1-2. Choni cho chingatwavwa ukwivwisya mo u Yehova akwiyivwila ichifukwa cha bumyasi bo bakamutamantila?

 INONG’ONELA ukuti umumanyani winyu anena ivintu ivibibi ivyakukwafannya numwe. Mukumanya ukuti vyo anena vyabumyasi loli bamo bakuvisubila. Ichakukalalizya nkani chakuti bamo bakubukilila ukunena ubumyasi ubu sona abantu abinji bakubusubila. Ka mungiyivwa buli-buli? Nanti munginong’onelapo mo abantu inti babenezye vingabababa sana.—Mbupi. 22.1.

² Ichakubombiwa ichi chikutwavwa ukwivwisya mo u Yehova akiyivwila po imbili yache yikakomanika. Uwantumi yumo akanena ubumyasi ubwakukwafannya nu Yehova kwa mukolo uwabwandilo u Eva. U Eva akasubila ubumyasi ubu. Ubumyasi ubu bukapangisya ukuti abapapi bitu ababwandilo bamusambukile u Yehova. Ivi vikingizya ubutulanongwa ni mfwa ku bantu. (Ubwa. 3.1-6; Loma 5.12) Intamyo zyosi zyo tukuzyennya muchisu amasiku ghano ngati imfwa, inkondo, ukutamiwa zyizite ichifukwa cha bumyasi bo u Satana akanena mumughunda uwa Edeni. Ka u Yehova vikumubaba ichifukwa cha bumyasi ubu ni ntamyo zyo zilipo? Tutakukayikila ukuti vikumubaba sana. Napo vili bunubu u Yehova atakukalala mumalo mwache akubukilila ukuba ‘we Chala uwakuhoboka.’—1 Timo. 1.11.

3. Nkimba tuli nu lusako ulwakubomba choni?

³ Tuli nu lusako ulwakulangizya ukuti vyo u Satana akanena vyabumyasi nanti tukwivwila ilamulo ilyakuti: ‘Tulipale izina lya Yehova.’ (Sali. 113.1) Tukulipala izina lya Yehova nanti tukubabuzyako abanji ivyiza ivyakukwafannya ni zina lyache. Ka mukulipala izina lya Yehova? Za twennye ivintu vitatu ivyamaka nkani vyo vingatwavwa ukuti tulipalaghe izina lya Chala nu moyo witu ghosi.

TUKUMUHOBOSYA U YEHOVA NANTI TUKULIPALA IZINA LYACHE

4. Choni cho amapalo ghitu ghakumuhobosya u Yehova? Nena ichifwanikizyo. (Ennya sona ichituzi.)

⁴ Tukumuhobosya sana Ubaba witu uwakumwanya nanti tukulipala  izina lyache. (Sali. 119.108) Ka ivi vikung’anamula ukuti u Chala uwamaka ali ngati bantu abambula ukufikapo bo bakulonda ukuti abanji babapalaghe ukuti biyivwange akiza? Awe te momo vibeleye. Ennya ichifwanikizyo ichi. Inong’onela izya kalindu ko kakumuchimbilila ubaba wache nu kumuhaga nu kunena ukuti, “We baba umwiza nkani pachisu chosi ichapasi”! Ubaba akumwemwetela sona akuhoboka. Chifukwa buli? Ka tungati umuntu uyu akulonda ukuti umwana wache amupalaghe ukuti iyivwange akiza? Awee. Mumalo mwache akuhoboka pakwennya umwana wache akumulangizya ulughano nu kumupalizya. Akumanya ukuti inkalo izi zikwiza pakumwavwa umwana wache ukuti abe wakuhoboka po akukula. Umwakuyana bulo, Ubaba witu uwapamwanya u Yehova akuhoboka sana nanti tukumupala.

