KHANI YOFUNJEDA 30
NYIMBO 36 Timateteza Mtima Wathu
Vyevyo Ninafunjeda Iyo wa Mamwene a Chiizaraeli
“Munoza muone iyana vaari va muthu olungama na muthu otakala koma teto vaari va muthu unoyo unatumikela Mulungu na unoyo kanamutumikela.” — MALA. 3:18.
VYEVYO NINAFUNJEDE IYO
Ona vyevyo Yehova afuna liye wa mamwene a Izaraeli unonitandiza ona vyevyo unafuna liye ira atumikae kapangenga malambwano.
1-2. Kodi Baibulo linaniwandela vyongo viivi vyokuza mamwene a Izaraeli?
BAIBULO linoniwandela vya alombwana 40 anayo kakalile mamwene a Izaraeli. a Linofotokoza mo-ovira m’mbali vyevyo amo-iwa mwa mamwenala kapangileathu. Mwaisazo ngakale mamwene amo-iwa apama koopanga teto vyongo vimo-i vyotakala. Isazo ngu Davide unoyo ali mwene wapama. Yehova aongile ira: “Davide mtumikanga . . . oosunga malamulwanga, ndi-arela na murimae wetene koma teto panga vyongo vyofwanelela vamaso vanga.” (1 Mam. 14:8) Koma-i muthula oopanga chigololo na iyana wa mwinyailo ndipo oopanga vyoi lombwana wa iyanola adowe aphiwe ukondo. — 2 Sam. 11:4, 14, 15.
2 Baibulo linoniwandela teto vya mamwene anjinji o-ororomeleya anayo kapanga vyongo vimo-i vyapama. Isazo ngu mwene Rehobowamu. Wa Yehova “liye oopanga vyotakala.” (2 Lim. 12:14) Koma Rehobowamu oovwela lamulo la Yehova loi alole ira umwene wa mafuko 10 wa Izaraeli ukale oimela vaekiwa. Oopanga teto vyongo vimo-i vyotandiza tundwae vomanga mizinda dokala na mipanda dolimba vinjinji. — 1 Mam. 12:21-24; 2 Lim. 11:5-12.
3. Kodi ti fuso lofuneya liivi lelo ninafuneya iyo liganizela, nanga ninakambilana n’ni mukhanila?
3 Fuso lofuneya vinjinji ti loi: Ngati mamwene a Izaraeli kapanga vyongo vyapama na vyotakala, chin’ni yapangi-a ira Yehova aonenga mamwene amo-iwa kala ororomeleya? Yankho la fuso leli linonitandiza iziwa vyevyo Yehova unafuna liye ira iyo nipangenga. Ninokambilana vyongo taaru vyevyo afuna liye ira mamwene a Izaraeli kapangenga. Liye ooi-ng’ana murimiwa, lapa uwa koma teto vyevyo kapangaathu vopitiliza mulambela mundila yolondola.
KOOTUMIKELA YEHOVA NA MURIMA WETENE
4. Kodi vali iyana oyi avi vaari va mamwene ororomeleya na mamwene o-ororomeleya?
4 Mamwene anayo Yehova asangalalana liye koomutumikela na murima wetene. b Mwaisazo, Yehosafati unoyo ali mwene wapama, “oomusaelasaela Yehova na murimae wetene.” (2 Lim. 22:9) Vofotokoza vya Yosiya Baibulo linaonga ira: “Liye aanakale mwene, kalivo mwene m’mo-iwa unoyo awelele wa Yehova na murimae wetene.” (2 Mam. 23:25) Nanga bwanji vya Solomo unoyo vamapeto viwa apangile vyotakala? Baibulo linaonga ira: “Kaatumikele Yehova Mulungwae na murimae wathutha.” (1 Mam. 11:4) Ndipo voonga vya Abiyamu, unoyo teto ali mwene o-ororomeleya, Baibulo lini: “Kaatumikele Yehova Mulungwae na murima wetene.”— 1 Mam. 15:3.
