MUTU 18
Ka Ningiyipa Umoyo Wane Ghosi kwa Chala Sona Nukoziwa?
1. Mo mwamanyilila akabuku aka, ka munginong’ona ichoni?
MWAMANYILA ivinji ivyakukwafyannya nu bwanaloli ubwa mu Bayibolo po mwamanyilagha akabuku aka, ngati ubumi ubwa bwila na bwila bo u Chala alayizizye, cho chikubombiwa nanti umuntu afwa sona ukuti abafwe bakwiza pakuzyuka. (Undumbilili 9.5; Luka 23.43; Yohani 5.28, 29; Ubuvumbuli 21.3, 4) Lumo mwanditeko pakubuka ku nkomano izya Bakaboni ba Yehova sona nukusubila ukuti bakwiputa mubwanaloli. (Yohani 13.35) Lumo mwanditeko kale ukughomya ubumanyani bwinu nu Yehova sona ukuti mukulonda ukumubombela. Pamo munginong’ona ukuti, ‘Ka ningabomba ichoni ukuti imubombelaye u Yehova?’
2. Choni cho umwanavuli uwa ku Etiyopiya akalondagha ukoziwa?
2 Ivi vyovyo umumtu yumo uwa ku Etiyopiya akinong’ona yo akabako mukabalilo aka Yesu. Bo u Yesu azyuka, umumanyili wache u Filipu akalumbilila kumwanavuli uyu. U Filipu akalangizya ukuti u Yesu akaba we Mesiya. Umwanavuli uwa ku Etiyopiya akikutisiwa navyo akamanyila, cho chifukwa akanena ukuti: “Ennya pano pali amizi. Nkimba choni chicho chingankanizya ukuti noziwe?”—Imbombo 8.26-36.
3. (a) Nkimba u Yesu akabalamula ichoni abamanyili bache? (b) Ka umuntu abaghiye ukoziwa buli-buli?
3 Ibayibolo likumanyisya umwakwivyika akiza ukuti nanti umuntu akulonda ukumubombela u Yehova abaghiye ukoziwa. U Yesu akababuzya abamanyili bache ukuti: “Bukagha muye mubamanyisye abantu aba maluko ghosi ukuba bamanyili, mubozyanje.” (Matayi 28.19, NWT) U Yesu chifwanikizyo ichiza pa nkani iya koziwa. Po akoziwanga akadwiba umubili ghosi mumizi, batakamwitila bulo amizi pa mutu. (Matayi 3.16) Amasiku ghano u Mukilisitu nanti akoziwa abaghiye ukudwiba umubili ghosi mumizi.
4. Ka nanti moziwa chikulangizya ichoni?
4 Nanti moziwa chikulangizya ukuti mukulonda ukuba mumanyani uwa Chala sona nu kumubombela. (Masalimo 40.7, 8) Mungilalusya ukuti, ‘Ka ningabomba ichoni ukuti noziwe?’
UKUMANYILA SONA UKUBA NU LWITIKO
5. (a) Ka mubaghiye ukubomba ichoni po muchili pakoziwa? (b) Choni cho inkomano izya Chikilisitu zyakulondiwa?
5 Po muchili mutoziwe mubaghiye ukumumanya akiza u Yehova sona nu Yesu. Mwanditeko kale ukubamanya akiza umwakumanyila Ibayibolo. (Belenga Yohani 17.3.) Loli ichi te chakukwana. Ibayibolo likunena ukuti mubaghiye “ukwizula na mahala” agha kumanya ubwighane ubwa Yehova. (Aba Kolosi 1.9) Inkomano izya Bakaboni ba Yehova zikwiza pakubavwa ukuti mupalamile nu kughomya ubumanyani bwinu nu Yehova. Ichi chifukwa choka cho mubaghiye ukwayiwapo pa nkomano izi akabalilo kosi.—Aba Hebeli 10.24, 25.
6. Ka mubaghiye ukumanya ichoni ivyakukwafyannya ni Bayibolo po muchili pakoziwa?
6 Te kokuti u Yehova akulonda ukuti mumanye vyosi vyo vili mu Bayibolo po muchili pakoziwa. U Yehova atakalindilila ukuti umwanavuli uwa ku Etiyopiya amanye vyosi po akaba achili atoziwe. (Imbombo 8.30, 31) Inti tubukilile ukumanyila ivyakukwafyannya nu Chala. (Undumbilili 3.11) Loli ukuti moziwe mubaghiye ukumanya sona nukwitikizya ivimanyilo ivikulu ivya mu Bayibolo.—Aba Hebeli 5.12.
