KAPU KIA 11
Ekuma e Mpasi Ziwokelelanga?
1, 2. Nkia kiuvu wantu ayingi betoma yuvulanga?
TEMBWA kiangolo kifwasidi mbanza mosi. Kimpumbulu kikotele mu nzo a nzambi yo yantika nonga wantu, olwekele yo vonda wantu ayingi. Kimbevo kia câncer kivondele ngundi mosi, osisidi wana tanu.
2 Vava e sumbula nze yayi ibwanga, wantu ayingi beyuvulanga: Ekuma kitantu ye mpasi ziwokelelanga mu nza? Nga wakiyuvula kala kiuvu kiaki?
3, 4. (a) Nkia yuvu Kabakuke kayuvula? (b) Nkia mvutu Yave kamvana?
3 Muna Bibila tulongokanga vo kana nkutu wantu ana bakala ye lukwikilu lwasikila muna Nzambi bakiyuvula mpe kiuvu kiaki. Kasikil’owu, Kabakuke wa ngunza wayuvula kwa Yave vo: “Ekuma ungiambulwidi yamona e mbi? Ekuma oyambulwilanga e nsoki? Ekuma lufwasu ye nsoki unina va ndose ame? Ekuma ntantani ye nkindu ziwokelele?”—Kabakuke 1:3.
4 Muna Kabakuke 2:2, 3 tutanganga e mvutu Nzambi kavana muna yuvu ya Kabakuke yo nsilu kasia wa singika mambu mama. Yave otoma zolanga wantu. Bibila kivovanga vo: “Mfunu kekunuvuanga.” (1 Petelo 5:7) Nzambi omenganga mambu mambi mevangamanga lutila yeto. (Yesaya 55:8, 9) Muna kuma kiaki, yambula twabadika e kiuvu eki: Ekuma e mpasi ziwokelelanga ova nza?
EKUMA E MPASI ZIWOKELELANGA OVA NZA?
5. Adieyi alongi ayingi a mabundu bevovanga mu kuma kia mpasi? Adieyi Bibila kilonganga?
5 Mfumu za mabundu ye alongi nkumbu miayingi Yobi 34:10.
bevovanga vo i luzolo lwa Nzambi vo wantu bamonanga e mpasi. Akaka bevovanga vo mambu mawonso mambi mebwilanga o wantu kumosi ye sumbula, Nzambi oteka mo sikidisanga ye ke tusinga bakula ko e kuma mevangamenanga. Akaka nkutu bevovanga vo wantu kumosi ye yingiana-ngiana, befwanga kimana benda kala yo Nzambi kuna zulu. Kansi, ediadi ke dialudi ko. Yave ke yandi ko otwasanga mambu mambi mevangamanga. Bibila kivovanga vo: “O Nzambi aludi kalendi vanga umpumbulu ko, o Mpungu-ngolo kalendi vanga vilwa ko!”—6. Ekuma wantu ayingi betumbilanga Nzambi mu kuma kia mpasi zawonso zibwanga ova nza?
6 Wantu ayingi betumbanga Nzambi mu kuma kia mpasi zawonso zibwanga ova nza, kadi bebanzanga vo Nzambi oyalanga e nza yayi. Kansi, nze una twalongoka muna kapu kia 3, Nkadi ampemba wa Satana i nyadi a nza yayi.
7, 8. Ekuma e mpasi ziwokelelanga ova nza?
7 Bibila kikutuvovesanga vo: “E nza yawonso ina muna wisa kia ndiona wambi.” (1 Yoane 5:19) Satana wa nyadi a nza yayi, nkwa nsoki. Yandi “ovukumunanga nza yawonso.” (Lusengomono 12:9) Ndonga bekuntangininanga. Ekiaki i kuma kiantete e nza yizadidi ye luvunu, kitantu yo nsoki.
8 Vena ye kuma kiankaka e mpasi ziwokelelanga va nza. Vava Adami yo Eva bakolama, basambukisa e sumu kwa wan’au. Muna kuma kia sumu, wantu bemwesanga akwau e mpasi. Nkumbu miayingi bekuyibadikilanga vo basundidi akaka mfunu. Muna kuma kiaki, benuananga, bekwendanga muna vita yo mwesa akaka e mpasi. (Kimpovi 4:1; 8:9) Ezak’e ntangwa, wantu bemonanga e mpasi mu kuma kia “ntangw’ampasi yo mambu makinsalukisa” mebwanga. (Kimpovi 9:11) O wantu avo bawanukini va fulu kiambi, muna ntangw’a mbi, e sumbula ye mambu mankaka mambi malenda kubabwila.