5. Fotokozani vyevyo tumikela Yehova na murima wetene unatantauzaathu.
5 Ndiye kodi tumikela Yehova na murima wetene unatantauza n’ni? Muthu unoyo unatumikela Yehova na murima wetene kanakeda mulambela chifukwa yoi pivyevyo unafuneya liye panga. M’malomwina, unomutumikela chifukwa ya chikondi koma teto murima ovipeleka. Enjedela vevo, unopitiliza mukonda koma teto vipeleka wa liye moywae wetene.
6. Kodi ninapange avi ira nipitilize tumikela Mulungu na murima wetene? (Miyambo 4:23; Mateyu 5:29, 30)
6 Kodi ninaasazi-ede avi mamwene ororomeleya nopitiliza tumikela Yehova na murima wetene? Ninopanga vyevi vopewa vyongo vyevyo vinapangi-e ira nikale o-ororomeleya. Mwaisazo, vyosangalasa vyo-ofwanelela, gwilizana na athu otakala koma teto omeliwa ndalama vinokoza pangi-a ira kanitumikelenga Yehova na murima wetene. Nazindikila ira vikala vyongo vimo-i vyevyo vinapangi-a ira chikondi-u wa Yehova iambeele yeva, nipangengavo yongo mombaraanya. — Welengani Miyambo 4:23; Mateyu 5:29, 30.
7. Chifukwa n’ni ninafuneya pewa vyongo vyevyo vinapangi-e ira ni-iye konda Mulungu?
7 Kanilolenga ira murimi-u ukale ogawaneya. Ngati kaninasamale ninokoza vinami-anga, iyo onanga ira ngati ninapanga vinjinji votumikela Yehova, kavali ineyo inapangi-e ira nipange vyotakala. Nierekezele ira unde ukala lipevo koma teto thumbulu. Ndiye nyo musamalela pamapama m’mba mwinyu. Kodi munokoza iya mawindo na visewo vingali vyo-uleya ira thumbulu livolowenga m’mbamo? Naari. Likundo ti loi ninafuneya panga vinjinji o-okala keda dja yodja yauzimu ineyo inanitandiza ira nikale vausamwali wapama na Yehova. Ninafuneya teto eya visewo, ira ‘thumbulu’ lamuilambwela kapena vyongo vyevyo Mulungu unaidanana liye kavivolowe m’murimani mwi-u nopangi-a ira murimoyo ukale ogawaneya. — Aife. 2:2.
KOOLAPA MACHIMWIWA
8-9. Kodi Mwene Davide na Mwene Hezekiya kapangile avi kangazuzuliwe? (Onani yavatakuru lowambeela.)
8 Monga mwemo nionele iyo wale, Mwene Davide oopanga chimo lilukulu. Koma mneneri Natani angamuzuzulile chifukwa ya chimo laelo, Davide ooviyevi-a koma teto oolapa. (2 Sam. 12:13) Davide kaakede erekezela vivwela chisoni vofuna mupusi-a Natani kapena vofuna zemba ira kawachele chilango.— Sal. 51:3, 4, 17, mawu avadimu.
9 Mwene Hezekiya naliyene oochimwela Yehova. Baibulo linaonga ira: “Murimae oowambeela vikuza ndipo vyevi vyoopangi-a ira Mulungu amulunduwele liye, Yuda koma teto Yerusalemu.” (2 Lim. 32:25) Chifukwa n’ni Hezekiya aambeele nyada? Mwina liye aviona ira ngwavadimu chifukwa ya chumae, chifukwa yowina vakondo yolimbana na Asuri, kapena teto chifukwa yoi oochili-iwa modabwi-a. Mwina ineyo yamupangi-ile ira aaoni-e Ababulo chumae wali nyada ndipo mneneri Yesaya oomuzuzula. (2 Mam. 20:12-18) Koma mofwanafwana na Davide, Hezekiya ooviyevi-a koma teto oolapa. (2 Lim. 32:26) Vyo-arelavo viwa vyali vyoi Yehova oomuona monga mwene ororomeleya unoyo ‘apanga vyofwanelela.’ — 2 Mam. 18:3.
