1, 2. (a) Ozaya nkumbu a muntu atunda ke disongele ko vo otomene kunzaya, ekuma? (b) Nkia mavwanga mesiwanga mu kuma kia Yesu?

VENA yo ulolo wa wantu atunda ova nza. Akaka batomene zayakana muna mavata, mbanza yovo nsi zau. Akaka bazayakene mu nza yawonso. Kansi, ozaya nkumbu a muntu atunda ke disonganga ko vo otomene kunzaya yovo zaya lusansu ye kiwuntu kiandi.

² Mu nza yawonso o wantu bewanga e nsangu mu kuma kia Yesu Kristu, kana una vo se vioka 2.000 ma mvu kakala vo. Kansi, ndonga ke bazeye ko kana nani kieleka i Yesu. Akaka bevovanga vo muntu ambote kakala. Akaka vo yandi i ngunza. Akaka nkutu bevovanga vo Yesu i Nzambi ye ofweno sambilwa. Nga ofweno kielek’o sambilwa?

3. Ekuma ofwete zayila Yave wa Nzambi yo Yesu Kristu?

³ Diamfunu mu zaya e ludi mu kuma kia Yesu. Ekuma? E kuma kadi muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “I wau wuwu o moyo a mvu ya mvu, bazaya ngeye vo i Nzambi aludi, yo Yesu Kristu mpe ona watuma.” (Yoane 17:3) Elo, ozaya e ludi mu kuma kia Yave wa Nzambi yo Yesu Kristu dilenda fila ku moyo a mvu ya mvu muna paradiso ova ntoto. (Yoane 14:6) Vana ntandu, o  Yesu wasonga mbandu ambote ya mpila tulenda kadila ye akaka. (Yoane 13:34, 35) Muna kapu kiantete kia nkanda wau, twalongokele e ludi mu kuma kia Nzambi. Owau, tuzaya dina kelongang’o Nkand’a Nzambi mu kuma kia Yesu Kristu.

4. Nki i nsas’a “Masia” yovo “Kristu”?

⁴ Una kawutukidi ko o Yesu, Nkand’a Nzambi wazayisa ngiz’a Masia yovo Kristu Ona kefila o Nzambi. O mvovo (wa Kiyibere) “Masia” yo mvovo (wa Kingerekia) “Kristu” nsasa imosi una, usongele vo  “Kuswa.” Yandi wasilwa o nsilu kwa Nzambi okala se kuswa, yo vewa salu kiamfunu kikilu. Muna kapu yilanda ya nkanda wau, tulongoka mayingi mu kuma kia fulu kiamfunu kia Masia muna ndungana makani ma Nzambi. Tulongoka mpe e nsambu kalenda twasa o Yesu kwa yeto owau. Una kawutukidi ko o Yesu, ndonga bavavang’o zaya kana ‘Nani okala se Masia?’

5. Alongoki a Yesu adieyi bakwikilanga mu kuma kiandi?

⁵ Muna tandu kiantete alongoki a Yesu kuna Nazarete bakwikilanga vo Yesu i Masia wasilw’o nsilu. (Yoane 1:41) O Petelo wa nlongoki a Yesu wamvovesa ye sikididi kiawonso vo: “Ngeye u Kristu.” (Matai 16:16) Aweyi alongoki awaya bakadila ye ziku ye aweyi yeto mpe tulenda kadila ye ziku vo Yesu yandi i Masia wasilw’o nsilu?

6. Yika e nona ye mpila Yave kasadisila akwikidi mu zaya Masia.

⁶ Angunza za Nzambi ana bavitila Yesu bazayisa mambu mayingi mu kuma kia Masia. Mambu mama malenda sadisa akaka muna kunzaya. Tulenda mo sasila mu nona eki: Yindula vo otuminu wenda kika nzenza ona kuzeye ko. Nga ke lusadisu ko avo batekele kuzayisa e mpw’andi? Diau adimosi, muna ungunza wa Nkand’a Nzambi, o Yave wazayisa mana kevanga o Masia ye mambu mekumbwila. E ndungan’a ungunza wau isadisa akwikidi muna kunzaya.

