Kapu Kia 18

Kala Y’etima dia Sadila Nzambi Yakwele Mvu

1, 2. Nki diaka kivavwanga vana ntandu a zayi mu kuma kia Nzambi?

 BADIKA vo va muelo a nzo yabindama una, wa kotela mun’eseka diazala yo tusalu twantalu kikilu. Avo ndiona una ye wisa kia nzo uvene e nsabi yo kuvovesa vo lenda kota yo bonga konso kina ozolele muna lusalu. E nsabi yayi ke ilenda kala mfunu ko nanga vo wasadila yo. Diau adimosi, ofwete sadila o zayi kinumana vo wabakila wo e nluta.

² I wau kikilu dina ediadi kemusungula muna kuma kia zayi wa Nzambi. Dialudi kwandi vo, o zayi waludi mu kuma kia Yave wa Nzambi yo Yesu Kristu i moyo a mvu ya mvu. (Yoane 17:⁠3) Kansi kadi, o vwa kaka o zayi wankatu ka ulenda kuvana moyo a mvu ya mvu ko. Una kulendi yambula ko osadila e nsabi za mfunu, i una mpe ofwete sadila o zayi wa Nzambi muna zingu kiaku. O Yesu wavova vo ndiona ovang’o luzolo lwa Nzambi “i yun’okota muna kintinu ki’ezulu.” Wantu awaya bekala y’elau dia sadila Nzambi yakwele mvu!—Matai 7:21; 1 Yoane 2:17.

3. Alweyi o luzolo lwa Nzambi kuna kwa yeto?

³ Wau olongokele o luzolo lwa Nzambi, diamfunu kikilu vo wa vangila lo. Muna ngindu zaku, o luzolo lwa Nzambi kwa ngeye alweyi? Lulenda kufikwa mu mvovo nze i miami: Tanginina Yesu. O nkand’antete a Petelo 2:21 owu  uvovele: “Muna diambu diadi i nwasuminwa: kadi o Kristu wanumwen’e mpasi, wanusisil’e mbandu, nwalanda muna ntambi zandi.” Ozevo, muna vang’o luzolo lwa Nzambi, ofwete toma tanginina e mbandu a Yesu muna tezo kina olenda. I wau wuwu usadilwanga o zayi mu kuma kia Nzambi.

O YESU AWEYI KASADILANGA O ZAYI MU KUMA KIA NZAMBI

4. Ekum’o Yesu kazayidi mayingi mu kuma kia Yave, aweyi kesadilanga o zayi wau?

⁴ O Yesu Kristu i yandi otomene zaya kikilu Nzambi. Wazinga yo sala kumosi yo Yave wa Nzambi kun’ezulu mu mvu miakondwa lutangu una kayizidi ko ova Ntoto. (Kolosai 1:15, 16) O Yesu nki kavanga muna zayi wauna wawonso? Kayangalelanga wo vwa kaka ko. O Yesu wazinganga e ngwawani yo zayi. I diau kakadila muntu ambote, nkwa ntim’evunda ye nzodi a wantu. Muna diadi, Yesu watangininanga S’andi ezulu yo vang’o mambu makala e ngwawani yo zayi wandi wa luzolo ye kiwuntu kia Yave.—Yoane 8:23, 28, 29, 38; 1 Yoane 4:8.

5. Ekuma kavubilwa o Yesu, ye aweyi kazingila e ngwawani ye nsas’a luvubu lwandi?

⁵ O zayi una kakala wau o Yesu wamfila mpe mu vanga diambu diamfunu kikilu. Wavaika kuna Ngalili wizidi kuna nzadi a Yodani, kuna kavubilwa kwa Yoane. (Matai 3:13-15) Nki i nsasa luvubu lwa Yesu? Wau vo mwisi yuda kakala, wawutukila muna zula kiakiyekola kala kwa Nzambi, i kuma vo o Yesu wayiyekola tuka muna luwutuku lwandi. (Luvaiku 19:5, 6) Muna kuyivana kavubwa, wayisunzula kwa Yave muna vanga o luzolo Luandi muna ntangwa yayina. (Ayibere 10:5, 7) O Yesu wazingila mun’owu wa nsasa a luvubu lwandi. Wayivana muna salu kia Yave, kia samuna o zayi mu kuma kia Nzambi e ntangwa zawonso. O Yesu wayangalelang’o vanga o luzolo lwa Nzambi, yavana kavova vo diakala nze se madia kuna kwa yandi.—Yoane 4:34.

