‘Nwana ye Ngolo za Mianda Miambi’
Kapu Kia 8
‘Nwana ye Ngolo za Mianda Miambi’
1. Ekuma tufwete zayila o mavangu ma mianda miambi?
WANTU ayingi ke bekwikilanga ko vo e mianda miambi mina. Ediadi ke diambu dia nsaka ko. O wantu bakwikila yovo lembi dio kwikila, e mianda miambi mina ye mivavanga o vukumuna wantu. Bevavanga vukumuna mpe asambidi a Yave. Kieleka, oyau i tantu au antete. O Paulu wa ntumwa watulukisa muna kuma kiaki vava kavova vo: ‘Kadi ndwan’eto ke ya nitu yo menga ko, kansi yo kuluntu, ye wisa, ye mingyala-nza mia tombe kiaki, ye ngolo za mianda miambi kun’ezulu.’ (Efeso 6:12) Omu lumbu yeto e mpasi zitukanga kwa mianda miambi zisundidi owokela e kuma kadi o Satana wavaikiswa kun’ezulu, wina yo makasi mayingi, wau kazeye wo vo kolo kiandwelo kaka kena kiau.—Lusengomono 12:12.
2. Aweyi tulenda sundila muna ndwan’eto ye mianda miambi mina vo misundidi wantu o nkuma?
2 Nga tulenda kweto sunda e ndwana yayi ye ngolo za mianda miambi mina vo misundidi o wantu o nkuma? Elo, kele vo tubundidi kikilu e vuvu kwa Yave. Tufwete kunwila yo lemvokela e Diambu diandi. Muna mpila yayi, tulenda kuyivaula muna mpasi za mpila mu mpila za nitu ye za ngindu zibangikanga awana bena kunsi a wisa kia Satana.—Yakobo 4:7.
Ayadi a Nza Tuka Kun’ezulu
3. O Satana aki nani ketoma sianga e kitantu, ye mu nkia mpila?
3 Tuka kun’ezulu, o Yave omonanga mawonso mevangamanga ova nza, ozevo, okutuzayisanga mo muna mpila ya kia. Wasonga kwa Yoane wa ntumwa e mona-meso. Muna mona-meso yoyo, o Satana osongwanga nze ‘ngobodi ampwena ambwaki,’ wakubama mu vempola e Kintinu kia Masia kia Nzambi vava kiayantik’o yala kun’ezulu muna mvu a 1914. Wau vo kalenda kio vempola ko, o Satana osianga e kitantu kiampwena kwa awana besunzulanga e Kintinu kiokio ova ntoto. (Lusengomono 12:3, 4, 13, 17) O Satana aweyi kenwaninanga e ndwana yayi? Osadilanga wantu andi.
4. Nani i nto ya wisa kia tuyalu twa wantu ye aweyi tuzayidi wo?
4 O Yoane wasongwa e bulu kia nsisi kina ye ntu nsambwadi ye mpaka kumi, kina ye wisa “kia makanda, ye nkangu, ye ndinga, ye zula yawonso.” E bulu kiakina kisunzulanga kintwadi kia tuyalu twa zula ya nza yawonso. O Yoane wazayiswa vo o ‘ngobodi wa [Nkadi Ampemba wa Satana] wavana kwa bulu o nkum’andi, ye kunda, ye wisa kianene.’ (Lusengomono 13:1, 2, 7) Elo, Satana i nto ya nkuma ye wisa kia tuyalu twa wantu. Ikuma, nze una kasoneka o Paulu wa ntumwa, e ‘ngolo za mianda miambi kun’ezulu’ i ‘ayadi a nza’ ana bena ye wisa muna tuyalu twa wantu. Awonso bazolele sambila Yave bafwete zaya e nsasa ya ludi kia diambu diadi.—Luka 4:5, 6.
5. Ayadi a nza belunganiswanga owau mu nkia diambu?
5 Kana una vo ayadi ayingi bekuyikanga vo asambidi, ke vena kimosi ko muna zula yayi kilemvokelanga luyalu lwa Yave ngatu Ntinu ndiona kasola, Yesu Kristu. Yau awonso benwananga kaka mu sikidisa tuyalu twa yau kibeni. O unu kiaki, nze una usonganga Lusengomono, e “mianda mia nkwiya” milunganisanga ayadi a nza kuna “vit’a lumbu kianene kia Nzambi wa Mpungu-ngolo” muna Armangedo.—Lusengomono 16:13, 14, 16; 19:17-19.
