KHANI YOFUNJEDA 31
NYIMBO 12 Yehova Mulungu Wamkulu
Vyevyo Yehova Upangile Liye Ira Anivulumuche wu Uchimo Nokhwa
“Mulungu ooiwomeliwana vinjini ilambo, moi oomupeleka Mwanae obaliwa eka.” — YOH. 3:16.
VYEVYO NINAFUNJEDE IYO
Mukhanila ninoona vyevyo Yehova ukan’le liye apanganga vonikami-a ira nimuvwelenga koma teto nimutumikelenga ngakale ira nili ochimwa. Ninoona teto vyevyo apangile liye ira usogolowu nize nifwanye moyo oomala, vathawi yoi kaninaza nivuteya na uchimo.
1-2. (a) Kodi uchimo chin’ni, nanga ninapange avi ira nivwelenga koma teto tumikela Yehova ngakale ira nili ochimwa? (Onani teto “Tantauzo la Mawu Amo-iwa.”) (b) Kodi ninakambilana n’ni mukhanila koma teto mukhani dimo-i da m’magazini inela? (mumagazinila ya muru oyi “Wa Athu Owelenga.”)
KODI munofuna iziwa ira Yehova unauwomeliwanani moi avi? Ira nifwanye yosomeda ninafuneya funjeda vyevyo upangile liye ira anivulumuche wu uchimo nokhwa. Uchimo a ngu mdani oopi-a oyi kaninawande mugonji-a vaeki-u. Dambo lililetene ninochimwa moi ninokhwa chifukwa ya uchimo. (Arom. 5:12) Koma vikala khani yosangalasa yoi Yehova unokoza nikami-a ira nigonji-e uchimo. Mookaikela ninokoza kwaranya vakondo inela.
2 Vofiya vano, vivira chaka dokwaranya 6 000 Yehova akami-anga athu ira kalimbane na uchimo. Chifukwa n’ni Yehova ukan’le akami-anga athu? Chifukwa yoi unoniomeliwana. Kumela vevo alengile liye athu, ukala atonyi-edanga ira unowaomeliwana moi unopanga vinjinji vofuna nikami-a ira nilimbane na uchimo. Mulungu unoiziwa ira uchimo unopangi-a ira athu kakhwenga koma liye kanafuna ira nikhwenga. Liye unafuna ira nikalenga na moyo mpakana walewale. (Arom. 6:23) Mukhanila ninokambilana vyofuka viralu: (1) Kodi Yehova aava-ile athu ochimwa idedi-edo iivi? (2) Kodi athu oromoliwa m’Baibulo anayo kali ochimwa kapanga n’ni ira kamusangalasenga Yehova? (3) Kodi Yesu apangile n’ni ira avulumuche athu wu uchimo nokhwa?
KODI YEHOVA AAVA-ILE ATHU OCHIMWA IDEDI-EDO IIVI?
3. Kodi chin’ni yaireile ira makolwi-u owambeela kachimwe?
3 Mulungu angamulengile lombwana na iyana owambeela, afuna ira aliwa kakalenga mosangalala. Mwaisazo, oowava-a malo oriya ira kakalengamo, oowava-a mphaso ya banja koma teto chito yosangalasa yoi ka-indenga. Aliwa kafuneya bala a-ima nozaala ilambo yetene yavati koma teto isakaeda ira ikale yoriya ngati mwemo munda wa Edeni waliliathu. Koma oowava-a lamulo limo-i. Mwachikondi, liye ooawandela ira ngati katinavwele lamuloli mwadala kanoza kakhwe. Etene ninoiziwa vyevyo vyaireile kangalepelile vwela. Ngelo m’mo-iwa oowanyengelela ira kachimwe moi veva ootonyi-eda ira kaamuomeliwana Mulungu koma teto athwala. Adamu na Hava koopanga vyevyo ngelola afuna liye. Ndiye voi koolepela muvwela Babiwa wachikondi, aliwa koochimwa. Vingairile eno, vyetene vyevyo Yehova aongile liye vyooireya. Keda kumela dambo lelo aliwa koogumana na mavuto monga kalamba, moi vanduli viwa koowambeela khwa.— Gen. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Chifukwa n’ni Yehova unaidana na uchimo nonikami-anga ira nimuvwelenga koma teto mutumikela? (Aroma 8:20, 21)
4 Yehova oopangi-a ira khanila ilembiwe nayolinga yoi inikami-enga. Inonikami-a ira nivwecheche chifukwa iwa Yehova unaidana vinjinji na uchimo. Uchimo unopangi-a ira nikale undendai na Babi-u koma teto unopangi-a ira nikhwenga. (Yes. 59:2) Vyevi vipangi-a ira Satana unoyo aambeeli-ile mavutwala, aomeliwenga uchimo koma teto alimbikisenga athu ira kachimwenga. Liye aganiza ira vyevyo upangile liye vomuchimwi-a Adamu na Hava vinosokoneza yolinga ineyo Mulungu un’na liye wa athu. Koma kaaiziwa ira Yehova ukaana chikondi ilukulu vinjinji. Mulungu kachenjile yolinga ineyo an’na liye wa aima a Adamu na Hava. Liye unowaomeliwana vinjinji athu moi mombaraanya owava-a idedi-edo. (Welengani Aroma 8:20, 21.) Yehova ooiziwa ira a-ima amo-iwa a Adamu kanoza kasakule muomeliwana koma teto muvwela. Eno voi liye ngu Babiwa koma teto Mulengiwa unoza aamasule wu uchimo koma teto unoza aakami-e ira kakale nae vausamwali. Kodi Yehova apangile n’ni ira vyevi vize vikale vyowandeya?
