1. Kodi Yesu unapanga n’ni va chineneeva?

 NINAKALA muthawi ineyo ninayembekezela iyo ira vyongo vinochenja vinjinji. Va chineneeva Yesu unoza aweluze athu etene okala vailambwela. liye oofotokoza vyevyo vinaze viireye dambo la iweluzo la-anafiye. Oowava-a ofunjedae ‘izindikilo yokalavowae na ya mapeto a thawi ila.’ (Mat. 24:3) Ulosula unofwanyeya m’machaputala 24 na 25 a buku la Mateyu koma teto mu Maliko 13 na Luka 21.

2. Kodi sopano ninakambilana n’ni, nanga vyevi vinanitandiza moi avi?

² Yesu oopeleka mafanizo maralu onitandiza koma teto onichenjeza: Fanizo la khosa na mbudi, la anamwali oenjela na opuusa koma teto la matalente. Fanizo lililetene linonitandiza vwechecha mwemo vyoira vya muthu uliwetene vinazeathu vikuzele iweluzo ineyo unaze liye awachele. Naakambilananga mafanizwala ninoona vyevyo ninafunjedavo iyo koma teto mwemo ninavi-indi-ede iyo chito. Fanizo lowambeela ti la khosa na mbudi.

KHOSA NA MBUDI

3. Kodi chi alini vevo Yesu unaze liye aweluze ira amo-iwa ti khosa amo-i ti mbudi?

³ Mufanizo la khosa na mbudi, Yesu oofotokoza ira unoza aweluze athu volandela na mwemo mwapangela liye vyongo angavwile uthenga wapama koma teto ngati atandiza abalae ozoziwa. (Mat. 25:31-46) Vathawi ya “isauso ilukulu,” liye unoza apeleke iweluzwela Aramagedo ya-anaireye. (Mat. 24:21) Mofwanafwana na m’busa munamwalani-ela liye khosa na mbudi, Yesu unoza amwalani-e athu anayo katandizile  o-arelae ozoziwa na athu anayo kataatandizile.

4. Mogwilizana na Yesaya 11:3, 4, chifukwa n’ni kaninakaikela ira Yesu unoza aweluze athu mwachilungamo? (Onani teto ithuzi yavataru lowambeela.)

⁴ Ulosi wa m’Baibulo unotonyi-eda ira, monga Oweluza osakuliwa na Yehova, Yesu unoza aweluze mwachilungamo. (Welengani Yesaya 11:3, 4.) Liye unoza aonenga mosamala vyoira, vyoganiza koma teto vyopanga vya athu. (Mat. 12:36, 37; 25:40) Yesu unoza aiziwe anayo katandiza abalae ozoziwa koma teto indanao chito yolaleela. a Ndila ilukulu ineyo a khosa dimo-i kanatandizelaathu abalae a Kiristu, ku indanao chito yolaleela. Unoyo aatandizile mwandila inela unoza aweluziwe ira ngo “lungama” ndipo unoza ava-iwe mwai okala na “moyo oomala” vailambo yavati. (Mat. 25:46; Chiv. 7:16, 17) Inela chiphoto ilukulu wa athu anayo kanapitilizave kala ororomeleya. Kaza kapitiliza kala ororomeleya va isauso ilukulu koma teto vanduli viwa, maziniwa kanoza kakaleve “m’buku la moyo.” — Chiv. 20:15.

5. Kodi ninafunjeda n’ni mu fanizo la khosa na mbudi, nanga ngu mbaani unoyo unafuneya panga chidwi na fanizoli?

⁵ Mukalenga ororomeleya. Fanizo la khosa na mbudi linokuza vinjinji athu anayo kan’na chiembekezo yoza kala na moyo vailambo yavati. Kai ira aliwa kanakeda tonyi-eda iroromelo votandiza abalae a Yesu va chito yolaleela. Koma kanovwela teto mororomeleya gulu la abalae ozoziwa a Yesu anayo Yehova uwasakulile liye. (Mat. 24:45) Naaliwene teto anayo kan’na chiembekezo yodowa udimu kanafuneya vwela chenjezo la m’fanizo leli. Chifukwa n’ni? Chifukwa Yesu unoona vyoira, vyoganiza koma teto vyoonga viwa. Aliwa teto kanafuneya kala ororomeleya. Ndipo Yesu oopeleka mafanizo amo-i men’li ochenjeza Akiristu ozoziwa. Mafanizwala kali mu Mateyu chaputala 25. Sopano tiyemoni nikambilane fanizo la anamwali oenjela na opuusa.

