1, 2. Aki nani bakala akundi a Yave?

NKIA muntu olenda sola kakala nkundi aku? Nanga osola muntu ona ozolanga. Oyangalalanga kala yandi vamosi, yandi mpe oyangalalanga kala yaku vamosi. Una ye fu yambote ina otoma yangalelanga.

² Yave wa Nzambi osolanga wantu bakala se akundi andi. Kasikil’owu, Abarayama wakala mosi muna akundi a Yave. (Yesaya 41:8; Yakobo 2:23) Yave wazolanga mpe Davidi. Wavova mu kuma kia Davidi vo “ona oyangidikidi ntim’ame.” (Mavangu 13:22) Daniele wa ngunza “mfunu kikilu” kakala kwa Nzambi.—Daniele 9:23.

3. Ekuma Abarayama, Davidi ye Daniele bakitukila akundi a Yave?

³ Ekuma Abarayama, Davidi ye Daniele bakitukila akundi a Yave? Yave wavovesa Abarayama vo: “Owididi e nding’ame.” (Tuku 22:18) Yave okitukanga nkundi a awana bekunlemvokelanga kuna lulembamu lwawonso. Kana nkutu zula kiamvimba kiafwana kwandi kituka akundi andi. Yave wavovesa zula kia Isaele vo: “Nuwila e nding’ame, omono ikala Nzambi eno, oyeno nukala se nkangu ame.” (Yeremiya 7:23) Avo olemvokele Yave, ngeye mpe olenda kwaku kituka nkundi andi.

4, 5. Aweyi Yave kesadisilanga akundi andi?

⁴ Bibila kivovanga vo Yave ovavanga e mpila ya ‘songela nkum’andi muna wete dia awana bena yo ntim’asikila muna yandi.’ (2 Tusansu 16:9) Muna Nkunga 32:8, Yave  osianga nsilu kwa akundi andi vo: “Ikuvana ngangu yo kulonga e nzila ofwete kwendela. Ikuvana longi yo kusia meso.”

⁵ Vena ye mbeni a nkuma ozolele kutukakidila twalembi kala akundi a Nzambi. Kansi, Yave ozolele kututanina. (Tanga Nkunga 55:22.) Wau vo tu akundi a Yave, tukunsadilanga ye nsi a ntima wawonso. Tusonganga e kwikizi kwa Yave kana nkutu muna ntangw’a mpasi. Tuna ye vuvu kimosi yo ntozi a nkunga ona wasoneka mu kuma kia Yave vo: “Wau vo wina oku koko kwame kwalunene, kinikunua ko.” (Nkunga 16:8; 63:8) Aweyi Satana kevavilanga kutusimina twalembi kala akundi a Nzambi?

6. Adieyi Satana kavova mu kuma kia wantu?

⁶ Muna kapu kia 11 twalongokele vo Satana wafidisa Yave mpaka. Wanyikila mpe vo mvuni ye ke nkwa unsongi ko wau kayambula ko vo Adami yo Eva babaka nzengo yau kibeni muna edi diambote y’edi diambi. O nkand’a Yobi ukutulonganga vo Satana ofundanga mpe awana bazolele kituka akundi a Nzambi. Satana wavova vo besadilanga Nzambi mu vua kina bazolele, kansi ke mu sia ko vo zola bekunzolanga. Satana wavova nkutu vo olenda vukumuna konso muntu ozolele sadila Nzambi. Yambula twazaya mana tulenda longoka muna zingu kia Yobi ye una Yave kantanina.

7, 8. (a) Aweyi Yave kabadikilanga Yobi? (b) Adieyi Satana kavova mu kuma kia Yobi?

⁷ Nani i Yobi? Muntu ambote kakala, ona wazinga ova nza se vioka tezo kia mvu 3.600. Yave wavova vo muna kolo kiakina ke vakala muntu ko ova nza wakala nze Yobi.  Wavuminanga Nzambi ye wamenganga o bi. (Yobi 1:8) Elo, Yobi nkundi a Yave kikilu kakala.

⁸ Satana wavova vo Yobi wasadilanga Nzambi mu kuma kia loko. Satana wavovesa Yave vo: “Oyandi ye nzo andi ye lekwa yawonso kena yau, nga kuzietese yo lûmbu ko e? Wasambula e salu ya moko mandi, e twelezi yandi iwokelanga kikilu muna nsi. Kansi owau, lambula koko kwaku yo katula yawonso kena yau, kieleka okutianguna vana ndose aku.”—Yobi 1:10, 11.

9. Adieyi Yave kayambula vo Satana kavanga?

⁹ Satana wavova vo Yobi wasadilanga Yave mu vua kaka kina kazolele. Satana wavova mpe vo olenda fila Yobi kayambula sadila Yave. Yave katambulwila mvovo mia Satana ko, kansi wamvana o nswa wa tonta Yobi mu zaya kana vo kikundi kiandi yo Yave mu zola kwa kieleka kiatukanga.

