1-2. Kodi vyongo vyookaana chilungamo vinanikuza avi etene iyene?

 YESU oowonga fanizo la iyana m’mo-iwa wamasiye unoyo amuvepile oweluza ira amukami-e mwachilungamo. Khanila inaoneya ira yoowafiya vamurima ofunjeda a Yesu, chifukwa vathawiyo athu osauwa katapangeliwa vyongo mwachilungamo. (Luka 18:1-5) Khanila inokoza nikami-a teto iyo malambwano chifukwa etene iyene noopangeliwavo vyongo vyookaana chilungamo.

² Malambwano vyongo vyookaana chilungamo, sakulana mitundu koma teto pondelezana pivyofala, eno kaninadabwa athu amo-iwa kanipangelanga vyongo vyookaana chilungamo. (Nam. 5:8) Komave kaninadedi-eda ira m’bali kapena murongola unokoza nipangela vyevi, koma vinokoza ireya. Mo-iyana na athu anayo kananizuzumi-a kapena runi-a choonadi, abali na arongoli-u katinafuna nipangela vyongo vyookaana chilungamo. Komave aliwa mbookaana ungwilo. Ninokoza funjeda vinjinji va vyevyo Yesu apangile liye angaireliwe vyongo vyookaana chilungamo na athu oruni-a. Akala ninaleza murima na athu oruni-a anayo kananipangela vyongo vyookaana chilungamo, ninafuneya teto lezanga murima na Akiristu afwi-u. Kodi Yehova unavwa avi napangeliwa vyongo vyookaana chilungamo, kaya na athu amo-iwa kapena na Akiristu afwi-u? Kodi vinomukuza?

3. Kodi Yehova unavwa avi napangeliwanga vyongo vyookaana chilungamo, nanga chifukwa n’ni?

³ Chifukwa yoi ‘Yehova unoomeliwa chilungamo,’ vinomukuza athu amo-iwa kapangelanga atumikae vyongo vyookaana chilungamo. (Sal. 37:28) Yesu oonisimikizela ira Yehova “unoza aonecheche ira chilungamo iireya . . . mombaraanya” koma teto vathawi yofwanelela. (Luka 18:7, 8) Chineneeva,  liye unoza amali-e mavuto etene na vyongo vyookaana chilungamo vyatundu uliwetene.— Sal. 72:1, 2.

4. Kodi Yehova unanikami-a avi malambwano?

⁴ Vevo ninaembekezela iyo thawi ineyo Yehova unaze liye azena chilungamo, liye unonikami-a vilela nagumana na vyongo vyookaana chilungamo. (2 Pe. 3:13) Liye unonifunji-a mwemo ninapangele iyo vyongo mwazelu. Zela mwa Mwanae, liye unoniva-a isazo yapama ya mwemo ninapangele iyo nagumana na vyongo ngati vyevi. Koma teto unoniva-a malangizo onikami-a anayo ninaa-arele iyo.

MUSAMALENGA NA MWEMO MUNAPANGELA NYO VYONGO ATHU AMO-IWA KAUPANGELANI VYONGO VYOOKAANA CHILUNGAMO

5. Chifukwa n’ni ninafuneya kala osamala napangeliwa vyongo vyookaana chilungamo?

⁵ Vinokoza nivoreya vinjinji moi ninokoza kumudwa akala athu amo-iwa kanipangele vyongo vyookaana chilungamo. (Nam. 7:7) Atumiki ororomeleya monga Yobu na Habakuku koovivwavo eno. (Yobu 6:2, 3; Hab. 1:1-3) Ngakale ira vinokoza nivoreya, ninafuneya kala osamala ira kanipange vyongo mooganiza paama.

