INKHANI IYAKUMANYILA 34
ULWIMBO 107 Chiuta Ntchakuwonerapo cha Chitemwa
Mubombaghe Nabo Ivinthu Umwalughano nu Mwachisa bo Babomba Imbibi
‘U Chala wachisa, pakuti akuyezya pakukulongozya ukuti upinduke.’—LOMA 2.4.
IFUNDO INKHULU
Mo abasongo ba chipanga bakubombela ukuti babavwe bo babomba imbibi inkhulu muchipanga.
1. Choni cho chingabombiwa nanthi umunthu abomba imbibi inkhulu?
MUNKHANI iyapisinda, tukamanyila vyo umutumiwa u Pabuli akachibuzya ichipanga icha ku Kolinti ukuti chibombe nu munthu yo akabomba imbibi inkhulu. Umunthu uyu atakapinduka vyo vikapangisya ukuti epusiwe muchipanga. Loli umwakukolelana ni simbo lyo pafuma umutu uwa nkhani iyi, umunthu yo abomba imbibi inkhulu angasintha. U Chala angamwavwa ukuti apinduke. (Loma 2.4) Nkhimba abasongo ba chipanga bangabavwa bulibuli bo babombite imbibi inkhulu ukuti bapinduke?
2-3. Nkhimba tubaghiye ukubomba choni nanthi twamanya ukuti uwamwitu abomba imbibi inkhulu sona chifukwa buli?
2 Nanthi abasongo batakumanya imbibi yo umunthu abomba, batangamutula. Ka tungabomba bulibuli nanthi twamanya ukuti Umukilisitu uwamwitu abombite imbibi inkhulu yo yingapangisya ukuti epusiwe muchipanga? Tukulondiwa ukumulimbikisya ukuti alabe ubutuli ku basongo ba chipanga.—Yesa. 1.18; Imbo. 20.28; 1 Pita. 5.2.
3 Ka tungabomba bulibuli nanthi yo abomba imbibi inkhulu akana ukubabuzya abasongo? Nanthi vyaba bunubu, tukulondiwa ukubabuzya abasongo ukuti bamwavwe uwamwitu nu kumupa ubutuli. Ukubomba bunubu, kungalangizya ukuti tumughanite umukamu pamo umuyemba witu. Ichifukwa nanthi akubukilila ukubomba ivinthu ivibibi, ubumanyani bwache nu Yehova bukubukilila ukukomanika. Sona angananga imbili iyachipanga. Napo chingaba chipala ukunena ku basongo ba chipanga, loli tukubabuzya ichifukwa chakuti tumughanite u Yehova sona tubaghanite abakamu na bayemba bitu.—Sali. 27.14.
MO ABASONGO BA CHIPANGA BAKUBATULILA BO BABOMBA IMBIBI INKHULU
4. Ka abasongo bakulondiwa ukubomba choni nanthi bakukomana na yo abomba imbibi inkulu?
4 Nanthi yumo abomba imbibi inkhulu muchipanga, akabukatila aka basongo kakusala abasongo ba chipanga batatu ngati komiti ukuti bakomane nawe. a Abanavuli aba, bakulondiwa ukuba bakwinong’onela abanthu sona bakwiyisya. Bakumbukilaghe ukuti napo bakuyezya ukumwavwa umunthu, loli batangamukakamizya ukuti asinthe. (Kumbu. 30.19) Abasongo ba chipanga bakumanya ukuti te aliwesi yo angachindika ubulongozi bo angapokela ngati mo akabombela Umwene u Devedi. (2 Samu. 12.13) Bamo bo babomba imbibi bangakana ukwivwila ubulongozi ubwakufuma kwa Yehova. (Ubwa. 4.6-8) Loli bakulondiwa ukumwavwa umunthu ukuti nanthi vingabombiwa apinduke. Nkhimba fundo buli zyo zikubavwa pa kabalilo ko bakukomana nu munthu yo abomba imbibi inkhulu?
5. Ka nyinong’ono buli zyo abasongo ba chipanga babaghiye ukuba nazyo po bakukomana nu munthu yo abomba imbibi? (2 Timoti 2.24-26) (Ennya sona ichithuzi.)
5 Abasongo bakumwennya umunthu yo ananga ngati ng’ozi iyakulondiwa sana yo yasobela. (Luka 15.4, 6) Polelo nanthi bakomana na yo ananga, abasongo batakunena nawe umwabukali. Loli bakunena nawe umwachisa sona batakulalusya bulo amalusyo nu kwennya ifundo zyo umunthu akwamula. Mumalo mwache, bakulangizya inkhalo zyo zikwayiwa pa 2 Timoti 2.24-26. (Belenga.) Abasongo bakubukilila ukuba bafisalyoyo sona bakuba bachisa pakubavwa bo babomba imbibi inkhulu ukuti basinthe inyinong’ono zyabo.