5. Kodi pivathawi iivi vevo Yehova apelekile liye idedi-edo wa athu omuvwela? Fotokozani. (Genesesi 3:15)
5 Welengani Genesesi 3:15. Thawi yowambeela ineyo Yehova aava-ile liye athu idedi-edo, pavevo amuwandela liye Satana vya iweluzo ineyo unaze liye awachele. Mulungu oowonga wale ira vanoza vakale ‘mwana’ unoyo unaze avulumuche athu. Mwanola unoza amuononge Satana koma teto sakaeda vyetene vyevyo aonongile liye m’munda wa Edeni. (1 Yoh. 3:8) Koma vopanga vyevi mwanola afuneya zagumana na mavuto. Satana afuneya za limbana na mwanoyo mpakana mupha. Phiwa wa mwanola wali woi unoza upangi-e ira Yehova avwe ululu vinjinji. Komave liye oololela vwa ululu wetene unola chifukwa yoi unowaomeliwana athu moi oofunechecha avulumucha wu uchimo nokhwa.
KODI ATHU OROMOLIWA M’BAIBULO ANAYO KALI OCHIMWA KAPANGA N’NI IRA KAMUSANGALASENGA YEHOVA?
6. Kodi alombwana ororomeleya monga Abele na Nowa kapangile n’ni ira kakale vausamwali na Yehova?
6 Wa chaka dinjinji, Yehova ukala aonganga movweya pama vyevyo vinakami-e ira athu ochimwa kakale nae vausamwali. Abele unoyo ali mwana wanambin’li wa Adamu na Hava ali muthu owambeela roromela Yehova vanduli voi makolwae koochimwa. Chifukwa yoi Abele oomuomeliwana Yehova koma teto oofunechecha musangalasa koma teto kala nae vausamwali, oopeleka sembe. Abele ali m’busa oweta khosa, eno ootukula a-ima amo-iwa a khosa dae nowapeleka sembe wa Yehova. Liye “oosangalala na Abele koma teto sembae.” (Gen. 4:4) Yehova ootonyi-eda ira oosangalala na sembe dedo athu monga Nowa kapelekaathu chifukwa yoi aliwa koomuomeliwana koma teto muroromela. (Gen. 8:20, 21) Vowachela sembe detene dedi, Yehova ootonyi-eda ira athu ochimwa kanokoza kala nae vausamwali koma teto ira liye unokoza sangalalanga na aliwa. b
7. Kodi ninafunjeda n’ni va vyevyo Abulahamu afunechecha liye panga?
7 Abulahamu oororomela vinjinji Mulungu. Vathawi imo-iwa Yehova oomuvepa ira apange yongo imo-iwene yorucha vinjinji. Liye amuvepile ira amupeleke sembe mwanae Isaki. Mwina vyevi vyali vyorucha vinjinji wa Abulahamu. Koma ngakale ira vyali vyorucha liye ali okozeya vwela. Ndiye angakede ala vang’ono mupha mwanaeyo, Yehova oomuwandela ira kamuphe. Isazo inela inonifunji-a likundo la choonadi lofuneya vinjinji. Likundo liwa tiloi Yehova ali ofunechecha mupeleka Mwanae ofuneya vinjinji monga sembe. Vyevi vinotonyi-eda ira Yehova unowaomeliwana vinjinji athu. — Gen. 22:1-18.
