1. Chifukwa n’ni ninafuneya funjeda vyongo kumela wa athu okalamba?

 ETENE iyene ninofuneya malangizo ira nisakulenga vyongo mwazelu. Ninokoza fwanya malangizo wa andimuwa mupingo koma teto wa Akiristu olimba mwauzimu. Akala ninava-iwa malangizo na athu okalamba, kaniganizenga ira malangizwiwa mbawale. Yehova unafuna ira nifunjedenga vyongo kumela wa athu okalambayo. Aliwa kookala na moyo wa thawi indendai kwaranya iyo, moi vyevi vipangi-a ira kaiziwe vyongo vinjinji, kavwechechenga vyongo koma teto kakale azelu. — Yob. 12:12.

2. Kodi ninakambilana n’ni mukhanila?

² Wale, Yehova oo-indi-eda chito athu okalamba ororomeleya vofuna limbikisa koma teto sogolela athwae. Mwaisazo, liye oo-indi-eda chito athu monga Mose, Davide koma teto namarumiwa Yohani. Aliwa kookala na moyo va thawi do-iyana-iyana koma teto vyoireya vamoywiwa vyali vyo-iyana vinjinji. Vevo moywiwa wadowaathu umapeto, aliwa koopeleka malangizo azelu wa azombwe. Uliwetene wa alombwana ororomeleyala oofotokoza funeya ovwela Mulungu. Yehova oopangi-a ira mawu a athu anala kalembiwe nayolinga yoi kanikami-enga malambwano. Kaya nili azombwe kapena okalamba, funjeda malangizo a alombwanala unokoza nikami-a. (Arom. 15:4; 2 Tim. 3:16) Mukhanila ninokambilana mawu omari-a a alombwana aralu anala koma teto vyevyo ninafunjedevo iyo.

“MUNOZA MUKALE NA MOYO WA THAWI YOLAPA”

3. Kodi Mose apangile vyongo viivi votumikela Mulungu?

³ Mose ootumikela Yehova movipeleka wamoywae wetene. Liye ali namaongela, oweluza, msogoleli koma teto olemba limbili. Mose ooiziwa vyongo vinjinji. Liye oosogolela Aizaraeli  kuma wu ukapolo wu Iguputo moi oowona Yehova apanganga vyongo vinjinji vyodabwi-a. Yehova oomu-indi-eda chito ira alembe mabuku 5 owambeela a m’Baibulo monga Salimo 90, koma teto mwina Salimo 91. Mwina teto ngu liye unoyo alembile buku la Yobu.

4. Kodi Mose apelekile malangizo wa mbaani, nanga chifukwa n’ni?

⁴ Mose anga-alile vang’ono khwa, vathawi ineyo an’na liye chaka 120, oosonkani-a Aizaraeli etene nowaumbucha vyevyo kaonileathu Yehova aapangelanga. Amo-i mwa Aizaraeli anala kali kangali azombwe, moi koowona vizindikilo na vyodabwi-a vinjinji vyevyo Yehova apangile liye koma teto mwemo aweluzele liye Aiguputo. (Ekis. 7:3, 4) Aliwa kooenda va Nyanja Yofiila ma-inje kangagawaneile moi koowona Yehova aononganga magulu a kondo a Farao. (Ekis. 14:29-31) Yehova oowateteza koma teto asamalela muipululu. (Doto. 8: 3, 4) Ndiye kanga-alile vang’ono volowa Muilambo Yolonjeziwa, Mose oowona ira unola wali mwai omari-a unoyo an’na liye ira aalimbikise. a

5. Kodi mawu omari-a a Mose a va Dotoronomo 30:19, 20 kaasimikizele n’ni Aizaraeli?

⁵ Kodi Mose aongile n’ni? (Welengani Dotoronomo 30:19, 20.) Liye oowaumbucha Aizaraeli ira sogolo liwa lali lapama vinjinji. Yehova oowadalisa ira kakale wa thawi indendai muilambo ineyo aalonjezile liye. Ilambweyo yali yoriya vinjinji koma teto ya theya yapama. Voonga vya ilambweyo, Mose aongile ira: “Chi ilambo yokala na mizinda dilukulu dilukulu dapama doi mwamangile kai nyo, ilambo yokala na nyumba dozaala na vyongo vyo-iyana-iyana vyapama vyoi kamwavi-indele chito, chiilambo yokala na visime vyoi utimbile kai nyo koma teto maminda a mpesa na mitengo da maolivi doi muzalile kai nyo.” — Doto. 6:10, 11.

