KAPU KIA 3
Adieyi i Kani dia Nzambi mu Kuma kia Wantu?
1. Adieyi i kani dia Nzambi mu kuma kia wantu?
E KANI dia Nzambi mu kuma kia wantu diasivi kikilu. Wasema yakala yo nkento antete, Adami yo Eva kimana bazingila muna mpatu ambote-mbote a Edene. Nzambi wakala ye kani vo bawuta wana, bakitula ntoto wawonso se paradiso yo lunga-lunga e bulu.—Tuku 1:28; 2:8, 9, 15; tala e Mvovo Misasilu 6.
2. (a) Aweyi tuzayidi wo vo Nzambi olungisa kani diandi? (b) Nkia mpila wantu o Nzambi kazolele vo bazingila ova ntoto? Mvu nkwa bafwete vo zingila?
2 Nga okwikilanga vo tusinga zingila mu paradiso ova ntoto? Yave okutuvovesanga vo: “Mono nkanini dio, ilunganisa dio mpe.” (Yesaya 46:9-11; 55:11) Elo, Nzambi olungisa kani diandi, ke vena diambu ko dilenda kunkakidila mu lungisa dio. Yave ovovanga vo vena ye kuma kiamfila mu sema o ntoto. “Kasema wo nkatu ko.” (Yesaya 45:18) Ozolele vo wantu bazingila ova ntoto. Nkia mpila wantu o Nzambi kazolele vo bazingila ova ntoto? Mvu nkwa bafwete vo zingila? Bibila kivovanga vo: “Ansongi [yovo awana besonganga lemvo] bevua nza, bezingila vo yakwele mvu.”—Nkunga 37:29; Lusengomono 21:3, 4.
3. Wau vo wantu beyelanga yo fwa, nkia kiuvu olenda kukiyuvula?
3 Kansi, o unu wantu beyelanga yo fwa. Muna fulu yayingi, wantu benuananga vita yo vondaziana. Dialudi vo, ediadi ke diau ko i kani dia Nzambi. Nkia diambu diabwa ye ekuma? Bibila kaka kilenda dio sasila.
MBENI A NZAMBI
4, 5. (a) Nani wasadila nioka mu mokena yo Eva muna mpatu a Edene? (b) Aweyi muntu ambote kalenda kitukila se mwivi?
4 Bibila kikutuzayisanga vo Nzambi una ye mbeni ona oyikilwanga vo “Nkadi ampemba ye Satana.” Satana wasadila nioka mu mokena yo Eva muna mpatu a Edene. (Lusengomono 12:9; Tuku 3:1) Wasadila ndekwa mu kumfila kayindula vo nioka kikilu wavovanga.—Tala e Mvovo Misasilu 7.
5 Nga Nzambi yandi kibeni wavanga Satana wa Nkadi ampemba? Ve! Nzambi wavanga mbasi zambote zazingilanga kuna zulu vava kakubika ntoto mu kuma kia Adami yo Eva. (Yobi 38:4, 7) Kansi, mbasi mosi wakolama yo kituka se Nkadi ampemba. Aweyi diavangamena ediadi? Yindula e diambu edi: Aweyi muntu ambote kalenda kitukila se mwivi? Dialudi vo muntu kewutukanga mwivi ko. Kansi, avo oyantikidi lokokela lekwa kiangani yo kwamanana yindula e lekwa kiokio, e loko diandi diwokela. I bosi, vava kebaka e lau, oyiya kio. O muntu ndioyo yandi kibeni okuyikitula se mwivi.—Tanga Yakobo 1:13-15; tala e Mvovo Misasilu 8.
6. Aweyi mbasi mosi kakitukila se mbeni a Nzambi?
6 Ediadi i diau diavangama kwa mbasi ndioyo. Vava Yave kasema Adami yo Eva wabavovesa vo bawuta wana yo ‘zadisa o ntoto.’ (Tuku 1:27, 28) Mbasi ndioyo nanga wayindula vo, ‘wantu awonso bafwana kunsambila vana fulu kia sambila Yave.’ Ekolo kakwamanana yindula e diambu diadi, e loko diandi dia yiya kina kifwanukini Yave, diawokela. Mbasi ndioyo wazola vo wantu bansambila. Muna kuma kiaki, wavuna Eva yo kumvukumuna. (Tanga Tuku 3:1-5.) Muna vanga ediadi, wakituka se Satana wa Nkadi ampemba, i sia vo, mbeni a Nzambi.