7. Ka ukumanyila Ibayibolo kwabavwa buli-buli?
7 Ibayibolo likunena ukuti: “Ukusita pakuba nu lwitiko, chipala nkani pakumuhobosya u Chala.” (Aba Hebeli 11.6) Polelo mubaghiye ukuba nu lwitiko po muchili pakoziwa. Ibayibolo likutubuzya ukuti abantu bamo aba mutawuni iya Kolinti, bakati bivwa vyo abamanyili aba Yesu bakabamanyisyanga ‘bakanda ukusubila, po bakoziwa.’ (Imbombo 18.8) Umwakuyana bulo ukumanyila Ibayibolo kwabavwa ukuba nu lwitiko mu vintu vyo u Chala alayizizye sona nukulondiwa ukwa bufwe ubwa Yesu, ko kukutwavwa ukuti tusatuke ku mbibi na kubufwe.—Yoswa 23.14; Imbombo 4.12; 2 Timoti 3.16, 17.
MUBABUZYANJEKO ABAMWINYU UBWANALOLI BO MWAMANYILA MU BAYIBOLO
8. Choni cho chingabapangisya ukuti mubabuzyanjeko abamwinyu vyo mwamanyila?
8 Po mukubukilila ukumanyila ivinji ukufuma mu Bayibolo sona ukwennya mo vikubavwizya pabumi bwinu, ulwitiko lwinu lukwiza pakughoma. Mukwiza pakuba ni chinyonywa ichakubabuzyako abamwinyu vyo mwamanyila. (Yeremiya 20.9; 2 Aba Kolinti 4.13) Ka wenu yo mungamubuzyako?
9, 10. (a) Ka bo bawenu bo munganda ukubabuzyako vyo mwamanyila? (b) Ka mungabomba ichoni nanti mukulonda ukulumbilila poka ni chipanga?
9 Mungalonda ukubabuzyako vyo mwamanyila aba mumbumba yinu, abamanyani binu, abapalamani binu pamo bo mukubomba nabo imbombo. Ichi chiza nkani, loli kabalilo kosi mubombaye ivintu umwamahala sona umwalughano. Ukufuma apo mukwiza pakwanda ukulumbilila poka ni chipanga. Nanti mukwenya ukuti mungakwanisya ukulumbilila ni chipanga, mungamubuzya yo mukumanyila nawe Ibayibolo ukuti mukulonda ukulumbilila poka ni chipanga. Nanti yo mukumanyila nawe amanya ukuti mungakwanisya sona mukubomba vyo Ibayibolo likunena, mukwiza pakukomana na basongo aba chipanga babili.
10 Choni cho chikwiza pakubombiwa nanti mwakomana? Abasongo aba chipanga bakwiza pakunenezannya numwe ukuti bennnye nanti mwivwisya akiza ivimanyisyo ivikulu ivya mu Bayibolo, nanti mukukonka vyo Ibayibolo likunena pa bumi bwinu sona nanti mukulonda naloli ukuba yumo uwa Bakaboni ba Yehova. Mubaghiye ukukumbuka ukuti abasongo aba chipanga bakupasikizya aliwesi pamwene poka numwe bulo, po mutakoghopaye ukunenezannya nabo. (Imbombo 20.28; 1 Pitala 5.2, 3) Pabumalilo, abasongo aba chipanga bakwiza pakubabuzya nanti munganda ukulumbilila poka ni chipanga.
11. Choni cho chakulondiwa ukusinta inkalo po muchili mutandite pakulumbillila poka ni chipanga?
11 Abasongo aba chipanga bangabalongosolela ukuti mubaghiye ukubukilila ukusinta inkalo ukuti mwande ukulumbilila poka ni chipanga. Choni cho chakulondiwa ukusinta inkalo? Chifukwa nanti tukunenezannya na bantu izya Chala, tukumwimila u Yehova. Polelo tubaghiye ukuba ni nkalo zyo zikumuchindika u Chala.—1 Aba Kolinti 6.9, 10; Aba Galatiya 5.19-21.
MUZILEKE IMBIBI ZYINU SONA MUPINDUKE
12. Choni cho abantu bakulondiwa ukuzileka imbibi?
12 Pali sona ichintu ichamwabo cho mubaghiye ukubomba po muchili mutoziwe. Umutumiwa u Pitala akanena ukuti: ‘Muzileke imbibi zyinu nukupindukila kwa Chala, ukuti azimye imbibi zyinu.’ (Imbombo 3.19) Ka ukuzileka imbibi kukung’anamula ichoni? Kukung’anamula ukuba ni chitima pa vintu ivibibi vyo mwabomba. Umwakufwanikizya, nanti mukaba mwe bamalaya, chakulondiwa ukuti muzileke imbibi. Napo mungaba ukuti mukuyezya-yezya ukubomba ivintu ivyiza, loli pope bulo mubaghiye ukuzileka imbibi, chifukwa swebosi swe bakwananga sona tukulondiwa ukumulaba u Chala ukuti atuhobokele.—Aba Loma 3.23; 5.12.