Mwene Davide koma teto Mwene Hezekiya, kooviyevi-a koma teto lapa kangazuzuliwe chifukwa ya machimwiwa (Onani ndima 8-9)
10. Kodi Mwene Amaziya apangile n’ni angazuzuliwe?
10 Mo-iyana na Davide na Hezekiya, Mwene Amaziya wawu Yuda oopanga vyofwanelela “koma o-okala na murima wetene.” (2 Lim. 25:2) Kodi alakwi-ile vaavi? Yehova angamutandizile Amaziya ira agonji-e Aedomu, liye oowambeela lambela milungu diwa. c Ndiye mneneri wa Yehova angazile za muzuzula, Amaziya oopanga makani ndipo oomutamangi-a. — 2 Lim. 25:14-16.
11. Mogwilizana na 2 Akorinto 7:9, 11, kodi ninafuneya panga n’ni ira Yehova anikululukele? (Onani teto vithuzithuzi.)
11 Kodi ninafunjeda n’ni va visazo vyevi? Ninafuneya lapa machimwi-u koma teto esaesa ira kaniaweli-ede nawili. Nanga kodi nipangenga n’ni andimuwa kaniva-a malangizo va vyongo vyevyo vinaoneya ngati ving’onong’ono? Kanionenga ngati andimuwayo koma teto Yehova katinanikonda. Ngakale mamwene apama awu Izaraeli kafuneya va-iwa malangizo koma teto zuzuliwa. (Aheb. 12:6) Eno nava-iwa malangizo, ninafuneya (1) awachela moviyevi-a, (2) chenja vevo vanafuneya chenja, koma teto (3) pitiliza tumikela Yehova na murima wetene. Nalapa machimwi-u, Yehova unoza anikululukele. — Welengani 2 Akorinto 7:9, 11.
Nava-iwa malangizo, ninafuneya (1) awachela moviyevi-a, (2) chenja, koma teto (3) pitiliza tumikela Yehova na murima wetene (Onani ndima 11) f
KOOLAMBELA YEHOVA MUNDILA YOFWANELELA
12. Kodi mamwene ororomeleya ka-iyana avi na mamwene o-ororomeleya?
12 Yehova oowona ira mamwene anayo kamulambela mundila yofwanelela mbororomeleya. Mamwenayo koolimbikisa teto athwiwa ira kapangenga vyevyo. Monga mwemo nionele iyo, pivyoona ira aliwa koolakwi-a vyongo vimo-i. Koma aliwa koolambela Yehova eka ndipo kooesaesa ononga mafano muilambweyo. d
13. Chifukwa n’ni Yehova aweluzile ira Ahabu ali o-ororomeleya?
13 Chifukwa n’ni Yehova aweluzile mamwene amo-iwa ira kali o-ororomeleya? Kai vyetene vyevyo mamwenala kapangaathu vyevyo vyali vyotakala. Ngakale Ahabu unoyo ali mwene otakala ooviyevi-a koma teto kuziwa m’murimani chifukwa yopangi-a ira Naboti aphiwe. (1 Mam. 21:27-29) Liye oomanga teto mizinda ndipo oowina kondo dinjinji wu Izaraeli. (1 Mam. 20:21, 29; 22:39) Koma Ahabu oopanga vyotakala vinjinji vevo amuvwele liye iyanae nolimbikisanga Aizaraeli ira kalambelenga mafano. Angapangile vyevi liye kalapile. — 1 Mam. 21:25, 26.
14. (a) Chifukwa n’ni Yehova aona ira Rehobowamu ali mwene o-ororomeleya? (b) Kodi chin’ni ineyo yaireya mu ulamulilo wa mamwene otakala?
