KHANI YOFUNJEDA 3
NYIMBO 35 “Muzitha Kusankha Zinthu Zimene Ndi Zofunikadi Kwambiri”
Musakulenga Vyongo Vyevyo Vinamusangalasenga Yehova
“Ova Yehova chichiyambi ya zelu, moi akala unaiziwe Mulungu, unoyo ngowela vinjinji, unoza ukale ovwechecha vyongo.” — MIYA. 9:10.
VYEVYO NINAFUNJEDE IYO
Mukhanila ninoona mwemo iziwa vyongo, vwechecha vyongo koma teto zindikila unanikami-eleathu ira nisakulenga vyongo mwazelu.
1. Kodi ti vuto liivi lelo etene iyene ninagumanana iyo?
DAMBO LILILETENE ninofuneya sakula vyoira. Vimo-i vinokala vyoorucha monga sakula vyevyo ninadje iyo mamawa kapena thawi ineyo ninafuneya iyo dowa gonati. Koma viikala vyongo vimo-i vyevyo vinakale vyorucha chifukwa vinokuza thanzi li-u, athu anayo ninaomeliwana iyo, lambela wi-u koma teto akala ninakale osangalala kapena naari. Ninofuneya sakula vyongo vyevyo vinanikami-e koma teto vinakami-e banja li-u. Koma yofuneya vinjinji choi ninafuna ira vyevyo ninasakula iyo vimusangalasenga Yehova. — Aroma 12:1, 2.
2. Kodi pivyongo viivi vyevyo vinanikami-e ira nisakulenga vyongo mwazelu?
2 Vyongo vyo-arelavi vinokoza ukami-ani ira musakulenga pama vyoira (1) iziwa makundo etene, (2) iziwa maganizo a Yehova va khaniyo, koma teto (3) erekezela vyo-arelavo viwa. Mukhanila ninokambilana vyongo viraluvi moi vinonikami-a ira nifunji-enga luso li-u lozindikila. — Miya. 2:11.
MUIZIWENGA MAKUNDO ETENE
3. Pelekani isazo yotonyi-eda funeya osaela makundo etene mwaanasakule vyoira.
3 Yongo yowambeela ira muthu asakule pama vyoira kuiziwa makundo etene. Chifukwa n’ni vyevi pivyofuneya? Nierekeze ira muthu ukaana marenda alukulu moi ugumana na dokotala. Kodi dokotaloyo unokoza peleka likami-edo aanamuyeze kapena mufuka obuleloyo? Naari. Mofwanafwana na dokotala wapama, nyo teto mwaanasakule vyoira muiziwenga makundo etene okuza khaniyo. Kodi munapange avi vyevi?
4. Mogwilizana na Miyambo 18:13, kodi munasimikize avi ira muiziwa makundo etene? (Onani ithuzithuzi.)
4 Thawi dinjinji fuka unokoza kala okami-a ira niiziwe vyongo. Nierekeze ira muthu m’mo-iwa uuitanelani owaleda, kodi munafuneya dowa? Akala muthuyo kamunamuiziwa pama koma teto kamunaiziwa ira macheziwa kanaza kakala oyi avi, munokoza mufuka ira: “Kodi machezayo kanaza kaireele wani? Nanga kanaambeela thawi n’ni? Kodi unaza ukale athu oinjiva moi avi? Nanga mbaani unoyo unaze aing’anelenga machezayo? Mba athu avi anayo kaitaniwe? Nanga unaza ukale vyoi avi? Kodi unoza ukale walwa?” Iziwa vyosomeda viwa unokoza ukami-ani ira musakule pama vyoira. — Welengani Miyambo 18:13.
5. Kodi munafuneya panga n’ni mwaiziwa makundo etene?
5 Mwaiziwa makundwayo munafuneya saela pama ira muiziwe khani yetene. Mwaisazo, kodi munapange avi mungavwile ira unodowa wakale athu amo-i anayo katina-arela makundo a m’Baibulo kapena athu kanodowa kang’wenga walwa wookala muthu owaing’anela? Kodi machezayo kanokoza chenja nokala pwando lotakala? (1 Pe. 4:3) Kapena nierekeze ira machezayo kali va thwi ineyo munadowanyo wu misonkhano kapena mu utumiki. Mwaiziwa makundo etene okuza khaniyo munokoza sakula pama vyoira. Koma viikala yongo imo-i ineyo munafuneyanyo panga. Vanduli voi muiziwa pama khaniyo munafuneya ganizela mwemo Yehova munaionele liye. — Miya. 2:6.
MUSAELENGA MAGANIZO A YEHOVA VA KHANIYO
6. Mogwilizana na Yakobo 1:5, chifukwa n’ni ninafuneya vepa Yehova ira anikami-e?
6 Muvepenga Yehova ira aukami-eni iziwa maganizwae. Yehova unoniwandela ira unoza aniva-e zelu dedo dinanikami-e iziwa akala vyevyo ninafuna iyo panga vinamusangalase. Liye unopeleka zelu dedi na “murimae wetene koma teto mooumela.” — Welengani Yakobo 1:5.
