Kapu Kia 3

Toma Simbinina e Diambu dia Nzambi

1. (a) Aneyisaele yankulu aweyi bamwena e kwikizi kia mvovo mia Nzambi? (b) Ekuma menena mamfunu omama kuna kwa yeto?

 “NUZEYE wo muna nsi zeno zawonso za ntima yo muna fulumwinu yeno yawonso, vo ke vakulukidi diambu ko muna mawonso mambote kavova Yave wa Nzambi eno muna diambu dieno; mawonso malunganini oko nwina.” ( Yosua 23:14-16) I kavova o Yosua kwa ambuta za Isaele vava bakota muna Nsi a Nsilu. Elo, e nsilu mia Yave mialungana. E sono yayi—ye mawonso makaka mena muna Nkand’a Nzambi—malundwa mu kuma kieto kimana vo “twakala ye vuvu.”—Roma 15:4.

2. (a) O Nkand’a Nzambi aweyi ‘wavumunwinwa kwa Nzambi’? (b) Wau tuzeye vo o Nkand’a Nzambi wavumunwinwa kwa Nzambi nkia mbebe tuna yau?

² Kana una vo 40 ma wantu basadilwa muna soneka o Nkand’a Nzambi, Yave yandi kibeni Wasonekesa wo. Ediadi nga disongele vo yandi walunga-lunga konso diambu diasonama mo? Elo. Wavanga wo muna ngolo za mwand’andi avelela. O Paulu wa ntumwa wavova ye ziku kiawonso vo: “E sono yawonso yavumunwinwa kwa Nzambi, . . . [kimana, NW] o muntu a Nzambi kakunkuka, katoma kubamena muna salu yawonso yambote.” Ana bekwikilanga muna mvovo miami mwawonso, bewanga oma mevovang’o Nkand’a Nzambi yo zingila e ngwizani yo malongi mandi.—2 Timoteo 3:16, 17; 1 Tesalonika 2:13.

 Sadisa Akaka Bayangalela Wo

3. Nkia mpila isundidi owete tulenda sadisila e ndonga ya wantu ke bekwikilanga ko vo o Nkand’a Nzambi i Diambu dia Nzambi?

³ Ndonga y’awana tumokenanga yau ke bekwikilanga ko nze yeto vo o Nkand’a Nzambi i Diambu dia Nzambi kibeni. Aweyi tulenda kubasadisila? E mpila ambote ya vanga wo i ziulang’o Nkand’a Nzambi e ntangwa zawonso yo kubasonga oma mena mo. “E diambu dia Nzambi diamoyo ye [dina yo nkuma, NW] dilutidi mpe o twa kwa nsosolo miawonso mia meno mole . . . dizeye mpambula za [ngindu, NW] yo makani ma ntima.” (Ayibibere. 4:12) “E diambu dia Nzambi” ke savu ko; diamoyo! E nsilu mia Nkand’a Nzambi misikilanga yavana milungana. O Nkand’a Nzambi uvwidi o nkuma wa soba akwa ntima miambote ke mu konso diambu tulenda vova ko oyeto.

4. Nkia nsasa za ludi kia Nkand’a Nzambi zisobanga e ngindu za wantu akaka mu kuma kia Nkand’a Nzambi ye mu nkia kuma?

⁴ Ndonga ya wantu befilwanga mu toma fimp’o Nkand’a Nzambi vava bemonanga e nkumbu andi muna nkanda wowo. Akaka bebakanga e nzengo za longoka Nkand’a Nzambi vava besongwanga oma kevovanga mu kuma kia mfunu a zingu, y’ekuma o Nzambi keyambulwilanga e mbi, ye nsasa za mambu mebwanga o unu, ye vuvu kia moyo a mvu ya mvu muna paradiso ova ntoto. Muna nsi zina vo mavangu ma mabundu mefilang’o wantu mu bangikwa kwa mianda miambi, o wantu betoma tambulwilanga malongi ma Nkand’a Nzambi mesonganga ekuma kiatwasa mo ye una balenda vevokela. Ekuma e mambu mama mesivikisilanga wantu ansongi? E kuma kadi o Nkand’a Nzambi wau kaka i nto ya nsangu za kieleka mu kuma kia mambu mama mamfunu.—Nkunga 119:130.