6. Kodi ninafunjeda n’ni va vyevyo vyamuireele Abisalomu? (Onani teto ithuzithuzi.)

⁶ Vyongo vyookaana chilungamo vyaniireela ninokoza funa weli-eda mundila imo-iwene. Komave panga vyevi unokoza pangi-a ira vyongo vifiye votakala vinjinji. Isazo vakhanila ngu Abisalomu unoyo ali mwana wa Mwene Davide. Liye oolunduwa vinjinji Aminoni unoyo ali dimbilae wa libele limo-iliwa angapangile iwerewere na murongolae Tamara. Mogwilizana na Ilamulo ya Mose, Aminoni afuneya phiwa. (Lev. 20:17) Ngakale ira Abisalomu oolunduwa na vyevyo vyaireile, koma liye kaafuneya mupha Aminoni. — 2 Sam. 13:20-23, 28, 29.

7. Kodi vowambeela vyongo vyookaana chilungamo vyamukuzile avi olemba masalimo?

⁷ Naonanga athu anayo kanapanga vyongo vyookaana chilungamo vyongo viaendelanga pama, ninokoza ambeela ganizanga ira panga vyongo vyofwanelela kai okami-a. Isazo chi ya olemba masalimo m’mo-iwa unoyo aona ngati athu otakala vyongo vinowaendela pama mo-iyana na athu olungama. Liye aongile ira: “Vi pivyevyo athu otakala kanapangaathu, kanakala ootekenyeya thawi detene.” (Sal. 73:12) Liye ookumudwa teto  vinjinji na vyongo vyookaana chilungamo vyevyo aonile liye moi oowambeela kaikela akala tumikela Yehova uli okami-a. Liye aongile ira: “Ndingashishile ira ndivwecheche vyevi, vyali vyovoreya wa miyo.” (Sal. 73:14, 16) Moi liye ooulula ira: “Koma miyo manyalwanga kakede ala vang’ono olowa, manyalwanga kakede ala vang’ono tereneya.” (Sal. 73:2) Vyofwanafwana na vyevi vyoomuireelavo m’bali m’mo-iwa zina lae Alberto.

8. Kodi m’bali m’mo-iwa avwile avi chifukwa ya vyongo vyookaana chilungamo vyevyo vyamuireele?

⁸ Alberto oonamedeliwa ira ooba ndalama dapingo. Vyevi vyoopangi-a ira liye aimechiwe tumikela vaudindo koma teto athu anayo kavwile vya khanila koo-iya mulemekeza. Liye aongile ira: “Ndookumudwa moi ndoolunduwa vinjinji.” Alberto oolola ira kumudwawo usokoneze usamwalae na Yehova mpakana oo-iya sonkana wa chaka 5. Vyevi vinatonyi-eda vyevyo vinaireye akala ninalunduwe vinjinji chifukwa ya vyongo vyookaana chilungamo.

MUMUSAZI-EDENGA YESU MWAPANGELIWA VYONGO VYOOKAANA CHILUNGAMO

9. Kodi Yesu avilen’le vyongo vyookaana chilungamo viivi? (Onani teto ithuzithuzi.)

⁹ Yesu ooniva-a isazo yapama ya mwemo ninairele iyo napangeliwa vyongo vyookaana chilungamo. Kaganizelani vyevyo aireliwe  liye na abalae koma teto athu amo-iwa. Abalae kaonga ira liye upenga misala. Asogoleli aipembezo kaonga ira liye apanga vyongo mogwilizana na viwanda moi asilikali Airoma koomunyoza, mupangela nkhanza mpakana koomupha. (Maliko 3:21, 22; 14:55; 15:16-20, 35-37) Koma Yesu oovilela vyetene vyevi moi kaaweli-ede. Kodi ninafunjede n’ni vaisazo ya Yesu?

10. Kodi Yesu apangile avi angaireliwe vyongo vyookaana chilungamo? (1 Petulo 2:21-23)

¹⁰ Welengani 1 Petulo 2:21-23. a Yesu ooni-iyeda isazo yotonyi-eda vyevyo ninafuneya iyo panga athu amo-iwa kaniirelanga vyongo vyookaana chilungamo. Liye ooiziwa thawi yofwanelela yokala phee koma teto thawi yofwanelela onga. (Mat. 26:62-64) Liye kaasomedavo yongo va vyonama vilivyetene vyevyo athu kamunamedelaathu. (Mat. 11:19) Aonganga, kaanyoza kapena opopi-a athu anayo kamuimba mulandu. Liye ooviruni-a chifukwa “oo-iya vyetene m’mandani mwa Oweluza unoyo unaweluza mwachilungamo.” Liye oororomela ira Yehova unoza amali-e vyongo vyookaana chilungamo.