7. Nkia ungunza wole walunganena muna Yesu?

⁷ Yindula nona yole eyi: Kiantete, vitila 700 za mvu, o Mika wazayisa vo Masia mun’evata dia  Beteleme a Yuda kewutukila. (Mika 5:2) Akweyi kawutukila o Yesu? Mun’evata diadina kikilu. (Matai 2:1, 3-9) Kianzole, vitila mvu miayingi o ungunza wasonama muna Daniele 9:25 wayika o mvu kemoneka o Masia, i sia vo mu mvu a 29 wa tandu kia Kristu. * E ndungan’a ungunza wau ye wakaka mpe usonganga vo Yesu i Masia wasilw’o nsilu.

8, 9. E ziku kia Yesu vo Masia aweyi kiazayakenena muna luvubu lwandi?

⁸ E ziku kiakaka kisonganga vo Yesu i Masia kiazayakana kuna mfoko a mvu a 29 wa tandu kia Kristu. I mvu o Yesu kayenda kwa Yoane wa Mvubi kimana kavubwa muna Nkoko a Yodani. O Yave wavana Yoane o nsilu vo okunsonga e sinsu muna zaya Masia. Wamona e sinsu kiaki muna luvubu lwa Yesu. O Nkand’a Nzambi usonganga mana mabwa: ‘O Yesu, vava kavubilu, katombok’aka muna maza, ezulu diziukìdi, omwene o mwand’a Nzambi unkulumukini nga yembe; ndinga itukidi kuna zulu, oku vo, Ndioyu i Mwan’ame anzolwa, ona nyangalelanga.’ (Matai 3:16, 17) Vava kawa yo mona mana mabwa, o Yoane kakala diaka ye lukatikisu ko vo o Yesu wafilwa kwa Nzambi. (Yoane 1:32-34) Tuka kakusilwa yo mwand’avelela yovo ngolo za Nzambi, o Yesu wakituka se Masia, yovo Kristu ona wasolwa mu kala se Mfidi ye Ntinu.—Yesaya 55:4.

⁹ E ndungan’a ungunza wa Nkand’a Nzambi ye umbangi wa yandi kibeni Yave usonganga vo Yesu i Masia ona wasilwa o nsilu. O Nkand’a Nzambi mvutu za yuvu yole yakaka yamfunu kevananga mu kuma kia Yesu Kristu: Akweyi katuka? Nkia mpila muntu kakala?

10. O Nkand’a Nzambi adieyi kelonganga mu kuma kia zingu kia Yesu una kayizidi ko ova ntoto?

¹⁰ Nkand’a Nzambi ulonganga vo o Yesu wateka zinga kun’ezulu una kayizidi ko ova ntoto. O Mika wazaisa vo o Masia mu Beteleme kewutukila, etuku Diandi ‘diatuka kuna nz’ankulu.’ (Mika 5:2) O Yesu yandi kibeni ntangwa zayingi kavovanga vo wateka kala kun’ezulu una kawutukidi ko ova ntoto. (Tanga Yoane 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5) Nze vangwa kia mwanda kun’ezulu, o Yesu wakala ye ngwizani ambote yo Yave.

11. O Nkand’a Nzambi aweyi usongelanga vo Yesu i Mwan’a Nzambi osundidi o mfunu?

¹¹ O Yesu i mwan’a Yave osundidi o mfunu. Ediadi dialudi kikilu. Oyikilwanga vo “mwan’antete muna nsema wawonso.” * (Kolosai 1:15) Vena ye diambu diakaka dikitulanga Mwana ndioyo se wamfunu kikilu. Yandi i “Mwan’andi amosi.” (Yoane 3:16) Disonganga vo Yesu kaka i kavanga Nzambi yandi kibeni. O Nzambi yandi Yesu kaka i kasadila vava kavanga e lekwa yawonso. (Kolosai 1:16) O Yesu oyikilwanga mpe vo “Diambu.” (Yoane 1:14) Disongele vo wakala se nkunzi a Nzambi, i sia vo yandi wanatanga e nsangu ye tuludiku twa Nzambi kwa wan’akaka a S’andi, wan’a mianda ye a wantu.