6. Ekuma tufwete kuyikengela mu lembi vukumunwa mu sadila kintwadi kia Satana?
6 E lumbu yawonso e zingu ya wantu yifilakeswanga muna mambu ma tuyalu, ma kinkita, ye ntantani za mabundu mena vo mevambanisanga makanda ma wantu. Muna ntantani zazi, o wantu bekuyisianga kun’esambu dia zula, makanda, ndinga yovo wantu ana bekubayangidikanga—diakala muna mpova yovo mu mavangu mau. O wantu nanga ke bekuyisianga e mpenza muna ntantani ko, kansi balenda kala kun’esambu dia ndioyo yovo wakaka. Kana nkia ndungidi nkutu bavwidi muna vanga wo, nga nani kieleka besadilanga? O Nkand’a Nzambi utoma kiesesanga e diambu diadi vava kevovanga vo: “E nza yawonso muna mbi ilele.” (1 Yoane 5:19) Ozevo, o muntu aweyi kafwete vanga mu lembi bendomonwa kumosi ye wantu akaka? Muna sadila kaka Kintinu kia Nzambi yo kuyivaula muna mambu ma nza.—Yoane 17:15, 16.
Ntambu Mia Nkadi Ampemba
7. O Satana aweyi kevukumwinanga o wantu muna nsambila ya luvunu?
7 Muna lusansu lwawonso, o Satana osadilanga lubangamu lwa mpasi za nitu ye mpova zavumisa muna vengomona o wantu muna nsambila ya kieleka. Kansi osadilanga mpe e ndekwa zisundidi e ngangu—umpuki ye ntambu mia ndongesela. Kuna ndekwa zawonso, ovukumunanga ulolo wa wantu muna nsambila ya luvunu. Okubafilanga mu banza vo Nzambi besadilanga. Wau vo ke bena yo zayi waludi ko wa Nzambi yovo yangalela e ludi, oyau bevukumunwanga muna salu ya mabundu yovo muna mavangu mankuma bevanganga. (2 Tesalonika 2:9, 10) Kansi tulukiswangwa vo kana nkutu awaya bena muna nsambila yaludi, ‘akaka bebwa . . . , yo wunikina mianda mia luvuki yo malongi ma nkwiya.’ (1 Timoteo 4:1) Aweyi dilenda vangamena ediadi?
8. O Satana aweyi kalenda kutuvukumwina muna sadila e nsambila ya luvunu kana nkutu tu asambidi a Yave?
8 Muna ndekwa zawonso o Nkadi Ampemba osadilanga lutovoko lweto. Nga twakinu yo wonga wa wantu? Avo i wau, tulenda filwa kwa yitu yovo amfinangani zeto mu lungana yau mu mavangu ma nsambila ya luvunu. Nga tu akwa lulendo? Avo i wau, nanga tulenda funga makasi vava tusingikwanga yovo vava akaka ke betondanga e ngindu zeto ko. (Ngana 15:10; 29:25; 1 Timoteo 6:3, 4) Vana fulu kia tanginina e mbandu a Kristu o muntu nanga olenda filakeswa mu tamb’o matu ‘kw’awana besiang’o mfisi mu matu,’ bevovanga vo kufwete vanga mayingi ko, edi kaka ovwidi o mfunu i tanganga o Nkand’a Nzambi yo lembi vanga edi diambi. (2 Timoteo 4:3) O Satana ke tokanenanga dio ko kele vo uyikotese muna dibundu diakaka yovo osambila mpila ina ozolele ngeye kwaku ozaya. Edi kaka kevavanga vo walembi sambila Yave mu mpila ina kelonganga muna Diambu diandi ye muna nkubik’andi.
9. Ye ndekwa zawonso o Satana aweyi kesadilanga e nsatu za kinkento ye kiyakala muna lungisa ekani diandi?
9 O Satana ofilanga mpe wantu muna lungisa e nsatu za kingutukila mu mpila yambi. Osadilanga e nsatu za kinkento ye kiyakala. Ulolo wa wantu ova nza bebembolanga elongi dia Nkand’a Nzambi dia fu yambote, bebadikanga vo e mvukana za wantu alembi kazala diansongi kwandi, yovo i mpila balenda songela vo se ambuta. Adieyi tuvova kwa awana bakazala? Ndonga betanga e zumba. Ezak’e ntangwa bevambananga muna longo kondwa kuma kiampwena mu vava sompa muntu wakaka. O Satana ye ndekwa zawonso ofilang’o wantu bayivana mu zingu kia nkembo owau, yo vilakana e vonza kilenda twasa ke kwa yau kaka ko kansi ye kwa akaka mpe musungula e ngwizani au yo Yave ye Mwan’andi.—1 Korinto 6:9, 10; Ngalatia 6:7, 8.