7. Kodi ninaiziwe avi maganizo a Yehova? Pelekani isazo.
7 Mwapempelanga wa Yehova ira aukami-eni, mupangenga chidwi ira muone mwemo munasomedela liye pempelo linyulo. Niyerekezele ira muli va ulendo moi mu-olowa ndiye munafuka muthu m’mo-i waudelalo ira aukami-eni. Kodi munokoza venyavo aanausomedeni? Naari kamunapange vyevyo. Munoza mumuvuruwane mwachidwi aufotokozelangani mwemo munaendele nyo. Mofwanafwana na vyevi, mwamuvepa Yehova ira auva-eni zelu, musaelenga yosomeda iwa vosaela malamulo na makundo a m’Baibulo anayo kanagwilizana na khaninyuyo. Mwaisazo, voganizela akala munadowe wu macheza anayo niyaromolile iyo, munokoza ganizela vyevyo Baibulo linaongaathu va khani ya mapwando otakala, gwilizana na athu otakala koma teto funeya wo-ela vyongo vya Umwene vamalo owambeela m’malo mwa vyofuna vinyu.— Mat. 6:33; Arom. 13:13; 1 Akor. 15:33.
8. Kodi munapange avi ira mufwanye makundo anayo kanaukami-eni? (Onani ithuzithuzi.)
8 Komave thawi dimo-i munokoza funeya ira m’mo-i aukami-eni ira mufwanye vyevyo munasaelanyo. M’bali kapena murongola oiziwa vinjinji unokoza ukami-ani va khanila. Komave munokoza pindula vinjinji mwasaelanga va ekinyu. Munokoza fwanya makundo apama vinjinji mu vyongo vyokami-a vofunjeda monga Buku la Mboni da Yehova Losaelela Khani koma teto mu buku la Malemba Othandiza pa Moyo wa Chikhristu. Umbuwelani ira yolinga yi-u chiyoi muwandenga sakula vyongo vyevyo vinamusangalasenga Yehova.
9. Kodi ninaiziwe avi akala vyevyo nisakulile iyo vinamusangalasenga Yehova? (Aifeso 5:17)
9 Kodi ninasimikizele avi akala vyevyo nisakulile iyo vinamusangalasenga Yehova? Yowambeela ninafuneya muiziwa pama. Baibulo linaonga ira “Akala unamuiziwe Mulungu, unoyo Ngowela Vinjinji, unoza ukale ovwechecha vyongo.” (Miya. 9:10) Eno ira muthu akale ovwechecha vyongo, unafuneya iziwa pama makalelo a Yehova, yolingae koma teto vyevyo unaomeliwana liye na vyevyo unaidanana liye. Vifukeni ira, ‘Mogwilizana na vyevyo ndinaiziwa miyo vyokuza Yehova, kodi ndinasakule panga vyongo viivi vyevyo vinamusangalasenga?’ — Welengani Aifeso 5:17.
10. Chifukwa n’ni makundo a m’Baibulo mbofuneya vinjinji kwaranya miyambo kapena ikalelo yi-u?
10 Ira nimusangalasenga Yehova, ninafuneya sakula vyongo vyevyo kavinakumudwi-e athu anayo ninawomeliwana iyo. Mwaisazo, makolo kanokoza limbikisa mwaniwa ira ateliwe na mulombwana wandalama na yolinga yoi aava-enga ndalama kapena vyongo vinjinji ngakale ira mulombwanoyo kali va usamwali wapama na Yehova. Vyoona ira aliwa kanofuna ira mwaniwoyo asamaleliwenga pama koma mbaani unoyo unamukami-e limbi-a usamwalae na Yehova? Nanga kodi Yehova unaiwona avi khanila? Ninokoza fwanya yosomediwa va Mateyu 6:33. Valembali, Akristu kanolimbikisiwa ira ‘ka-elenga Umwene vamalo owambeela vamoywiwa.’ Ngakale ira ninolemekeza makolo koma teto athu amudela li-u, yofuneya vinjinji wa-iyo kumusangalasa Yehova.
EREKEZELA VYO-ARELAVO VIWA
11. kodi chiikalelo iivi yoromoliwa va Afilipi 1:9, 10 ineyo inanikami-e erekezela vyevyo nisakulile iyo?
11 Mwasaelanga makundo a m’Baibulo ogwilizana na khani ineyo musakulilenyo, muganizelenga pama vyo-arelavo viwa. (Welengani Afilipi 1:9, 10.) Zindikila unokoza ukami-ani ira muganizelenga vyo-arelavo vyetene va vyongo vyevyo munasakule nyo. Thawi dimo-i vinokala vyo-orucha sakula vyoira koma thawi dimo-i vinokala vyorucha. Zindikila unokoza ukami-ani ira musakule vyoira mwazelu ngakale va khani dedo ti dorucha vinjinji.
12-13. Kodi zindikila unanikami-e avi ira nisakule vyongo mwazelu vakhani ya chito?