9. Adieyi disonganga vo Yave ovuidi kuma kiasikila keyambulwilanga vo e mpasi zakwamanana?
9 Ke Yave ko otwasanga e mpasi. Ke yandi mpe ko i nkwa kuma muna vita, nsoki ye mpasi tumonanga. E sumbula nze nzakama za ntoto, tembwa yangolo ye kizalu, ke Nzambi ko otwasanga yo. Kansi olenda kukiyuvula, ‘avo Yave osundidi o nkuma muna nsema wawonso, ekuma kalembi sukisila mambu mambi mevangamanga?’ Tuzeye wo vo Nzambi mfunu kikilu kekutuvuanga. Ozevo, ovuidi kuma kiasikila keyambulwilanga vo e mpasi zakwamanana.—1 Yoane 4:8.
EKUMA NZAMBI KEYAMBULWILANGA E MPASI?
10. Aweyi Satana kafidisila Yave e mpaka?
10 Muna mpatu a Edene, Nkadi ampemba wavukumuna Adami yo Eva. Satana wazola songa vo Nzambi Nyadi ambi ye diambu diambote kaswekanga kwa Adami yo Eva. Satana wazola kubakwikidisa vo yandi wadi kala nyadi ambote ke Yave ko ye ke bavuidi Nzambi mfunu ko.—Tuku 3:2-5; tala e Mvovo Misasilu 27.
11. Nkia yuvu tufwete vanina e mvutu?
11 Adami yo Eva bakolamena Yave. Bayindula vo balenda kwau baka nzengo muna edi diambote y’edi diambi. Aweyi Yave kadi songela vo akolami awaya ke bakala ye ndungidi ko? Aweyi kadi songela vo ozeye edi disundidi o wete kwa yeto?
12, 13. (a) Ekuma Yave kalembi vondela Adami yo Eva vana vau? (b) Ekuma Yave kayambulwila vo Satana kayala e nza yayi? Ekuma Yave kayambulwila vo wantu bakiyala?
Tuku 1:28; Yesaya 55:10, 11) Muna kuma kiaki, Yave wayambula vo Adami yo Eva bawuta wana. Wan’au badi sola kana nani belemvokela Yave yovo Satana.
12 Yave kavonda Adami yo Eva vana vau ko. Ekuma? Kadi wabavovesa vo bawuta wana yo zadisa o ntoto. E kani diadi dilungana kana nkutu nkia diambu Nkadi ampemba kavanga. (13 Satana wafidisa Yave mpaka vana ndose a mafunda ye mafunda ma mbasi. (Yobi 38:7; Daniele 7:10) Muna kuma kiaki, Yave wavana e ntangwa kwa Satana mu songa kana vo ndungidi kakala yau. Wavana mpe e ntangwa kwa wantu bakiyala muna lutumu lwa Satana mu songa kana vo balenda sikila kondwa kwa lusadisu lwa Nzambi.
14. E ntangwa yavewa kwa wantu mu kukiyala, adieyi isonganga?
14 Se vioka mafunda ye mafunda ma mvu, wantu betezanga kukiyala kansi ke belendanga singika mambu ko. Ediadi disonganga vo Satana mvuni. Wantu lusadisu lwa Nzambi bavuidi o mfunu. Yeremiya wa ngunza, ndungidi kakala yau vava kavova vo: “E Yave, nzeye wo vo, e nzil’a muntu ke ina muna wisa kiandi ko. O muntu kalendi singika e ntambi zandi ko.”—Yeremiya 10:23.
EKUMA YAVE KEYAMBULWILANGA KOLO KIAYINGI MUNA SINGIKA MAMBU?
15, 16. (a) Ekuma Yave keyambulwilanga e mpasi mu kolo kiayingi? (b) Ekuma Yave ke vengomwenanga mambu mampasi ko Satana ketwasanga?
