O Zingila Mun’owu wa Luzolo lwa Nzambi Kiese Kutwasanga, Ekuma
Kapu Kia 13
O Zingila Mun’owu wa Luzolo lwa Nzambi Kiese Kutwasanga, Ekuma
1. Ekuma tulenda vovela vo o diatila muna nzil’a Yave kiese kutwasanga?
O YAVE i ‘Nzambi a kiese’ ozolele vo ngeye mpe wakala ye zingu kia kiese. (1 Timoteo 1:11) Muna diatila muna nzil’a Nzambi, olenda kala ye nluta yo luvuvamu lwa nzingi, nze nkoko ulembi yuma. O muntu odiatilanga muna nzil’a Nzambi okalanga mpe y’etima dia vanga kaka edi diansongi, “nze mavuku ma kalunga.” Ediadi ditwasanga e kiese kia kieleka.—Yesaya 48:17, 18.
2. Akristu aweyi balenda kadila ye kiese kanele vo ezak’entangwa balenda bangikwa?
2 Akaka nanga bevunisa dio, yo vova vo ezak’e ntangwa wantu bemonang’e mpasi muna vanga oma masonga. Ediadi dia ludi, i wau wavangama kwa antumwa za Yesu. Kansi, kanele vo babangikwa, bayangalala ye bakwamanan’o ‘longa yo samun’e nsangu zambote za Kristu.’ (Mavangu 5:40-42) Longi diamfunu dina vo. Ediantete ozingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi ka disongele ko vo mambote kaka bekutuvanga. “Elo,” i kasoneka o Paulu wa ntumwa, “awonso, ana bazolele o kala nkal’a vumina Nzambi muna Kristu Yesu, bebangikwa.” (2 Timoteo 3:12) Ediadi divangamanga e kuma kadi o Satana ye nz’andi besianga kitantu kwa ndiona ozolele zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi. (Yoane 15:18, 19; 1 Petelo 5:8) Kansi e kiese kia kieleka ka kikwizilanga muna lekwa ya kumbazi ko. Kikwizilanga muna lusikidisu tukalanga lwau lwa sia vo mambote tuvanganga, muna diadi tuzeye wo vo tuyangalelwanga kwa Nzambi.—Matai 5:10-12; Yakobo 1:2, 3; 1 Petelo 4:13, 14.
3. E nsambila ya Yave nki ifwete vanga muna zingu kia muntu?
3 Vena ye ndiona obanza vo olenda yangalelwa kwa Nzambi wau kevuminanga Nzambi ezak’e ntangwa, kana una vo Umvilakene muna ntangwa zakaka. E nsambila ya kieleka ya Yave wa Nzambi ke wau ina ko. Isobanga e nkal’a muntu ya lumbu kiamvimba, ye ya konso lumbu ye ya mvu ke mvu. Muna kuma kiaki, iyikilwanga mpe vo “nzila.” (Mavangu 19:9; Yesaya 30:21) I zingu kin’e ngwizani yo luzolo lwa Nzambi yo kutufilanga mu vova yo vanga oma mena ngwizani ye Diambu dia Nzambi.
4. Ekuma dinina ye nluta dia soba e nkal’aku yo zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi?
4 O wantu ana beyantikanga longoka o Nkand’a Nzambi vava bemonanga vo muna yangidika Yave bafwete soba e nkal’a zingu kiau, nanga bekukiyuvulanga kana vo mfunu dina dia zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi. Kala ye ziku vo diamfunu kikilu. Ekuma? E kuma kadi “Nzambi i zola,” e nzila zandi ku wete dieto zifilanga. (1 Yoane 4:8) O Nzambi mpe nkwa ngangu ye ozeye edi diambote kuna kwa yeto. Wau vo Mpungu Ngolo, o Yave wa Nzambi olenda kutukumika kinumana vo twalungisa o luzolo lweto lua kunyangidika yo yambula e fu yambi. (Filipi 4:13) Tubadika e miaka nsiku mifwana landwa muna lenda zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi, twamona una milenda twasil’e kiese kele vo tuvangidi mio.