11. Kodi ninapange avi ira nikale osamala na vyevyo ninaonge iyo? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹¹ Ninokoza musazi-eda Yesu voesaesa kala osamala na vyevyo ninaonge iyo napangeliwa vyongo vyookaana chilungamo. Vyongo vimo-i vyookaana chilungamo vinakala ving’onong’ono moi ninokoza keda vinyalanyaza. Kapena teto ninokoza sakula ira nimiyale vofuna pewa onga mawu anayo kanapangi-e ira vyongo vitakale vinjinji. (Nam. 3:7; Yak. 1:19, 20) Thawi dimo-i ninafuneya ongavo yongo naona vyongo vyookaana  chilungamo kapena nafuna fotokoza vyevyo ninaroromela iyo. (Vyo. 6:1,2) Nafuna ira niongevo, ninafuneya esaesa onga mwaulemu. — 1 Pe. 3:15. b

12. Kodi ninapange avi ira ni-iye “vyetene m’mandani mwa Oweluza unoyo unaweluza mwachilungamo”?

¹² Ninokoza musazi-eda teto Yesu vo-iya “vyetene m’mandani mwa Oweluza unoyo unaweluza mwachilungamo.” Athu amo-iwa kanipangela vyongo vyookaana chilungamo, ninoiziwa ira Yehova unoiziwa vyoona viwa va khaniyo. Iziwa ira Yehova unoza asakaede vyongo, unokoza nikami-a ira nivilele vyongo vyookaana chilungamo vyevyo viniireele. Iya khaniyo m’mandani mwa Yehova unokoza nikami-a ira kanipitilize kala olunduwa. Lunduwa unokoza pangi-a ira niire vyongo mooganiza pama, kanikale osangalala koma teto ninokoza sokoneza usamwali-u na Yehova. — Sal. 37:8.

13. Chin’ni inanikami-e ira nivilelenga napangeliwa vyongo vyookaana chilungamo?

¹³ Pivyoona ira kaninawande musazi-eda Yesu ndendende. Thawi dimo-i ninokoza onga kapena panga vyongo vyevyo vinakumudwi-e athu amo-iwa. (Yak. 3:2) Teto vyongo vyookaana chilungamo vimo-i vinokoza nivoreya kapena nipangi-a ira nikaena nkhawa wamoywi-u wetene. Akala vyevi pivyevyo vyauireeleni, iziwani ira Yehova unoiziwa mwemo munavwela nyo. Teto Yesu unoyo apangeliwe vyongo vyookaana chilungamo, unovwechecha mwemo munavwela nyo. (Aheb. 4:15, 16) Enjedela vaisazo ya Yesu, Yehova univa-a teto malangizo anayo kananikami-e akala nipangeliwe vyongo vyookaana chilungamo. Tiyemoni nikambilane mavesi men’li ofwanyeya m’buku la Aroma anayo kananikami-e.

“IYEDANI MALO MKWIYO WA MULUNGU”

14. Kodi ‘iyeda malo mkwiyo wa Mulungu’ unatapulela n’ni? (Aroma 12:19)

¹⁴ Welengani Aroma 12:19. Namarumiwa Paulo oolimbikisa Akiristu ira ‘ka-iyedenga malo mkwiyo wa Mulungu.’ Nino-iyeda malo mkwiyo wa Mulungu nalolanga ira liye apange chilungamo vathawi koma teto mundila ineyo unaona liye ira chofwanelela. M’bali m’mo-iwa zina lae John angapangeliwe vyongo vyookaana chilungamo aongile ira: “Ndoolimbana na murima ofuna ira ndisakaede vyongo meka. Koma lemba la Aroma 12:19 loondikami-a ira ndidedi-edele Yehova.”