8. Kodi sembe dedo dapelekiwa mogwilizana na Ilamulo daimelela n’ni? (Levitiko 4:27-29; 17:11)
8 Vangavirile chaka dinjinji, Ilamulo ineyo Yehova apelekile liye wa Aizaraeli yootonyi-eda ira athwae kafuneya pelekanga sembe doinjiva ira machimwiwa kakululukiwenga. (Welengani Levitiko 4:27-29; 17:11.) Sembe dedi daimelela sembe ilukulu ineyo yali yoi inoza ivulumuche athu wu uchimo mpakana walewale. Anamaongela a Mulungu koowandeliwa ira kalembe vyokuza mwana olonjeziwa, unoyo uli Mwana wavadela wa Mulungu. Aliwa koowonga ira Mwanoyo unoza azuzumi-iwe koma teto phiwa. Liye ali oyi unoza aphiwe ngati khosa yopelekiwa sembe. (Yes. 53:1-12) Ndiye kaganizelani vi: Yehova oomupeleka Mwanae unoyo unamuomeliwana liye monga sembe, nayolinga yofuna vulumucha athu tangani-avo nyo wu uchimo nokhwa.
KODI YESU APANGILE N’NI IRA AVULUMUCHE ATHU WU UCHIMO NOKHWA?
9. Kodi Yohani M’batizi aongile n’ni vyokuza Yesu? (Aheberi 9:22; 10:1-4, 12)
9 Mu 29 C.E., mtumiki wa Mulungu Yohani M’batizi angamuonile Yesu aongile ira: “Konani, Mwanawakhosa wa Mulungu unoyo unachosa uchimo wailambo.” (Yoh. 1:29) Mawu anayo Yohani aongile liyala kootonyi-eda ira Yesu ali mwana unoyo Mulungu alonjezile liye. Liye ali oyi unoza apeleke sembe ineyo Mulungu alonjezile liye. Veva sopano athu kookaana idedi-edo yowala yoi kanoza kavulumuchiwe wu uchimo.— Welengani Aheberi 9:22; 10:1-4, 12.
10. Kodi Yesu atonyi-edile avi ira ‘azile vailambo yavati ira aze aitane athu ochimwa’?
10 Yesu oopanga chidwi vinjinji na athu anayo kavivwela chisoni chifukwa yoi kali ochimwa moi oowavepa ira kakale o-arelae. Liye ooiziwa ira athu kanagumana na mavuto chifukwa ya uchimo. Eno liye ookami-a alombwana na a-iyana anayo kaiziweya ira kali ochimwa. Liye oowonga vo-indi-eda chito fanizo ira: “Athu apama katinafuna dokotala, koma obulela mbanayo kanamufuna.” Ooenjedela teto ira: “Kandazile zaitana athu olungama koma ochimwa.” (Mat. 9:12, 13) Moi vyevi pivyevyo Yesu apanga liye. Thawi imo-iwa liye oowonga mooma murima koma teto oomukululukela muzimai m’mo-iwa unoyo a-uwile manyalwae na misodi. (Luka 7:37-50) Thawi imo-iwa teto angagumanile na muzimai Waisamariya vaisime, liye oomufunji-a makundo a choonadi ngakale ira ooiziwa vyoi muzimaiyo ali waiwerewere. (Yoh. 4:7, 17-19, 25, 26) Mulungu oomuva-a teto Yesu kopolo yomali-a khwa wewo unaza chifukwa ya uchimo. Kodi ninaiziwa avi vyevi? Chifukwa yoi liye oovenyi-a athu, alombwana na a-iyana, a-ima na andimuwene. — Mat. 11:5.
11. Chifukwa n’ni athu ochimwa kamuomeliwana Yesu?
11 Kai vyodabwi-a ira ngakale athu anayo kapanga vyotakala vinjinji koomuomeliwana Yesu. Liye oovwechecha mwemo aliwa kavivwelaathu moi oowatonyi-eda chifundo. Aliwa katamuova moi koowonga na liye momasuwa. (Luka 15:1, 2) Teto Yesu oowayamikela chifukwa yoi aliwa koomuroromela. (Luka 19:1-10) Vyevi vinotonyi-eda pama ira Babae ngwachifundo. (Yohani 14:9) Vyevyo Yesu aonga liye koma teto panga vyootonyi-eda ira Babae ngwachifundo koma teto ooma murima, unoomeliwa athu moi unofuna akami-a ira kamuvwelenga koma teto kamutumikelenga ngakale ira mbochimwa. Yesu unafuna ira athu ochimwa kalape nokala o-arelae. — Luka 5:27, 28.
