KAPU 17
Selo ya Kintinu Belongwanga
1-3. Nkia nkubika kavanga Yesu mu sayanesa salu kia umbangi? Nkia yuvu divaikisanga?
YESU wasamuna nsangu zambote kuna Ngalili mu mvu miole. (Tanga Matai 9:35-38.) Wakingula mbanza ye mavata mayingi, walonganga muna masambilu yo samuna e nsangu zambote za Kintinu. Konso fulu kalongelanga, ndonga bayizanga kwa yandi. Yesu wamona vo “o nsâlu wayingi,” asadi ayingi bavwilu o mfunu.
2 Yesu wavanga nkubika mu sayanesa salu kia umbangi. Mu nkia mpila? Muna tuma e ntumwa zandi 12 “bend’alongi e Kintinu kia Nzambi.” (Luka 9:1, 2) Antumwa nanga bakiyuvula yuvu yayingi mu mpila belungisila salu kiaki. Vitila kabatuma, kuna zola kwawonso Yesu wabalonga nze una Se diandi kanlongela kuna zulu.
3 Vena ye yuvu tulenda kiyuvula: Aweyi Yesu kalongelwa kwa Se diandi? Aweyi Yesu kalongela e ntumwa zandi? Adieyi tuvova mu kuma kieto o unu, nga Masia wa Ntinu olonganga alandi andi mu lungisa salu kiau kia umbangi? Avo i wau, mu nkia mpila?
“Mana Yalongwa Kaka kwa Se, i mau Nsamuna”
4. Nkia ntangwa ye akweyi Yesu kalongelwa kwa Se diandi?
4 Yesu watoma dio kiesesa vo Se diandi wanlonga. Muna salu kiandi ova ntoto, Yesu wavova vo: “Mana yalongwa kaka kwa Se, i mau nsamuna.” (Yoa. 8:28) Nkia ntangwa ye akweyi Yesu kalongelwa? Mwan’antete a Nzambi wayantika longwa vava kasemwa. (Kol. 1:15) O Mwana mvu miayingi kaviokesa vana ndambu a Se diandi mu wá yo tala ‘Nlongi Anene.’ (Yes. 30:20) Muna kuma kiaki, o Mwana watoma longoka e fu, salu ye makani ma Se diandi.
5. Nkia luludiku o Se kavana kwa Mwana mu kuma kia salu kadi lungisa ova ntoto?
5 Muna ntangwa yasikidiswa, Yave walonga Mwan’andi mu kuma kia salu kadi lungisa ova ntoto. Badika ungunza uyikanga e ngwizani ina vana vena Nlongi Anene yo Mwan’andi antete. (Tanga Yesaya 50:4, 5.) Ungunza uvovanga vo Yave wasikamesanga Mwan’andi “mene ke mene.” E mvovo miami mitezaneswanga yo nlongi osikamesanga nlongoki andi muna mene mene kimana kanlonga. Nkanda mosi usasilanga oma ma Bibila uvovanga vo: “Yave . . . wambadikila nze nlongoki kuna sikola yo kunlonga dina kesamuna ye una kesamunwina dio.” Muna “sikola” yayi ya zulu, Yave walonga Mwan’andi ‘dina kevova yo longa.’ (Yoa. 12:49) O Se wavana mpe luludiku kwa Mwan’andi mu mpila kafwete longela. * Ekolo kakala ova ntoto, Yesu kasadila kaka mana kalongwa ko mu lungisa e salu kiandi kia umbangi, kansi walonga mpe alandi andi mu lungisa e salu kiau.
6, 7. Aweyi Yesu kalongela e ntumwa zandi? Mana kabalonga aweyi mabasadisila? (b) Mu lumbu yeto, nkia malongi Yesu kelonganga alandi andi?
6 Nze una tuyikidi kuna lubantiku, aweyi Yesu kalongela e ntumwa zandi? Mun’owu wa nkand’a Matai kapu kia 10, wabavana luludiku lwasikididi mu kuma kia salu kia umbangi. Wabazayisa kuna besila umbangi (tini kia 5, 6), nsangu besamuna (tini kia 7), o mfunu wa bund’e vuvu muna Yave (tini kia 9, 10), una besila umbangi kwa mfumu a nzo (tini kia 11-13), dina bevanga avo ke batambwilu ko (tini kia 14, 15) ye dina bevanga vava bebangikwa (tini kia 16-23). * Mana Yesu kalonga kwa ntumwa zandi mabasadisa mu vita o ntu muna salu kia samun’e nsangu zambote muna tandu kiantete.
