6) O Yave wadi lunga-lunga vo e nsatu zau zalungiswa kwa Aneyisaele akwau ana bakalanga ye fu kia zola tambula e nzenza.

8. (a) Vava kiafinamanga e mfw’andi ekum’o Yesu kavanina luludiku lwampa mu kuma kia salu kia umbangi? (b) Alandi a Yesu nki bafwan’o sia vana fulu kiantete?

⁸ I bosi, vava kiafinamanga emfw’andi o Yesu walukisa alongoki andi vo kuna ntwala e mpila salu kiau yisoba. Mu kuma kia kitantu muna salu kiau, e fu kia tambula e nzenza nanga kuluka kiadi kuluka muna Isaele. Ke kolo ko, badi nata mpe e nsangu za Kintinu muna nsi za esi Zula. Muna kuma kiaki, bafwan’o nata “nzimbu” ye “nkutu a madia.” Kansi kadi, bafwete tombel’ekulu e kintinu ye ndungidi andi, ye vuvu kia sia vo o Nzambi osambula e ngolo zau muna vwa madia ye mvwatu.— Luka 22:35-37.

9. O Paulu aweyi kateka silanga e Kintinu vana fulu kiantete ekolo kalunga-lunganga e nsatu zandi za zingu, ye nkia malongi kavana mu kuma kiaki?

⁹ O Paulu wa ntumwa wasisa mbandu ambote ya lemvokela malongi ma Yesu. Paulu wasia e zingu kiandi muna salu kia mfumu. (Mavangu 20:24, 25) Vava kayenda silang’eludi umbangi muna konso zunga yandi  kibeni wayidikilanga, nzo za ngoto katunganga yo teka. Kavavanga ko vo akaka bandikila. (Mavangu 18:1-4; 1 Tesalonika 2:9) Kansi, watambulanga yo matondo vava akaka basonganga o zola kwau muna kuntambula yo kumvana ma. (Mavangu 16:15, 34; Filipi 4:15-17) O Paulu kalonga Akristu ko vo babembola e mbebe bavwidi ya esi nzo zau mu kwenda samuninge nsangu zambote, kansi, bafwete lungisanga e mbebe zazi zawonso muna tezo kiau. Wabaludika basala, bazola esi nzo zau, yo songang’e ngemba kw’akaka. (Efeso 4:28; 2 Tesalonika 3:7-12) Wabavovesa babundang’e vuvu kwa Nzambi ke mu kimvwama ko, yo songanga muna mpila zingu kiau vo babakula emvimba oma masundidi o mfunu. Muna mvovo mi’elongi dia Yesu ediadi disongele vo tombel’ekulu e kintinu ye ndungidi andi.— Filipi 1:9-11.

Sia e Kintinu va Fulu Kiantete Muna Zingu Kiaku

10. Otombel’ekulu e kintinu aweyi disongele?

¹⁰ Nkia tezo tufwete samunwinanga e nsangu zambote za Kintinu kw’akaka? Ediadi diambu dia konso muntu ye mpila tuyangalelanga kio. Sungamena dio vo o Yesu kavova ko vo ‘tomb’e Kintinu kele vo kuna ye diambu diakaka ko dia vanga.’ Wau kazaya o mfunu a Kintinu, wazayisa luzolo lw’eS’andi yo vova vo: ‘Nukwamanan’o tomba kintinu.’ (Luka 12:31) Kana una vo ndonga mu yeto tufwete sala mu lungisa e nsatu za yeto kibeni ye za esi nzo zeto, kele vo tuna yo lukwikilu, e zingu kieto kikal’e ngwizani ye salu kia Kintinu katuvene o Nzambi. Ye mpe, ka tuyambula ko e mbebe ya lunga-lunga esi nzo zeto.— 1 Timoteo 5:8.

11. (a) O Yesu aweyi kasongela vo ke awonso ko balenda sadila kumosi muna sayanesa e nsangu za Kintinu? (b) Nkia mambu malenda simbinin’o muntu mu sala kwayingi?

 ¹¹ Akaka mu yeto bena ye ngolo za sala ntangwa zayingi mu telek’e nsangu zambote za Kintinu ke mu akaka ko. Kansi, muna kingana kata kia mpila ntoto miayingi, o Yesu wasonga vo awonso bena yo ntima wafwanana yo ntoto ambote beyima e mbongo. Mu nkia tezo? Mambu ma zingu maswaswana kwa konso muntu. Kinunu, kondwa kwa vimpi, mbebe ya esi nzo yo makaka. Kansi kele vo vena yo luzolo lwafwana, mayingi kalenda vanga o muntu.— Matai 13:23.