6. Chifukwa n’ni Mulungu alolile ira athu a mitundu dimo-i kagonji-e Aizaraeli?

⁶ Mose oowachenjeza Aizaraeli ira kafuneya vwela malamulo a Yehova nayolinga yoi kapitilize kala muilambo yoriyeyo. Mose oowalimbikisa Aizaraeli ira ‘kasakule moyo’ vovwela Yehova koma teto ‘vokala ororomeleya wa liye.’ Koma Aizaraeli kookoonda vwela Yehova. Eno vangavirile thawi yoyeva, Mulungu oolola ira Asuri koma teto Ababulo kaagonji-e nowadowana wu ukapolo. — 2 Mam. 17:6-8, 13, 14; 2 Lim. 36:15-17, 20.

7. Kodi ninafunjedavo n’ni va mawu a Mose? (Onani teto ithuzithuzi.)

⁷ Kodi ninafunjedavo n’ni? Vwela unovulumucha moyo. Mofwanafwana na Aizaraeli anayo kali kanga-alile vang’ono volowa Muilambo Yolonjeziwa, na-iyene nikede ala vang’ono volowa muilambo ineyo Mulungu alonjezile liye. Chineneeva ninoona liye achenjanga ilambwela kala paradaizo. (Yes. 35:1; Luka 23:43) Satana na viwanda vyae kanoza kaonongiwe. (Chiv. 20:2, 3) Vipembezo vyonama kavinaza vi-olocha athu. (Chiv. 17:16) Kavinaza vifwanyeya teto maboma opondeleza athu. (Chiv. 19:19, 20) M’paradaizo kamunaza mukala athu oukela. (Sal. 37:10, 11) Vailambo yetene athu kanoza ka-arelenga malamulo olungama a Yehova, anayo kanalimbikisa mgwilizano na murendele. Eno athu kanoza kaomeliwanenga koma teto roromelana. (Yes. 11:9) Ninoembekezela vyongo vyapama vinjinji. Enjedela vevo, ngati ninavwelenga Yehova ninoza nipitilize kala m’paradaizo mpakana walewale. — Sal. 37:29; Yoh. 3:16.

8. Kodi lonjezo la moyo oomala lakami-ile avi mmishonale m’mo-iwa? (Yuda 20, 21)

 ⁸ Thawi detene naumbuwelanga lonjezo la Mulungu la moyo oomala, ninoza nikaleve ororomeleya wa liye ngakale nigumane na mavuto anjinji. (Welengani Yuda 20, 21.) Lonjezo leli linokoza nikami-a ira nilimbanenga na vyofooka vi-u. Isazo ngu m’bali m’mo-iwa unoyo utumikele wu Africa monga mmishonale wa thawi indendai. Liye ookaana vuto limo-iliwa lelo alimbanana liye moi aongile ira: “Ndangaonile ira vutoli linokoza ndilepeli-a zakala na moyo mpakana walewale ndooesaesa lilimbanana koma teto vepa Yehova na murima wetene ira andikami-e. Liye oondikami-a ira ndimali-e vutoli.”

“VYONGO VINOZA VIUENDELE PAMA”

9. Kodi Davide agumanile na mavuto aavi vamoywae?

⁹ Davide ali mwene wapama koma teto ororomeleya wa Yehova. Liye ali oimba, wandakatulo, silikali koma teto namaongela. Davide oogumana na maeselo anjinji. Wa chaka dinjinji liye ookala na moyo otawatawa vevo mwene Sauli afuna liye mupha. Angakalile mwene, Davide ootawa vevo mwanae Abisalomu afuna liye muwaka umwenae. Ngakale ira Davide oogumana na mavuto anala koma teto oolakwi-a vyongo vimo-i, liye ookalave ororomeleya wa Mulungu wamoywae wetene. Yehova aongile ira Davide ali “muthu wavamurimani [vae].” Eno malangizo a Davide mbokami-a vinjinji.— Vyo. 13:22; 1 Mam. 15:5.

10. Chifukwa n’ni Davide apelekile malangizo wa mwanae Solomo?

¹⁰ Kaganizelani malangizo anayo Davide amuva-ile liye mwanae Solomo unoyo vira wa thawi akalile mwene m’malo mwae. Yehova oomusakula Solomo ira apitilize limbikisa lambela owela koma teto ira amange kachisi unoyo afuna pangi-a ira Mulungu alemekezeye. (1 Lim. 22:5) Vo-inda chito inela, Solomo ookoza gumana na mavuto. Ndiye kodi Davide amuva-ile malangizo oyi avi? Tiyemoni nione.

11. Mogwilizana na 1 Mamwene 2:2, 3, kodi Davide apelekile malangizo aavi wa Solomo, nanga vyo-arelavo viwa vyali vyoi avi?