12. Kodi Yesu afunji-ile n’ni vyokuza khwa wae?
12 Yesu ooiziwa ira unoza apeleke moywae monga sembe. Liye ooawandela ofunjedae moweli-edaweli-eda ira unoza apelekiwe wa adanae koma teto unoza apachikiwe vatengo ozuzumelavo. (Mat. 17:22; 20:18, 19) Mogwilizana na vyevyo Yohani na anamaongela amo-iwa kaongileathu wale, liye ooiziwa ira sembae inoza ichose uchimo wa ilambo. Yesu oofunji-a teto ira aza apeleka moywae, unoza ‘akokele wa liye athu o-iyana-iyana.’ (Yoh. 12:32) Athu anayo kali ochimwa kanokoza musangalasa Yehova ngati kanasomedela ira Yesu ngu Mbwiiwa koma teto ngati kanalandela isazo yae. Aliwa kasomedela vyevi kanoza ‘kamasuliwe wu uchimo.’ (Arom. 6:14, 18, 22; Yoh. 8:32) Eno mofunechecha koma teto molimba murima, Yesu oololela khwa movuteya vinjinji ira anivulumuche. — Yoh. 10:17, 18.
13. Kodi Yesu apangeliwe vyongo viivi vevo aphiwa liye, nanga khwa wae unanifunji-a n’ni vyokuza Yehova? (Onani teto ithuzithuzi.)
13 Yesu oopangeliwa vyongo vyookaana chilungamo monga pelekiwa na fwae wavamurima, mangiwa, nyoziwa, ongeliwa vyonama, weluziwa ira aphiwe koma teto zuzumi-iwa. Vogomi-eda viwa asilikali koomulandela umalo anayo kamupheleathu moi koomupachika vatengo. Yesu oovilela mororomeleya voreya wewo avwa liye koma teto oovilela mavuto etene anayo agumanilena liye. Koma Yehova Mulungu ngunoyo aonile voreya vinjinji voona Mwanae avuteyanga vinjinji. Ngakale ira liye ukaana kopolo dookaana malile kaavolowelevo ira amali-e mavuto anayo Mwanaela agumanilena liye. Chifukwa n’ni? Kodi chin’ni inapangi-e ira baba wachikondi apange vyongo mundila inela? Chi chifukwa ya chikondi. Yesu aongile ira: “Mulungu ooiwomeliwana vinjinji ilambo moi oomupeleka Mwanae obaliwa eka, ira uliwetene omuroromela kaonongiwe koma akale na moyo oomala.” — Yoh. 3:16.
Yehova volola ira Mwanae aphiwe, oovwa voreya vinjinji nayolinga yoi anivulumuche wu uchimo nokhwa (Onani ndima 13)
14. Kodi sembe ya Yesu inanifunji-a n’ni?
14 Sembe ya Yesu nguumboni oyi Yehova unoawomeliwana vinjinji a-ima a Adamu na Hava. Sembela inotonyi-eda ira Yehova unouwomeliwanani vinjinji nyo. Yehova ootonyi-eda chikondi ilukulu vololela vwa ululu oopi-a vinjinji nayolinga yoi auvulumucheni nyo wu uchimo nokhwa. (1 Yoh. 4:9, 10) Liye unofunechecha kami-a uliwetene wa iyo ira awine vakondo yolimbana na uchimo.
15. Kodi ninafuneya panga n’ni ira mphaso ineyo Mulungu apelekile liye ya sembe ya Yesu inikami-enga?
15 Mulungu ooniva-a sembe ya Mwanae obaliwa eka monga mphaso moi inopangi-a ira machimwi-u kakululukiwe. Koma ira Mulungu anikululukelenga vikala vyevyo ninafuneya iyo panga. Yohani M’batizi koma teto Yesu koofotokoza vyevyo ninafuneya iyo panga, vevo kaongileathu ira: “Lapani, chifukwa Umwene waudimu uwandamela.” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Eno lapa kofuneya vinjinji ira nikale vausamwali na Babi-u wachikondi koma teto ira anikululukelenga machimwi-u. Koma kodi lapa unatapulela n’ni nanga kodi unanikami-e avi ira nimusangalasenga Yehova ngakale ira nili ochimwa? Khani yo-arela inoza isomede yofuka inela.
NYIMBO 18 Tikuthokoza Chifukwa cha Dipo
a TANTAUZO LA MAWU AMO-IWA: M’Baibulo, mawu oyi “uchimo” kanokoza imelela vyotakala vyevyo muthu unapange liye kapena lepela panga vyongo mogwilizana na makundo a Yehova a makalelo apama. Koma mawala kanokoza imelela teto “chimwa” wi-u chifukwa yoi nili a-ima a Adamu. Etene iyene ninokhwa chifukwa ya uchimo unoyo nalandele iyo wa makolwi-u.
b Wale Yehova oowachela sembe danyama dedo athu ororomeleya anayo kakan’levo Ikiristu yanambeele kapelekaathu, chifukwa ooiziwa ira usogolo Yesu Kiristu unoza apeleke moywae ira avulumuche athu wu uchimo nokhwa mpakana walewale.— Arom. 3:25.
