Накыл сөздөр 24:1—34

  • «Кара ниеттерге көз артпа» (1)

  • Үй акылмандык менен курулат (3)

  • Адил киши жыгылышы мүмкүн, бирок кайра турат (16)

  • Өч албоо (29)

  • Жалкоолук жакыр кылат (33, 34)

24  Кара ниеттерге көз артпа,Аларга шерик болууну эңсебе.+  2  Анткени алар зордук-зомбулукту ойлошот,Жамандык кылууну сүйлөшөт.  3  Үй акылмандык менен курулат*,+Кыраакылык менен чыңдалат.  4  Бөлмөлөрү ар кандай баалуу, сонун буюмдаргаБилимдин аркасында толтурулат.+  5  Акылман киши күчтүү,+Ал билиминин аркасы менен күчүнө күч кошот.  6  Согушту жакшы жетекчиликтин астында жүргүз,+Кеңешчилер көп болсо, жеңишке жетесиң*.+  7  Акылсыз үчүн чыныгы акылмандык кол жеткис,+Андай кишинин шаар дарбазасынын алдында айтар сөзү жок.  8  Ким жамандык кылууну ойлонуштурса,Аны жамандык кылууну ойлоп тапканга маш дешет.+  9  Акылсыздын ойлогон ою* күнөөгө алып барат,Шылдыңчыл адамды эл жек көрөт.+ 10  Башыңа кыйынчылык түшкөн күнү ындының өчсө,Алдан-күчтөн таясың. 11  Өлүмгө кыйыш үчүн алынып бараткандарды куткарып кал,Өлүм алдында тургандарды сактап кал.+ 12  «Биз бул жөнүндө билген эмеспиз»,— дей турган болсоң,Жүрөктөгүнү* изилдеген Кудай байкабай коёбу?+ Ооба, сага көз салып турган Кудай муну билет,Ар бир кишиге иштерине жараша тиешесин берет.+ 13  Уулум, бал же, себеби ал пайдалуу,Аарынын уюгунан алынган бал таттуу. 14  Ошол сыяктуу эле, акылмандык да сен үчүн пайдалуу.+ Аны тапсаң, келечегиң кең болот,Үмүтүң таш каппайт.+ 15  Адил кишинин үйүнүн жанына кара ниеттик менен буктурма койбо,Анын турак жайын бүлдүрбө. 16  Анткени адил киши жети жолу жыгылышы мүмкүн, бирок кайра турат,+Ал эми ыймансыздар алаамат учурунда биротоло кулайт.+ 17  Душманың куласа, кубанба,Мүдүрүлсө, сүйүнбө*.+ 18  Болбосо Жахаба ошенткениңди көрүп, нааразы болот,Душманыңдан каарын кайт кылат.+ 19  Жамандык кылгандарды көрүп капаланба*,Ыймансыздарга көз артпа. 20  Себеби жамандык кылгандардын келечеги жок,+Ыймансыздардын чырагы өчөт.+ 21  Уулум, Жахабадан жана падышадан корк.+ Козголоңчуларга* кошулба.+ 22  Анткени аларды күтүлбөгөн жерден кырсык басат.+ Экөө* алардын башына кандай мүшкүл түшүрөрүн ким билет?+ 23  «Сотто кайсы бир тарапка тартып коюу жакшы эмес»,+Бул сөздөр да акылмандарга таандык. 24  Ким ыймансызга: «Сен адилсиң»,— десе,+Аны башкалар каргайт, элдер айыптайт. 25  Ал эми ыймансызды кимдер ашкерелесе,+Ийгиликке жетип, мол бата алышат.+ 26  Ким чынчылдык менен жооп берсе,Эл анын оозунан өбөт*.+ 27  Сырттагы жумуштарыңды аткар,Талаадагы иштериңди бүтүр,Анан үйүңдү* кур. 28  Негиз жок болсо, жакыныңа каршы күбөгө өтпө,+Башкаларга калп айтпа.+ 29  «Ал мага кандай кылса, мен да ага ошондой кылам. Ага кылганына жараша тиешесин берем»,— дебе.+ 30  Мен жалкоонун талаасынын четинен,+Акылсыздын жүзүмзарынын жанынан өтүп бараткан элем. 31  Карасам, баарын отоо чөп басып,Чалкан каптап кетиптир,Таш дубалы да урап калыптыр.+ 32  Ошону көрүп ойлондум да,Өзүмө мындай сабак* алдым: 33  Дагы бир аз уктай турсаң, дагы кичине үргүлөй түшсөң,Колуңду көкүрөгүңө алып жата турсаң, 34  Жакырлык каракчыдай,Жокчулук куралчан кишидей болуп кирип келет.+

Шилтемелер

Же: «Үй-бүлө акылмандык менен чыңдалат».
Же: «ийгиликке жетесиң; куткарыласың».
Же: «Акылсыздыкка жаткан ойлор».
Же: «Ниеттерди».
Сөзмө-сөз: «жүрөгүң кубанбасын».
Же: «кыжырданба».
Же: «Бир нерсени өзгөртүш үчүн көтөрүлгөндөргө».
Б. а. Жахаба менен падыша.
Же балким: «Чынчылдык менен жооп берген өпкөнгө барабар».
Же: «үй-бүлө».
Бул жерде «сабак» деп которулган сөз түп нускада кеңири мааниге ээ. Аны «акыл-насаат, жаза, билим, оңдоп-түзөө, үндөө, эскертүү, кеңеш» деп да которсо болот.