14 Isazo imo-iwa ya mwene o-ororomeleya ngu Rehobowamu. Monga mwemo nionele iyo wale, mu ulamulilwae liye oopanga vyongo vimo-i vyapama. Koma umwenae ungakalile wakopolo oo-iya arela Ilamulo ya Yehova nowambeela lambela mafano. (2 Lim. 12:1) Eno oolambela Yehova, mbali imo-iwa alambelanga milungu donama. (1 Mam. 14:21-24) Rehobowamu na Ahabu kai mamwene oka anayo ka-iile lambela Yehova mundila yofwanelela. Ndipo mamwene anjinji o-ororomeleya koolambela mafano koma teto koolimbikisa amo-iwa ira kapangenga vyevyo. Eno pivyovaela oneya ira lambela Yehova mundila yofwanelela chi chifukwa ilukulu ineyo yapangi-a ira Yehova amuonenga mwene kala wapama kapena otakala.
15. Chifukwa n’ni lambela mundila yofwanelela uli ofuneya wa Yehova?
15 Chifukwa n’ni Yehova aona ira khani yokuza lambela chofuneya vinjinji? Chifukwa imo-i choi mamwenala kookaana udindo ulukulu osogolela athu a Mulungu ira kamulambelenga mundila yofwanelela. Koma teto lambela mafano unopangi-a ira athu amo-iwa kapangenga machimo alukulu alukulu koma teto kapangenga vyongo vyo-okaana chilungamo. (Hose. 4:1, 2) Enjedela vevo, mamwenayo koma teto athwayo kali tundu ovipeleka wa Yehova. Chi chifukwa iwa Baibulo linaerekezela lambela mafano wewo kapangaathu na chigololo. (Yer. 3:8, 9) Muthu unoyo upangile chigololo, unakalecha ira umuchimwela vinjinji mamunae kapena iyanae. Mofwanafwana na vyevi, mtumiki ovipeleka wa Yehova unoyo unalambela mafano unakalecha ira umuchimwela vinjinji Yehova. e — Doto. 4:23, 24.
16. Kodi chin’ni inapangi-a ira Yehova aonenga ira muthu ngolungama kapena ngotakala?
16 Kodi ninafunjedavo n’ni? Ninafuneya esaesa ira nipewenga lambela milungu donama. Koma ninafuneya teto pitiliza lambela Yehova mundila yofwanelela koma teto nipangenga vinjinji vomutumikela. Mneneri Malaki oofotokoza pama vyevyo vinapangi-a ira Yehova amuonenga muthu kala wapama kapena otakala. Liye alembile ira: “Munoza muone iyana vaari va muthu olungama na otakala koma teto vaari va muthu unoyo unatumikela Mulungu na unoyo kanamutumikela. (Mala. 3:18) Eno kaninafuneya lola ira yongo iliyetene, kaya vyofooka vi-u kapena vyevyo ninalakwi-a iyo, vinikumudwi-e mpakana fiya vo-iya tumikela Mulungu. Iya tumikela Yehova, ti chimo lilukulu.
17. Chifukwa n’ni ninafuneya samala vosakula muthu otelana nae?
17 Ngati munaganiza vyovolowa m’banja, mawu anayo Malaki aongile liye okuza tumikela Mulungu kanokoza utandizani ira musakule pama muthu oyi mutelane nae. Muthu unokoza kala na makalelo amo-iwa apama. Koma ngati kanatumikela Mulungu oona, Kodi Yehova unokoza muona ngati muthu olungama? (2 Akor. 6:14) Ngati munakale nae vabanja, kodi unokoza ulimbikisani vakhani yotumikela Mulungu? Kaganizelani vi: Mwina a-iyana a Solomo anayo katalambela Yehova kookaana makalelo amo-iwa apama. Koma voi katatumikela Yehova, vang’ono na vang’ono kooperucha murimae moi liye oowambeela lambela milungu donama. — 1 Mam. 11:1, 4.