10. Aweyi Satana katontela Yobi? Adieyi Yobi kavanga?

¹⁰ Diantete, Satana wavonda e bulu yawonso ya Yobi. I bosi, wavonda selo yandi. Yobi wavidisa mavua mandi mawonso. Muna lutonto lwansuka, Satana wavonda wana kumi a Yobi muna tembwa kiangolo. Kansi, Yobi wasikila ye kwikizi kwa Yave. “Muna mawonso mama, Yobi kasidi sumuka ko ngatu vova vo Nzambi mbi kavangidi.”—Yobi 1:12-19, 22.

11. (a) Adieyi diaka Satana kavanga kwa Yobi? (b) Adieyi Yobi kavanga?

¹¹ Satana ke diau kaka ko kavanga. Wafidisa Nzambi mpaka vava kavova vo: “Viakana e visi yandi ye nitu andi, kieleka okutianguna vana ndose aku.” Satana wayelesa Yobi kimbevo kiampasi. (Yobi 2:5, 7) Mu nkumbu  wau mpe, Yobi wasikila ye kwikizi kwa Yave. Wavova vo: “Yavana ifwa, kiyambula kwikizi kiame ko!”—Yobi 27:5.

12. Aweyi Yobi kasongela vo Satana mvuni?

¹² Yobi kazaya diambu ko muna mfundu mia Satana ngatu zaya e kuma kamwenanga mpasi zayingi. Wayindula vo Yave wamwesanga e mpasi. (Yobi 6:4; 16:11-14) Kana una vo i wau, Yobi wasikila ye kwikizi kwa Yave. Owau ke vakala diaka lukatikisu ko vo Yobi ke nkwa loko ko. E kikundi kiandi yo Nzambi mu zola kiatukanga. E mfundu miawonso mia Satana mialuvunu miakala.

13. E kwikizi kia Yobi nkia nluta kiatwasa?

¹³ Kana una vo Yobi kazaya ko dina diavangamanga kuna zulu, wasikila ye kwikizi kwa Nzambi yo songa vo Satana muntu ambi. Yave wasenda e kwikizi kia Yobi.—Yobi 42:12-17.

14, 15. Adieyi Satana kavova mu kuma kia wantu awonso?

¹⁴ Olenda longoka diambu diamfunu muna dina diabwila Yobi. O unu, Satana ovovanga vo tusadilanga Yave mu vua ina tuzolele. Muna Yobi 2:4, Satana wavova vo: “Muntu ovana yawonso kena yau mu kuma kia moyo andi.” Satana edi kazola vova vo wantu awonso akwa loko, ke Yobi kaka ko. Vioka mvu miayingi vava Yobi kafwa, Satana wakwamanana telamena Yave yo katikisa e kwikizi kia selo yandi. Kasikil’owu, Muna Ngana 27:11 tutanganga vo: “E mwan’ame, kala ye ngangu wamwesa ntim’ame kiese. Kimana yavana mvutu kwa ndiona okuntiangunanga [yovo kundevola].”

¹⁵ Olenda sola lemvokela Yave yo kala nkundi andi akwikizi yo songa vo Satana mvuni. E zazi i nzengo zambote olenda baka, kana nkutu divava vo wavanga  e nsobani muna zingu kiaku mu kituka nkundi a Nzambi. E nzengo zazi, zamfunu kikilu. Satana ovovanga vo ongeye kusikila ye kwikizi ko kwa Nzambi avo owananene ye diambu diampasi. Satana ovavanga kutuvukumuna twayambula e kwikizi kieto kwa Nzambi. Mu nkia mpila?

16. (a) Nkia ndekwa Satana kesadilanga mu vava vukumuna wantu balembi sadila Yave? (b) Kuna kwa ngeye, nkia ndekwa Nkadi ampemba kesadilanga mu vava kuvukumuna walembi sadila Yave?

¹⁶ Satana osadilanga ndekwa za mpila mu mpila mu vava fwasa kikundi kieto yo Nzambi. Ozietanga nze “nkosi ankwiti, kenda vavi ndiona kevempola.” (1 Petelo 5:8) Muna kuma kiaki, kusiviki dio ko vava akundi, yitu yovo akaka bevavanga kusima wayambula longoka Bibila yo kusima mu vanga mambu mambote. Olenda kuyimwena nze ngeye obangikwanga. * (Yoane 15:19, 20) Satana “okuyikitulanga se mbasi a ntemo.” Muna kuma kiaki, ovavanga kutuvukumuna twakolamena Yave. (2 Korinto 11:14) E ndekwa zankaka Satana kesadilanga mu vava kutuvukumuna twayambula sadila Yave, i kutufila twayindula vo ke twafwana ko mu sadila Nzambi.—Ngana 24:10.

