Ka Muzimenye?
Choni cho u Devedi akabombezya abanavuli bo batakaba Baizilayeli ukuba basilikali bache?
PAKASI pa basilikali aba Devedi, pakaba abanavuli bamo bo batakaba Baizilayeli ngati u Zaleki Umuamoni, Uliya Umuhiti nu Itima Umumowabu. a (1 Syambu. 11.39, 41, 46) Pakasi pa basilikali aba Devedi pakaba sona ‘Abakeleti, aba Peleti na Bagiti.’ (2 Samu. 15.18) Vikuboneka ukuti Abakeleti na Peleti bakaba baluko ulwa Bafilisiti. (Eze. 25.16) AbagGiti bakafuma muluko ulwa Bafilisiti mu tawuni iya Gati.—Yoswa 13.2, 3; 1 Samu. 6.17, 18.
Choni cho u Devedi akitikizya ukuti abanavuli aba babe basilikali bache? Ichifukwa chakuti akaba nu lusubilo ukuti abanavuli aba basubaliwa kukwache, sona ichakulondiwa nkani chakuti bakaba basubaliwa kwa Yehova. Umwakufwanikizya, pakulongosola izya Bakeleti na Bapeleti, ibuku limo ilyakulongosola Ibayibolo likanena ukuti: “Abantu aba bakabukilila ukuba basubaliwa kwa Devedi pa kabalilo kosi ko akakomanagha ni ntamyo po akalaghilagha.” (The New Interpreter’s Dictionary of the Bible) Ka bakalangizya buli-buli ukuti bakaba basubaliwa? Pa kabalilo ko ‘abanavuli bosi Abaizilayeli’ bakaleka ukumukonka Umwene u Devedi nu kwanda ukukonka ‘umuntu uwakutamya izina lyache u Sheba,’ aba Keleti na Bapeleti bakabukilila ukuba basubaliwa kwa Devedi nu kumwavwa ukuti amalane nu kusambukila ko u Sheba akandisya. (2 Samu. 20.1, 2, 7) Pa kabalilo kamo umwana uwa Mwene u Devedi, u Adonija akayezya ukuti abe we Mwene mumalo mwa Solomoni. Loli aba Keleti na Bapeleti pa kabalilo aka pope, bakabukilila ukuba basubaliwa kwa Devedi nu kumwavwa u Solomoni ukuti abe we mwene yo u Yehova akaba ukuti amusaliye zila.—1 Nyafya. 1.24-27, 38, 39.
Umuntu uwamwabo uwachilendo yo akabukilila ukuba musubaliwa nkani kwa Devedi, akaba we Itayi Umugiti. U Abisalomu umwana uwa Mwene u Devedi akati amusambukila ubaba wache nu kubadeba abantu abinji Abaizilayeli ukuti bamusambukile Umwene, u Itayi na basilikali wache 600 bakamwavwa u Devedi. U Devedi akamubuzya u Itayi ukuti ichifukwa chakuti akaba mulendo, atakalondiwanga ukuti abe musilikali wache. Loli u Itayi akamula ukuti: ‘Nkusimikizya ukuti mo u Yehova abeleye wabumi sona mo umwene wane abeleye wabumi, kulikosi ko umwene wane inti abuke kwali ko ku bufwe pamo ku bumi, une ne mubombi winyu nune nkubuka kunuko!’—2 Samu. 15.6, 18-21.
Napo Abaeleti, Abapeleti na Bagiti bakaba balendo, loli bakamuchindikagha sana u Yehova u Chala uwabwanaloli nu Devedi yo u Yehova akamusala. U Devedi abaghiye ukuti akapalizyanga sana ichifukwa chakuti abanavuli aba bakasala ukuba basubaliwa kukwache!
a Ululaghilo lo luli pa Ukukumbusya Indaghilo 23.3-6, lukulangizya ukuti u Chala atakitikizyanga ukuti Abamoni na Bamowabu bingilaghe mu chipanga icha Baizilayeli. Loli vikuboneka ukuti ululaghilo ulu, lutakakanizyanga ukuti abantu abamitundu iyinji biputaghe poka na Baizilayeli sona lutakang’anamulagha ukuti abantu abachilendo batangakolelana pamo ukwikala poka na bantu ba Chala. Ennya Insight on the Scriptures, Volume 1, peji 95