6. O Yesu aweyi kayivanin’o nkalu?

 ⁶ O Yesu watoma dio zayanga vo muna vanga o luzolo lwa Yave vafwete futwa ntalu yayingi kikilu—yo kumfila nkutu mu vana o moyo andi mu kuma kiaki. Kansi, o Yesu wayivanin’o nkalu yo sia ezolela yandi va fulu kiazole. O vang’o luzolo lwa Nzambi i kasia vana fulu kiantete. Aweyi tulenda tanginina e mbandu alunga ya Yesu muna diambu diadi?

MAMBU MEFILANGA KU MOYO A MVU YA MVU

7. Nkia mambu kafwete vanga o muntu muna kala se wafwana muna vubwa?

⁷ Twaswaswana tuna yo Yesu, tu asumuki, ozevo muna vubwa tufwete teka lungisa maka mambu mamfunu. E diambu diantete mu vanga i vwa o zayi wakieleka muna ntima mu kuma kia Yave wa Nzambi yo Yesu Kristu. Ediadi dikutusadisa mu kwikila yo toma zola Nzambi. (Matai 22:37-40; Roma 10:17; Ayibere 11:6) O lemvokel’e nsiku, yo malongi ma Nzambi kufwete kutufila mu vilukw’o ntima yo kendalela o masumu meto mankulu. Ediadi difilanga ku luviluku lwa ntima, i sia vo yambul’o vanga e fu y’esumu ina twavanganga vava ketwazaya Nzambi ko. (Mavangu 3:19) Kansi, ovo tuna ye konso vangu di’esumu kuna sweki ke mu vanga edi diasonga ko, i sia vo kana tuvilukwa ntima ko ye katufwete banza ko vo Nzambi tuvunanga. Yave ozayanga o kuvunina kwawonso.—Luka 12:2, 3.

8. Nki ofwete vanga ovo ozolele yantik’o teleka e Kintinu?

⁸ Wau olongokanga o zayi mu kuma kia Nzambi, nga ke diambote ko wayibadikila ngeye kibeni o mambu ma mwanda? Nanga una yo luzolo lwa samuna oma olongokanga kwa yitu yaku, y’akundi ye wantu akaka. Elo, nanga mu vanganga wo se una, nze i Yesu, ona wasamunang’e nsangu zambote konso fulu. (Luka 10:38, 39; Yoane 4:6-15) Wau nanga ozolele vanga diaka diambu diakaka. Akuluntu akristu bekala ye kiese kia mokena yaku muna  kufimpa kana vo wafwana ye kana olenda kubayikama muna salu kisalwanga kwa Mbangi za Yave kia samuna e Kintinu. Ovo wafwana, akuluntu besikidisa vo wavaika yo Mbangi mosi a Yave muna salu kia nteleki. Alongoki a Yesu balandanga o tuludiku tuandi muna vang’e salu kia uselo mu mpila ifwene. (Maku 6:7, 30; Luka 10:1) Ongeye mpe osadiswa vava okwenda muna samuna e nsangu za Kintinu nzo ye nzo ye mu mpila yakaka.—Mavangu 20:20, 21.

9. O muntu aweyi kekuyekolwelanga kwa Nzambi, ye o kuyiyekola nki kutwasanga muna zingu kiandi?

⁹ Samuna e nsangu zambote kwa konso muntu ozingilanga muna zunga kia nkutakani i mpila ilenda solola o wantu bezolanga unsongi ye i salu kiambote kisonganga vo lukwikilu una luau. (Mavangu 10:34, 35; Yakobo 2:17, 18, 26) Lungana ntangwa zawonso kuna tukutakanu twa akristu yo kalanga muna salu kia nteleki i mpila osongela vo ovilukidi o ntima, uyivilwidi owau ozolele zingila e ngwawani yo zayi wa Nzambi. Nkia diambu dilanda ofwete vanga? I kuyiyekola kwa Yave wa Nzambi. I sia vo, vova kwa Nzambi muna sambu kia ziku kiawonso vo, ongeye, muna luzolo yo ntim’aku wawonso, ozolele vana zingu kiaku kiawonso kwa yandi muna vanga o luzolo Luandi. I wau wuwu kekuyekolwelanga o muntu kwa Yave yo vwata e vangu kiambote kia Yesu Kristu.—Matai 11:29, 30.