E NKAL’A ZIKU ITWASANG’E KIESE
5. O Nkand’a Nzambi aweyi uvovele mu kuma kia vuna yo yiya?
5 O Yave i “Nzambi a ziku.” (Nkunga 31:5) Ka lukatikisu ko vo, ngeye mpe ozolele landa e mbandu Andi yo zayakana vo u muntu ovovang’e ludi. E nkal’a ziku itwasanga luzitu kwa muntu yandi kibeni yo kal’e nkal’ambote. Kansi kadi, wau vo o kondwa kwa ziku i kuzele omu nza yayi y’esumu, akristu bavwidi o mfunu a lulukisu olu: “Nuvova ludi, muntu yo muntu yandi . . . Ndion’oyiyidi, kayiyi diaka ko: deke kasala, . . . kakala ye ma kia zeolwela nkondami.” (Efeso 4:25, 28) Akristu ana besadilanga akaka, besalanga muna ziku kiawonso yo lungis’e ntangwa a salu. Ke bebonganga e lekwa ya mfumu za salu ko kondwa nswa. Kuna salu, kuna sikola, yovo kuna nzo, o nsambidi a Yave ofwete kala “nkal’ambote muna mambu mawonso.” (Ayibere 13:18) Ndiona una ye fu kia vuna yovo kia yiya kalendi yangalelwa ko kwa Nzambi.—Nsiku 5:19; Lusengomono 21:8.
6. E ziku kia ndiona ozingilanga mun’owu wa luzolo lwa Nzambi aweyi kikembelelanga Yave?
6 E nkal’a ziku yitwasanga nsambu zayingi. O Selina wa nsukami a nkento ansona wa mwisi África, ozolanga Yave wa Nzambi ye nsiku miandi miansongi. Lumbu kimosi, wabongolola e nkutu yakala yo nkanda wa bakil’e nzimbu kuna nzo zilundilwang’e nzimbu (banco) nzimbu zayingi kikilu zakala. Muna lusadisu lwa nkanda un’e nkumbu za telefone, wasolola o mfumu a nkutu—nteki muna vula dia tekela (lojista) wayiwa. O Yandi kalenda dio kwikila ko muna meso mandi dia mona Selina kana una vo wayela kikilu kakala, kansi wele kumfidila e nkutu andi, ye yawonso yakala mo. “E ziku kiaki kifwete sendwa,” i kavova, wau kamvana efindambu fia nzimbu. Edi disundidi o mfunu i diadi vo, wasanisina e nsambila ya Selina. Mavangu ma ziku meviengesang’elongi dia Nkand’a Nzambi, mekembelelanga Yave wa Nzambi yo twas’e kiese kwa asambidi Andi, bena vo wantu aziku.—Tito 2:10; 1 Petelo 2:12.
MVEVO A NTIMA UTWASANG’E KIESE
7. Adieyi dina diambi muna nsaka za tá e mpanza (jogatina)?
7 Akwa ntima miavevoka akwa nsambu, kansi akw’eloko, e “kintinu kia Nzambi ke bevwila kio ko.” (1 Korinto 6:10) Dimosi muna mavangu m’eloko, i nsaka za ta e mpanza (jogatina), ina vo i nzil’a vwila nzimbu zina kusadidi ko. O Yave keyangalelanga “akw’etima dia nzimbu zasungu ko.” (1 Timoteo 3:8) Kana nkutu mu fulu ina vo o ta e mpanza kwavaninw’o nswa, o wantu betelanga zo ne vika sia vo nsaka kwandi, balenda dio kulukila yo kituka s’evangu diambi difwasanga e zingu kia wantu ayingi. Ntangwa zayingi o ta e mpanza kutwasanga mpasi kwa esi nzo andiona otanga yo, una vo olenda sâla kaka ye nzimbu zakete muna sumba e lekwa in’o mfunu muna zingu, nze i madia ye mvwatu.—1 Timoteo 6:10.
