KHANI YOFUNJEDA 40
NYIMBO 30 Atate Wanga, Mulungu Wanga Ndiponso Bwenzi Langa
Yehova “Unochili-a Athu Otweya Murima”
“Liye unochili-a athu otweya murima ndipo unomanga mabaliwa.” — SAL. 147:3.
VYEVYO NINAFUNJEDE IYO
Yehova unosamalela athu anayo katweile murima chifukwa ya mavuto. Khanila inofotokoza vyevyo unapanga liye ira anitonthoze koma teto mwemo unanitandizela liye ira nilimbikisenga amo-iwa.
1. Kodi Yehova unavwa avi aonanga vyevyo vinaireela atumikae?
KODI Yehova unoona vyevyo vinaireela atumikae vailambwela? Liye unoiziwa nasangalalanga kapena nakumudwa. (Sal. 37:18) Liye unosangalala aona ira ninoesaesa mwemo ninawandele iyo ira nimutumikelenga ngakale vevo nili iyo na nkhawa. Enjedela vevo, liye unokala teto okozeya nitandiza koma teto nilimbikisa.
2. Kodi Yehova unalimbikisa avi athu a murima otweya, nanga ninapange avi ira nipindulenga na vyevyo unapanga liye vonisamalela?
2 Lemba la Salimo 147:3 linaonga ira Yehova ‘unomanga mabala’ a athu otweya murima. Lembali linafotokoza mwemo Yehova unasamalelela liye mwachikondi athu anayo kan’na nkhawa. Ndiye kodi ninapange avi ira nipindulenga na vyevyo Yehova unapanga liye vonisamalela? Kaganizelani isazo ila. Dokotala waluso unokoza panga vinjinji votandiza muthu unoyo uporeile ira achile. Komave ira muthuyo achile, unafuneya arela mosamala malangizo a dokotaloyo. Mukhanila ninoona vyevyo Yehova unaawandela liye athu anayo kan’na nkhawa koma teto vyevyo ninapange iyo ira ni-arelenga malangizwae achikondi.
YEHOVA UNONISIMIKIZELA IRA NILI OFUNEYA
3. Chifukwa n’ni athu amo-iwa kanaviona ngati oofuneya kwenikweni?
3 Ninakala muilambo ineyo athwiwa katin’na chikondi ndipo pivyovwi-a chisoni ira vyevi vinopangi-a ira athu anjinji kavionenga ngati kai ofuneya. Murongola m’mo-iwa zina lae Helen a aongile ira: “Ndaulukulele m’banja lookaana chikondi. Ababanga kali ankhanza ndipo dambo lililetene koondionga ira ndili oofuneya.” Mwina mofwanafwana na Helen, nyo teto mukala mupangeliwanga nkhanza, nyoziwa kapena teto pangi-iwa ira muvionenga ngati kalivo muthu unoyo unaukondeni. Ngati chi eno, vyevi vinokoza pangi-a ira viuruchengani roromela ira vikala m’mo-iwa unoyo unaukondani.
4. Mogwilizana na Salimo 34:18, kodi Yehova unanisimikizela n’ni?
4 Ngakale amo-iwa kaupangeleni vyookaana chilungamo, kamukaikelenga ira Yehova unoukondani koma teto unouonani ira muli antengo wavadimu. Liye “uli vakwikwi na athu a murima otweya.” (Welengani Salimo 34:18.) ‘Ngati munavivwela chisoni’ muumbuwelenga ira Yehova oowona vyapama m’murimani mwinyu ndipo ooukokelani wa liye. (Yoh. 6:44) Thawi detene liye ngokozeya utandizani chifukwa unoukondani vinjinji.