10. Nkia mambu kesadilanga o Satana muna kutufila twayangalelanga e zumba yo umpumbulu?
10 O sakana i luzolo lwa kingutukila. E nsaka kele vo zambote nitu ye ngindu ziyangidikanga. Kansi aweyi tuvanganga kele vo o Satana muna ndekwa zawonso osadidi e nsaka muna kutuvengomona yo Nzambi? Kasikil’owu, tutomene wo zaya vo o Yave omenganga e zumba yo nsoki. Kansi, vava mesongwanga muna filmes, televisão ye muna sinema nga tuvwandanga yo tungununa mo? Zaya dio vo o Satana ovavanga vo e mbi yasak’o wokela ekolo kifinamanga o lufwasu lwandi, o ‘wantu ambi, y’akwa luvunu, bewokesang’o bi, betungianisanga yo tungianiswanga.’ (2 Timoteo 3:13) Ozevo, tufwete kuyikenga ntangwa zawonso muna makani ma Satana.—Etuku 6:13; Nkunga 11:5; Roma 1:24-32.
11. Kana nkutu ndiona ozeye e ludi mu kuma kia mpandu aweyi kalenda bendomwenwa kele vo katomene kuyikenga ko?
11 Tuzeye dio mpe vo awonso bekuyisianga muna konso vangu dia mpandu—diakala vanda nkisi, loka nkisi, yovo vovana yo mafwa—o Yave omenganga mo. (Nsiku 18:10-12) Mu kuma kiaki, ka tufwete vava ngang’a nkisi ko ngatu kubayambula basadila mavangu mau mankisi muna nzo zeto. Nga tufwete kubatalanga yo kubawunikina vava besongwanga muna televisão yovo muna Internet? Kana una vo ke tutondanga wukwa kwa nganga za nkisi ko nga tulenda kanga o nsinga ambwaki muna luketo yovo muna koko kwa nsedia kimana kalembi vangwa e mbi? Wau tuzeye wo vo o Nkand’a Nzambi mavangu ma nkisi ketumbanga, nga tuyambula vo twafilwa mun’evangu dia nkisi kana nkutu mu kolo kiandwelo?—Ngalatia 5:19-21.
12. (a) E miziki aweyi milenda kutufidila twayindula mambu mana tuzeye vo mambi? (b) Aweyi e mpila vwata, kubika e nsuki ye mpova ilenda songela vo o muntu otangininanga e mpila zingu kia awana kemenganga o Yave? (c) Adieyi divavwanga oku kwa yeto mu lembi bwa muna ntambu mia Satana?
12 O Nkand’a Nzambi uvovanga vo e zumba, yo nsafu wawonso, ke mayikwa nkutu ko vovo nwina. (Efeso 5:3-5) Kansi, adieyi tuvova kele vo mambu mama meyikwanga muna miziki? Nga tuyimbila o nkunga wowo yo yika e mvovo mikembesanga o nua e diamba, sadila e kinkento ye kiyakala lembi teka kazala, yo maka mavangu m’esumu? Ye mpe, kana tuzeye wo vo ka tufwete tanginina akwa mavangu mama ko, nga tutangininanga mpila au ya vwata, ye mpova zau ye mpila bekubikilanga e nsuki? O Satana ovwidi e ndekwa za ngangu muna fila o wantu mu tanginina e ngindu zandi zambi! (2 Korinto 4:3, 4) Muna lembi bwa mu ntambu miandi, tufwete kuyikenga twalembi bendomonwa kumosi ye nza. Tufwete sungamenanga vo e “mingyala-nza mia tombe kiaki” mina, tufwete nwana miau muna mpukumuna zau.— 1 Petelo 5:8.