ANAMWALI OENJELA NA OPUUSA

6. Kodi anamwali 5 katonyi-edile avi ira kali oenjela? (Mateyu 25:6-10)

⁶ Yesu oofotokoza fanizo la anamwali 10 anayo kadowile dowa muchingamela mkwati. (Mat. 25:1-4) Aliwa kafuneya muveleela mkwatiyo wu pwando la ukwataye. Yesu oofotokoza ira anamwali 5 kali “oenjela” koma amo-iwayo kali “opuusa.” Anamwali oenjelayo kali chelu koma teto okozeya. Aliwa kali okozeya dedi-eda mkwatiyo mpakana ma-iyu. Kootukula nyale ira katikale mudima ndipo kootukula teto makura oenjedela ira mwina mkwati unokoza chedwa fiya. Eno aliwa kookozeela ira nyale diwa kaditime. (Welengani Mateyu 25:6-10.) Mkwatiyo angafiile anamwali oenjelayo koovolowa limo-i munyumba yapwando. Mofwanafwana na vyevi, Akiristu ozoziwa anayo katonyi-edile ira mbokozeya, kali chelu koma teto mbororomeleya mpakana za wa Kiristu, ndipo kanoza kaoniwe ira mbofwanelela volowa na mkwati, unoyo ngu Yesu mu Umwene waudimu. b (Chiv. 7:1-3) Nanga bwanji vya anamwali 5 opuusa?

7. Kodi chin’ni yaaireele anamwali 5 opuusa, ndipo chifukwa n’ni?

⁷ Mo-iyana na anamwali oenjelale, anamwali 5 opuusa katali okozeya vevo mkwati afiya liye. Nyale diwa dali danga-alile  vang’ono tima ndipo katalandile makura amo-i oenjedela. Aliwa kangavwile ira mkwati u-alile vang’ono fiya koodowa ogula makura. Vevo mkwatiyo afiya liye aliwa kali ka-anazewo. Vathawi ineyo “anamwali anayo kali okozeyale koovolowa limo-i munyumba mwemo mwali pwando la wu mkwati ndipo isewo yoo-eiwa.” (Mat. 25:10) Vanduli viwa anamwali opuusale kangafiile ira kavolowe, mkwatiyo ooawandela ira: “Kandinauiziwani.” (Mat. 25:11, 12) Anamwali anala katakozeele mokwakwanela za wa mkwati. Kodi ozoziwa kanafunjedavo n’ni?

8-9. Kodi ozoziwa kanafunjede n’ni va fanizo la anamwali? (Onani teto ithuzithuzi.)

⁸ Mukalenga chelu koma teto okozeya. Yesu kaaloselile ira vanoza vakale magulu men’li a ozoziwa, limo-i linaza likala lokozeya mpakana mapeto limo-iliwalo naari. M’malo mwiwa afotokoza vyevyo vinaze viireele ozoziwa ngati katinavilele mororomeleya mpakana mapeto. Ngati vyevi vinaireye katinaza kawachela mphotwiwa. (Yoh. 14:3, 4) Inela chi khani ilukulu vinjinji. Kaya chiembekezwi-u chiyodowa udimu kapena kala vailambo yavatila, etene iyene ninafuneya vwela chenjezo la anamwali. Uliwetene wa iyo unafuneya kala chelu koma teto okozeya mpakana mapeto. — Mat. 24:13.

⁹ Yesu angafotokozile fanizo la anamwali vosindika funeya okala chelu koma teto okozeya, liye oowonga teto fanizo la matalente. Fanizoli linotonyi-eda funeya okala atindi.

MATALENTE

10. Kodi akapolo ambin’li katonyi-edile avi ira kali ororomeleya? (Mateyu 25:19-23)

¹⁰ Mufanizo la matalente, Yesu oowonga ira akapolo ambin’li kali ororomeleya wa mbwiiwa. (Mat. 25:14-18) Akapolo ambin’layo koo-inda chito mwatindi voinjivi-a chuma ya mbwiiwoyo. Mbwiiwoyo aanavenyevo dowa wu ilambo imo-i oowava-a akapolwayo matalente, dedo dali ndalama dinjinji. Akapolo  ambin’li ororomeleyayo koo-inda chito mwatindi ndipo koo-indi-enda chito ndalamado mwazelu. Kodi vyo-arelavo viwa vyali vyoi avi? Mbwiiwoyo voza oofwanya ira akapolwayayo koinjivi-a ndamalado vowilikiza maulendo men’li ndipo ooyamikela. Liye ooawandela ira ‘kasangalale limo-i na liye.’ (Welengani Mateyu 25:19-23.) Koma nanga bwanji vya kapolo wanaralu opusole? Kodi apangile n’ni na ndalama dedo mbwiyaele amuva-ile liye?