5. Kodi ninafunjede n‘ni va vyevyo Yesu apanga liye na athu anayo kaoniwa ngati oofuneya?
5 Isazo ya Yesu inonitandiza iziwa mwemo Yehova unavwela liye. Angali vailambo yavati, Yesu oowomela murima koma teto pangela chifundo athu anayo kaoniwa ngati oofuneya. (Mat. 9:9-12) Mwaisazo, muzimai m’mo-iwa unoyo abulela marenda alukulu anga-indile yowara yae vororomela ira unochila, Yesu oomulimbikisa koma teto muyamikela chifukwa ya iroromelo yae. (Maliko 5:25-34) Yesu oolandela makalelo a Babae. (Yoh. 14:9) Eno kamukaikelenga ira Yehova unouonani ira muli antengo wavadimu koma teto unoona makalelwinyu apama tangani-avo iroromelo na chikondinyu wa liye.
6. Kodi muthu unapange avi ngati unalimbana na maganizo oviona ngati ngoofuneya?
6 Kodi munapange avi ngati munapitilizave viona ira kamuli ofuneya? Muwelengenga koma teto ganizela Malemba anayo kanatonyi-eda ira Yehova unouonani ira muli antengo wavadimu. b (Sal. 94:19) Ngati mulepelile kwakwaneli-eda yolinga imo-iwene kapena teto ngati mukumudwile chifukwa yoi kamunapanga vinjinji ngati amo-iwa, kamuviweluzenga mopitilila malile. Yehova kanaembekezela ira mupangenga vyongo vyevyo kamunavikwakwani-e. (Sal. 103:13, 14) Ngati mupangeliwe vyongo vyotakala, kamuviimbenga mulandu ira nyo ngunoyo mupangi-ile. Kamwafuneya pangeliwa vyongo ngati vyevyo. Muumbuwelenga ira Yehova unoza aweluze athu anayo kanapanga vyongo vyotakala, ookala anayo kanapangeliwa vyotakala. (1 Pe. 3:12) Sandra, unoyo apangeliwe nkhanza angali mwana aongile ira: “Thawi detene ndinovepa Yehova ira anditandize ira ndivionenga mofwanelela ngati mwemo unandionela liye.”
7. Vevo ninatumikela iyo Yehova, kodi nina-indi-ede chito avi vyevyo vyaniireele vamoywi-u?
7 Kamukaikelenga ira Yehova unokoza u-indi-edani chito nyo votandiza athu amo-iwa. Liye uuva-ani mwai o-inda chito yolaleela limo-i na liye. (1 Akor. 3:9) Vyevyo vyaireile vamoywinyu vinoutandizani ira mutonyi-edenga chifundo wa amo-iwa koma teto vwechecha mwemo kanavwelaathu. Eno munokoza panga vinjinji vowatandiza. Helen, unoyo nimuromolile iyo walele, ootandiziwa ndipo vano naliyene unotandiza teto athu amo-iwa. Liye aongile ira: “Yehova upangi-a ira muthu unoyo aviona ngati ‘oofuneya’ avionenga ira unokondiwa ndipo unokoza atandiza athu amo-iwa.” Helen unosangalala panga upainiya ogarateya.
YEHOVA UNAFUNA IRA NISOMEDELENGA IRA UNONIKULULUKELA
8. Kodi Yehova unanisimikizela n’ni va Yesaya 1:18?
8 Atumiki amo-iwa a Yehova kanoviimbave mulandu chifukwa ya vyevyo kalakwi-ileathu munduli, kaya kaanabatiziwe kapena kangabatiziwe. Koma ninopanga pama umbuwelanga ira Yehova oopeleka dipo chifukwa yoi unonikonda vinjinji. Eno mookaikela liye unafuna ira niyamikelenga mphaso inela. Yehova unonisimikizela ira ‘anitandiza ira nikale vausamwali wapama na liye’ c kananiimba mulandu na vyevyo nalakwi-ile iyo. (Welengani Yesaya 1:18.) Ninoyamikela ira Yehova kanaumbuwela nawili vyevyo nalakwi-ile iyo munduli. Vathawi imo-ive ineyo unoumbuwela vyapama vyevyo ninapanga iyo. — Sal. 103:9, 12; Ahe. 6:10.