12 Kaganizelani isazo ila. Nierekezele ira munasaela chito ineyo inaukami-engani ira musamalelenga banja linyu, ndiye vifwanyeya chito mbiili. Ndiye munana ganizela makundo etene monga tundu wachitweyo, thawi ineyo muna-indenga nyo, koma teto lapa wa ulendo unoyo munaendenganyo na vyongo vimo-i. Koma chito detene dedo tidoi Kristu unokoza di-inda. Komave nyo muwomeliwana chito imo-i chifukwa ya tundwiwa koma teto ndalama dedo munaliveliwenga nyo. Ngakale vili eno, viikala makundo amo-i anayo munafuneya nyo aganizela mwaanasakule vyoira.
13 Mwaisazo, kodi chitweyo inerenga ulepeli-ani fwanyeya va misonkano? Kodi inerenga ulandelani thawi ineyo munafuneya nyo ira muwalede na banja linyu koma teto likami-a ira likale vausamwali wapama na Yehova? Ganizela vyofuka vyevi unokoza ukami-ani iziwa “vyongo vyevyo vili vyofuneya vinjinji” vyokuza lambela winyu koma teto samalela banja linyu kwaranya fwanya ndalama dinjinji. Mwera eno munoza musakule vyoira vyevyo vinapangi-e ira Yehova audaliseni.
14. Kodi zindikila koma teto aomeliwana athu amo-iwa unanikami-e avi ira nipewenga akumudwi-a?
14 Zindikila unokoza nikami-a ira niganizelenga vyongo vyevyo ninasakule iyo na yolinga yoi nipewe ‘kumudwi-a amo-i.’ (Afil. 1:10) Vyevi pivyofuneya vinjinji nasakulanga va khani dokuza wara no virii-eda. Mwaisazo, iyo ninokoza omeliwana masitairo amo-iwene avyowara kapena virii-eda mundila imo-iwene. Koma bwanji akala abali na arongola koma teto athu amo-iwa kanakumudwe na vyevyo nisakulile iyo? Zindikila unokoza nikami-a ira nilemekezenga mwemo athu amo-iwa kanavwelaathu. Aomeliwana athu amo-iwa unokoza nilimbikisa ira niganizelenga “vyopinduli-a amo-iwa” koma teto nikale ovievi-a. (1 Akor. 10:23, 24, 32; 1 Tim. 2:9, 10) Nera eno ninoza nisakule vyongo vyevyo vinatonyi-eda ira ninoomeliwana koma teto lemekeza athu amo-iwa.
15. Kodi ninafuneya ganizela n’ni naanasakule vyoira va khani yofuneya vinjinji?
15 Mwasakulanga vyoira va khani yofuneya vinjinji, muganizelenga teto vyevyo munapange nyo ira muvikwakwaneli-ede. Yesu oonifunji-a ira ‘niwelengelenga’ tengwiwa. (Luka 14:28) Eno muganizelenga injiva wathawi koma teto vyongo vimo-i vyevyo vinafuneye ira vyevyo musakulile nyoovyo viwandeye. Thawi dimo-i munokoza funeya kambilana na banja linyu ira muiziwe mwemo uliwetene unakami-edelevo liye va vyevyo musakulile nyo. Chifukwa n’ni panga vyevi uli ofuneya? Vinokoza ukami-ani iziwa akala vyevyo musakulile nyo vili vyofuneya visakaeda kapena teto akala vali ndila imo-iwa yapama vinjinji. Moi mwakambilananga na athu a m’banja linyu novwechechanga maganizwiwa, aliwa kanoza kakale okozeya ukami-ani ira vyevyo musakulile nyovyo viende pama.— Miya. 15:22.
MUSAKULENGA VYONGO VYEVYO VINAWANDEYE
16. Kodi pivyongo viivi vyevyo vinaukami-eni ira musakulenga vyoira mwazelu? (Onani teto bokosi loi “ Vyevyo Munapange nyo Ira Musakulenga Vyoira Mwazelu.”)
16 Akala mu-arele vyetene vyevyo nikambilanile iyo mukhanila, pivyookaiki-a ira muli okozeya sakula vyongo mwazelu. Nikaana umboni ira mufwanya makundo a vyongo vyevyo vinaukami-eni ira musakulenga vyongo vyevyo vinamusangalasenga Yehova. Sopano munokoza vepa Yehova ira aukami-eni ira vyevyo musakulile nyo viyende pama.
17. Kodi yofuneya vinjinji chin’ni ira nisakulenga vyoira mwazelu?
17 Ngakale ira thawi dinjinji mundulimu moosakulavo vyoira mwazelu, muumbuwelenga ira vyevyo vinaukami-eni ira musakulenga pama kai roromela zelu dinyu kapena luso linyu, koma zelu dokumela wa Yehova. Ngu liye eka unoyo unaukami-eni iziwa vyongo, vwechecha koma teto zindikila, vyevyo ili mbali ilukulu ya zelu inela. (Miya. 2:1-5) Yehova unokoza ukami-ani sakula vyoira vyevyo vinamusangalasenga.— Sal. 23:2, 3.
NYIMBO NA. 28 Tikhale pa Ubwenzi Ndi Yehova