5. (a) Vava o wantu bevovanga vo ke bekwikilanga Nkand’a Nzambi ko, nanga dilenda kala mu nkia kuma? (b) Aweyi tulenda sadisila o wantu awaya?

 ⁵ Kansì tu, aweyi tuvanga kele vo wantu batuvovese vo ke bekwikilanga mu Nkand’a Nzambi ko? Nga ediadi difwete fokola e moko? Ve, kele vo bena yo luzolo lwa mokena. Nanga oyau bebadikilang’o Nkand’a Nzambi vo nkanda wa Kikristu kia Kimpangila. O umpuki wau yo kuyisia mu mambu ma tuyalu ye nzimbu belombanga e ntangwa zawonso kwa nkangu au nanga i zifilang’o wantu mu menga o Nkand’a Nzambi. Ekuma olembi yuvulwila kana vo i mu kuma kiaki? Oyau nanga balenda songa luzolo lwa wá vava bezayanga una o Nkand’a Nzambi ketumbilanga e fu ya Kikristu kia Kimpangila yo songa e nswaswani ina muna Kikristu kia Kimpangila omu nz’amvimba ye Kikristu kia kieleka.—Mika 3:11, 12; Matai 15:7-9; Yakobo 4:4.

6. (a) Adieyi dia kwikidisa vo o Nkand’a Nzamb i Diambu dia Nzambi? (b) Nkia mambu makaka olenda sadila mu sadis’o wantu bakwikila vo o Nkand’a Nzambi kwa Nzambi kieleka watuka?

⁶ Kuna kw’akaka, e moko kiatoma kiá kisonganga vo o Nkand’a Nzambi wavumunwinwa kwa Nzambi kilenda sadisa. Nkia ziku kia kwikidisa ongeye vo o Nkand’a Nzambi kwa Yave wa Nzambi watuka? Nga mu kuma kia sia vo o Nkand’a Nzambi wau kibeni uyikanga kuna watuka? Yovo mu kuma kia ulolo wa ungunza wa Nkand’a Nzambi uyikanga oma ma kusentu mena vo kwa nto yisundidi wantu kaka mafwete tuka? (2 Petelo 1:20, 21) Nga mu kuma kia ngwizani ina muna Nkand’a Nzambi kana una vo tezo kia 40 ma wantu basoneka wo mu kolo kia 1.600 za mvu? Ovo mu kuma kia sia vo waludi muna mambu ma ciência yo swaswana ye miaka nkanda miasonekwa muna ntangwa yayina? Yovo mu kuma kia ziku kia asoneki?  Nga mu kuma kia sia vo ulweke yamu wau kana una vo ngolo zivangwanga mu vava wo fwasa? Dina diasivikisa dilenda sadilwa mpe mu sadisa akaka. a

Ntang’eto ya Nkand’a Nzambi

7, 8. (a) Adieyi tufwete vanga yo Nkand’a Nzambi? (b) Vana ntandu a tanganga Nkand’a Nzambi yeto kibeni adieyi diaka tufwete vanga? (c) Ongeye aweyi wavwila o umbakuzi wa makani ma Yave?

⁷ Vana ntandu a sadisa akaka bakwikila o Nkand’a Nzambi yeto kibeni tufwete vaulanga mpe e ntangwa ya tanganga wo lumbu yawonso. Nga ovanganga wo? I nkanda usundidi o mfunu muna nkanda miawonso mianietekwa. Dialudi vo, ediadi ke disongele ko vo ka tuvwidi mfunu a tanga nkanda miakaka ko. E Sono ikutulukisanga twalembi kuyivaulanga. Ke tufwete banza ko vo tulenda kuyizayila mawonso muna fimpanga wo yeto kibeni. Muna kala Akristu akieleka tufwete kalanga y’elongi dia yeto kibeni yo lungananga muna tukutakanu twa nkangu a Nzambi.—Ngana 18:1; Ayibere 10:24, 25.