5. Nkimba tukususya bumyasi buli nanti tukumupala u Yehova?

⁵ Nanti tukumupala Ubaba witu uwakumwanya, tukwavwapo ukulangizya ukuti vyo u Satana akanena ivyakukwafannya nuswe vyabumyasi. U Satana akanena ukuti nayumo-yumo umuntu yo angafighilila izina lya Chala umwabusubaliwa. Akanena ukuti patalipo nayumo umuntu yo angabukilila ukuba musubaliwa kwa Chala nanti agheliwa. Sona ukuti aliwesi uwa uswe angamusambukila u Chala nanti inong’ona ukuti patalipo nachimo-chimo cho inti apindulepo nanti akubukilila ukumubombela u Yehova. (Jobu 1.9-11; 2.4) Loli u Yobu akabukilila ukuba musubaliwa kwa Chala nu kulangizya ukuti u Satana mumyasi. Ka numwe bulo inti mubukilile ukuba basubaliwa kwa Chala? Aliwesi uwa uswe ali nu lusako ulwakufighilila izina ilya Baba witu nu kumuhobosya umwakubukilila ukumubombela umwabusubaliwa. (Mbupi. 27.11) Chapamwanya sana ukubomba bunubu.

6. Ka tungamuyezya buli-buli u Mwene u Devedi na Balevi? (Nehemiya 9.5)

⁶ Abantu bo bamughanite u Yehova bakulonda ukulipala izina lyache nu moyo wabo ghosi. Umwene u Devedi akasimba ukuti: ‘Leke imupale u Yehova, chilichosi cho chili mukasi mwane chipale izina lyache izelu.’ (Sali. 103.1) U Devedi akamanya ukuti nanti tukulipala izina lya Yehova vikuyana bulo nu kumupala u Yehova. Nanti twivwa izina ilyakuti Yehova tukwinong’onelapo ubuntu bo ali nabo, inkalo inyiza zyo ali nazyo sona ivintu ivyapamwanya vyo abombite. U Devedi akalondagha ukulizelufya izina ilya Baba wache nu kulipala. Akalonda ukubomba bunubu ‘ni vintu vyosi ivya mukasi mwache’ nu moyo wache ghosi. Umwakuyana bulo, Abalevi bope bakatangililagha pakumupala u Yehova. Umwakwiyisya bakitikizya ukuti amazyu ghabo ghatangakwanisya ukulipala izina izelu ilya Yehova. (Belenga Nehemiya 9.5.) Tutakukayikila ukuti ukwiyisya nu kumupala u Yehova ukufumila pasi  pa moyo kukapangisya ukuti umoyo uwa Yehova ghuhoboke.

7. Ka tungamupala buli-buli u Yehova nanti tukubomba ivintu ivyisiku ni siku sona mu bulumbilili?

⁷ Amasiku ghano tungamuhobosya u Yehova nanti tukunena ivintu ivyakukwafannya nu Yehova umwamuchizi, umwakumupalizya sona umwalughano. Nanti tuli mu bulumbilili tukuba ni nyinong’ono izyakuti tubavwe abantu ukupalamila kwa Yehova sona ukuti bamwennyange Ubaba witu ngati mo tukumwenezya. (Yako. 4.8) Twe bakuhoboka ukubalangizya abantu mo Ibayibolo likumulongosolela u Yehova, mo likuvumbulila ulughano lo ali nalo, ubugholosu, amahala, amaka sona ni nkalo izyamwabo. Tukumupala sona u Yehova nanti tukubomba chilichosi cho tungakwanisya ukuti tumweghelele. (Efe. 5.1) Nanti tukubomba bunubu, tukuba swe bakupambana na bantu aba muchisu ichibibi ichi. (Mata. 5.14-16) Nanti tukubomba nabo ivintu ivyisiku ni siku tungabalongosolela ichifukwa cho tukubomba ivintu muzila yiniyi. Ivyakukonkapo vyache vingaba vyakuti abantu aba myoyo iyiza bangapalamila kwa Chala witu. Nanti tukumupala u Yehova muzila zinizi, vikupangisya ukuti umoyo wache ghuhobokaghe.—1 Timo. 2.3, 4.