8. Nkia mbandu ambote ya mvevo a ntima kasong’o Yesu, ye aweyi tulenda kadila s’akwa mvevo?
8 Muna kuma kia mvevo au a ntima, akristu bemonanga e kiese kia sadisa akaka, ke musungula asukami akristu akwau. (Yakobo 2:15, 16) Una kayizidi ko ova Ntoto, o Yesu wamonanga o mvevo a Nzambi kuna kwa wantu. (Mavangu 14:16, 17) O Yesu yandi kibeni wavana e ntangw’andi, ye ngangu zandi yo moyo andi nkutu mu kuma kia wantu. Muna diadi wafwana kikilu ovova vo: “Edi diviokele e nsambu, dia vana, ke mu tambula ko.” (Mavangu 20:35) O Yesu wasanisina mpe o nkento anson’ansukami una vo kuna mvevo a ntima wawonso watuba e mbiya zole van’e lundilwa kia nzimbu kia tempelo, e kuma kadi wavana “e vumu kiandi kiawonso.” (Maku 12:41-44) Aneyisaele ya nkulu ye akristu a tandu kiantete i mbandu a mvevo a ntima yasongelwanga ye kiese mu sadisa e nkutakani ye salu kia Kintinu. (1 Tusansu 29:9; 2 Korinto 9:11-14) Akristu a tandu kiaki ke bevananga kaka nkuba za lekwa ko, kansi bena mpe ye kiese muna kembelela Nzambi yo sadila e zingu kiau muna salu kiandi. (Roma 12:1; Ayibere 13:15) O Yave okubasambulanga wau besadilanga e ntangw’au, ye ngolo zau ye lekwa yakaka kumosi ye nzimbu zau muna sadisa e nsambila yakieleka yo nungununa e salu kia telek’e nsangu zambote za Kintinu omu nz’amvimba.—Ngana 3:9, 10.
MAMBU MAKAKA METWASANG’E KIESE
9. Adieyi dina diambi muna nua kusundidi e tezo?
9 Muna kala ye kiese, akristu bafwete mpe ‘lunda ndwenga.’ (Ngana 5:1, 2) Ediadi dilombanga vo batanganga yo badika e Diambu dia Nzambi ye nkanda mia Sociedade. Kansi vena y’oma ofwete venga. Kasikil’owu, o nua malavu mayingi malenda vidisa e ndwenga za muntu. Muna nkala yayi, ndonga bevanganga oma mambi yo nsoki yo twasa sumbula ya lufwa. Ka di’esivi ko uvovelang’o Nkand’a Nzambi vo a nduvu za vinyo ke bevwila Kintinu kia Nzambi ko! (1 Korinto 6:10) Wau bazolele kal’aka se “alungaladi,” akristu akieleka ke bekolwanga ko, ediadi disadisanga muna wokesa e kiese yau ye yau.—Tito 2:2-6.
10. (a) Ekuma akristu ke benwinanga e fuomo ko? (b) Nkia nluta itwasanga ovo oyambwidi e fu kia nua e fuomo?
10 Ovelela kwa nitu kutwasanga e kiese. Kansi kadi, ndonga bekuyekolang’o sadila e lekwa ina ivangang’e mbi. Kasikil’owu, e fuomo. E Nkubika a Nz’amvimba ya Mavimpi (Organização Mundial da Saúde) ivovele vo e fuomo “mazunda matatu ma wantu ivondanga muna mvu.” O yambul’o nu’e fuomo dilenda kala diampasi wau vo muntu wakulukila dio kala. Kansi ndonga y’awana banwining’e fuomo bebakulanga vo o vimpi wau se wambote ye mpe belendang’o lund’e nzimbu muna sadisa esi nzo. O yambula nua e fuomo yovo fu yakaka ina yivangang’e mbi ditwasanga luveleleso lwa nitu, yo kala ye ntona zambote ye kiese kia kieleka.—2 Korinto 7:1.