⁸ Muna kuma kiaki, o Nkand’a Nzambi uyikanga mbanda-banda mosi wa Ntiopia watanganga ungunza wa Yesaya. O mbasi wavova kwa Filipo wa nteleki a Nkristu vo kayuvula muntu ndioyo: “Ng’ozeye momo otangidi e?” Kuna lembama kwawonso o Ntiopia vo: “Nkia nzaya ndenda mo zaya, ovo kisongelo mo kwa muntu ko?” Olombele kwa Filipo kansasila etini kiakina kia Sono. O Filipo kakala mpasi ntangi a Nkand’a Nzambi ko ndiona wasia ngindu za yandi kibeni muna sasila e Sono. Walunganang’aka ye nkubik’a Nzambi. Muna kuma kiaki walenda  sadisa o Ntiopia ndioyo kabak’e ndandu za malongi ma Yave mavewanga muna nkubika yayina. (Mavangu 6:5, 6; 8:5, 26-35) Diau adimosi o unu, ke vena mosi ko mu yeto ovwanga umbakuzi wakieleka wa makani ma Yave kondwa lusadisu lwa muntu. Yeto awonso tuvwang’o mfunu wa lusadisu kevanang’o Yave muna nkubik’andi.

9. Nkia programa ya tanganga Nkand’a Nzambi yilenda sadisa yeto awonso?

⁹ Muna kutusadisa twazaya oma ma Nkand’a Nzambi e nkubika Yave yikutuvananga ulolo wa nkanda mia Sociedade. Vana ntandu, tubakanga programa ya tanga Nkand’a Nzambi muna Sikola ya Salu kia Kimfumu muna nkutakani zawonso za Mbangi za Yave omu nza. Ofimpang’e Sono Yavelela nluta miayingi kutwasanga. (Nkunga 1:1-3; 19:7, 8) Sia e ngolo za tangang’o Nkand’a Nzambi e lumbu yawonso. Kana nkutu kubakwidi mawonso mena mo ko, dikala dia ndandu muna vwa e ngindu za mana kevovanga. Kasikil’owu, kele vo otangidi kaka tukaya tuya yovo tutanu muna konso lumbu, olenda tang’o Nkand’a Nzambi wawonso mu mvu mosi.

10. (a) Nkia ntangwa otanganga Nkand’a Nzambi? (b) Aki nani diaka bafwete koteswa muna tanganga Nkand’a Nzambi, y’ekuma ufwete tangilwa lumbu yawonso?

¹⁰ Nkia ntangwa olenda tangang’o Nkand’a Nzambi? Kele vo ovawidi miniti 10 yovo 15 muna konso lumbu obaka e nluta miayingi. Kele vo ke wau ko, vang’e programa kimana watanganga wo lumbu yawonso muna konso lumingu, landanga programa yoyo. Ovo wasompa, nanga ongeye yo nkaz’aku nulenda tanganga Nkand’a Nzambi mu ndinga ya ngolo. Kele vo vena yo wana banungunuk’e ntela ana balenda tanga, balenda vingazianang’o tanga muna ndinga ngolo. Otanga Nkand’a Nzambi kufwete kala se fu kia zingu kia muntu e mvimba, nze wauna  kedianga. Otomene wo zaya vo ndiona ke toma dianga ko ke kalanga yo vimpi wambote ko. Diau adimosi mpe, e zingu kieto kia mwanda yo moyo a mvu ya mvu kina muna dianga e ntangwa zawonso “edi divaikidi omu nu’a Nzambi.”—Matai 4:4.