U YESU AKUHOBOKA NANTI TUKULIPALA IZINA LYA YEHOVA

8. Ka u Yesu akatangilila buli-buli pakulipala izina lya Yehova?

⁸ Ivipeliwa vyosi ivyamahala kumwanya na pachisu ichapasi, nachimo-chimo cho chimumenye akiza nkani u Baba ukuchila Umwana. (Mata. 11.27) U Yesu amughanite sana Ubaba wache sona weyo akutangilila pakulipala izina lya Yehova. (Yoha. 14.31) Ulwiputo lwache ulwa bumalilo lo akiputa ubusiku ubwakuti indabi inti afwe, akalongosola umwakudumula mo imbombo iya bulumbilili pachisu yikendela. Akanena ukuti: “Itabwa lyako indifumusizye kukwabo.” (Yoha. 17.26) Nkimba akang’anamulagha choni?

9. Ka u Yesu akabombezya buli-buli ichili ukuti amulongosole Ubaba wache muzila iyakwivwika akiza?

⁹ U Yesu akabomba ivyinji ukuchila bulo ukubabuzya abantu ukuti u Chala izina lyache we Yehova. Abayuda bo u Yesu akabamanyisyanga bakaba ukuti balimenye kale izina lya Chala, loli u Yesu akatangilila pakuba “yuyo . . . akatuvumbulila u Chala.” (Yoha. 1.17, 18) Umwakufwanikizya, Amasimbo agha Chihebeli ghakuvumbula ukuti u Yehova wachisa sona wachililizi. (Kuso. 34.5-7) U Yesu akalangizya ubwanaloli ubu umwakunena ichili icha mwana uwakupankuka nu wise. U baba uyu akati amwennya umwana wache uwakupinduka “bo achili ali pabutali ni nyumba” akachimbila nu kumukukutila sona akamuhobokela nu moyo wache ghosi. Ichili ichi chikulangizya ichituzi ichiza icha chisa nu lupasikizyo lo u Yehova ali nalo. (Luka 15.11-32) U Yesu akabavwa abanji ukwivwisya akiza ichisa cho u Yehova ali nacho.

10. (a) Ka tukumanya buli-buli ukuti u Yesu akabombezyanga izina ilya Baba wache sona akalondagha ukuti abanji bope balibombezyange? (Maliko 5.19) (Ennya sona ichituzi.) (b) Nkimba u Yesu akulonda ukuti amasiku ghano tubombaghe ichoni?

¹⁰ Ka u Yesu akalondagha ukuti abanji bope ba bombezyange izina ilya Baba wache? Tutakukayikila. Abalongozi bamo abavipanga bakasubilagha ukuti ghutakaba muchizi ukulitambula izina lya Chala, loli u Yesu atakitikizya chilichosi ngati akikalile ko kakususannya ni fundo izya mu Bayibolo ukumulesya ukuchindika izina ilya Baba wache. Inong’onela vyo vikabombiwa pa kabalilo ko u Yesu akamupozya umuntu yo akaba ni mizimu imibibi kuchigaba icha Gelase. Abantu bakaba ni lyogha sona bakamulaba u Yesu ukuti epemo, umwakuti u Yesu atakabukilila ukwikala muchigaba chila. (Mali. 5.16, 17) Napo vikaba bunubu, loli u Yesu akalondagha ukuti abantu aba kuchigaba chila balimanye izina ilya Yehova. U Yesu akamubuzya umuntu yo akamupozya yula ukuti atakababuzye abantu vyo amubombela loli ababuzye vyo u Yehova  amubombela. (Belenga Maliko 5.19.) a Amasiku ghano pope, u Yesu akulonda ukuti tubamanyisye abantu izina ilya Baba wache pachisu chosi ichapasi! (Mata. 24.14; 28.19, 20) Nanti tukubomba bunubu tukumuhobosya Umwene witu u Yesu.

11. Nkimba u Yesu akabamanyisya bamanyili bache ukuti biputaghe ichoni, sona chifukwa buli ulwiputo ulu lwakulondiwa? (Ezekieli 36.23)