18. Kodi makolo kanafuneya afunji-a n’ni a-imiwa?
18 Makolo, munokoza indi-eda chito khani dokuza mamwene oromoliwa m’Baibulo votandiza a-iminyu ira katumikelenga Yehova na murimiwa wetene. Muwatandizenga iziwa ira wale, Yehova oomuona mwene kala wapama kapena otakala malinga na vyevyo apanga liye volimbikisa lambela oona. Vyoonga koma teto vyevyo ninapanga iyo vitonyi-edenga ira vyongo vyokuza lambela monga funjeda Baibulo, fwanyeya vamisonkano koma teto inda chito yolaleela pivyofuneya vinjinji kwaranya yongo iliyetene. (Mat. 6:33) Ngati kaninapange eno, a-imayo kanokoza vionanga ngati a Mboni da Yehova chifukwa yoi kanakeda arela makolwiwa. Vyo-arelavo viwa pivyoi katina-elenga lambela oona vamalo owambeela mwina teto kanokoza iyelaatu lambela Yehova.
19. Kodi vali mwai oyi avi wa athu anayo ka-iile tumikela Yehova? (Onani bokosi loi “ Munokoza Welela wa Yehova”)
19 Kodi vinokoza wandeya ira muthu unoyo u-iile tumikela Yehova, aze akale nawili vausamwali na liye? Inde, chifukwa unokoza lapa koma teto ambeela mulambela mundila yofwanelela. Ira vyevi viwandeye, unafuneya viyevi-a koma teto lola ira atandiziwe na andimuwa. (Yak. 5:14) Pivyoona ira unafuneya panga tindi, koma tindilo linopindula chifukwa unowambeela nawili kala vausamwali na Yehova.
20. Kodi Yehova unaza aniona avi na-arelanga mamwene ororomeleya?
20 Ndiye kodi nifunjedile n’ni kumela wa mamwene a Izarali? Ninokoza kala ngati mamwene ororomeleya ngati ninapitilize tumikela Yehova na murima wetene. Nifunjedenga va vyevyo nilakwi-ile iyo, lapa koma teto chenja. Niumbuwelenga teto funeya olambela Mulungu oona eka. Mwapitiliza kala ororomeleya wa Yehova liye unoza auoneni nyo monga muthu unoyo unapanga vyofwanelela.
NYIMBO 45 Kusinkhasinkha kwa Mtima Wanga
a Mukhanila, mawu oyi “mamwene a Izaraeli” kanaonga vya mamwene etene anayo kalamulele athu a Yehova, kaya mu umwene wa Yuda wa mafuko ambiili kapena wa Izaraeli wa mafuko 10, kapena teto anayo kalamulele mafuko etene 12.
b TANTAUZO LA MAWU AMO-IWA: Thawi dinjinji Baibulo lino-indi-eda chito mawu oyi “murima” vofotokoza mwemo muthu uliliye, tangani-avo vyevyo unalakalaka liye, vyevyo unaganiza liye, ikalelo yae, luso koma teto vyolinga vyae.
c Thawi dinjinji, mamwene anayo katalambela Yehova koolambela milungu da mitundu dedo kadigonji-ileathu.
d Mwene Asa oopanga machimo alukulu. (2 Lim. 16:7, 10) Koma Baibulo linotonyi-eda ira Yehova oomuona ira oopanga vyapama, ngakale ira vowambeela ookoonda angazuzuliwe, mwina vanduliviwa oolapa. Koma vyapama vyevyo apangile liye pivyoinjiva naerekezela na vyevyo alakwi-ile liye. Yofuneya vinjinji choi Asa oolambela Yehova eka ndipo ooesaesa chosa mafano mu umwenae. — 1 Mam. 15:11-13; 2 Lim. 14:2-5.
e Ninoiziwa ira khani yolambela chofuneya vinjinji wa Yehova chifukwa yoi malamulo ambiili owambeela mu Ilamulo ya Mose kooruni-a lambela muthu kapena yongo iliyetene koma Yehova ekave. — Ekis. 20:1-6.
f MAWU OFOTOKOZELA ITHUZITHUZI: Ndimuwa waizombwe unapeleka malangizo wa m’bali m’mo-iwa vakhani yokuza walwa. M’baliyo usomedela malangizwayo moviyevi-a, uchenja ndipo unopitiliza tumikela Yehova mororomeleya.