7. (a) Ekuma Adami yo Eva bafwila? (b) Ekuma oyeto tununinanga yo fwa?
7 Adami yo Eva bakolamena Nzambi yo dia e bundu. (Tuku 2:17; 3:6) Bavola e sumu kwa Yave, kuna kwalanda bafwa nze una Yave kavova. (Tuku 3:17-19) Wan’a Adami yo Eva asumuki mpe bakala, ekiaki i kuma bafwila. (Tanga Roma 5:12.) Muna kutusadisa twabakula e kuma wana Adami yo Eva bakadila mpe asumuki, tubadika nona eki. Yindula e nkela ivangilwanga bilikisi. Avo nkela yatekama, e bilikisi zawonso zatekama mpe zikala. Vava Adami kakolamena Nzambi, wakituka se nsumuki. Wau vo tu wan’a Adami, yeto awonso tu asumuki yovo “twatekama.” Ekiaki i kuma tununinanga yo fwa.—Roma 3:23; tala e Mvovo Misasilu 9.
8, 9. (a) Adieyi Satana kazola vo Adami yo Eva bakwikila? (b) Ekuma Yave kavondela akolami ko vana vau?
8 Satana wayantika kolamena Yave vava kavukumuna Adami yo Eva mu kolamena Nzambi. Wazola vo Adami yo Eva bakwikila vo Yave mvuni, nyadi ambi ona ketokanenanga wete diau ko. Satana edi kazola vova vo ke dina mfunu ko vo Nzambi kavovesanga wantu dina bafwete vanga, Adami yo Eva bafwana baka nzengo yau kibeni muna edi diambote y’edi diambi. Adieyi Yave kadi vanga? Nzambi wafwana vonda akolami yo fokola ukolami. Kansi, ediadi nga diadi songa vo Satana mvuni? Ve.
9 Ekiaki i kuma Yave kavondela akolami awaya vana vau ko. Kansi, wavana ntangwa kwa wantu bakiyala. Ediadi diadi songa vo Satana mvuni ye Yave ozeye edi diambote kwa wantu. Tulongoka mayingi mu kuma kia diambu diadi muna kapu kia 11. Kansi, adieyi obenze mu kuma kia nzengo Adami yo Eva babaka? Nga diansongi kwa yau mu kwikila muna Satana yo kolamena Nzambi? E lekwa yawonso Adami yo Eva bakala yau, Yave wabavana yo. Wabavana moyo walunga, fulu kiambote mu zingila ye salu kina bayangalelanga. Kansi, Satana kasidi vanga diambu diambote ko kwa yau. Kele vo ngeye wakala vana, adieyi wadi vanga?
10. Nkia nzengo zamfunu tufwete baka?
10 O unu, konso muntu mu yeto kafwete baka mpe e nzengo zau zimosi, e nzengo tubaka zifila zingu kieto. Tulenda baka e nzengo za lemvokela Yave se Nyadi eto yo songa vo Satana mvuni. Yovo sola Satana se nyadi eto. (Nkunga 73:28; tanga Ngana 27:11.) Wantu akete kaka belemvokelanga Nzambi mu nza yayi. Kieleka, Nzambi ke yandi ko i nyadi a nza yayi. Kansi avo ke Nzambi ko, nani i nyadi a nza?
NANI OYALANGA E NZA?
Kele vo Satana kakadi mfumu a yintinu yawonso ya nza ko, nga wadi yo kayila Yesu?
11, 12. (a) Adieyi tulongokele muna lukau Satana kavana kwa Yesu? (b) Nkia sono isonganga vo Satana i nyadi a nza yayi?