¹¹ U Yesu akamanyagha ukuti ubwighane bwa Yehova bwakuti azelufye izina lyache, vyo vingavwa ukuti asusye amabumyasi aghakupambana-pambana. Cho chifukwa umumanyisi witu akabamanyisya abamanyili bache ukuti biputaghe muzila iyi: “Tata witu uwa kumwanya; itabwa lyako lichindikiwanje.” (Mata. 6.9) U Yesu akivwisyanga ukuti inkani iyi yoyo nkulu nkani muchipeliwa chosi. (Belenga Ezekieli 36.23.) Pa vipeliwa vyosi ivyamahala, patalipo ichipeliwa chimo cho chichindikite izina lya Yehova ngati mo u Yesu akabombela. U Yesu akati apinyiwa, nkimba abalwani bache bakamupa nongwa buli? Bakamupa inongwa iyakumusamula u Chala! U Yesu akasubilagha ukuti ukumusamula pamo ukulituka izina izelu ilya Baba wache bo butulanongwa ubukulu sana. Vikamukwafya sana ukuti inti bamulonge nu kumupa inongwa iyakuti wamusamu. Ichi cho chikaba chifukwa ichikulu cho u Yesu “akayimba nkani mumoyo wache” bakaba papipi ukuti bamukole.—Luka 22.41-44

12. Ka u Yesu akaswefya buli-buli izina ilya Baba wache muzila iyapamwanya?

¹² Ukuti aswefye izina lya Baba wache, u Yesu akajimba ku vintu ivyakupambana-pambana ngati ukumunyoza, ukumutuka nu kumunenela amabumyasi. Akamanya ukuti amwivwila u Baba wache mu vintu vyosi, patakaba ichifukwa ichakuti abele ni soni. (Hebe. 12.2) Akamanya sona ukuti u Satana akulonda ukumupota umwankaza. (Luka 22.2-4; 23.33, 34) U Satana akasubilagha ukuti inti apangisye ukuti u Yesu aleke ukuba musubaliwa loli u Satana akapotwezya zila! U Yesu akalangizya ukuti u Satana mumyasi umukulu sona u Yehova ali na babombi abasubaliwa bo bakubukilila ukusungilila ubusubaliwa bwabo napo bakukomana ni ntamyo izyakupambana-pambana!

13. Ka mungamuhobosya buli-buli Umwene winyu yo akulaghila?

¹³ Ka mukulonda ukumuhobosya Umwene winyu? Mubukilile ukulipala izina lya Yehova umwakubavwa abanji, ukuti bamanyile ivyinji  ivyakukwafannya ni nkalo izyapamwanya zyo u Chala witu ali nazyo. Nanti mukubomba bunubu mukukonka inyayo izya Yesu. (1 Pita. 2.21) Ngati we Yesu, numwe bulo mungapangisya ukuti u Yehova ahoboke sona mungalangizya ukuti u Satana we yo mulwani wache umukulu!

TUKWAVWAPO PAKUPOKA ABANTU NANTI TUKULIPALA IZINA LYA YEHOVA

14-15. Nkimba vintu buli ivyakuhobosya vyo vikubombiwa nanti tukubamanyisya abantu ivya Yehova?

¹⁴ Nanti tukulipala izina lya Yehova tukwavwapo pakupoka abantu. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti u Satana ‘azighite inyinong’ono izya bantu bo batakusubila.’ (2 Koli. 4.4) Ivi vikupangisya ukuti bande pakusubila amabumyasi agha Satana ngati ubwakuti u Chala ataliko, ali kubutali sana nuswe, atakupasikizyako ivya bantu sona akubalanga abantu ababibi kwa bwila na bwila. U Satana akubabuzya abantu amabumyasi agha ichifukwa chakuti akulonda ukunanga izina ilyiza ilya Yehova sona ukuti abantu baleke ukupalamila kwa Yehova. Loli imbombo yitu iya bulumbilili yikupangisya ukuti u Satana apotwe ukukwanilisya ubwighane bwache. Tukubamanyisya abantu ubwanaloli ubwakukwafannya nu Baba witu nu kulipala izina izelu ilya Chala witu. Choni cho chikukonkapo?