Ekani Dieto

11. Nki i kani tufwete tangilanga Nkand’a Nzambi?

¹¹ Nki i kani tufwete tangilanga Nkand’a Nzambi? Ka tufwete tanganga Nkand’a Nzambi ko mu vava kaka tanga makaya mayingi. Ekani dieto i toma zaya Nzambi, mu mpila ina tulenda wokesela o zola kweto kwa yandi yo kunsambila una kezolanga. (Yoane 5:39-42) Tufwete kala ye fu kia nsoneki a Nkand’a Nzambi wavova vo: “E Yave, unzayisa nzila zaku; undonga ngyendelo zaku.”— Nkunga 25:4.

12. (a) Ekuma dinin’o mfunu dia vwa o “zayi waludi,” ye nkia ngolo ofwete vanga muna vwa o zayi wau vava otanganga? (b) Nze una usongelo muna lukaya lwa 30 nkia mambu maya tulenda fimpa mu mana tutangidi muna Nkand’a Nzambi? (c) Sasil’o mambu momo muna vana e mvutu za yuvu ina muna tini kiaki. Tanga e sono ina iyikilu kaka ke ina isonamene ko.

¹² Ekolo tutambulang’o malongi mama kwa Yave, o luzolo lweto lufwete kala lwa vwa o “zayi waludi.” Avo ke wau ko, aweyi tulenda sadila e Diambu dia Nzambi muna zingu kieto una ufwene yovo toma dio sasila kw’akaka? (Kolosai 3:10; 2 Timoteo 2:15) Muna vwa o zayi waludi divavanga vo twatoma tanganga o Nkand’a Nzambi, kele vo vena ye tini katutomene bakisa ko nanga tufwete kio vutukil’o tanga nkumbu miayingi muna bakisa kio. Tubaka mpe e nluta kele vo tuvwidi e ntangwa ya badikanga mana tutangidi mu mpila zayingi. Vena ye mpila ziya zamfunu zina tufwete fimpila zisongelo muna lukaya lwa 30. Tini yayingi  ya Nkand’a Nzambi yilenda badikwa muna sadila diambu dimosi yovo mayingi masongelo ovava. Muna vana e mvutu za yuvu yilende omona una uvangilwa.

(1) Ntangwa zawonso e tini kia Sono otanganga kilenda kuzayisa e mpila muntu kena o Yave. Kasikil’owu, muna Nkunga 139:13, 14 tumonanga e mpil’o Nzambi ketokanenanga yo mwana ona una muna vumu; “Umfukidi muna vumu kia ngw’ame. Ikuvana matondo; kadi e mpanga yavangwa yambubu, yesivi: Masivi o mavangu maku, o moyo ame utomene wo zaya.” Nkia mpila masivi mena o mavangu ma Yave! E mpila bavangilwa o wantu zola kwampwena kwa Nzambi yisonganga oku kwa yeto.

Vava tutanganga muna Yoane 14:9, 10, una kakadilang’o Yesu ye akaka, kieleka tumonanga e mpila kadi vanga mpe o Yave. Wau vo tuzeye omama, adieyi tulenda vova mu kuma kia Yave mu mana masonama muna Luka 5:12, 13 ye Luka 7:11-15?

(2) Badika e mpila o mambu mama mesadisilanga mu bakula o ntu a diambu dina muna Nkand’a Nzambi: Tundidika kimfumu kia Yave yo velelesa e nkumbu andi muna Kintinu kia Yesu Kristu wa Mbongo a nsilu.