13. Ka “ukupinduka” chikung’anamula ichoni?
13 Ukuba bulo ni chitima pa vintu ivibibi vyo twabomba, te chakukwanila. U Pitala akanena ukuti mubaghiye “ukupinduka.” Ichi chikunga’anamu ukuti mubaghiye ukukana chilichosi ichibibi cho mukabombagha kwisinda nu kwanda ukubomba ivyiza. Ukuti twivwisye ifundo iyi, inong’onela ukuti mukwenda kumalo gho kabwandilo pakwendako. Mwati mwendapo, mwamanya ukuti mwapuba izila. Ka mungabomba ichoni? Ukusita ukukayika, mungimilila nu kunyokela, nukwanda ukuya kuzila yo mukulonda. Umwakuyana bulo po mukumanyila Ibayibolo, mukwiza pakuzyaghannya ukuti pali inkalo zimo pamo ivintu vimo vyo mubaghiye ukusinta pa bumi bwinu. Mube ni chinyonywa icha “kupinduka”—cho chikung’amula ukuti chakulondiwa ukusinta—sona nukwanda ukubomba ivyiza.
MWIYIPE MWEBENE KWA YEHOVA
14. Ka mungiyipa buli-buli kwa Chala?
14 Ichintu ichamwabo ichakulondiwa nkani po muchili pakoziwa chakuti, mwiyipe mwebene kwa Yehova. Po mukwiyipa mwebene kwa Yehova, mukumubuzya sona nu kumulayizya mu lwiputo ukuti inti mumwiputaye yuyo mwene sona nukwennya ukuti ubwighane bwache bobo bwakulondiwa nkani pa bumi bwinu.—Ukukumbusya Indaghilo 6.15.
15, 16. Choni cho chikumupangisya ukuti umuntu iyipe mwene kwa Chala?
15 Ukulayizya ukuti inti mumubombele u Yehova mwene kuyanite bulo nu kulayizya umuntu yo mumughanite ukuti inti mwikale nawe ubumi bwinu bosi. Inong’onela bulo umwanavuli nu mukolo bo bali pa chibwezi. Nanti umwanavuli amumanya akiza umukolo, akwanda ukumughana umukolo sona pabumalilo angalonda ukuti basendane. Umwanavuli angitikizya chilichosi ichifukwa ichakuti amughanite umukolo nangabuli ichi te chipepe.
16 Po mukumanyila ivyakukwafyannya nu Yehova, inti mwande pakumughana sona mukwiza pakubomba chilichosi ukuti mumubombelaye. Ichi chikwiza pakubapangisya ukuti munenezannye nawe mulwiputo nu kumulayizya ukuti inti mumubombelaye. Ibayibolo likunena ukuti aliwesi yo akulonda pakumukonka u Yesu “ikane mwene.” (Maliko 8.34) Ka ichi chikung’anamula ichoni? Chikung’anamula ukuti ukumwivwila u Yehova koko inti kube pabwandilo pa bumi bwinu. Vyo u Yehova akulonda vyakulondiwa nkani ukuchila vyo mungalonda pa bumi bwinu.—Belenga 1 Pitala 4.2.
MUTAKANYILAYE UKOZIWA
17. Choni cho abantu bamo bakukana ukwiyipa kwa Yehova ukuti boziwe?
17 Abantu bamo bakukana ukoziwa nukwiyipa kwa Yehova chifukwa bakoghopa ukuti bangapotwa ukukwanilisya vyo bangalayizya ukuti inti bamubombele u Yehova. Batakulonda ukumukalalizya u Yehova sona bakwinong’ona ukuti, nanti batoziwa u Yehova atangabalonga pa vibibi vyo bangabomba.
18. Choni cho chikwiza pakubavwa ukumazya ilyogha pakumubombela u Yehova?
18 Nanti mukumughana u Yehova akwiza pakubavwa ukuti muchefye ilyogha. Chifukwa chakuti mumughanite mukwiza pakubomba chilichosi ukuti mukwanilisye vyosi vyo mumulayizizye. (Undumbilili 5.4; Aba Kolosi 1.10) Mutakwiza pakwinong’ona ukuti chipala ukubomba ubwighane ubwa Yehova. Umutumiwa u Yohani akasimba ukuti: “Pakuti ukumughana u Chala kokuti tukukonka amalamulo ghache. Amalamulo ghache ghate nkafu kukwitu.”—1 Yohani 5.3.