15. Chifukwa n’ni chipama embekezela Yehova ira asakaede vyongo?

¹⁵ Vyongo vinoniendela pama naembekezelanga Yehova ira asakaede vyongo. Napanga eno ninakala ngati nirula katundu ofuna esaesa ira nisakaede eki-u vyongo. Yehova ngokozeya nikami-a. Vinakala ngati liye unaonga ira: “Ndi-iyede vyongo vyookaana chilungamovi. Ndinovimali-a.” Navwela chenjezo loi “miyo ndinoza ndiaweli-ede,” nino-iya khaniyo m’mandani mwae moi ninororomela ira unoimali-a mundila yapama vinjinji. Vyevi pivyevyo vyamukami-ile John unoyo nimuromolile iyo walele. Liye aongile ira: “Ngati ndinaembekezele Yehova, liye unoza amali-e vuto langali kwaranya mwemo ndinapangele miyo.”

“PITILIZANI GONJI-A YOTAKALA VOPANGA YAPAMA”

16-17. Kodi pempelo linanikami-e avi ira ‘nipitilize gonji-a vyotakala vopanga vyapama’? (Aroma 12:21)

¹⁶ Welengani Aroma 12:21. Paulo oolimbikisa teto Akiristu ira ‘kapitilize gonji-a vyotakala vopanga vyapama.’ Vaulalikae wavamwangoni Yesu aongile ira: “Pitilizani aomeliwana adaninyu koma teto apempelela  anayo kanauzuzumi-ani.” (Mat. 5:44) Vyevi pivyevyo Yesu apangile liye. Kaganizelani mavuto anayo avilen’le liye vevo akomeliwa liye vatengo ozuzumelavo na asilikali Airoma. Onga vyoona Yesu oopangeliwa vyongo vyonyaswi-a koma teto vyankhanza vinjinji moi kaninavwecheche voreya wewo avwile liye.

¹⁷ Koma Yesu kaagonjile chifukwa ya vyongo vyookaana chilungamo vyevyo kamupangeleathu. M’malo motembelela asilikalayo, liye avepile lra: “Babani, akululukeleni, chifukwa katinaiziwa vyevyo kanapangaathu.” (Luka 23:34) Napempelelanga athu anayo kanichimwele, vinonikami-a ira ni-iye sunga yam’murima kapena lunduwa. Koma teto vinonikami-a ira niaonenga mofwanelela.

18. Kodi pempelo lamukami-ile avi Alberto na John ira kavilele?

¹⁸ Pempelo lookami-a abali ambin’li anayo niaromolile iyo mukhanila ira kavilele vyongo vyookaana chilungamo vyevyo vyaaireele. Alberto eere: “Ndoopempelela abali anayo kandipangele vyongo vyookaana chilungamwale. Ndoovepa Yehova maulendo angasene ira andikami-e ira ndi-iye alunduwela.” Pivyosangalasa ira Alberto oowambeela nawili tumikela Yehova mororomeleya. John eere: “Thawi dinjinji ndoomupempelela m’bali unoyo andikumudwi-ile. Vyevi vyoondikami-a ira ndimuonenga mofwanelela koma teto ira kandimuweluzenga. Mapempelwayo koondikami-a teto ira ndikale na murendele wam’murimani.”

19. Kodi ninafuneya panganga n’ni vevo nili iyo muilambo yotakalela? (1 Petulo 3:8, 9)

¹⁹ Muilambo yotakalela, ninongogumanave na vyongo vyookaana chilungamo, vevo ninaandamela iyo mapeto. Ndiye kaya nigumanile na vyongo vyoi avi, tiyemoni kani-iye pempela wa Yehova ira anikami-e. Nisazi-edenga teto mwemo Yesu apangele liye vyongo angaireliwe vyongo vyookaana chilungamo teto nipitilizeve arela makundo a m’Baibulo. Napanganga vyevi, Yehova unoza anidalise. — Welengani 1 Petulo 3:8, 9.