Tala mambu

Tala ntu mia mambu

KUNKU KIA 1

Nga Mabundu Mawonso Ludi Melonganga?

Nga Mabundu Mawonso Ludi Melonganga?

1. Nkia mabundu mesambilwanga oku Afrika?

OMU Afrika awonso nanga bekwikilanga vo bafwete sambila Nzambi. Kansi, ke vena ngwizani ko muna mpila kafwete sambilwa. Akaka kuna konvento besambilanga (nzo za mpelo), akaka muna nsambila ya kisi nsi. Vena y’ana bekwendanga muna nzo za nzambi. Kansi, kuyindudi ko vo mabundu matatu kaka mena oku Afrika. Muna dibundu dia Muçulmano muna ye nsiku ye tukwikilu twa mpila mu mpila. E nsambila za kisi nsi ziswaswananga fulu eki ye kiakaka. Vena nkutu ye mpambani zayingi kuna kwa awana bekuyikanga vo Akristu. Vana ntandu a mabundu mama mampwena, vena mpe ye ulolo wa mazunda ma mabundu makaka oku Afrika.

E Nsambil’eto Ifwete Kala Yaludi

2. (a) Adieyi difilang’o muntu mu kota mu dibundu edi yovo diakaka? (b) Adieyi ke disonganga ko vo o Nzambi oyangalelanga dibundu dieto?

2 Ekuma o wantu besambilanga mpila eyi yovo yina? Ndonga belandanga e dibundu dia mase mau. Mambu mabwa mu ntangwa yavioka mefilanga mpe wantu mu kota mu dibundu edi besambilanga o unu. Wá owu uvovanga o nkanda The Africans—A Triple Heritage (Os Africanos—Uma Herança Tripla): “E dibundu dia Islamismo diasayana kuna Node ya Saara mu kuma kia nsundwa basundwa muna vita, . . . E nsambila ya Kikristu yamwangana kuna Sude ya Saara mu kuma kiaki mpe. Wau vo e dibundu dia Islamismo diamwangana kuna Node ya Saara mu kuma kia nsosolo, e nsambila ya Kikristu yamwangana oku sude ya Saara mu kuma kia nkele.” Kana una vo i wau, ndonga omu yeto tukwikilanga vo o Nzambi oyangalelanga e nsambil’eto. Kansi oyika vo eyayi i nsambila amase meto yovo eyayi i nsambila twalongwa kwa mfumu zeto, kedisonganga ko vo e diodio dibundu dialudi.

3-5. Nkia nona kilenda kutusadisa mu zaya vo ke nsambila zawonso ko i zilonganga e ludi?

3 Kana una vo mabundu mawonso mevovanga vo longi diasikila bevananga muna sadila Nzambi, ke bena ye ngindu zimosi ko. Malongi maswaswana belonganga, mu kuma kia Nzambi kana nani ye adieyi kevavanga kwa yeto. Badika e nona eki: Nanga obakidi salu mu kompani diampwena. Muna lumbu kiantete kia salu bazayisi vo o mfumu a salu mu vundu kena. Oyuvwidi kw’asadi andi atatu kana nkia salu ofwete sala. O nsadi antete uvutwidi vo e salu oveno kwa mfumu kia komba. Wanzole uvovese vo ofwete kusa e tinta muna nzo. Wantatu uvovese vo nkanda ofwete kayanga.

4 I bosi, ubayuvwidi e mpw’a mfumu. O nsadi antete uvutwidi vo o mfumu wa ntel’a nda, toko, nkwa ntim’a mbadi. Wanzole vo wa ntel’a nkufi, se mbuta, muntu ambote kikilu. Wantatu uvovese vo o mfumu ke yakala ko—kansi wankento. Ongeye zaya ozaya wo vo asadi awaya atatu ke bavovese e ludi ko. Avo ozolele sadila kikilu muna kompani diodio ofwete vav’o zaya nani kieleka i mfumu a salu, ye nkia salu kazolele vo wasala.

5 Diau adimosi mpe ye dibundu. Wau vo vena ye ngindu za mpila mu mpila kana nani i Nzambi ye adieyi kevavanga kwa yeto, tufwete vav’o zaya ziku vo e nsambil’eto in’e ngwizani ye ludi. Kansi, aweyi tulenda longokela e ludi mu kuma kia Nzambi?