9. Chifukwa n’ni ninafuneya esaesa ira niumbuwelenga vyevyo ninapanga iyo vano koma teto vyausogolo ookala vyevyo napangile iyo munduli?
9 Ngati munavuteya maganizo chifukwa ya vyevyo mwalakwi-ile nyo mundulimu, muesaesenga ganizela vyevyo munapanga nyo vano koma teto vyevyo munaze nyo mupange usogolo m’malo moganizela vyevyo mwalakwi-ile nyo munduli. Isazo vakhanila ngu mtumwi Paulo. Liye oovivwela chisoni ira vathawi imo-iwa oozuza vinjinji Akiristu, koma ooiziwa ira Yehova oomukululukela. (1 Tim. 1:12-15) Koma kodi liye aganizela vinjinji vyevyo apanga liye munduli? Mookaikela liye kaapangile vyevyo monga mwemo teto vyaliliathu ira liye kaaganizela vyevyo apangile liye ira akale Mfarisi olemekezeya. M’malomwiwa Paulo ootumikela Yehova mwatindi nokedanga ing’ana usogolo. (Afil. 3:4-8, 13-15) Mofwanafwana na Paulo, kilivo ineyo munapange nyo ira muchenje vyeyo vyaireile munduli. Koma munokoza lemekezanga Yehova mogwilizana na mwemo vyongo vililiathu vamoywinyu vano noembekezelanga mwachidwi vyevyo Yehova uulonjezileni liye usogolo.
10. Kodi ninapange avi ngati vyevyo napangile iyo munduli vyakumudwi-ile amo-iwa?
10 Mwina munokumudwa chifukwa ya vyevyo mwapangile nyo munduli vyevyo vyakumudwi-ile athu amo-iwa. Ndiye kodi chin’ni ineyo inautandizeni? Mupangenga vyetene vyevyo munawande nyo ira musakaede vyongo koma teto pepesa mokumela vati vamurima. (2 Akor. 7:11) Mumuvepenga Yehova ira atandize athu anayo kakumudwile na vyevyo mwapangile nyo. Liye unokoza utandizani nyo koma teto athu anayo mwaakumudwi-ile nyo ira muvilele koma teto muwambeele nawili kala na murendele.
11. Kodi ninafunjeda n’ni vaisazo ya mneneri Yona? (Onani teto ithuzithuzi yavatakuru lowambeela.)
11 Mufunjedengavo yongo va vyevyo mwalakwi-ile nyo ndipo mulolenga ira Yehova au-indi-edengani chito mwemo unafunela liye. Kaganizelani isazo ya mneneri Yona. M’malo modowa wu Nineve wewo Mulungu amurumile liye, Yona oodowa umo-iwa. Yehova oomuzuzula ndipo liye oofunjedavo yongo va vyevyo alakwi-ile liye. (Yona 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehova kaa-iile mu-indi-eda chito Yona. Oomuva-a nawili mwai oyi adowe wu Nineve ndipo vathawiila Yona oovwela. Liye kaalolile ira vivwela chisoni va vyevyo alakwi-ile liye umulepeli-e panga vyevyo Mulungu amurumile liye. — Yona 3:1-3.
Mneneri Yona vanduli vokala m’mbani mwa somba ilukulu, Yehova oomuruma nawili wu Nineve ira adowe alengeze uthengae. (Onani ndima 11)
YEHOVA UNO-INDI-EDA CHITO ZIMU OWELA VONITONTHOZA
12. Kodi Yehova unanitandiza avi fwanya murendele nasokonezeya maganizo? (Afilipi 4:6, 7)
12 Yehova uno-indi-eda chito zimu owela vonitonthoza vyongo vyotakala vyaniireela. Kaganizelani vyevyo vyamuireele Ron na Caro. Pivyovwi-a chisoni ira mwaniwa walombwana oovipha. Liye aongile ira: “Nikala nigumananga na maeselo alukulu, koma ala kali orucha vinjinji. Thawi dinjinji noolepela gona ma-iyu, eno noopempela wa Yehova. Napanga eno nookala na murendele oinjiva oromoliwa va Afilipi 4:6, 7.” (Welengani.) Ngati nanyen’ne teto munalimbana na maeselo anayo kapangi-ile ira mutweye murima, mumufotokozelenga Yehova mwemo munavwela nyo. Mupangenga vyevi thawi iliyetene koma teto wathawi yolapa mwemo munafunela nyo. (Sal. 86:3; 88:1) Mumuvepenga Yehova moweli-eda weli-eda ira auva-eni zimwae owela ndipo thawi detene liye unoza autandizeni. — Luka 11:9-13.