¹¹ Kodi Davide aongile n’ni? (Welengani 1 Mamwene 2:2, 3.) Davide oomuwandela mwanae ira ngati unavwele Yehova, vyongo vinoza vimuendele pama. Moi wa chaka dinjinji vyongo vyoomuendela pama Solomo. (1 Limbili 29:23-25) Liye oomanga kachisi oriya teto oolemba mabuku amo-i a m’Baibulo. Mawae kanofwanyeya m’malo amo-iwa m’Malemba. Liye oochuka vinjinji chifukwa ookaana zelu koma teto ndalama dinjinji. (1 Mam. 4:34) Koma mogwilizana na mawu a Davide, vyongo vyoomuendela pama Solomo aakale ira oopitiliza vwela Yehova Mulungu. Pivyovwi-a chisoni ira vangavirile thawi yoyeva, liye oowambeela lambela milungu dimo-i. Yehova oo-iya muomeliwana teto oo-iya muva-a zelu doi alamulelengana  athu mwachilungamo. — 1 Mam. 11:9, 10; 12:4.

12. Kodi ninafunjeda n’ni va mawu a Davide?

¹² Kodi ninafunjedavo n’ni? Vyongo vinoniendela pama nakala ovwela. (Sal. 1:1-3) Pivyoona ira Yehova kanilonjezile ira unoniva-a chuma na ulemelelo ngati Solomo. Koma namuvwelanga, liye unoza aniva-e zelu dedo dinanikami-e ira nisakulenga pama vyoira. (Miya. 2:6, 7; Yak. 1:5) Makundwae kanokoza nikami-a va khani ya chito, maphuzilo, vyosangalasa, koma teto ndalama. Na-arelanga malangizwae ninokala vausamwali wapama na liye koma teto ninoza nifwanye moyo oomala. (Miya. 2:10, 11) Ninofwanya teto afwi-u apama. Koma teto ninofwanya malangizo anayo kananikami-e ira nikale na banja losangalala.

13. Kodi chin’ni yamukami-ile Carmen ira vyongo vimuendele pama?

¹³ Carmen unoyo unakala wu Mozambique aganiza ira maphuzilo avadimu mbanayo kanamukami-e ira vyongo vimuendelenga pama. “Liye oodowa wu yunivesite dowa funjeda vya mapulani a vyomangamanga.” Liye alembile ira, “Ndoosangalala na vyevyo ndafunjeda miyo koma vyoondionongela thawi koma teto kopolo. Ndookala usukulu ambeela 7:30 mamawa mpakana 6 koloko mazulo. Ndoolepela fwanyeya vamisonkano moi usamwalanga na Yehova oowambeela yeva. M’murimani ndoozindikila ira ndatumikela ambwiye ambin’li.” (Mat. 6:24) Carmen ooipempelela khanila wa Yehova teto oosaela m’mabukwi-u. Liye ooenjedela ira: “Ndangava-iwe malangizo na abali olimba mwauzimu koma teto am’manga, ndoosakula venyawo wu yunivesitewo dowa ambeela utumiki wa thawi detene. Ndoowona ira ndoosakula mwazelu moi ndinosangalala ira ndoopanga vyevi.”

14. Kodi likundo lilukulu mu uthenga wa Mose na Davide lali loi avi?

¹⁴ Mose na Davide koomuomeliwana Yehova moi koowona ira muvwela kofuneya vinjinji. Mawu omari-a anayo kalembileathu koolimbikisa athu amo-i ira kalandele isazo iwa yapama vokalave ororomeleya wa Yehova Mulungu. Aliwa koochenjeza teto ira athu etene anayo kanamu-iya Yehova, naliyene uno-iya aomeliwana moi katinafwanya madaliso anayo aalonjezile liye. Malangizo anayo athwala kalembileathu mbokami-ave malambwano. Vangavirile chaka dinjinji, mtumiki m’mo-iwa wa Yehova  ootonyi-eda ira kala ororomeleya wa Yehova kofuneya vinjinji.

“INEYO INANDISANGALASA VINJINJI”

15. Kodi namarumiwa Yohani aonile vyongo viivi vamoywae?

¹⁵ Yohani ali namarumiwa unoyo Yesu amuomeliwana liye vinjinji. (Mat. 10:2; Yoh. 19:26) Liye ooenda na Yesu va utumikae, oowona vyodabwi-a vyevyo apanga liye moi ali na liye vathawi yorucha vinjinji. Liye ookalavo teto vevo Yesu aphiwa liye moi oomuona angavenyi-iwe. Oowona teto vevo pingo wa Ikiristu waulukulaathu mpakana vevo uthenga wapama “walaleiweathu vailambo yetene yavati.” — Akol. 1:23.