19. Choni cho mutabaghiye ukoghopa ukwiyipa kwa Yehova?
19 Umuntu angiyipa kwa Yehova nanti akuyezya-yezya ukubomba ivintu ivyiza. U Yehova atakulonda ukuti tubombaye ivintu vyo tutangakwanisya. (Masalimo 103.14) Akwiza pakubavwa ukuti mubombaye ivintu ivyiza. (Yesaya 41.10) Mumusubalile u Yehova nu moyo winu ghosi po “akwiza pakugholosya izila zyinu.”—Isya Mbupingamu 3.5, 6.
MULANGIZYE PABWELU UKUTI MUKULONDA UKUPOKIWA
20. Nanti mwiyipa kwa Yehova, ka chikulangizya ichoni?
20 Ka mukwinong’ona ukuti mwisengannya ukwiyipa kwa Yehova? Nanti mwiyipa kwa Yehova chikulangizya ukuti mwisengannya ukuti moziwe.
21, 22. Ka mungalangizya buli-buli “ukwitika pabwelu” ulwitiko lyinu?
21 Mungamubuzya uwa kwenelezya abasongo mu chipanga chinu ukuti amanye ukuti mwiyipa kwa Yehova sona mukulonda ukoziwa. Po akwiza pakubabuzya ukuti mukomane na basongo bamo ukuti munenezyannye ifundo izikulu izya mu Bayibolo zyo mwamanyila. Nanti bennya ukuti mwisengannya, bakwiza pakubabuzya ukuti mungoziwa pa lukomano ulukulu ulwa Bakaboni ba Yehova. Palukomano ulu, pakwiza ukuneniwa inkani yo yikulongosola iching’anamulo icha lozyo. Umuntu yo akwiza pakunena inkani iyi akwiza pakubalalusya amalusyo ghabili bo bisengannya ukuti boziwe. Pakwamula amalalusyo agha, mukwiza pakulangizya “ukwitika pabwelu” ulwitiko lyinu.—Aba Loma 10.10, NWT.
22 Ukufuma apo mukwiza pakoziwa. Mukwiza pakudwiba umubili ghosi mumizi. Nanti moziwa mukulangizya kwa muntu aliwesi ukuti mwiyipa kwa Yehova sona ukuti mwaba mwe Kaboni uwa Yehova.
KA UKOZIWA KUKWIMILA ICHONI?
23. Ka ukoziwa “mwitabwa ilya Tata, nilya Mwana nilya muzimu umuzelu” kukung’anamula ichoni?
23 U Yesu akanena ukuti bo bakulonda ukuba bamanyili bache, boziwanje “mwitabwa ilya Tata, nilya Mwana nilya muzimu umuzelu.” (Belenga Matayi 28.19.) Ka ichi chikung’anamula ichoni? Ichi chikung’anamula ukuti mwamumanya akiza u Yehova sona u Yesu ni mbombo yo ali nayo pakukwanilisya ubwighane ubwa Chala sona namo u Chala akubombezezya umuzimu umuzelu pakukwanilisya ubwighane bwache.—Masalimo 83.18; Matayi 28.18; Aba Galatiya 5.22, 23; 2 Pitala 1.21.
24, 25. (a) Ka ukoziwa kukwimila ichoni? (b) Ka tukwiza pakunenezannya ichoni mu mutu uwa bumalilo?
24 Ukoziwa kukwimila ichintu chimo icha kulondiwa nkani. Nanti mwadwiba bulo mumizi, chikung’anamula ukuti mwavileka ivintu ivibibi vyo mukabombagha kale. Nanti mwazubuka bulo mumizi kokuti mwanda ubumi ubupya pakubomba ubwighane ubwa Chala. Ichi chikulangizya sona ukuti inti mwande ukumubombela u Yehova ukuya kuntazi kosi. Mubaghiye ukumannya ukuti mutakwiyipa ku muntu yumo, pamo ibungwe limo pamo ku mbombo yimo, loli mwiyipa ubumi bwinu kwa Yehova.
25 Ukwiyipa kwinyu inti kubavwe ukuti ubumanyani bwinu nu Chala bughome. (Masalimo 25.14) Nanti umuntu oziwa chitakung’anamula ukuti apokiwa kale. Umutumiwa u Pabuli akasimba ukuti: “Po mwendelele pakufisya ubupoki bwinyu nubogha, sona nukutetema.” (Aba Filipi 2.12) Ukoziwa bwandilo bulo. Ka mungabomba ichoni kuti mubukilile ukuba pabumanyani nu Yehova? Umutu uwa bumalilo uwa libuku ili bukwiza pakwamula ilalusyo ili.