NKI I NSASA LUVUBU KWA NGEYE

10. Ekuma ofwete vubilwa ovo ukiyekwele kwa Yave?

¹⁰ Mun’owu wa Yesu, awonso bazolele kala se alongoki andi bafwete vubwa. (Matai 28:19, 20) Ekuma dinina diamfunu ediadi ovo muntu ukiyekwele kala kwa Nzambi? Wau vo ukiyekwele kwa Yave, yandi ozeye wo vo okunzolanga. Kansi diambu diakaka ozola vanga kinumana vo akaka bazaya o zola kwaku kwa Nzambi. O luvubu lukuvan’elau dia songa kw’akaka vo wayiyekola kwaku kwa Yave wa Nzambi.—Roma 10:9, 10.

11. Nki i nsasa a luvubu?

 ¹¹ O luvubu mayingi lusonganga. Vav’odimunwanga muna maza, yovo “ozikwanga muna nsi,” dina nze ngeye ofwidi mun’owu wa zingu kiaku kiankulu. Vav’otomboka muna maza, disonganga ne vika sia vo ovaikidi mu zingu kiampa, kiyalwanga kwa luzolo lwa Nzambi ke luaku diaka ko. Elo, ediadi ka disongele ko vo kusumuka diaka ko, kadi yeto awonso tu asumuki i diau tusumukinanga lumbu yawonso. Kansi kadi, nze selo kia Yave wayiyekola yo vubwa, okotele muna ngwawani yamfunu yo yandi. Muna kuma kia luviluku lwaku lwa ntima yo vubwa, o Yave o kuyambulwila masumu maku muna kuma kia kimenga kia lukulu lwa Yesu. Muna diadi, o luvubu lutwasanga e ntona zambote kwa muntu vana ndose a Nzambi.—1 Petelo 3:21.

12. Nki i nsasa a vubilwa (a) “muna nkumbu a Se”? (b) ‘muna nkumbu a Mwana’? (c) ‘muna nkumbu a mwand’avelela’?

¹² O Yesu wakanikina kwa alandi andi vo bavubila alongoki ampa ‘muna nkumbu a Se, yo Mwana, yo Mwand’avelela.’ (Matai 28:19) Adieyi kazola vova o Yesu? O luvubu muna “nkumbu a Se” disonganga vo ndiona ovubilu okwikilanga muna ntim’andi vo o Yave wa Nzambi i Mvangi ye Mfumu a Nsema. (Nkunga 36:9; 83:18; Kimpovi 12:1) O luvubu ‘muna nkumbu a Mwana’ disongele vo o muntu ozeye Yesu Kristu—kemusungula e kimenga kia lukulu luandi—vo yayi kaka i nzila ya luvuluzu kakubika o Nzambi. (Mavangu 4:12) O luvubu ‘muna nkumbu a mwand’avelela’ disongele vo ndiona ovubwa ozeye wo vo o mwand’avelela, yovo ngolo za Yave wa Nzambi zikesadilanga muna lunganisa ekani diandi yo vana ntaudi zandi e ngolo mu vanga luzolo luandi luasonga kumosi ye nkubik’andi eyi yifilwanga kwa mwanda.—Etuku 1:2; Nkunga 104:30; Yoane 14:26; 2 Petelo 1:21.

NGA WAKUBAMA MUNA VUBWA?

13, 14. Ekuma katufwete kadila ye lukatikisu ko muna bak’e nzengo za sadila Yave wa Nzambi?

¹³ Wau vo o luvubu mayingi lusonganga ye i diambu dilutidi  o mfunu muna zingu kia muntu, nga diambu difwete muenwa o wonga? Ke wau kikilu ko! Kanele vo kufwete baka nzengo za vubwa ekibaki-kibaki ko, ka lukatikisu ko vo ediadi i diambu dia ngangu olenda vanga.

¹⁴ O luvubu lusongang’e ziku vo osolele sadila Yave wa Nzambi. Yindula o wantu an’okalanga yau. Konso muntu nga kesadilanga mfumu andi ko? Vena y’awana bekitukanga se abundu a kimvwama. (Matai 6:24) Vena mpe y’awana bekuyivananga muna longoka o mfunu mia salu yau yovo sadila maketo ma yau kibeni yo sia ezolela yau vana fulu kiantete muna zingu kiau. Vena mpe y’awana besadilanga e nzambi za luvunu. Kansi ngeye osolele sadila Yave wa Nzambi aludi. Ke vena wakaka ko osonganga wete, ye nkenda yo zola. O Nzambi ovanang’e salu kiamfunu kwa wantu kikubafila kuna luvuluzu. Osendanga ntaudi zandi yo moyo a mvu ya mvu. Kieleka kukadi yo wonga ko watanginina e mbandu a Yesu yo van’o moyo aku kwa Yave. Diadi kaka i vangu diyangidikanga Nzambi i dina diamfunu.—1 Ntinu 18:21.