NSAMBU MUNA LONGO
11. Nki kivavwanga muna longo, kinumana vo lwakala ye nswa, lwakala lwa nzingi, yo zitiswa?
11 Awana bezingang’e ntwadi nze yakala yo nkento bafwete vava o sikidisa o longo lwau muna kisonekesa muna nkanda mia luyalu. (Maku 12:17) Bafwete zaya mpe vo o longo i mbebe yanene kikilu. Dialudi vo valenda kala yo mfunu a vambana, vava o yakala keyambulanga lunga-lunga esi nzo andi kuna lukanu, yovo vava vekalanga e nzonzi mialut’e tezo kuna kwa yakala yovo kwa nkento, yovo mosi muna yau osianga e zingu kia kimwanda kia nkw’andi mu vonza. (1 Timoteo 5:8; Ngalatia 5:19-21) Kansi e mvovo mia Paulu wa ntumwa muna 1 Korinto 7:10-17 mikasakesanga o yakala yo nkento muna zinga lembi vambana. Dialudi vo, muna kala ye kiese kialudi bafwete kala ye kwikizi yau ewole. O Paulu wasoneka vo: “O longo, mbula luazitiswa kw’awonso, e mfulu mpe mbula yakondwa nsafu: kadi mintazumba, y’akwa ngyambila, o Nzambi okubafundisa.” (Ayibere 13:4) O mvovo wau “mfulu” usonganga ngikana a yakala yo nkento ana basompana muna nswa mia nsiku miawonso. Ke vena mpila ngikana akaka ya yakala yo nkento ko, nze i sompa akento ayingi, ilenda yikilwa vo “luazitiswa kw’awonso.” Ye mpe, o Nkand’a Nzambi utumbanga ngikana a yakala yo nkento una ke basompele ko y’eyi y’akala bekupitakesanga y’akala.—Roma 1:26, 27; 1 Korinto 6:18.
12. Amieyi i nluta miambi mia ngyambila?
12 E ngyambila ilenda twasa kiese kia nitu muna fikolo fiandwelo, kansi ka yitwasanga kiese kia kieleka ko. Ke yiyangidikanga Nzambi ko, isisanga mpe ndwadi muna ntona. (1 Tesalonika 4:3-5) E nluta mia nkenda yilenda twasa i yel’e kimbevo kiyikilwanga vo AIDS ye yimbevo yakaka yisambukilwanga muna ngikana za yakala yo nkento. O nkand’a nsamu wa awuki usongele vo “vena ye 250 za mazunda ma wantu muna nza yawonso besambukilang’e kimbevo kiyikwanga vo gonorréia ye tezo kia 50 ma mazunda besambukilanga e sífilis.” Vena mpe y’akento beyimitanga lembi wo zola. E Nkubika ya Nz’amvimba ya Ludika kwa Mawuta ivovele vo, konso mvu, muna nz’amvimba vioka mazunda 15 ma dumbelele bena ye kimbuta kia mvu 15 yaku mvu 19 beyimitanga, etini ki’etatu kia yau awonso sulula besululanga. Lufimpu lumosi lwavangwa lwasonga vo nsi mosi ya África, e nsulula za vava katul’evumu zivondanga tezo kia 72% za dumbelele. Akwa ngyambila akaka, nanga ke besambukilanga yimbevo ko yovo yimita, kansi ke balendi tina e mpasi za ngindu zau ko. Ndonga beyambulanga kuyizola yo kuyisaula.