11. Kodi chin’ni ineyo yaireele kapolo “waulesi” nanga chifukwa n’ni?

¹¹ Kapolo m’mo-i oowachela talente imo-i koma ali “waulesi.” Mbwiyae ooembekezela ira liye uno-indi-eda chito talenteyo mwazelu. Koma liye oovu-elela talenteyo vatheya. Kapoloyo akede peleka talente ineyo amuva-ile liye vo-okala yoenjedela. Liye kaana maganizo apama. M’malo mopepesa chifukwa yolepela enjedela ndalama ya mbwiyaeyo, kapoloyo oomuromola bwiyaeyo ira “muthu orucha.” Mbwiyaeyo kaasangalalile na kapoloyo. Enjedela vevo, oomuwaka talenteyo nomutamangi-a va nyumba ya mbwiyaeyo. — Mat. 25:24, 26-30.

12. Kodi akapolo aroromeleya ambin’li kanaimelela n’ni malambwano?

¹² Akapolo ambin’li ororomeleya kanaimelela Akiristu ozoziwa ororomeleya. Mbwiiwa ngu Yesu, unowaitana ira ‘kasangalale limo-i na liye.’ aliwa kanowachela photwiwa udimu vovenyi-iwa owambeela. (Mat. 25:21, 23; Chiv. 20:5b) Vyevyo vyaireele kapolo waulesi vinopeleka chenjezo wa ozoziwa etene. Chifukwa n’ni ninaonga eno?

13-14. Kodi ozoziwa kanafunjede n’ni va fanizo la matalente? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹³ Mukalenga atindi. Mufanizo la matalente, monga teto vililiathu mufanizo la anamwali, Yesu kaalosela ira ozoziwa kanaza kakala aulesi. M’malo mwiwa akeda fotokoza vyevyo vyaireye ngati aliwa ka-iye kala atindi. Aliwa kanokoza lepela kala “vaari va athu anayo Mulungu uwaitanile liye nowasakula” ndipo katinaloliwe volowa mu Umwene waudimu. — 2 Pe. 1:10.

 ¹⁴ Mafanizo a Yesu oonga vya anamwali na matalente kanatonyi-eda ira Akiristu etene kanafuneya kala maso, okozeya koma teto atindi. Koma kodi Yesu oowonga teto yongo imo-iwa ineyo ili ngati chenjezo wa ozoziwa? Ee. Mawu a Yesu a va Mateyu 24:40, 41 kanoonga teto vya iweluzo ya ozoziwa.

KODI NGU MBAANI UNOYO UNAZE “ALANDIWE”?

15-16. Kodi lemba la Mateyu 24:40, 41 linatonyi-eda avi funeya woi ozoziwa kakaleve maso?

¹⁵ Aanaonge mafanizo maralu anayo nikambilanile iywala, Yesu oowonga vya iweluzo yomari-a ya ozoziwa ineyo inaza itonyi-ede ofwanelela landiwa. Liye oowonga vya alombwana ambin’li anayo ka-inda chito m’munda koma teto a-iyana ambin’li anayo kachila vamalo ochilela. Athu ambin’li ka-inda chito dofwanafwana koma Yesu oowonga ira “m’mo-i unoza alandiwe ndipo m’mo-iwoyo unoza a-iiwe.” (Welengani Mateyu 24:40, 41.) Vanduli viwa oawandela ofunjedae ira: “Eno kalanive maso chifukwa kamunaiziwa dambo lelo mbwiinyu unaze liye afiye.” (Mat. 24:42) Yesu oowonga teto vyofwanafwana na vyevi angapelekile fanizo la anamwali. (Mat. 25:13) Kodi vyevyo aongile liyevi pivyogwilizana? Vinaoneya eno. Ninaonga eno chifukwa ozoziwa ororomeleya oka mbanayo ‘kanaze kalandiwe’ kapena ira acheliwa na Yesu mu Umwene waudimu. — Yoh. 14:3.