Twatoma Kubama mu Sunda
13. Yeto awonso aweyi tulenda sundila e nza iyalwanga kwa Satana kana una vo tu’asumuki?
13 Una kafwidi ko o Yesu wavova kw’alongoki andi vo: “Nuyangalala, mono nsundidi nza.” (Yoane 16:33) Oyau mpe balenda kwau osunda. Vioka 60 ma mvu o Yoane wa ntumwa wasoneka: ‘Nani ndiona osundanga e nza, nangu ndion’okwikilanga vo Yesu i Mwan’a Nzambi?’ (1 Yoane 5:5) Tusonganga o lukwikilu lwalu muna lemvokelanga e nkanikinu mia Yesu yo bundang’e vuvu muna Diambu dia Nzambi nze una kavanga o Yesu. Nkia diambu diaka divavwanga? Twayikamanga e nkutakani eyi ina vo oyandi i Ntu. Vava tuvanganga e mpilakanwa, tufwete viluk’e ntima kuna ziku kiawonso yo vava luloloko lwa Nzambi muna kimenga kia Yesu. Muna mpila yayi oyeto mpe i tulenda sundila kana una vo tu’asumuki ye mpilakanwa tuvanganga.— Nkunga 130:3, 4.
14. Tanga Efeso 6:13-17, yo sadila e yuvu ye sono ina mu tini kiaki muna sasila o mfunu wa konso tini kia nwaninwa kia mwanda.
14 Muna sunda e nsund’ambote, tufwete vwata e “nwaninwa yawonso ya Nzambi,” ka tufwete veza kimosi muna yau ko. Vang’o luzolo lwa ziula o waku Nkand’a Nzambi muna Efeso 6:13-17, tanga una usasilwanga e nwaninwa yayi. Muna vana e mvutu za yuvu yayi yilende, yindula e mpila olenda vwila e ndandu muna lusadisu luvananga konso yikwa kia nwaninwa yayi.
‘Kangila e ludi muna luketo’
Kana una vo tuzeye e ludi, elongi dia ntangwa ke ntangwa, yo badikang’e ludi kia Nkand’a Nzambi aweyi kulenda kututanina? (1 Korinto 10:12, 13; 2 Korinto 13:5; Filipi 4:8, 9)
“Nkiku a ntulu a ndungidi”
E nsiku mia nsongi mia nani? (Lusengomono 15:3)
Songa e mfwilu a mwanda ulenda twasa olembi lemvokela e nsiku mia nsongi mia Yave. (Nsiku 7:3, 4; 1 Samuele 15:22, 23)
“Malu mavwikw’e nsampatu za nkubam’a nsangu zambote za [luvuvamu, NW ].”
Nkia mpila lusadisu tuvwa muna sadilanga malu meto mu kwenda samunwin’o wantu oma ma nkubika za Nzambi mu kuma kia luvuvamu? (Nkunga 73:2, 3; Roma 10:15; 1 Timoteo 5:13)
“Ngubu a lukwikilu”
Kele vo tuna yo lukwikilu lwasikila adieyi tuvanga vava tuvumiswanga yovo filwa mu katikisa o mambu? (2 Ntinu 6:15-17; 2 Timoteo 1:12)
“Mpu a vita a luvuluku”
E vuvu kia luvuluku aweyi kisadisilanga o muntu mu lembi tokanenanga kaka o mavwa? (1 Timoteo 6:7-10, 19)
“Nsosolo a mwanda”
Kwa nani tufwete bundang’e vuvu vava tunwaniswanga e vita ya kimwanda kieto ye kia akaka? (Nkunga 119:98; Ngana 3:5, 6; Matai 4:3, 4)
Nki diaka kilenda kutusadisa muna toma sunda e vita ya mwanda? Nkumbu kwa kifwete sadilwa? Muna wete di’akinani? (Efeso 6:18, 19)
15. Aweyi tulenda vwila o nkuma muna vita a mwanda?
15 Nze masoladi ma Kristu, tuna muna buka kiampwena kia makesa benwananga e vita ya mwanda. Avo tuyingila yo toma sadila e nwaninwa yawonso ya Nzambi ke tubwa ko muna vita yayi. Kansi tukala se akumiki akw’eto ana tusadilanga Nzambi kumosi. Tukala yo nkuma yo luzolo muna samuna e nsangu zambote za Kintinu kia Masia, o luyalu lw’ezulu luna kesianga e kitantu o Satana.
Yuvu ya Lufimpu
• Asambidi a Yave nkia kuma bekuyivaulwilanga muna vita za nza?
• Nkia ntambu miakaka kesadilanga o Satana muna fwasa kimwanda kia Akristu?
• Aweyi e nwaninwa ya mwanda ina katuvene o Nzambi ilenda tanina e kimwanda kieto?
[Yuvu ja longokela]
[Foto muna lukaya 76]
E zula ikutakeswanga kuna Armangedo