12. Aweyi tuzayidi vo Mwan’antete kafwanana ko yo Nzambi?

¹² O Mwan’antete nga wafwanana yo Nzambi nze una bebanzanga akaka? Ke diau ko kelonganga Nkand’a Nzambi. Nze una tumwene muna tini yivitidi, o Mwana vangwa kavangwa. Ozevo, wakala ye lubantiku. Vo i Yave wa Nzambi kena ye lubantiku ko ngatu kala ye nsuka. (Nkunga 90:2) O Mwan’amosi a Nzambi kasidi dio yindula nkutu ko vo olenda fwanana yo Se.  Nkand’a Nzambi utoma longanga vo o Se osundidi o Mwana. (Tanga Yoane 14:28; 1 Korinto 11:3) Yave kaka i “Nzambi wa Mpungu-ngolo.” (Etuku 17:1) Ozevo, ke vena y’ona ofwananene yandi ko. *

13. Ekuma Nkand’a Nzambi kevovelanga vo o Mwana “i fwaniswa kia Nzambi walembi monakana”?

¹³ O Yave yo Mwan’andi antete bavwidi ngwizani ambote tuka mazunda ye mazunda ma mvu, una ntetembwa z’ezulu ye nza ke yavangilu ko. Nkia mpila nzola bena yau! (Yoane 3:35; 14:31) O Mwana ndioyo azolwa wakala nze S’andi. I kuma, Nkand’a Nzambi uyikilang’o Mwan’a vo “fwaniswa kia Nzambi walembi monakana.” (Kolosai 1:15) Kana nkutu vava kazinganga nze muntu ova ntoto, o Mwana ndioyo watangininanga e fu ye kiwuntu kia S’andi.

14. O Mwan’amosi a Yave aweyi kawutukila nze muntu ova ntoto?

¹⁴ Muna luzolo lwa ntima o Mwan’amosi a Yave wasisa ezulu yo kwiza zingila ova ntoto nze muntu. Nanga olenda kiyuvula, ‘Aweyi diavangamena ediadi vo vangwa kia mwanda kawutuka ova ntoto nze muntu?’ Muna lungisa e diambu diadi o Yave sivi kavanga. Wafila moyo a Mwan’andi antete tuka kun’ezulu yamu vumu kia mwenze a mwisi Yuda wayikilwanga vo Maria. Ke mwana wa se dia muntu ko. O Maria i nguta kawuta mwana alunga yo kumvana nkumbu a Yesu.—Luka 1:30-35.

15. Ekuma tufwete vovela vo muna Yesu i tulenda zayila Yave?

¹⁵ Mana kalonga yo vanga o Yesu vava kakala ova ntoto mekutusadisa mu zaya e mpila muntu kakala. Muna  Yesu i tulenda zayila Yave una ufwene. Ekuma? Sungamena dio vo o Mwana i fwaniswa kia Se. Muna kuma kiaki, o Yesu wavova kw’alongoki andi vo: ‘Ona umbwene, omwene o Se.’ (Yoane 14:9) E nkanda Matai, Maku, Luka ye Yoane mikutuzayisanga mayingi mu kuma kia zingu, salu ye fu ya Yesu Kristu.

16. O Yesu nkia mambu kalonganga? Malongi ma nani makala?

¹⁶ O Yesu wazayakana nze “Nlongi.” (Yoane 1:38; 13:13) Nkia mambu kalonganga? Ediantete, “nsangu zambote za Kintinu” kasamunanga. Ekiaki i Kintinu kia Nzambi, i sia vo luyalu lw’ezulu luyala e nza yawonso yo twasa nsambu zakwele mvu kwa wantu alemvoka. (Matai 4:23) Malongi ma nani kalonganga? Yesu yandi kibeni wavova vo: ‘Mana ilonganga ke mame ko, kansi ma ndiona wantuma,’ i sia vo ma Yave. (Yoane 7:16) O Yesu wazaya wo vo o S’andi ozolele vo wantu bawa e nsangu zambote za Kintinu. Muna kapu kia 8 tulongoka mayingi mu kuma kia Kintinu kia Nzambi ye mana kivanga.

17. O Yesu akweyi kalongelanga? Ekuma?

¹⁷ O Yesu akweyi kalongelanga? Mwawonso kawananga o wantu, muna mavata, mbanza, mpata-vata, mazandu ye muna nzo zau. O Yesu kavingilanga ko vo wantu banlwakilanga. Yandi kibeni wayenda kubavavinge. (Maku 6:56; Luka 19:5, 6) Ekuma Yesu kayivanina emvimba yo sadila ntangw’andi mu samuna nsangu zambote yo longa? Wavanganga wo mu lungisa luzolo lwa Nzambi. O Yesu ntangwa zawonso wavanganga luzolo lwa S’andi. (Yoane 8:28, 29) Kansi, vena ye kuma kiakaka kasamunwinanga e nsangu zambote. Nkenda kafwilanga awana bayendanga kwa yandi. (Tanga Matai 9:35, 36.) Bavezwanga kwa afidi a mabundu mau ana bafwana kubalonga e ludi mu kuma kia Nzambi ye  luzolo lwandi. O Yesu wazaya wo vo wantu bafwete wá e nsangu za Kintinu.