7 Adieyi tuvova mu kuma kieto? Yesu wa Ntinu a Kintinu kia Nzambi, wavana alandi andi salu kiamfunu kia samuna “e nsangu zazi zambote za kintinu . . . muna nza yawonso, muna umbangi kwa zula yawonso.” (Mat. 24:14) Nga o Ntinu okutulonganga mu lungisa e salu kiaki kiamfunu? Elo! Tuka kuna zulu, o Ntinu ovanganga mawonso kimana alandi andi balongwa una balenda sila umbangi kuna mbazi a nkutakani ye una balenda lungisila e mbebe zau muna nkutakani.
Longa e Selo Kimana Bakituka Ateleki
8, 9. Adieyi diakala kani diantete dia Sikola ya Salu kia Kimfumu? (b) Aweyi lukutakanu lwa kati kwa lumingu lukusadisilanga?
8 E nkubik’a Yave tuka kolo isadilanga tukutakanu twa zunga, twa mvivu ye twa nkutakani nze Lukutakanu lwa Salu, mu longa nkangu a Nzambi mu kuma kia salu kia umbangi. Tuka muna mvu mia 1940, ampangi ana bevitanga o ntu kuna vula diasina bayantika kubika sikola za mpila mu mpila mu longa.
9 Sikola ya Salu kia Kimfumu. Nze una tumwene muna kapu kiviokele, e sikola yayi yayantika filwa muna nkutakani zawonso muna mvu wa 1943. Nga ekani dia sikola yayi dia longa kaka alongoki mu fila malongi mambote muna nkutakani? Ve. Tuka kolo, ekani diantete dia sikola yayi dimosi kaka, i sia vo, longa nkangu a Nzambi mu sadila lukau lwau lwa vova mu kembelela Yave muna salu kia umbangi. (Nku. 150:6) E sikola yayi yasadisa ampangi zamakala ye zamakento ana bayisonekesa mo mu kituka ateleki ambote a Kintinu. O unu, ampangi betambulanga lusadisu muna lukutakanu luvangama mu kati kwa lumingu.
10, 11. Nani olenda kota Sikola ya Ngiladi? Adieyi i kani dia Sikola yayi?
10 Sikola ya Ngiladi. E sikola yayi iyikilwanga o unu vo Sikola ya Ngiladi, yayantika kina Kiantete kia 1 Fevelelo, 1943. Kuna lubantiku, e sikola yayi yakubikwa mu longa aviti a nzila ye selo yankaka ya ntangwa ke ntangwa mu kuma kia salu kia kimisionario muna konso fulu mu nza. Kansi, tuka muna ngonde a Okutoba, 2011, awana kaka bena muna salu kia ntangwa ke ntangwa i bekotanga sikola yayi, nze aviti a nzila a espesiale, akengi a zunga ye a mvivu kumosi ye akazi au, ana besadilanga ku Betele ye misionario ana ke bakota sikola yayi ko.
11 Adieyi i kani dia Sikola ya Ngiladi? Nlongi mosi wavova vo: “Muna kumika lukwikilu lwa alongoki mu longoka Diambu dia Nzambi yo kubasadisa mu songa e fu ya mwanda ivwilu o mfunu mu sunda e mpasi za salu kiau. Ekani diantete dia sikola yayi i kasakesa alongoki mu kuyivana muna salu kia samuna nsangu zambote.”—Ef. 4:11.
12, 13. E Sikola ya Ngiladi nkia nluta itwasanga muna salu kia samun’e nsangu zambote mu nza yawonso? Yik’e nona.
12 E Sikola ya Ngiladi nkia nluta itwasanga muna salu kia samun’e nsangu zambote mu nza yawonso? Tuka muna mvu wa 1943, vioka 8.500 za mpangi bakotele kala sikola yayi. * Mpangi bakota sikola ya Ngiladi besalanga se misionário mu nsi vioka 170 mu nza yawonso. E misionário betoma sadilanga mana balongoka, besonganga mbandu ambote ya kuyivana muna salu kia umbangi yo longa mpe akaka mu vanga diau dimosi. Nkumbu miayingi, misionário bevitanga o ntu muna salu kia umbangi muna zunga ke ina ye ateleki ayingi ko a Kintinu yovo ikondelo ateleki.