11 Yesu wazaya nani kikilu i nyadi a nza. Lumbu kimosi, Satana wansonga “yintinu yawonso ya nza ye nkembo au.” I bosi, wasia Yesu o nsilu vo: “Yawonso yayi ikuvana yo, avo ofukamene yo kunsambila.” (Matai 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Ukiyuvula: ‘Kele vo Satana kakadi mfumu a yintinu yayi ko, nga wadi yo kayila Yesu?’ Ve. Tuyalu twawonso twa nza, twa Satana.
12 Nanga olenda kukiyuvula: ‘Aweyi Satana kalenda kadila nyadi a nza? Nga ke Yave wa Nzambi ko wa Mpungu-ngolo wasema e nza?’ (Lusengomono 4:11) Elo, yandi wasema e nza, kansi Yesu wayikila Satana vo “nyadi a nza yayi.” (Yoane 12:31; 14:30; 16:11) Paulu wa ntumwa wayikila Satana wa Nkadi ampemba vo “nzambi a tandu kiaki.” (2 Korinto 4:3, 4) Yoane wa ntumwa wasoneka mpe vo “e nza yawonso ina muna wisa kia ndiona wambi.”—1 Yoane 5:19.
AWEYI E NZA YA SATANA IFWASILWA?
13. Ekuma tuvuididi e nz’ampa o mfunu?
13 E nza mu yiva kaka ina. Tumonanga vita, kondwa kwa unsongi, umpuki yo umpumbulu mu nza yawonso. Kana nkutu nkia ngolo balenda vanga, o wantu ke balendi fokola mambu mama mawonso ko. Kansi, ke kolo ko Nzambi ofwasa e nza yayi yambi muna vita andi ya Armangedo yo twasa e nz’ampa ya unsongi.—Lusengomono 16:14-16; tala e Mvovo Misasilu 10.
14. Nani Yave kasola mu yala se Ntinu muna Kintinu kiandi? Adieyi Bibila kiasakula mu kuma kia Yesu?
14 Yave wasola Yesu Kristu mu yala se Ntinu muna Kintinu yovo luyalu lwandi lwa zulu. Se vioka mvu miayingi, Bibila kiasakula vo Yesu oyala se “Mfumu a Luvuvamu,” o luyalu luandi ke lukala nsuka ko. (Yesaya 9:6, 7) Yesu walonga alongoki andi basambanga mu kuma kia luyalu lwalu vava kavova vo: “E kintinu kiaku kiza. O luzolo lwaku lwavangama ova ntoto nze koko zulu.” (Matai 6:10) Muna kapu kia 8, tulongoka una Kintinu kia Nzambi kivingila vana fulu kia ayadi a nza yayi. (Tanga Daniele 2:44.) I bosi, Kintinu kia Nzambi kikitula ntoto wau se paradiso.—Tala e Mvovo Misasilu 11.
E NZ’AMPA IFINAMENE!
15. Nki i “nz’ampa”?
15 Bibila kisianga o nsilu vo: “Tuvingilanga e zulu diampa ye nz’ampa, i mûna mukala unsongi.” (2 Petelo 3:13; Yesaya 65:17) Ezak’e ntangwa vava Bibila kivovelanga e ‘nza,’ wantu bezingilanga ova ntoto kiyikanga. (Tuku 11:1) Ozevo, e “nz’ampa” yansongi, i kintwadi kia wantu awonso belemvokelanga Nzambi ye besambulwanga kwa yandi.
16. Nkia lukau lwantalu Nzambi kevana kwa awana bezingila muna nz’ampa? Adieyi tufwete vanga mu tambula lukau lwalu?
16 Yesu wasia nsilu vo awana bezingila muna nz’ampa a Nzambi, betambula lukau lwa “moyo a mvu ya mvu.” (Maku 10:30) Adieyi tufwete vanga mu tambula lukau lwalu? Muna solola e mvutu, tanga Yoane 3:16; ye 17:3. Owau, yambula twazaya dina Bibila kivovanga mu kuma kia una ukala e zingu muna Paradiso ova ntoto.