13. E zumba nkia mambu kitwasanga, ye nki i mbaninu ya ndiona otang’ak’e zumba yo yambila?
13 Muna kuma kia zumba, o yakala yovo nkento wa kondw’ekuma una yo nswa wa vambana, nze i una uvovele o Nkand’a Nzambi, kufwila ko vo olenda kwandi ololoka. (Matai 5:32; tala Osea 3:1-5.) Vava e zumba kiaki kitwasanga luvambanu, ediadi dilenda twasa mpasi zayingi muna ngindu za yakala yovo nkento okondel’o kuma ye kwa wana. Muna wete wa kanda dia wantu, e Diambu dia Nzambi divovanga vo Nzambi ofundisa minta-zumba, y’akwa ngyambila ana kebevilukanga ntima ko. Ye mpe, ukiesesanga vo akwa ngyambila “e kintinu kia Nzambi ke bevwila kio ko.”—Ngalatia 5:19, 21.
“KE BA NZA KO”
14. (a) Nkia mpila za nsambila za teke zina kafwete sadila ko o muntu ndiona ozingilanga mun’owu wa luzolo lwa Nzambi? (b) Nki’elongi dikutuvananga Yoane 17:14 ye Yesaya 2:4?
14 Ndiona ozolele yangidika Yave yo tambula e nsambu za Kintinu ke sambanga konso nsamba ya teke ko. O Nkand’a Nzambi usonganga vo diambi dia vanga yo kunda e fwaniswa, kana nkutu eyi ya Kristu yovo kia Maria wa ngudi a Yesu. (Luvaiku 20:4, 5; 1 Yoane 5:21) Ozevo, akristu akieleka ke besambilanga e teke yavalwa ko, yovo kuluzu yovo fwaniswa. Ye mpe ke bevanganga konso vangu din’e mfwanani ye nsambila za teke ko, nze i kunda e dimbu kia nsi (bandeiras) yovo yimbila nkunga mitundidikanga e zula. Vava bekomenenwanga o vanga e diambu diadi, besungamenanga o mvovo kavov’o Yesu kwa Satana oku vo: “O Yave wa Nzambi aku, i’fwete kunda, yandi kaka i’fwete sadila.” (Matai 4:8-10) O Yesu wavova vo alandi andi “ke ba nza ko.” (Yoane 17:14) Ediadi disongele vo kuyivaula muna mambu ma tuyalu yo zingila mu luvuvamu, nze i una muna Yesaya 2:4, muvovele vo: “Fundisa kefundisa [o Yave wa Nzambi] muna zula, yo semba nkangu miayingi; e nsosolo miau, nsengo befula mio; o madionga, nkanku; zula ke kizangwila zula nsosolo ko, ke belongwa diaka nwana ko.”
15. Nki i Babele Anene, adieyi bevanganga o ulolo wa alongoki a Nkand’a Nzambi muna vaika mo?
15 ‘Kuvaula ye nza’ disongele mpe vo ofwete vauka yo yambula e kintwadi ye ngikani zawonso za “Babele Anene,” ina vo i nsambil’a luvunu in’omu nz’amvimba. E nsambila ya safu yamwangana tuka kuna Babele diankulu yavana e wisa kiandi kia mwanda, kia nsoki, kiayal’o wantu ova Nza yawonso. “Babele, Anene,” i mpila za nsambila zawonso zivwidi malongi ye fu ka yina betela ko yo zayi wa Nzambi. (Lusengomono 17:1, 5, 15) Ke vena nsambidi aziku a Yave kana umosi ko okuyisianga muna yintwadi ya sambu, ngatu kwenda lungana kun’esambilu y’esi mabundu makaka yovo lungana mu salu kia kimwanda kin’entwadi ye Babele Anene. (Ntalu 25:1-9; 2 Korinto 6:14) Muna kuma kiaki, ndonga y’alongoki a Nkand’a Nzambi besonekanga nkanda wa lombela e mpaik’au muna nsambila zina bakalanga. Evangu diadi ditoma kubafinamesanga yo Nzambi akieleka, nze una diasilw’o nsilu vo: “Nuvaika vana bena, nwavauka, i kavovele o Yave, Eki kiafunzuka, ke nuviakana kio ko; Omono mpe ikunutambula.” (2 Korinto 6:17; Lusengomono 18:4, 5) Nga kuzolele kwaku kala muna buka kia awaya ko betambulwanga kw’eS’eto ezulu?
