MUTU 11
Choni Cho Intamyo Zyabala Nkani?
1, 2. Nkimba abantu abinji bakwilalusya ichoni?
TUNGIVWA ukuti impepo iya Sunami yanangannya akaya, ichigawenga chapika abantu muchalichi, abantu abinji bavulala sona bamo bafwa. Ukansa aghogha u mama sona abaleka abana 5.
2 Nanti kwabombiwa imikosi pamo ivintu ivyakupangisya ichitima, abantu abinji bakulalusya ukuti, “Choni cho vikubombiwa bunubu?” Abantu abinji bakwilalusya ichifukwa cho ichisu ichapasi chizuye nukusalana sona ni ntamyo. Ka umwe mwilalusizyepo pa vintu ngati ivi?
3, 4. (a) Ka malalusyo buli gho u Habakuku akalalusya? (b) Ka u Yehova akamwamula buli-buli?
3 Mu Bayibolo, tukumanyila ivya mwanavuli yo akaba nu lusubilo mwa Chala, ukuti wepe akalalusyapo amalalusyo ghamo. Umwakufwanikizya, inchimi u Habakuku yikamulalusya u Yehova ukuti: “Choni cho mukundangizya ivintu ivibibi? Choni cho mukwitikizya ivintu ivibibi? Choni cho ukupyutiwa ni nkaza vili pamaso pane? Sona choni cho ukwandana nu kulwa vili paliposi?”—Habakuku 1.3.
4 Pa Habakuku 2.2, 3, tukubelenga vyo u Chala akamwamula u Habakuku sona akamubuzya vyo inti abombe ukuti ivintu vibe akiza. U Yehova abaghanite nkani abantu. Ibayibolo likunena ukuti: ‘Pakuti umwene akubapasikizya umwe.’ (1 Pitala 5.7) U Chala vikumukalalizya nkani nanti akwennya intamyo zyo tukukomana nazyo. (Yesaya 55.8, 9) Pakabalilo aka zatunenezannye ilalusyo ili, Choni cho intamyo zyabala nkani pachisu ichapasi?
CHONI CHO INTAMYO ZYABALA NKANI?
5. Ka abasongo abavipanga bakunena ichoni ivyakukwafyannya ni ntamyo? Ka Ibayibolo likumanyisya ichoni?
5 Abaputi sona na basongo abavipanga bakunena ukuti bo bwighane ubwa Chala ukuti abantu batamiwanje. Abantu bamo bakunena ukuti chilichosi cho chingabombiwa kwa muntu, ukonjelezyapo ivintu ivyakupangisya ichitima, bakuti we Chala akasimbila zila sona bakuti umuntu atangivwisya. Sona abantu bamo bakunena ukuti, abasongo na bana abanandi bulo bakufwa ukuti baye bikale nu Chala kumwanya. Loli ubu bumyasi. U Yehova atangapangisya ivintu ivibibi ukuti vibombiwanje. Ibayibolo likunena ukuti: “Chitangivwika ukuti u Chala uwa bwanaloli abombe ivintu ivibibi, Uwamaka ghosi ukuti apuvye!”—Jobu 34.10.
6. Choni cho abantu abinji bakumupa inongwa u Chala ukuti weyo akupangisya intamyo?
6 Abantu abinji bakumupa inongwa u Chala ukuti weyo akupangisya intamyo pachisu ichapasi, chifukwa bakwinong’ona ukuti weyo akulaghila ichisu chosi ichapasi. Ngati mo tukamanyilila mu Mutu 3, yo akulaghila ichisu chosi ichapasi we Satana u Mubibi.
7, 8. Choni cho intamyo zyabala nkani muchisu?
7 Ibayibolo likutubuzya ukuti “abantu aba muchisu ichapasi ichi bali pasi pa maka agha Mubibi yula.” (1 Yohani 5.19) Umulaghili uwa chisu chosi we Satana, wakoghofya sona mukali nkani. U Satana ‘akuchizimbula ichisu chosi ichapasi.’ (Ubuvumbuli 12.9) Abantu abinji bakumukonka u Satana. Ichi cho chifukwa choka cho ichisu ichapasi chizuye nu bumyasi, ukubengana sona nu bukali.
8 Pali sona ichifukwa ichamwabo cho pachisu ichapasi pali intamyo. Bo u Adamu nu Eva bananga, bakabambukizyako abana babo imbibi. Ichifukwa icha mbibi, abantu bakupangisya ukuti abamwabo bakomanaye ni ntamyo. Bakwiyennya ukuti bakulondiwa nkani ukuchila abamwabo. Bakulwa, bakubuka ku nkondo sona bakutuka abamwabo. (Undumbilili 4.1; 8.9) Akabalilo kamo abantu bakutamiwa chifukwa cha “mukosi.” (Undumbilili 9.11) Pakabalilo kamo nanti umuntu angikala pamalo aghabibi, angakomana ningozi sona pangabombiwa ivintu ivibibi.