15. Nkia mambu maluta kakilanga o luvubu?

¹⁵ Kansi kadi, o luvubu kalufwete vangilwa muna komenenwa ko. Diambu dia muntu yandi kibeni, dia ngeye kaka yo Yave. (Ngalatia 6:4) Wau o nungunukanga muna mwanda, nanga olenda kukiyuvula: “Nki kinsimbidi muna vubwa”? (Mavangu 8:35, 36) Olenda mpe kukiyuvula: ‘Nga kitantu kia esi nzo ame kikunsimang’e? Nga Ngina ye fu ke kina ngwawani ko yo Nkand’a Nzambi yovo evangu di’esumu? Nga kizolele vidisa kikundi ye esi zunga kiame ko’? I mambu mafwete badikwa, kansi toma mo tala kiambote.

16. Nkia nluta osinga vwa muna sadila Yave?

¹⁶ Ke dia ngangu ko dia lembi badik’e nluta mina muna sadila Yave. Kasikil’owu, badika e diambu dia kitantu kia esi nzo. O Yesu wasia o nsilu vo alongoki andi bevwa ekanda dia mwanda disundidi, kana nkutu bavidisi e yitu yau ya nitu, mu kuma kia kunlanda. (Maku  10:29, 30) Awaya akwikidi akw’aku bekusong’e nzolani a ungudi, bekusadisa muna sunda o lubangamu, bekuyikama muna nzil’a moyo. (1 Petelo 5:9) Ke musungula akuluntu muna nkutakani bekusadisa muna zaya edi ofwete vanga muna ntangwa za mpasi yo lenda zo sunda e nsund’ambote. (Yakobo 5:14-16) Muna kuma kia vidisa e kikundi kiambote ye nza, olenda kukiyuvula: ‘Nki kilenda tezaniswa yo yangalelwa kwa Mvangi a Nsema yo kunyangidika muna nzila eyi nsolele muna zingu’?—Ngana 27:11.

ZINGILA MUN’OWU WA NKALA A KUYEKOLA YO LUVUBU

17. Ekuma ofwete badikila o luvubu vo lubantiku ke mbaninu ko?

¹⁷ Diamfunu dia zaya vo o luvubu ke mfoko a lunungunuku luaku lua mwanda ko. I lubantiku lua salu kia zingu kiaku mvimba kwa Nzambi nze selo wafwaniswa se Mbangi a Yave. Kufwil’owu ko vo, diambu diamfunu kikilu, o luvubu ka lusikidisu lwa luvuluzu ko. O Yesu kavova ko vo: ‘Awonso bevubwa i bevuluka.’ Edi kavova i diadi: “Ndion’ozindalala yakuna mbaninu i yun’ovuluzwa.” (Matai 24:13) Ozevo, diamfunu wateka vava e Kintinu kia Nzambi, kiakala se diambu disundidi o mfunu muna zingu kiaku.—Matai 6:25-34.

18. Ovo ovubilu, nkia tezo ofwete sil’etima?

¹⁸ Muna lenda zindalala muna salu kia Yave, ngeye kibeni ofwete kala y’etima dia salu kia mwanda. Edi dia ngangu i wokesa o zayi mu kuma kia Nzambi mun’elongi dia ngeye kibeni, dia Diambu Diandi. Sikidisa e fu kia tangang’o Nkand’a Nzambi lumbu ke lumbu. (Nkunga 1:1, 2) Lunganang’aka kuna tukutakanu twa akristu ntangwa zawonso, kadi o lungana muna tukutakanu kukumikanga muna mwanda. Aweyi obadikilanga elau dia vana e mvutu muna lukutakanu muna kembela Yave yo kasakes’akaka? (Roma 1:11, 12) E diambu diakaka ofwete tomesa i mpila sambu yaku.—Luka 11:2-4.