17, 18. Aweyi tuzayidi wo vo vekala yo luvuvamu mu nza yawonso?
17 Umpumbulu, vita ye nsoki ke ukala diaka ko. Ke vesala kana kimpumbulu kimosi ko ova ntoto. (Nkunga 37:10, 11) Nzambi ‘osukisa e vita muna nza yawonso.’ (Nkunga 46:9; Yesaya 2:4) E nza izala yo wantu bezolanga Nzambi yo kunlemvokela. Vekala yo luvuvamu yakwele mvu.—Nkunga 72:7.
18 Nkangu a Yave mu luvuvamu bezingila. Kuna nz’ankulu, vava Aneyisaele balemvokelanga Nzambi, mu luvuvamu bakalanga kadi Nzambi wabataninanga. (Levitiku 25:18, 19) Muna Paradiso ke tumona wonga wa konso lekwa ko ngatu wantu. Lumbu yawonso tukala mu luvuvamu!—Tanga Yesaya 32:18; Mika 4:4.
19. Aweyi tuzayidi wo vo ulolo wa madia ukala muna nz’ampa ya Nzambi?
19 Vekala ye ulolo wa madia. “Vekala ye ulolo wa masa ova ntoto; yamuna nsuka za miongo.” (Nkunga 72:16) O Yave “wa Nzambi eto okutusambula,” “o ntoto uyima mbongo andi.”—Nkunga 67:6.
20. Aweyi tuzayidi wo vo e nza yawonso ikituka se paradiso?
20 E nza yawonso ikituka se paradiso. O wantu betunga nzo yo kuna mvuma zambote muna yanzala. (Tanga Yesaya 65:21-24; Lusengomono 11:18.) E nza yawonso ikituka se fulu kiambote nze una wakala e mpatu a Edene. Lumbu yawonso Yave okutuvana ina tuvuidi o mfunu. Bibila kivovanga mu kuma kia Nzambi vo, ‘oziula koko kwandi yo lungisa zolela ya awonso bena o moyo.’—Nkunga 145:16.
21. Aweyi tuzayidi wo vo vekala ye luvuvamu vana vena wantu ye bulu?
21 Vekala ye luvuvamu vana vena wantu ye bulu. E bulu ke ivumisa diaka wantu ko. E yingiana-ngiana ke bemona wonga ko wakala vana vena e bulu ina vo yansisi o unu.—Tanga Yesaya 11:6-9; 65:25.
22. Adieyi Yesu kevanga mu kuma kia mbevo?
22 Ke vekala diaka muntu ko oyela. Vava Yesu kakala ova ntoto, wawuka wantu ayingi. (Matai 9:35; Maku 1:40-42; Yoane 5:5-9) Kansi wau vo Ntinu a Kintinu kia Nzambi, Yesu owuka wantu awonso. Ke vekala muntu ko ovova vo: “Yayela ngina.”—Yesaya 33:24; 35:5, 6.
23. Adieyi Nzambi kevanga mu kuma kia awana bafwa?
23 Azolwa eto ana bafwa befuluka. Nzambi osianga o nsilu vo ofula ulolo wa wantu ana bafwa. Bibila kivovanga vo: “Vekala yo lufuluku lwa ansongi ye awana bena vo ke ansongi ko.”—Tanga Yoane 5:28, 29; Mavangu 24:15.
24. Adieyi omonanga mu kuma kia zingila muna Paradiso?
24 Yeto awonso vena ye diambu tufwete sola. Tulenda sola longoka mambu ma Yave yo kunsadila yovo vanga mana yeto kibeni tuzolanga. Avo tusolele sadila Yave, tukala ye vuvu kiasikila kia kusentu. Vava muntu mosi kalomba kwa Yesu vo kanyindula kuna nim’a lufwa lwandi, Yesu wansia o nsilu vo: “Okala yame muna Paradiso.” (Luka 23:43) Yambula twalongoka mayingi mu kuma kia Yesu Kristu ye una kelungisila nsilu mia Nzambi.