FIMPA E DIAMBU DIA TUYINDULU TWA LUMBU YA MVU KE MVU
16. Ekuma akristu akieleka ke bekembelelanga nkinzi a luwutuku ko?
16 Muna zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi, tuvevokanga muna ubundu wa kembela e nkinzi mia nsambila za nza. Kasikil’owu, o Nkand’a Nzambi ke uzayisanga lumbu kia ziku ko kina kawutuka o Yesu. Akaka nanga besalukwa, kadi bebanzanga vo o Yesu mu lumbu kia 25 mu ngonde a kumi ye zole kawutuka. Ediadi ke dilendakani ko e kuma kadi mu nsungi a masanza muna mvu wa 33 TK kafwa, mu kimbuta kia 33 ma mvu ye ndambu. Ye mpe, vava kawutuka, ‘mwakala avungudi muna nzanza, bayingilang’ekambi diau o fuku.’ (Luka 2:8) Kuna Isaele, muna mbaninu a ngonde a kumi ye zole kiozi kiayingi kukalanga yo noka kwayingi; mu nsungi yina o mameme melundwanga mu kuma kia kiozi kia sivu. Kieleka, e lumbu kia 25 kia ngonde a kumi ye zole, esi roma basola kio, lumbu kia kembelela luwutuku lwa nzambi-ntangwa kiakala. Muna tandu yalandila e ngiz’a Yesu ova Ntoto, akristu ana bavengomoka basia e lumbu kiokio se lumbu kia luyindulu lwa luwutuku lwa Kristu. Muna kuma kiaki, akristu akieleka ke bekembelanga lumbu kia luwutuku ko yovo miak’e nkinzi miatuka muna lukwikilu lwa nsambila za luvunu. Wau vo Yave kaka besambilanga, ke belundanga nkinzi mikundanga asumuki a wantu yovo azula ko.
17. Ekum’o wantu bezingilanga mun’owu wa luzolo lwa Nzambi ke bekembelelanga e lumbu kia luwutuku ko, kufwila wau ko ekuma wan’a akristu beyangalelanga?
17 O Nkand’a Nzambi lumbu yole kaka ya luyindulu lwa luwutuku keyikanga lwa wantu wole ke basadilanga Nzambi ko. (Etuku 40:20-22; Matai 14:6-11) Wau vo e Sono ka yisonganga lumbu kia luwutuku lwa Yesu Kristu ko, wa muntu a nsongi, ekuma tufwete yindulwila e lumbu ya luwutuku lw’asumuki awantu? (Kimpovi 7:1) Kieleka amase ana bazolele vanga luzolo lwa Nzambi ke bevingilanga lumbu kiampwena ko muna song’e nzola kwa wana. Fidumbelele fimosi wankristu una kimbuta kia mvu 13, wavova: “Esi nzo ame yo mono tutoma sakananga kwayingi. . . . Ntoma wizananga y’amase mame. Vava akundi ame a sikola bekunyuvulanga ekuma kikembelelanga e lumbu ya nkembo ko o mono ikubavutulanga vo kuna kwa mono konso lumbu, kia nkembo kwandi.” E toko dimosi wankristu, wa mvu 17, wavova: “Ovo i diambu dia kayil’e lekwa, muna nzo eto, divangamanga o mvu wawonso.” E kiese kilutang’o sunda vava bekayananga e lekwa kuna mvevo wawonso.