16. Kodi mbaani anayo kakalile kapindulanga na makalata a Yohani?

¹⁶ Umapeto wa moywae, Yohani ookaana mwai olembana mawu anayo kalembiwe mosogoleliwa na Mulungu. Liye oolemba vyongo vyopangi-a chidwi vyofwanyeya m’buku la “chivumbuluso ineyo Yesu Kiristu apelekile liye.” (Chiv. 1:1) Yohani oolemba teto buku la Uthenga Wapama lelo linaiziweya na zina lae. Liye oolemba teto makalata maralu mosogoleliwa na Mulungu. Kalata yanaralu yali yodowa wa Mkiristu m’mo-iwa ororomeleya zina lae Gayo unoyo amuona liye ngati mwanae. (3 Yoh. 1) Mwina vathawiyo vookala athu anjinji anayo aaona liye ngati a-imae auzimu. Vyevyo namarumiwa ororomeleya okalambola alembile liye, viikala vilimbikisanga o-arela etene a Yesu mpakana vano.

17. Mogwilizana na 3 Yohani 4, kodi chin’ni ineyo inapangi-a ira muthu akale osangalala?

¹⁷ Kodi Yohani alembile n’ni? (Welengani 3 Yohani 4.) Yohani oolemba ira muthu unokala osangalala avwelanga Yehova Mulungu. Vevo alemba liye kalatae yanaralu, athu amo-iwa koowambeela falisa vyongo vyonama vyevyo vyapangi-ile ira athu katigwilizanenga mupingo. Koma athu amo-i koopitilizave ‘enda mu choonadi.’ Aliwa koovwela Yehova moi koopitilizave “enda mo-arela malamulo.” (2 Yoh. 4, 6) Akiristu ororomeleyala koopanga vyongo vyomusangalasa Yohani koma teto Yehova. — Miya. 27:11.

18. Kodi ninafunjeda n’ni va mawu a Yohani?

¹⁸ Kodi ninafunjedavo n’ni? Kala ororomeleya unopangi-a ira nisangalalenga.  (1 Yoh. 5:3) Mwaisazo, ninokala osangalala naiziwa ira ninomusangalasa Yehova Mulungu. Liye unosangalala aona nipewanga maeselo no-arelanga makundo a choonadi. (Miya. 23:15) Naaliwene  angelo kanosangalala udimu. (Luka 15:10) Na-iyene ninosangalala naona Akiristu afwi-u kakalangave ororomeleya kagumana na maeselo. (2 Ates. 1:4) Ilambwela yaza iwonongiwa ninoza nisangalale voiziwa ira nookalave ororomeleya wa Yehova muilambo yolamuleliwa na Satanela.

19. Kodi murongola m’mo-i zina lae Rachel afotokozile vyoi avi vakhani yofunji-a amo-i choonadi? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹⁹ Ninokala teto osangalala vinjinji nafunji-anga athu amo-iwa choonadi. Rachel, unoyo unakala wu Dominican Republic unoona ira funji-a amo-iwa vyokuza Mulungu ngu mwai wantengo wavadimu. Vofotokoza vya athu anayo ukalile liye aafunji-anga, aongile ira: “Ndinosangalala vinjinji ndaonanga athu anayo ndaafunji-ile miyo kaambeelanga muomeliwana Yehova, muroromela koma teto chenjanga moywiwa ira kamusangalasenga. Ndinoona ira vyetene vyevyo ndikalile miyo ndiapangelanga vowafunji-a pivyoyeva ndaerekezela na isangalalo ineyo ndinakaana miyo.”

MWEMO MAWU OMARI-A A ALOMBWANA OROROMELEYA KANANIKAMI-ELAATHU

20. Kodi ninafwanafwana avi na Mose, Davide na Yohani?

²⁰ Mose, Davide na Yohani kookala na moyo va thawi yo-iyana vinjinji na ineyo ninakala iyo. Komave ninofwanafwana na aliwa va vyongo vinjinji. Aliwa kootumikela Mulungu oona ngati mwemo ninapangela iyo. Mofwanafwana na aliwa, na-iyene ninopempela wa Yehova koma teto ninororomela ira unerenga nikami-a koma teto niva-a malangizo. Teto mofwanafwana na alombwanala ninororomela ira Yehova unodalisa athu anayo kanamuvwela.

21. Kodi athu anayo kana-arela malangizo a alombwana ororomeleya monga Mose, Davide na Yohani kanaza kafwanya madaliso aavi?

²¹ Tiyemoni ni-arelenga malangizo a alombwana okalambala teto nivwelenga malamulo a Yehova. Nairanga eno, vyongo vyetene vyevyo ninapanga iyo vinerenga niendela pama. Ninoza nikale na moyo “wa thawi yolapa” kapena ira mpakana walewale. (Doto. 30:20) Ninoza nisangalale voiziwa ira ninomusangalasa Babi-u waudimu unoyo unakwakwaneli-eda malonjezwae mundila yoi kanaidedi-edela.— Aife. 3:20.