9. Choni cho tukusimikizya ukuti u Yehova ali ni chifukwa ichakwivwika cho itikizizye intamyo?
9 U Yehova te weyo akwandisya intamyo. Te chakulondiwa ukumupa inongwa pa vyo vikubombiwa ngati inkondo, ubugawenga sona ni nkaza. U Chala te weyo akupangisya imikosi ngati utusenyenta, impepo iyakoghofya sona nu kusefukila ukwa mizi. Loli mungaswigha ukuti, ‘Nanti u Yehova ali na maka ukuchila ichipeliwa chilichosi, choni cho atakuvikanizya ivintu ivibibi ivi?’ Tuzimenye ukuti u Yehova akutupasikizya, po pabaghiye ukuti pali ichifukwa cho itikizizye ukuti intamyo zibukilile.—1 Yohani 4.8.
KA CHONI CHO U CHALA ITIKIZIZYE INTAMYO?
10. Ka u Satana akamusamula buli-buli u Yehova?
10 Mumughunda uwa Edeni u Satana akamuzimbula u Adamu nu Eva. U Satana akanena ukuti u Chala Mulaghili umubibi. U Satana akanena sona ukuti u Chala akubafisa ivintu ivyiza u Adamu nu Eva. U Satana akalondagha ukuti u Adamu nu Eva basubile ukuti uwene angaba mulaghili umwiza ukuchila u Yehova sona ukuti bennyanje ukuti u Chala te wakulondiwa.—Ubwandilo 3.2-5; ennya Ivya Kubumalilo 26.
11. Ka lalusyo buli lyo likulondiwa ukwamuliwa?
11 U Adamu nu Eva batakamwivwira u Yehova sona bakamusambukila. Bakinong’ona ukuti bali nubwabuke ubwakusala bene cho chiza nacho chibibi. Ka u Yehova alangizya buli-buli ukuti abantu bo bakamusambukila bakaba babibi sona u Yehova weyo angamanya cho chiza kukwitu?
12, 13. (a) Choni cho u Yehova atakabaghogha bulo bo bakamusambukila pakabalilo kala-kala? (b) Choni cho u Yehova itikizizye ukuti u Satana abe mulaghili uwa chisu sona ukuti abantu bilaghilaye bene?
12 U Yehova atakabaghogha abantu ababwandilo u Adamu nu Eva pakabalilo kala-kala, loli akabitikizya ukuti bapape abana. Polelo u Yehova akabitikizya abana aba Adamu nu Eva ukuti basale bene yo angaba mulaghili wabo. Ubwighane ubwa Yehova bukaba bwakuti, ichisu chosi chizule na bantu abiza. Ivi vyovyo vikwiza pakubombiwa napo u Satana akuyezya-yezya ukuvulungannya.—Ubwandilo 1.28; Yesaya 55.10, 11.
13 U Satana akamususya u Yehova pamaso pa bantumi amamiliyoni aghinji. (Jobu 38.7; Danieli 7.10) Po u Yehova akamupa u Satana akabalilo akakuti alangizye waghe vyo akanenagha vikaba vyabwanaloli. Akabapa sona abantu akabalilo ukuti bilaghile bene pasi pa bulaghili ubwa Satana ukuti balangizye nanti bangilaghila bene ukusita u Chala ukubavwa.
14. Pakuti u Chala akamupa u Satana akabalilo, choni cho chalangizya ukuti mumyasi?
14 Abantu bayezya-yezya ukwilaghila bene imyaka amasawuzani aghinji, loli bapotwa. Apa ubumyasi ubwa Satana bwabonekela. Abantu bakulondiwa ubutuli ubwa Chala. Inchimi u Yelemiya yikanena ubwanaloli ukuti: “Wee Yehova izimenye akiza ukuti, umuntu atangilongozya mwene. Te kwa muntu yo akwenda ukuti, ilongozyanje muzila zyache.”—Yeremiya 10.23.
CHIFUKWA BULI U YEHOVA ASENDA AKABALILO UKUSITA UKWEFYAPO INTAMYO?
15, 16. (a) Choni cho u Yehova itikizizye ukuti intamyo zibukilile? (b) Choni cho u Yehova atayanizye ivintu vyo u Satana ananganizye?