13. Kodi zimu owela unanitandize avi ira nipitilize tumikela Yehova mororomeleya? Aifeso 3:16)
13 Kodi mufooka chifukwa ya vyongo vyotakala vyevyo viuireeleni? Zimu owela unokoza uva-ani kopolo ira mupitilize tumikela Yehova mororomeleya. (Welengani Aifeso 3:16.) Kaganizelani vyevyo vyamuireele murongola m’mo-iwa zina lae Flora. Liye na mamunae katumikela limo-i monga amishonale. Vanduliviwa mamunae oopanga vyongo vyoororomeleya ndipo banja liwa loomala. Flora aongile ira: “Ndoolunduwa vinjinji chifukwa ya vyoororomeleya vyevyo vyaireilevi. Ndoomuvepa Yehova ira andiva-e zimwae owela ira ndiwande vilela. Yehova oondiva-a vyevyo ndafuneya miyo ira ndichile koma teto ira ndivilele vyongo vyevyo vowambeela ndaviona miyo ira kai vyowandeya vivilela.” Flora unoona ira Mulungu umutandiza ira amudalilenga vinjinji ndipo kanakaikela ira unomutandiza va maeselwae etene. Flora ooenjedela ira: “Mawu ava Salimo 119:32 kanofotokoza pama mwemo Yehova anditandizele liye. Lembali linaonga ira: ‘Ndinoza ndi-arele malamulwinyu na murimanga wetene, chifukwa munditandiza ira ndiavwecheche pama.’”
14. Kodi ninapange avi ira zimu owela unitandizenga?
14 Kodi munapange avi ira mupangenga vyongo mogwilizana na pempelo linyu lovepa zimu owela? Mupangengana vyongo vyevyo vinapangi-e ira zimu owela uutandizengani. Vyongo vyevi vinotangani-avo fwanyeya vamisonkano koma teto laleela. Muwelengenga Baibulo dambo lililetene ira muendelenga maganizo a Yehova. (Afil. 4:8, 9) Mwawelenganga, muonenga athu oromoliwa m’Baibulo anayo kagumanile na mavuto o-iyana-iyana ndipo muganizelenga mwemo Yehova aatandizele liye vilela. Sandra unoyo nimuromolile iyo walele oogumana na mavuto alukulu mo-arana-arana. Liye aongile ira: “Khani ya Yosefe inondilimbikisa vinjinji. Liye kaalolile ira maeselo na vyongo vyookaana chilungamo vyevyo vyamuireele vimulepeli-e kala vausamwali olimba na Yehova.” — Gen. 39:21-23.
YEHOVA UNONILIMBIKISA ZELA MWA AKIRISTU AFWI-U
15. Kodi Akiristu afwi-u kananilimbikise avi koma teto nitandiza? (Onani teto ithuzithuzi.)
15 Nagumananga na mavuto, Akiristu afwi-u ‘kanonilimbikisa vinjinji.’ (Akol. 4:11) Vyevyo abali na arongola kanapangaathu vinotonyi-eda ira Yehova unonikonda. Aliwa kanokoza nilimbikisa vonivuruwana mwachifundo, kapena teto kala na iyo limo-i vathawi ineyo ninagumana iyo na mavuto. Kanokoza niwelengela vesi limo-iliwa lolimbikisa kapena pempela limo-i na iyo. d (Arom. 15:4) Thawi dimo-i m’bali kapena murongola unokoza niumbucha maganizo a Yehova, vyevyo vinatandize ira murimi-u ukale m’malo. Akiristu afwi-u kanokoza nitandiza mundila dimo-i monga niva-a yodja vathawi ineyo nili iyo na nkhawa.