18. Nkia fu kia Yesu kitoma kuyangidikanga?

¹⁸ O Yesu muntu ambote kakala. Ke diakala mpasi ko kwa wantu muna kumfinama. Kana nkutu yingyana-ngyana bayangalalanga kala yandi. (Maku 10:13-16) Yesu kaswaswanisanga wantu ko. Wamenganga o vilwa yo kondwa kwa unsongi. (Matai 21:12, 13) Vava akento bavezwanga o Yesu wabazitisanga. (Yoane 4:9, 27) O Yesu nlembami kikilu kakala. Lumbu kimosi, wasukula malu ma alongoki andi, kina vo salu kiasalwanga kaka kwa muntu asakalala.

19. Nkia nona kisonganga vo o Yesu wazayanga e nsatu z’akaka?

¹⁹ Yesu wazayanga e nsatu z’akaka. Diamonekanga vava kasadilanga e wisa kia Mwand’a Nzambi mu wuka yo vanga masivi. (Matai 14:14)  Kasikil’owu, nkwa wazi mosi wayenda kwa Yesu yo vova vo: “Ovo ozolele wo, olenda kunkianzisa.” O Yesu wamona e mpasi za muntu ndioyo ye wamfwila e nkenda. Wau kamwene nkenda, olambwidi o koko, umviakene, umvovese vo: “Nzolele wo; kianza kwaku.” O nkwa wazi owukilu. (Maku 1:40-42) Nga olenda yindula una kamona o muntu ndiona?

20, 21. O Yesu aweyi kasongela mbandu ya lemvokela Nzambi?

²⁰ Yesu wasisa mbandu ambote ya lemvokela Nzambi. Kana una vo wamweswa mpasi yo siwa kitantu, wasikila ye kwikizi kwa S’andi ezulu. O Yesu wazizidila e ntonta za Satana ye kwikizi kiawonso. (Matai 4:1-11) Vakala ye ntangwa e yitu yandi ke bankwikilanga ko bamvovesa nkutu vo “ozengomokene.” (Maku 3:21) Kansi, o Yesu kabayambula ko vo bamvukumuna. Wakwamanana vanga luzolo lwa  Nzambi. Kanele vo walevolwa o Yesu wavutulanga ntima kunima, kavutulanga malevo ko ngatu vumisa atantu andi.—1 Petelo 2:21-23.

²¹ Yesu wazindalala ye kwikizi yamuna lufwa, lufwa lwa nsoki ye lwampasi vana moko m’atantu andi. (Tanga Filipi 2:8.) Tala mpasi kazizidila mu lumbu kiansuka kia zingu kiandi kia kimuntu: Wasiwa muna pelezo mu mfundu aluvunu kazengelwa kwa afundisi ambi. Wavezwa kwa nkangu yo bangikwa kwa makesa. I bosi wakomwa vana nti yamuna fulumwinu kiansuka wavova vo ‘dilunganene.’ (Yoane 19:30) Kansi, muna lumbu kietatu tuka lufwa lwandi, o S’andi ezulu wamfula muna lufwa yo kumvan’o moyo wa mwanda. (1 Petelo 3:18) Vioka tumingu twakete, wavutuka kun’ezulu. ‘Wavwanda kuna koko kwalunene kwa Nzambi’ yo vingila yavana kavewa wisa kia yala.—Ayibere 10:12, 13.

22. Muna zindalala ye kwikizi yamu lufwa o Yesu adieyi kavanga?

²² Muna zindalala ye kwikizi yamuna lufwa o Yesu adieyi kavanga? O lufwa lwa Yesu lwatuziulwila e nzila mu vwa moyo a mvu ya mvu muna paradiso ova ntoto nze una kakana o Yave. Muna kapu kilanda tulongoka mpila lufwa lwa Yesu lwa lungisila diambu diadi.