13 Badika dina diavangama kuna Japão. Bakubika e salu kia sila umbangi vana fulu kia ndonga, kansi muna Vit’Anzole ya Nz’Amvimba e salu kiaki ke kiasalwanga diaka ko. Muna ngonde ya Agositu a mvu wa 1949, tezo kia ateleki kumi kaka bakala kuna Japão. Kansi, kuna mfoko a mvu wau, misionário 13 bakota sikola ya Ngiladi bayenda sila umbangi kuna Japão. Misionário zayingi diaka bayenda ko. Kuna lubantiku, e misionario basianga kaka e sungididi muna mbanza zanene, i bosi bayenda mpe mu mbanza zankaka. E misionário bakasakesa awana balongoka yau kumosi ye mpangi zankaka mu kuyivana mu salu kia kimviti a nzila. E ngolo bavanga e misionario nluta zatwasa. Owau, vioka 217.000 ma ateleki a Kintinu bena kuna Japão, ayingi muna yau besalanga se aviti a nzila. *
14. E sikola za Kimfumu nkia ziku zisonganga? (Tala mpe babu “ Sikola Zilonganga Ateleki a Kintinu.”)
14 Sikola zankaka za kimfumu. Sikola ya Salu kia Kimviti a Nzila, Sikola ya Nkand’a Nzambi mu Kuma kia Akristu Asompa ye Sikola ya Nkand’a Nzambi mu Kuma kia Mpangi z’Akala Ampumpa zisadisi kala mpangi zayingi mu nungunuka muna mwanda yo vita o ntu ye vema kwawonso muna salu kia teleka nsangu zambote. * E sikola zazi zawonso za Kimfumu i ziku kiasikila kisonganga vo Ntinu eto olonganga alandi andi mu lungisa salu kiau.—2 Tim. 4:5.
Mpangi Z’akala Belongwanga mu Lungisa Mbebe Zamfunu
15. Mu nkia diambu ampangi ana bena ye mbebe muna nkutakani bazolele tanginina Yesu?
15 Sungamena ungunza wa Yesaya uvovanga mu kuma kia Yesu vo olongwanga kwa Nzambi. Muna “sikola” yayi ya zulu, o Mwana walongwa una kalenda ‘kumikina muna mvovo on’oyoyele.’ (Yes. 50:4) Yesu wasadilanga mana kalongwa. Vava kakala ova ntoto, wafiaulwisanga awana ‘bafuntukanga yo bimuka yo mazitu.’ (Mat. 11:28-30) Ampangi ana bena ye mbebe muna nkutakani, bazolele tanginina Yesu mu kala se nto a lufiaulwisu kwa mpangi zau. Muna kuma kiaki, sikola za mpila mu mpila zikubikwanga mu sadisa mpangi zazikuka mu kala bafwana mu sadila mpangi zau minkwikizi.
16, 17. Aki nani bekotanga Sikola ya Salu kia Kintinu? Adieyi i kani dia Sikola yayi? (Tala mpe mvovo va yanda.)
16 Sikola ya Salu kia Kintinu. E kalasi kiantete kia Sikola yayi kiayantika kina kia 9 Malusu 1959, kuna mbanz’a South Lansing, Nova York. Akengi a zunga ye selo ya nkutakani (owau akuluntu) bakotanga sikola yayi mu kolo kia ngonde mosi. Kuna kwalanda, e malongi masekolwanga muna ndinga zankaka tuka muna Kingelezo, malembe-malembe mpangi mu nza yawonso bayantika kota sikola yayi. *
Mpangi Lloyd Barry olonganga muna Sikola ya Salu kia Kintinu kuna Japão muna mvu wa 1970
17 Mu kuma kia kani dia Sikola ya Salu kia Kintinu, o nkanda Anuário das Testemunhas de Jeová ya mvu wa 1962 ivovanga vo: “Mu nza yayi yazala ye mambu, o nkengi muna nkutakani a mbangi za Yave kafwete kala muntu ona olenda kubika e zingu kiandi kimana katoma sia sungididi kw’awonso muna nkutakani yo kala se nsambu kwa yau. Kafwete bembola esi nzo andi ko mu kuma kia salu ya nkutakani, kansi, kafwete kala yo nyindu asonga. Elau diampwena kikilu divewanga kwa selo ya nkutakani mu nza yawonso dia kota Sikola ya Salu kia Kintinu mu wá malongi mekubasadisa mu lungisa mana masonama muna Bibila mu kuma ki’akengi.”—1 Tim. 3:1-7; Tito 1:5-9.