¹⁶ Mukalenga maso. Ozoziwa uliwetene unoyo kanaza apitiliza kalave maso kanaza alandiwa limo-i na “osakuliwae.” (Mat. 24:31) Komave athu a Mulungu etene, kaya kan’na chiembekezo yoi avi, kanafuneya ona mawu a Yesu monga chenjezo lowatandiza pitilizave kala maso koma teto ororomeleya.

17. Chifukwa n’ni kaninafuneya kumudwa ngati Yehova usakulile zoza athu amo-iwa na zimwae muthawi ineyo ninakalamo iywela?

¹⁷ Vofiya vano nimuiziwa pama Mulungwi-u, eno kaninakaikela vyevyo unasakula liye. Kaninakumudwa ngati Yehova usakulile zoza athu amo-iwa ororomeleya m’malambo anayo ninakalamo iywala. c Ninoumbuwela fanizo la Yesu loowonga vya athu anayo kazile za inda chito m’munda wampesa ya ma 5 koloko mazulo. (Mat. 20:1-16) Athu anayo kaitaniwe za i-nda chito mochedwa, koowachela ndalama dofwanafwana na athu anayo kaambeele inda chitoyo mamawa. Mofwanafwana na vyevi, kaya ozoziwa kasakuliwe vathawi iivi, aliwa kanoza kawachele photwiwa yaudimu ngati kanakaleve ororomeleya.

MUVWELENGA MACHENJEZO

18-19. Kodi nikambilanile mafanizo koma teto machenjezo aavi?

¹⁸ Kodi nikambilanile n’ni? Wa athu anayo kanaembekezela moyo oomala vailambo yavati, fanizo la khosa na mbudi litonyi-eda funeya okalave ororomeleya wa Yehova vathawi ila koma teto va isauso ilukulu. Vathawi ineyo, Yesu unoza aweluze athu ororomeleya ira mbofwanelela dowa wu “moyo oomala.” — Mat. 25:46.

¹⁹ Nikambilana teto mafanizo men’li anayo kanapeleka chenjezo wa ozoziwa. Mufanizo la Yesu la anamwali oenjela na opuusa, 5 kali azelu. Aliwa kali achelu koma teto kookozeela za wa mkwati ngakale ira mkwatiyo oochedwa fiya. Koma anamwali  opuusa katali okozeya. Eno mkwatiyo kaalolile ira kavolowe munyumba ya pwando. Na-iyene teto ninafuneya kala okozeya dedi-eda ngakale wathawi yolapa mpakana vevo Yesu unaze liye afiye zaononga ilambo yotakalela. Koma teto mufanizo la Yesu la matalente nikambilana vya akapolo ambin’li ororomeleya anayo kali atindi. Aliwa koo-inda mwatindi chito ineyo mbwiiwa aava-ile liye ndipo liye oosangalala na aliwa. Koma kapolo waulesi ookoondiwa. Kodi ninafunjedavo n’ni? Ninafuneya tumikelanga Yehova mwatindi mpakana va mapeto. Vomari-a nikambilana vyevyo ozoziwa kanapangeathu ira kakaleve maso na yolinga yoi ‘kaze kalandiwe’ na Yesu ira kawachele mphotwiwa udimu. Aliwa kanoembekezela mwachidwi thawi ineyo Yesu ‘unaze liye aasokhani-e’ dowa udimu. Vanduli va Aramagedo, aliwa kanaza kakala mkwati va ukwati wa Mwana wakhosa. — 2 Ates. 2:1; Chiv. 19:9.

20. Kodi Yehova unaza aapangele n’ni athu anayo kanavwela machenjezwae?

²⁰ Ngakale ira dambo la chiweluzo linoza mombaraanya, kavali chifukwa yoovela. Ngati ninakaleve ororomeleya, Babi-u waudimu unoza aniva-e “kopolo yokwaranya yachibadwa” ira ‘nize niwande imela vamaso va Mwana wa muthu.’ (2 Akor. 4:7; Luka 21:36) Kaya ninaembekezela za dowa udimu kapena zakala vailambo yavati, ninoza nisangalase Babi-u waudimu navwelanga machenjezo ofwanyeya m’mafanizo a Yesu. Chifukwa yooma murima wa Yehova, mazini-u ‘kanoza kalembiwe m’buku la moyo.’ — Dan. 12:1; Chiv. 3:5.