15 Ekuma Yave keyambulwilanga e mpasi mu kolo kiayingi? Ekuma kalembi fokolwela mambu mambi
mevangamanga? Ntangwa yavavuanga mu songa vo luyalu lwa Satana lwafunga. Wantu betezanga mpila zawonso za tuyalu kansi ke tusikilanga ko. Kana una vo benungunukanga muna ngangu za nza yo soka lekwa yampa, o kondwa kwa unsongi, usukami, umpumbulu ye vita mu wokela kaka zina. Katulendi kukiyala ko yo sikila kondwa kwa Nzambi.16 Kansi, e mpasi ketwasanga Satana Yave ke vengomonanga zo ko. Avo ovangidi wo, disonga vo luyalu lwa Satana keyikamanga. Yave kalendi wo vanga nkutu ko. Dilenda mpe fila wantu mu kwikila vo balenda kwau kukiyala mu mpila yambote. Kansi, ediadi ke dialudi ko, Yave kalendi yikama luvunu lwalu ko. Kalendi vuna ko.—Ayibere 6:18.
17, 18. Adieyi Yave kevanga muna mfwilu miawonso ketwasanga o Satana?
17 Nga Yave olenda katula e mfwilu miawonso mitukanga muna ukolami wa Satana yo wantu? Elo. Kuna kwa Nzambi, mawonso malendakana. Yave ozeye ntangwa kefokola e mpaka zawonso Satana ketwasanga. I bosi, okitula ntoto se paradiso, nze una wakala kuna lubantiku. Awonso bena muna “ziame” besinga fuluka. (Yoane 5:28, 29) Wantu ke beyela diaka ko ngatu fwa. Yesu ofokola emvimba e mfwilu miawonso Satana ketwasanga. Yave osadila Yesu mu ‘fwasa mavangu ma Nkadi ampemba.’ (1 Yoane 3:8) Tuvutulanga matondo kwa Yave muna kolo kiaki kesonganga luzindalalu lwandi, kadi lukutusadisanga mu kunzaya yo kunsola kakala Nyadi eto. (Tanga 2 Petelo 3:9, 10.) Kana nkutu vava tukalanga mu mpasi, Nzambi okutusadisanga mu zizidila zo.—Yoane 4:23; tanga 1 Korinto 10:13.
18 Yave ke kutukomekenanga ko twansola se Nyadi eto. Watuvana o nswa wakuyisolela. Yambula twabadika e nsas’a lukau lwalu lwantalu katuvana.
AWEYI OLENDA SADILA NSWA WA KUYISOLELA?
19. Nkia lukau lwantalu Yave katuvana? Ekuma tufwete vutulwilanga matondo muna lukau lwalu?
19 O nswa wa kuyisolela Yave katuvana i lukau lwantalu kikilu, ukutuswaswanesanga ye bulu. Kadi e bulu ke bena ye ntona ko, kansi oyeto tulenda sola e mpil’a zingu tuzolele yo baka nzengo kana vo Yave tuzolele yangidika yovo ve. (Ngana 30:24-28) Ke twavangwa mpe nze masini ko mesalanga kaka e salu kina makubikilwa. Kansi, tuvuidi nswa wasola mpila muntu tuzolele kala, ndiona tuzolele vo kakala nkundi eto ye mana tuzolele vanga muna zingu kieto. Yave ozolele vo twakala ye kiese muna zingu.
20, 21. Nkia nzengo zambote olenda baka tuka owau?
20 Yave ozolele vo twanzola. (Matai 22:37, 38) Yave una nze se oyangalalanga vava kewanga mwan’andi ovovanga lembi komekenua vo “zola ikuzolanga.” Yave watuvana o nswa wasola kana vo yandi tusadila yovo ve. Satana, Adami yo Eva babembola Yave. Aweyi osadila lukau lwaku lwa kuyisolela?
21 Sadila o nswa aku wa kuyisolela mu sadila Yave. Vena ye ulolo wa wantu babaka nzengo za yangidika Nzambi yo bembola Satana. (Ngana 27:11) Adieyi olenda vanga tuka owau kimana wakala muna nz’ampa a Nzambi vava kefokola mpasi zawonso? E kapu kilende kivana e mvutu za kiuvu kiaki.