O ntu a diambu un muna Nkand’a Nzambi aweyi watoma songelwa muna sono ya Yezekele ye Daniele? (Yezekele 38:21-23; Daniele 2:44; 4:17; 7:9-14)

O Nkand’a Nzambi aweyi utoma songelanga vo Yesu i Mbongo a nsilu? (Ngalatia 3:16)

O Lusengomono nkia mpila kesasilanga e mfoko yampwena ya ntu a diambu dia Kintinu? (Lusengomono 11:15; 12:7-10; 17:16-18; 19:11-16; 20:1-3; 21:1-5)

(3) Ukiyuvula kana aweyi olenda sadila mana otanganga. Kasikil’owu, tutanganga muna Luvaiku yaku Nsiku mu  kuma kia zumba kia Aneyisaele ye ntelameno au. Tuzeye wo vo o mavangu mama mpasi zayingi mabatwasila. Muna kuma kiaki, tufwete vava yangidika Yave muna lembi kubatanginina. “Omama mun’elongi mababwidila; masonamena muna lutemweno lueto, oyeto tuluakilu kwa nsuka za tandu.”—1 Korinto 10:11.

Nki’elongi dikutuvananga e diambu dia Kaini ndiona wavonda Abele? (Etuku 4:3-12; Ayibere 11:4; 1 Yoane 3:10-15; 4:20, 21)

O malongi ma Nkand’a Nzambi kuna kw’awana bena ye vuvu kia zingu ki’ezulu nga malenda sadilwa mpe kw’awana bena ye vuvu kia zingu ova ntoto? (Ntalu 15:16; Yoane 10:16)

Kana una vo tuna ye fu kiambote kuna nkutakani ya Kikristu, ekuma tuvwidi o mfunu wa badika e mpila tufwete sadila o malongi ma Nkand’a Nzambi mana tuzeye kala? (2 Korinto 13:5; 1 Tesalonika 4:1)

 (4) Badika una olenda sadila mana otanganga muna sadisa akaka. Wantu awonso betokananga mu kuma kia vimpi, ozevo tulenda kubatangila mana kavanga o Yesu muna songa mana kesinga vanga muna nkuma a Kintinu: “Oluakilu kwa ndong’ayingi, ina ye mbevo za malu, mpofo, mababa, avanguki, y’akaka diaka, . . . ubawukidi.”— Matai 15:30.

Nani olenda sadiswa muna nsamu wa lufuluku lwa mwan’a nkento a Yairo? (Luka 8:41, 42, 49-56)

13. Nkia nluta tulenda vwa muna programa ya tanganga Nkand’a Nzambi e lumbu yawonso kumosi ye nkubik’a Yave?

¹³ Nkia mpila nsendo utwasanga o Nkand’a Nzambi kele vo tubadikidi mambu maya mayikilu ova ntandu! Dialudi vo o tanganga Nkand’a Nzambi diambu diampasi. Kansi dilenda kutusadisa muna zingu kieto kiawonso, kadi vava tutanganga e Sono tunungunukanga yo sikila muna mwanda. Otangang’o Nkand’a Nzambi e lumbu yawonso dikutufinamesa yo Yave w’eS’eto dianzodi ye ampangi zeto Akristu. Dikutusadisa mu lemvokela luludiku lwa ‘simbinina e diambu dia moyo.’—Filipi 2:16.

[Mvovo ku yanda dia lukaya]

Yuvu ya Lufimpu

• Ekuma wasonekenwa o Nkand’a Nzambi yo lundwa yamu lumbu yeto?

• Aweyi tulenda sadisila akaka bayangalela o Nkand’a Nzambi?

• Ekuma dinin’o mfunu dia tangang’o Nkand’a Nzambi ngeye kibeni? Nkia mambu maya malenda kutusadisa mu fimpa mana tutanganga?

[Yuvu ja longokela]

[[Kuadro/Foto muna lukaya 30]

VAVA OTANGANGA E TINI KIA NKAND’A NZAMBI BADIKANGA

Aweyi dikuzayisanga mu kuma kia Yave

Nkia ngwizani dina yo ntu a diambu wa Nkand’a Nzambi

Aweyi dilenda vanga muna zingu kiaku

Aweyi olenda dio sadila muna sadisa akaka