18. Mu nkia mpila o nkangu awonso a Nzambi uvwilanga nluta mia Sikola ya Salu kia Kintinu?
18 O nkangu awonso a Nzambi uvwanga nluta mia Sikola ya Salu kia Kintinu. Mu nkia mpila? Nze Yesu, vava akuluntu ye selo ya salu besadilanga mana belongokanga muna sikola, bekalanga se nto a lufiaulwisu kwa mpangi zau. Nga kuyangalalanga ko vava akuluntu yovo selo ya salu besadilanga mvovo miangemba, tamba o matu vava ovovanga yovo kukingula mu kukasakesa? (1 Tes. 5:11) E mpangi zazi zazikuka bena se nsambu muna nkutakani zau.
19. Nkia sikola zankaka zikubikwanga kwa Buka kia Malongi? Ekuma sikola zazi zikubikilwanga?
19 Sikola zankaka za kimfumu. Buka kia Malongi muna Buka kia Selo Yambuta bekubikanga sikola zankaka zilonganga ampangi bena ye mbebe muna nkubik’a Yave. E sikola zazi zakubikwa mu sadisa ampangi bena ye mbebe, nze akuluntu a nkutakani, akengi a zunga ye afidi a mavula mu kala bafwana mu lungisa salu kiau. E malongi metukanga muna Bibila mekasakesanga ampangi mu sikidisa kimwanda kiau yo sadila nkanikinu mia Diambu dia Nzambi vava besadisanga mameme mana Yave kabavana kiyekwa kia lunga-lunga.—1 Pet. 5:1-3.
Kalasi kiantete kia Sikola ya Nkubama ya Uselo kuna Malawi, 2007
20. Ekuma Yesu kavovela vo yeto awonso ‘tulongwanga kwa Yave’? Nkia kani una diau?
20 Kieleka, Masia wa Ntinu ovanganga mawonso kimana alandi andi batoma longwa. E nkubika zazi zawonso kuna zulu zayantikila: Yave walonga Mwan’andi, o Mwana olonganga alandi andi. Muna kuma kiaki, Yesu wafwana vova vo yeto awonso ‘tulongwanga kwa Yave.’ (Yoa. 6:45; Yes. 54:13) Yambula twakala y’ekani dia vwa e nluta mia nkubika za longa kesikidisanga o Ntinu eto mu kuma kieto. Yambula twasungamena vo ekani dia nkubika zazi zawonso za longa i kutusadisa mu kumika kimwanda kieto kimana twatoma lungisa salu kieto kia umbangi.
^ tini. 5 Aweyi tuzayidi vo Se walonga o Mwana e mpila ya longela? Badika e diambu edi: Yesu wasadila ulolo wa yingana muna malongi mandi, ediadi dialungisa ungunza wasonama mvu miayingi vitila luwutuku lwandi. (Nku. 78:2; Mat. 13:34, 35) Kieleka, o Yave wa Nsonekesi a ungunza wau wasikidisa tuka kolo vo Mwan’andi olongela muna yingana.—2 Tim. 3:16, 17.
^ tini. 6 Vava vavioka ngonde zayingi, Yesu ‘wasola 70 lw’akaka, ubatumini mwolw-nwole’ me kwenda sila umbangi. Wabalonge mpe.—Lu 10:1-16.
^ tini. 12 Akaka bakota Sikola ya Ngiladi vioka nkumbu mosi.
^ tini. 13 Muna zaya mambu makaka mu kuma kia nluta betwasanga muna salu kia umbangi e misionário ana bakota Sikola ya Ngiladi, tala kapu kia 23 muna nkand’a Testemunhas de Jeová—Proclamadores do Reino de Deus.
^ tini. 14 E sikola zole zansuka zabundakeswa mu sikola mosi iyikilwanga vo Sikola ya Ateleki a Kintinu.
^ tini. 16 O unu, akuluntu awonso bevwanga e nluta mia Sikola za Salu kia Kintinu ezi ke zina ye lumbu yasikididi ko zifwete zingila ye ke zivangamanga mvu miawonso ko. Tuka muna mvu wa 1984, e selo ya salu bekotanga mpe sikola yayi.