¹⁵ Ubwanaloli ubwa mu Mazyu gha Chala bwamaka sana. Nanti tukubamanyisya abantu ivya Yehova na mo abeleye tukwennya ivintu vimo ivyakuhobosya sana. Abantu bakuleka ukupusikiwa na mabumyasi agha Satana sona bakwanda ukwennya inkalo inyiza izya Baba witu. Bakuba nu muchizi ni lyogha ichifukwa cha maka ghache gho gha te ni mpaka. (Yesa. 40.26) Bakwanda ukusubila mumwache ichifukwa chakuti akubomba ivintu umwabugholosu. (Kumbu. 32.4) Bakumanyila ivyinji ukufuma ku mahala ghache aghapamwanya. (Yesa. 55.9; Loma 11.33) Sona bakusangalusiwa sana pakumanya ifundo iyakuti u Chala we lughano. (1 Yoha. 4.8) Nanti bakupalamila kwa Yehova, ulusubilo lwabo ulwakuti bakwiza pakwikala nu bumi kwa bwila na bwila ngati bana bache lukuba lwabwanaloli. Chapamwanya sana ukubavwa abantu ukuti bapalamile kwa Baba witu! Nanti tukubomba bunubu, u Yehova akutwennya ukuti “tukubombela poka imbombo.”—1 Koli. 3.5, 9.

16. Ka bamo vikubakwafya buli-buli nanti bamanya izina lya Chala? Nena ivifwanikizyo.

¹⁶ Pabwandilo tungabamanyisya abantu umwabupepe  bulo ukuti u Chala izina lyache we Yehova. Ukubabuzya bunubu kungasinta ubumi ubwa muntu yo ali nu moyo umwiza. Umwakufwanikizya, umukolo yumo izina lyache u Aaliyah b akakulila mumbumba yo yitakaba ya Chikilisitu. Loli atakikutisiwanga ni chipanga chache sona akiyivwanga ukuti ate papipi nu Chala. Akasinta inyinong’ono zyache izi pakabalilo ko akanda ukumanyila na Bakaboni. Akanda ukumwennya u Chala ngati mumanyani wache. Akaswigha sana po akamanyila ukuti izina lya Chala balyefizyemo mu ma Bayibolo aghinji nu kubikamo amazina aghamapalo bulo ngati ilyakuti Umwene. Ukulimanya izina ilya Yehova kukasinta sana ubumi bwache. Akanena ukuti: “Umumanyani wane uwa pamoyo ali ni zina!” Choni cho chikakonkapo? Akabukilila ukunena ukuti: “Pa kabalilo aka indi nu mutende uwa mumoyo. Nkwiyivwa ukuti chintu chapamwanya sana.” Umwanavuli yumo izina lyache u Steve akimbagha inyimbo sona akakulila muluko ulwa Chiyuda. Atakalondagha ukuba kuchigaba icha chipanga chilichosi ichifukwa chakuti akennyanga ivintu ivyinji ivyabuzimbuli, loli umama wache akati afwa akitikizya ukubapo pa kabalilo ko u Kaboni wa Yehova yumo akamanyilagha Ibayibolo nu muntu. Vikamukwafya sana akati amanya izina ilya Chala. Akanena ukuti: “Nkaba ukuti ntalimenye lumo izina lya Chala.” Akongelezyapo ukuti: “Aka kakaba kabwandilo, nkivwisya ukuti u Chala wanaloli! Nkamwennya ngati muntu umwenecho. Apa popo nkamanya ukuti nagha umumanyani umwenecho uwabwanaloli.”

17. Choni cho mukubikapo umoyo ukubukilila ukulipala izina lya Yehova? (Ennya sona ichituzi.)

¹⁷ Pa kabalilo ko mukulumbilila nu kubomba imbombo iyakumanyisya, Ka mukubamanyisya abantu izina ilyapamwanya ilya Yehova? Ka mukubavwa ukuti bennyange mo u Chala witu abeleye? Nanti mukubomba bunubu mukulipala izina lya Chala. Mubukilile ukulipala izina izelu ilya Yehova umwakubavwa abantu ukuti bamanye Ubuntu bwache ubwenecho. Nanti mukubomba bunubu, mukwavwapo pakupoka abantu. Mukuba ukuti mukukonka ichifwanikizyo ichiza icha Mwene winyu u Yesu Kilisitu. Sona ukuchila pa vyosi, mukuba ukuti mukumuhobosya Ubaba winyu uwalughano u Yehova. Nge mwabukilila ‘ukulipala izina lyache kwa bwila na bwila’!—Sali. 145.2.