12. Aleke bekasakeswanga mu sia etima mu nkia salu kia mwanda?

¹² Diambote twakalanga y’ekani dilenda kutusadisa mu wokesa e salu kieto kia Kintinu. Yeno aleke, nufwete badika mbandu ambote ya vema kasonga Timoteo wa nleke a Nkristu. (Filipi 2:19-22) Nga vena ye salu kiakaka kisundidi o mfunu ovo ke mu kuyisia mu salu kia ntangwa ke ntangwa ko vava nufokolanga e ndongok’eno kuna sikola? Ana bena vo s’ambuta  mpe balenda vwa e ndandu zambote muna siang’etima muna mambu ma mwanda.

13. (a) Nani ofwete zaya etezo kina tulenda sala muna salu kia Kintinu? (b) Kele vo tutombel’ekulu e Kintinu nkia ziku tusonga?

¹³ Ka tufwete kumbanga ko ana tubanzanga vo nga bafwana sala kwayingi, kansi, o lukwikilu lufwete kutufila mu vavanga kuyisingika kimana twasadila Nzambi konso un’e zingu kieto. (Roma 14:10-12; Ngalatia 6:4, 5) Nze una kasonga mu kuma kia Yobi, o Satana ovovanga vo oyeto wete dieto kaka tuvavanga, mavwa, ye zingu kiambote ye mu loko kaka tusadilanga Nzambi. Kansi kele vo tutombel’ekulu e Kintinu i tusongela wowo vo o Nkadi Ampemba nkwa luvunu. Tusonga e ziku vo tusianga e salu kia Nzambi va fulu kiantete. I tusongela wowo o zola kweto kuna kwa Yave muna mvovo ye mavangu meto, kwikizi kieto muna kimfumu kiandi yo zola kweto kuna kwa wantu.— Yobi 1:9-11; 2:4, 5; Ngana 27:11.

14. (a) Otoma kubama muna salu kia umbangi nkia mfunu kwina? (b) A Mbangi za Yave nkia tezo bekuyivaninanga muna salu kia umbangi?

¹⁴ Otoma kubama kulenda kutusadisa mu vanga mana mena vo muna mpila yakaka ke twadi mo lenda vanga ko. O Yave yandi kibeni ovwidi ‘e ntangwa yafwana’ muna lungisa ekani diandi. (Luvaiku 9:5; Maku 1:15) Kele vo dilendakana, diambote muna lungananga mu salu kia umbangi nkumbu mosi yovo miayingi muna programa ovangidi ya konso lumingu. Nkama za mazunda ma Mbangi za Yave muna nza yawonso bakota muna salu kia mviti a nzila a nsadisi, besalanga tezo kia ola zole muna lumbu mu samuna  nsangu zambote. Ezaka nkama za mazunda bakota mu salu kia mviti a nzila a ngonde ka ngonde besalanga tezo kia ola zole yovo tatu ye ndambu muna lumbu mu samuna e nsangu za Kintinu. Kuna kwa aviti a nzila a espesiale ye missionário besalanga ola zayingi muna salu kia Kintinu. Tulenda vava mpe elau diakaka mu kaulwila e vuvu kia Kintinu kwa konso muntu ozola owá. ( Yoane 4:7-15) O luzolo lweto lufwete kala lwa kuyivana emvimba muna salu kiaki konso una tulenda, kadi o Yesu wavova vo: “E nsangu zazi zambote za kintinu zisamunwa muna nza yawonso, muna umbangi kwa zula yawonso; i bosi iluak’e mbaninu.”— Matai 24:14; Efeso 5:15-17.

15. Ekuma omwenanga vo elongi dina muna 1 Korinto 15:58 diamfunu mu kuma kia salu kieto kia umbangi,?

¹⁵ Muna nza yawonso a Mbangi za Yave kintwadi bezingilanga konso zula, belungananga yo vema kwawonso mu sala e salu kiaki. Belemvokelanga elongi dia vumunwinwa dia Nkand’a Nzambi divovanga vo: “Nusikil’aka, nukal’e ngingi, nuwokes’ak’e salu kia Mfumu e lumbu yawonso, wau nuzeye wo vo, o mfuntu eno ke wankatu ko muna Mfumu.”— 1 Kor. 15:58.

Yuvu ya Lufimpu

• Vava kavov’o Yesu vo ‘nutombel’ekulu e kintinu,’ nki kayika vo kifwete siwa vana fulu kiezole?

• Aweyi tufwete yindulanga mu kuma kia nsatu za zingu kieto ye za esi nzo zeto? Nkia lusadisu kekutuvana o Nzambi?

• Nkia mpila salu kia Kintinu tulenda sala?

[Yuvu ja longokela]

[Foto muna lukaya 107]

Muna nsi zawonso, a Mbangi za Yave besamunanga e nsangu zambote ekolo mbaninu keyizidi ko