18. Nkia lumbu kaka kakanikin’o Yesu muna mvu vo alongoki andi balunda, ye nki kikutusungamesanga?
18 Kuna kw’ana bezolang’o zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi, vena ye lumbu kiamfunu muna mvu kifwete lundwa. Nlekelo a Mfumu, utoma yikilwanga mpe vo Luyindulu lwa lufwa lwa Kristu. Mu kuma kia lumbu kiaki o Yesu wavana o nkanikinu wau kwa alandi andi: “I wau wuwu nuvanga muna luyindulu luame.” (Luka 22:19, 20; 1 Korinto 11:23-25) Vava kasikidisa o nlekelo wau muna fuku wa lumbu kia 14 kia ngonde a nisani ya mvu wa 33 TK, Yesu wasadila e mbolo ke yafuna ko ye vinyo muna fwaninika e nitu andi yakondw’esumu yo menga mandi malunga. (Matai 26:26-29) Akristu akuswa yo mwand’avelela a Nzambi bedianga e mbolo yo nwa e vinyo. Yau bena mun’ekangu diampa yo mun’ekangu dia Kintinu, e vuvu kiau kia zingu ki’ezulu. (Luka 12:32; 22:20, 28-30; Roma 8:16, 17; Lusengomono 14:1-5) Kansi tu, o wantu awonso bekwendanga kuna lukutakanu muna fuku din’e betela ye lumbu kia 14 kia nisani ya calendário a kiyuda betambula e nluta. Yau awonso besungameswanga e nzola kasonga o Yave wa Nzambi yo Yesu Kristu muna kimenga kia lukulu, muna luyambulwilu lwa masumu, yina vo i nzil’a vwil’o moyo a mvu ya mvu kwa ndiona omweno edienga kwa Nzambi.—Matai 20:28; Yoane 3:16.
SALU YE NSAKA
19. Nkia mpasi bemonanga akristu muna lenda bak’e zingu?
19 Akristu akieleka bafwete salanga yo kuyisansa. Amase ana bena vo ntu muna nzo zau beyangalalanga vava bevanganga dio. (1 Tesalonika 4:11, 12) Kansi tu, kele vo e salu kia nkristu ka kina ngwizani ko yo Nkand’a Nzambi, ediadi ke dikumwesa kiese ko. Kansi e zak’e ntangwa diampasi dikalanga kwa nkristu dia bak’e salu kin’e ngwizani ye nsiku mia Nkand’a Nzambi. Kasikil’owu, vena ye mfumu za salu betumanga kwa asadi au bavunginikanga asumbi. Kansi mfumu zayingi za salu beyambulwilang’asadi au mu lembi vanga evangu diadi, muna lembi tokanisa e ntona za nsadi aziku, kadi kebezolanga vidisa nsadi ko ona bafwana bund’e vuvu. Kansi, kana nkutu adieyi divangama, olenda kala ye ziku vo o Nzambi osambula e ngolo zaku mu solol’e salu kina olenda sadila ye ntona zavelela.—2 Korinto 4:2.
20. Muna sola e nsaka, ekuma tufwete zayil’o swaswanisa?
20 Wau vo Nzambi ozolele vo ntaudi zandi bakala ye kiese, wau tusalanga tufwete vaulanga mpe e ntangwa a sakana yo vunda. (Maku 6:31; Kimpovi 3:12, 13) E nza ya Satana iwokesanga e nsaka zina ke ziyangidikanga Nzambi ko. Ozevo, muna kuNyangidika, tufwete swaswanisang’e nkanda mia tanga, ye programas za rádio ye siku ye nsaka za mpila mu mpila, (concertos, filmes, peças teatrais, programas de televisão) ye ya vídeos. Kele vo e nsaka zina twasolelenge zina yo mambu mana tulukisilwanga muna Nsiku 18:10-12, yo muna Nkunga 11:5 yo muna Efeso 5:3-5, tulenda yangidika Yave yo luta vwa e nsambu kele vo tusingikidi zo.