Afwi-u odalileya koma teto olimba mwauzimu, kanokoza nilimbikisa koma teto nitandiza (Onani ndima 15)
16. Kodi ninapange avi ira amo-iwa kanitandizenga?
16 Ira amo-iwa kanitandize ninafuneya afotokozela mavutwi-u. Abali na arongoli-u kanonikonda ndipo kanofuna nitandiza. (Miya. 17:17) Koma vaekiwa katinaiziwe mwemo ninavwela iyo koma teto vyevyo ninafuneya iyo. (Miya. 14:10) Mwakumudwa mukalenga okozeya afotokozela afwinyu anayo kali odalileya. Muawandelenga vyevyo vinautandizeni. Munokoza wandela ndimuwa m’mo-i kapena ambin’li anayo munaamasuwela nyo. Arongola amo-iwa kanoona ira vinoatandiza kamufotokozela murongola m’mo-iwa olimba mwauzimu.
17. Kodi pivyongo vimo-i viivi vyevyo vinapangi-e ira amo-iwa kalepele nilimbikisa, nanga ninapange avi?
17 Mupewenga murima ofuna ira mukalenga vaekinyu. Murima wavoreyanga kamunafune waleda na athu amo-iwa. Ndipo abali na arongola katinauvwechecheni kapena katinauongeleni pama. (Yak. 3:2) Kamulole ira vyongo ngati vyevi viulepeli-eni ira mulimbikisiwe. Ndimuwa m’mo-iwa zina lae Gavin, unoyo unabulela marenda a maganizo aongile ira: “Thawi dinjinji kandinaomeliwa waleda na athu.” Komave Gavin unoesaesa ira awaledenga na athu ndipo vinomutandiza. Murongola m’mo-iwa zina lae Amy aongile ira: “Vyevyo vyaireile mundulimu vinopangi-a ira ndivuteyenga roromela athu. Koma ndinanafunjeda konda koma teto roromela abali na arongola ngati mwemo Yehova unapangela liye. Ndinoiziwa ira vyevi vinomusangalasa Yehova ndipo namiyene vinondisangalasa.”
VYEVYO YEHOVA UNANILONJEZA LIYE VINONILIMBIKISA
18. Kodi pivyongo viivi vyevyo ninaembekezela iyo, nanga chin’ni ineyo ninapange iyo vano?
18 Ninolimba murima naganizela ira chineneeva Yehova unoza anichili-e ndipo maganizo na thuthu li-u vinoza vikale pamapama. (Chiv. 21:3, 4) Vathawi ineyo vyongo vyovoreya vyevyo ninagumanana iyo ‘kavinaza vinivuti-a nawili maganizo.’ (Yes. 65:17) Mukhanila niona ira ngakale vano Yehova unomanga mabala anayo nin’na iyo. Mulolenga ira vyongo vinjinji vyevyo Mulungu uuva-ileni liye viulimbikisengani koma teto utandizani. Kamukaikelenga ngakale vang’ono ira liye “unoufunelani vyapama.” — 1 Pe. 5:7.
NYIMBO 7 Yehova Ndi Mphamvu Yathu
a Mazina amo-i koochenjiwa.
b Onani bokosi loi “ Yehova Unoona Ira Muli Ofuneya.”
c Ira “nikale nawili vausamwali wapama” na Yehova, ninafuneya tonyi-eda ira nilapa vomuvepa ira anikululukele koma teto chenja ikalelo yi-u. Ngati nipangile chimo lilukulu ninafuneya vepa andimuwa ira kanitandize. — Yak. 5:14, 15.