17. Ekuma tulemvokelanga Yave?

¹⁷ Vava tulemvokelanga Yave tusonganga vo Satana mvuni. Nki kilenda kutusadisa mu songa lemvo? Bibila kivovanga vo: “Ofwete zola Yave wa Nzambi aku yo ntim’aku wawonso yo moyo aku wawonso yo nkum’aku  wawonso.” (Nsiku 6:5) Tulemvokelanga Yave kadi zola tukunzolanga. Ekolo zola kweto muna Yave kuwokelanga, tukalanga yo luzolo lwa vanga konso diambu kekutulombanga. Yoane wa ntumwa wasoneka vo: “E nsas’a zola Nzambi i yau yayi: twalemvokelanga nkanikinu miandi; e nkanikinu miandi ke miampasi ko.”—1 Yoane 5:3.

18, 19. (a) Nkia mambu mankaka Yave kekutuvovesanga vo mambi? (b) Aweyi tuzayidi wo vo Yave kekutulombanga dina katulendi vanga ko?

¹⁸ Nkia mambu mankaka Yave kekutuvovesanga vo mambi? Mankaka muna mambu mama mena vana babu kina yo ntu a diambu, “ Menga Mana Yave Kemenganga.” Kuna lubantiku, olenda yindula vo mankaka muna mambu mama ke mambi kwandi ko. Kansi, vava otanga e sono ya Bibila yo toma yo badika, obakula o mfunu wa lemvokela nsiku mia Yave. Nanga obakula mpe vo vena  ye mambu mankaka ofwete soba muna zingu kiaku. Ezak’e ntangwa dilenda kala diampasi mu soba. Kansi, avo ovangidi e nsobani zazi, okala yo luvuvamu ye kiese kitukanga muna kala nkundi akieleka a Nzambi. (Yesaya 48:17, 18) Aweyi tuzayidi wo vo tulenda vanga e nsobani zazi?

¹⁹ Yave kekutulombanga dina katulendi vanga ko. (Nsiku 30:11-14) Nze nkundi akieleka, otomene kutuzaya lutila yeto kibeni. Ozeye e ngolo ye lutovoko lweto. (Nkunga 103:14) Paulu wa ntumwa watukasakesa vo: “Kavena ntonta nutontwa ko ina yalembi luakila ankaka. Kansi, Nzambi nkwa kwikizi, ke yambula ko vo nuatontwa e ntonta ina ke nulendi zizidila ko, kansi kumosi ye ntonta, oteta mpe nzila kimana nualenda yo zizidila.” (1 Korinto 10:13) Tulenda kala ye ziku vo Yave okutuvana o nkuma ntangwa zawonso mu vanga mambu mambote. Okuvana “ulolo wa nkuma” ukusadisa wazizidila  mambu mampasi. (2 Korinto 4:7) Vava katambula lusadisu lwa Yave muna ntangw’a mpasi, Paulu wavova vo: “Muna mambu mawonso ngina ye nkuma muna ndiona okunkumikanga.”—Filipi 4:13.

20. Adieyi ofwete vanga avo ozolele kala nkundi a Yave?

²⁰ Avo ozolele kala nkundi a Yave, mayingi ofwete vanga, ke yambula kaka ko mana kebadikilanga vo mambi. (Roma 12:9) Akundi a Yave bezolanga mpe mana kezolanga. Wantu awaya beyikwanga muna Nkunga 15:1-5. (Tanga.) Akundi a Yave betangininanga e fu yandi yo songa “zola, kiese, luvuvamu, luzindalalu, walakazi, wete, lukwikilu, lulembamu, volo.”—Ngalatia 5:22, 23.

21. Adieyi dikusadisa mu songa e fu ina Nzambi kezolanga?

²¹ Adieyi dikusadisa mu songa e fu ya Nzambi? Ofwete zaya mana Yave kezolanga muna tanganga yo longoka Bibila lumbu yawonso. (Yesaya 30:20, 21) Avo ovangidi wo, o zola kwaku muna Yave kuwokela yo kufila mu kunlemvokela.

22. Nkia nluta ovua avo olemvokele Yave?

²² E nsobani olenda vanga muna zingu kiaku zilenda tezaneswa yo katula e mvuatu miankulu yo vuata emi miampa. Bibila kivovanga vo ofwete ‘katula kiwuntu kiankulu’ yo vuata “kiwuntu kiampa.” (Kolosai 3:9, 10) Kana una vo diampasi mu vanga wo, vava tuvanganga e nsobani zazi yo lemvokela Yave, okutusianga nsilu wa kutuvana “nsendo ayingi.” (Nkunga 19:11) Muna kuma kiaki, baka nzengo za lemvokela Yave yo songa vo Satana mvuni. Sadila Yave wau vo zola okunzolanga kansi ke mu kani dia tambula nsendo ko. Avo ovangidi wo, okala nkundi akieleka a Nzambi.