19. O mwand’avelela ulenda kusadisa muna songa nkia mpila fu?

 ¹⁹ Muna zingila mun’owu wa nsasa luvubu lwaku, ofwete toma tala oma ovanganga yo yambula vo o mwand’avelela a Nzambi wa sadisa mu kala ye fu nze i zola, ekembo, luvuvamu, nlandu a lutantu, walakazi, unsongi, kwikizi, lembama, volo. (Ngalatia 5:22, 23; 2 Petelo 3:11) Sungamena dio vo o Yave ovananga mwand’avelela kw’awonso belombanga wo kwa yandi muna sambu yo Kunlemvokela nze selo ya kwikizi. (Luka 11:13; Mavangu 5:32) Ozevo, sambanga kwa Nzambi mu lomba mwand’andi kasadisa muna songa e fu ina ikunyangidikanga. E fu yayi itoma zayakana muna man’ovova ye muna nkal’aku wau oyambula vo o mwand’a Nzambi wasal’omu ngeye. Dialudi vo, awonso muna nkutakani ya akristu besiang’e ngolo muna vwata “uwuntu wampa” muna vava fwanana yo Kristu. (Kolosai 3:9-14) Muna diambu diadi, konso muntu una ye yandi vita kafwete sunda e kuma kadi o lunungunuku luau muna mwanda ke luafwanana ko. Wau vo unsumuki, ofwete toma sia e ngolo muna vwata o uwuntu wafwanana y’owu wa Kristu. Kansi kudimbula vuvu ko, kadi, muna lusadisu lua Nzambi, dilendakana.

20. Mu nki olenda tanginina Yesu muna uselo?

²⁰ Muna ndungunuk’aku muna mwanda ofwete kala y’etima dia tanginina e kiese kia Yesu. (Ayibere 12:1-3) Yandi wazolang’o uselo. Ovo una y’elau dia kwenda muna salu kia teleka e Kintinu, kuyambudi ko vo kiakituka se salu kiambon’ameso. Nze i Yesu, kala ye kiese muna samuna oma ma Kintinu kia Nzambi. Sadila o malongi melongwanga kuna nkutakani muna kusadisa wakala se nlongi ambote. Kala ye ziku vo o Yave olenda kuvan’e ngolo muna sala e salu kia uselo.—1 Korinto 9:19-23.

21. (a) Aweyi tuzayidi wo vo o Yave otomene zola ndiona wavubwa una ye kwikizi? (b) Adieyi disonganga vo o luvubu luna yo mfunu muna vuluka muna mfundiswa a Nzambi ya lufwasu lubwila e tandu kiaki kiambi?

²¹ Ndiona wayiyekola yo vubwa una vo osiang’e ngolo  muna tanginina Yesu, muntu amfunu kuna kwa Nzambi. O Yave ofimpanga ntima mia mazunda ma mazunda ma wantu awonso ozeye wo vo wantu a mpil’eyayi ke bena ndonga ko. Okubabadikilanga se lusalu luantalu, “lekwa ya ntalu.” (Kangai 2:7, NM) O ungunza wa Nkand’a Nzambi usonganga vo kuna kwa Nzambi, wantu awaya bena nze basiwa e dimbu kia luvuluzu muna mfundisa ya lufwasu lubwila e tandu kiaki kiambi. (Yezekele 9:1-6; Malaki 3:16, 18) Nga umosi mun’aya ‘basilw’o moyo a mvu ya mvu’? (Mavangu 13:48) Nga i luzolo luaku kikilu vo wasiwa e dimbu nze muntu osadilanga Nzambi? Okuyiyekola yo vubwa i sinsu mpe kia dimbu kiokio kina vo kiamfunu muna vuluka.

22. E “ndong’ayingi” nkia vuvu balenda vingila vo kialungana?

²² Kuna nima Kizalu kialang’e nz’amvimba, o Noa ye esi nzo andi vava bavaika muna nzaza bawana o Ntoto wavelela. O unu, e “ndong’ayingi,” ana besadilang’o zayi mu kuma kia Nzambi muna zingu kiau yo tondwa kwa Yave, bena ye vuvu kia vuluka muna mbaninu a tandu kiaki kiambi yo vwil’o moyo a mvu ya mvu ova Ntoto, usinga kala kaka wavelela. (Lusengomono 7:9, 14) Aweyi ukala e zingu?

FIMPA O ZAYI WAKU

O Yave aweyi kazolele vo wasadila o zayi mu kuma kiandi?

Nkia mambu mefilanga ku luvubu?

Ekuma kina vo o luvubu ke mbaninu ko, kansi i lubantiku?

Aweyi tulenda zingila mun’owu wa kuyiyekola yo luvubu?

[Yuvu ja Longokela]

 [Foto ina muna lukaya 171]

Nga ukiyekwele kwa Nzambi muna sambu?

 [Mafoto zina muna lukaya 174]

Nki kikusimbininanga muna vubwa?