ZITISA O MOYO YO MENGA
21. O zitu wa vauka kwa moyo aweyi ufwete kutusadisila mu diambu dia katul’e vumu, ye fu yeto ye nkal’eto?
21 Muna kala ye kiese kia kieleka, tufwete badikil’o moyo vo wavauka, wauna kebadikilanga wo o Nzambi. E Diambu diandi dikutukanikinanga twalembi vonda. (Matai 19:16-18) Elo, o nsiku kavan’o Nzambi kwa Isaele usonganga vo kuna kwa Nzambi o mwana ona una muna vumu i moyo antalu—ka má kifwete vondwa ko. (Luvaiku 21:22, 23) Muna kuma kiaki ka tufwete badika ko vo o moyo ma kiakondw’o mfunu, muna nuang’e fuomo, yo yivis’e nitu ye dikaya yovo malavu ma nkolwa, yovo kuyisia mu vonza ya nkatu. Ye mpe ka tufwete vanga oma mesiang’o moyo mu vonza ko yovo veza luludiku lwa mfunu mu singika konso diambu dina dilenda kututwasil’e kuma kia menga.—Nsiku 22:8.
22. (a) Nkia ngindu mun’owu wa menga ye una mafwete sadilwa zin’e ngwizani yo luzolo lwa Nzambi? (b) Menga ma nani kaka malenda vuluz’o moyo?
22 O Yave wavova kwa Noa y’esi nzo andi vo menga i moyo. Ozevo, Nzambi wa bakanikina balembi dia o menga. (Etuku 9:3, 4) Wau vo tu mbongo a Noa y’esi nzo andi, o nsiku wau kwa yeto awonso mpe wavewa. O Yave wavova kwa aneyisaele vo o menga mafwete yitilwa vana ntoto, ke basadila menga mu konso salu kia muntu ko. (Nsiku 12:15, 16) O nsiku a Nzambi mu kuma kia menga watoma sikidiswa vava akristu muna tandu kiantete bavewa o nsiku vo: “Nukenga menga.” (Mavangu 15:28, 29) Muna kuma kia zitu wa vauka kwa moyo, o wantu ana bezingilanga mun’owu wa luzolo lwa Nzambi ke betambulanga menga ko kana nkutu akaka bevova vo malenda kubavuluza. Vena ye mpila zakaka zambote besadilanga awuki zina betondanga a Mbangi za Yave zina kezi sianga muntu mu vonza ko eyi yitukanga muna siwa o menga. Akristu bazeye wo vo menga ma Yesu kaka mabunguka i mena kieleka yo nkuma a vuluz’o moyo. O lukwikilu muna menga mandi i meyambulwilwang’o masumu yo van’e vuvu kia moyo a mvu ya mvu.—Efeso 1:7.
23. Nkia nluta una muna zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi?
23 Zaya dio vo ofwete vang’e ngolo muna zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi. Nanga dilenda kutwasila luvezo kwa esi nzo yovo ana bazeye. (Matai 10:32-39; 1 Petelo 4:4) Kansi o nsendo a zingila e tezo kiaki usundidi ke mu konso lutonto ko. Ediadi ditwasanga e ntona zavelela yo kala ye kikundi kiambote ye asambidi akaka a Yave. (Matai 19:27, 29) Se badiki o zinga yakwele mvu muna nz’ampa yansongi ya Nzambi! (Yesaya 65:17, 18) Nkia mpila kiese kina muna lemvokela malongi ma Nkand’a Nzambi yo yangidika ntima a Yave! (Ngana 27:11) Kasivi ko vo ozingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi kutwasang’e kiese!—Nkunga 128:1, 2.
FIMPA O ZAYI WAKU
O zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi nkia kuma kutwasilanga e kiese?
Nkia nsobani kafwete vang’o muntu muna zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi?
Ekuma ozolele zingila mun’owu wa luzolo lwa Nzambi?
[Yuvu ja Longokela]
[Foto ina muna lukaya 124, 125]
E salu kia kimwanda kumosi ye kolo kia vundis’e nitu kitwasanga kiese kwa ndiona ozingilanga mun’owu wa luzolo lwa Nzambi