15 Choni cho u Yehova itikizizye ukuti intamyo zibukilile? Choni cho u Yehova atakanizizye ivintu ivibibi ukuti vibombiwanje? Penda akabalilo akatali ukuti vilangizye ukuti ubulaghili ubwa Satana bwapotwa. Abantu bayezya-yezya amaboma agha nagha, loli bapotwa. Nangabuli isayansi sona ni tekinoloje yabuka pantazi, loli pakabalilo aka ubusita ubwanaloli, ubupina, ubutulanongwa sona ni nkondo po vyabala ukuchila kwisinda kosi. Tutangilaghila swebene ukusita ukutuliwa nu Chala.
16 U Yehova achili atayanizye ivintu vyosi vyo u Satana ananganizye. Nanti u Chala angayannya, angalangizya ukuti akubusapota ubulaghili ubwa Satana sona atalibombapo lumo. Nanti u Yehova angavwapo, abantu bangaba nu lusubilo ulwakuti bangilaghila bene loli ubu bumyasi. U Yehova atangavwapo pa bulaghili ubwa Satana. U Yehova atakutamanta nalumo.—Aba Hebeli 6.18.
17, 18. Ka u Yehova akwiza pakubomba ichoni na vyosi vyo u Satana anangannya?
17 Ka u Yehova anganyosezyapo ivintu vyosi vyo vyakomanika chifukwa cha kusambuka kwa Satana na bantu? Eee. Chifukwa kwa Chala ivintu vyosi vipepe bulo. U Yehova amenye akiza akabalilo ko akwiza pakwamula vyosi vyo u Satana akanena. Akwiza pakupangisya ichisu chosi ukuba we paladayiso ukuyana na mumo akalondelagha pabwandilo. Bosi bo bali “mumapumpa” bakwiza pakuzyuka kubufwe. (Yohani 5.28, 29) Abantu batakwiza pakubinagha pamo ukufwa. U Yesu akwiza pakunyosezyapo vyosi vyo u Satana anangannya. U Yehova akwiza pakumubombezya u Yesu “umwakuti anangannye imbombo izya Satana yula.” (1 Yohani 3.8) Swe bakuhoghoka pakabalilo aka chifukwa u Yehova we mufisalyoyo, atupa akabalilo ukuti tumumanye akiza sona tumusale ukuti abe we Mulaghili witu. (Belenga 2 Pitala 3.9, 10.) Napo twakomana ni tamyo, akutwavwa ukuti tujimbe.—Yohani 4.23; belenga 1 Aba Kolinti 10.13.
18 U Yehova atakutupatikizya ukuti tumusale ukuwa we Mulaghili witu. U Yehova atupile ubwabuke ubwa kusala. Zatwennye ukuti, ka ichabupi ichapamwanya ichi chikung’anamula choni?
KA MUNGABOMBA ICHONI NUBWABUKE BWINU UBWAKUSALA?
19. Nkimba chabupi buli ichapamwanya cho u Yehova atupile? Choni cho chakulondiwa ukupalizya ichabupi ichi?
19 U Yehova atupile ichabupi ichapamwanya nkani. Ichabupi ichi, bwabuke ubwakusala bo bukutupambanisya ni vinyamana. Ivinyamana ivyene vikubomba ivintu ukuyana namo bakavipelela, loli uswe tungasala mo tungikalila sona tungasala ukumuhoghosya u Yehova pamo awe. (Isya Mbupingamu 30.24) Swebantu tupambanite na mashini gho ghakubomba imbombo yo bakaghapangila. Uswe tuli nu bwabuke ubwa kusala mo tukulonda ukubela, yo tukulonda ukuti abe mumanyani witu sona navyo tukulonda ukubomba pa bumi bwitu. U Yehova akulonda ukuti tuhobokaye nu bumi.
20, 21. Ka pakabalilo aka mungasala ukubomba ichoni?
20 U Yehova akulonda ukuti tumughanaye. (Matayi 22.37, 38) Ali ngati we baba yo akuhoboka pakwivwa umwana wache akunena ukuti “nkughanite” nanti anena ukufuma pasi pa moyo ukusita yumo ukumupatikizya. U Yehova atupile ubwabuke ubwakusala, nanti tukulonda ukumubombela pamo awe. U Satana, u Adamu sona nu Eva bakamukana u Yehova. Ka umwe inti mubombezye buli-buli ubwabuke bwinu ubwakusala?
21 Mungabombezya ubwabuke bwinu ubwakusala pakumubombela u Yehova. Abantu amamiliyoni aghinji basalite ukumubombela u Yehova nu kumukana u Satana. (Isya Mbupingamu 27.11) Ukuti mwizemwayiwemo muchisu ichipya mo mutakwiza ukuba intamyo, ka mubaghiye ukubomba ichoni? Umutu uwa kukonkapo ghukwiza pakwamula ilalusyo ili.