Ngati mo abadimi bakabombelegha, abasongo bakubomba vyosi vyo bangakwanisya ukuti bavwe ing’ozi (Ennya indime 5)
6. Ka abasongo bakubomba choni po bachili batakomanite na yo abomba imbibi? (Aba Loma 2.4)
6 Abasongo bakufufuza tasi inyinong’ono zya Yehova. Bakuyezya ukumweghelela u Yehova nanthi bakumwavwa yo abomba imbibi sona bakukumbuka amazyu gho u Pabuli akanena ukuti: ‘U Chala wachisa, pakuti akuyezya pakukulongozya ukuti upinduke.’ (Belenga Aba Loma 2.4) Abasongo bakulondiwa ukukumbukila ukuti pakuba badimi, babaghiye ukwendela ubulongozi bwa Kilisitu. (Yesa. 11.3, 4; Mata. 18.18-20) Po bachili batakomanite na yo abomba imbibi inkhulu, ikomiti yikwiputa kwa Yehova umwakuti yimwavwe yo ananga ukuti alape. Bakufufuza ifundo zya mu Masimbo na mu mabuku ghitu sona bakwiputa ukuti bivwisye. Bakwennya sona vyo vikamupangisya umunthu ukuti abombe imbibi.—Mbupi. 20.5.
7-8. Ka abasongo bangeghelela bulibuli ubufisalyoyo bwa Yehova po bakukomana nu munthu yo anangite?
7 Abasongo bakweghelela ubufisalyoyo bwa Yehova. Bakukumbuka mo u Yehova akabombelapo ivinthu na banthu bo bakabomba imbibi kwisinda. Umwakufwanikizya, u Yehova akabomba ivinthu umwabufisalyoyo nu Kayini. Akamuchevya nu kumubuzya ivinthu ivibibi vyo vingabapo nanthi atakusintha sona akamubuzya ukuti akwiza pakusayiwa nanthi angivwila. (Ubwa. 4.6, 7) U Yehova akabombezya umulaghuzi u Natani ukuti amupe ubulongozi u Devedi. U Natani akabombezya ichifwanikizyo cho chikamufika u Devedi pa moyo nu kumwavwa ukuti apinduke. (2 Samu. 12.1-7) Sona nanthi Abaizilayeli bapotwa ukumwivwila, u Yehova ‘akabukilila ukubatumila’ abalaghuzi bache ‘umwakupyanizyapyanizya.’ (Yere. 7.24, 25) U Yehova atakalindililagha tasi ukuti basinthe popo abavwe. Mumalo mwache, akingililaghapo nu kubapa ubulongozi ukuti bapinduke.
8 Abasongo bakumweghelela u Yehova nanthi bakulonda ukubavwa bo babomba imbibi inkhulu. Ngati mo pakunenela pa 2 Timoti 4.2, bakuyezyayezya ukubomba ivinthu ‘umwabufisalyoyo’ nanthi bakumwavwa Umukiliistu uwamwabo yo abomba imbibi inkhulu. Amazyu aghakulongosola ivesi ghakunena vyo usongo abaghiye ukubomba ukuti: “Akabalilo kosi abaghiye ukuba wakwikola sona mufisalyoyo ukuti abavwe [abanthu bo bananga] umwakuti bande pakubomba ivinthu ivyiza. Nanthi [abasongo] bangakalala pamo ukumukalizya umunthu yo ananga, vingapangisya ukuti apotwe ukwivwila ubulongozi bwabo pamo ukupinduka.”
9-10. Ka abasongo bangamwavwa bulibuli umunthu ukuti inong’onenelepo pa vyo akabomba?
9 Abasongo bakwennya cho chikapangisya ukuti umunthu abombe imbibi. Umwakufwanikizya, ka Umukilisitu uyu abomba ivinthu ivibibi ichifukwa chakuti akaleka ukumanyila paweka pamo ukwingila mu bulumbilili? Ka akaleka ukwiputa kwa Yehova akabalilo kosi? Ka akitikizya ukuti ivinyonywa ivibibi vyikalane mumoyo wache? Ka akasala kabibi abamanyani pamo ivyakusangalusya? Ka vyo akasala vyovyo vikapangisya ukuti abombe ivinthu ivibibi? Ka akamanyagha mo ivyakusala vyache vingamukwafizya u Baba wache u Yehova?
10 Nanthi abasongo bangalalusya akiza amalalusyo, vingamwavwa umunthu yo anangite ukuti inong’onelepo pa vyo vikapangisya ukuti abombe imbibi. (Mbupi. 20.5) Umwakongelezyapo, ngati mo u Natani akabombela kwa Devedi, bangabombezya ivifwanikizyo ukuti bamwavwe umunthu ukuti inong’onelepo nu kwennya ububibi bwa vyo akabomba. Lumo pa kabalilo ko bangakomana nawe akabwandilo, angalangizya ukuti ali ni chitima pa vyo akabomba. Angaba ukuti apinduka.
11. Ka u Yesu akabombagha bulibuli na banthu bo bakabombagha ivibibi?
11 Abasongo bakuyezyayezya ukubomba ngati mo u Yesu akabombelagha. U Yesu akati azyuka, akanenezannya nu Sabuli nu kumulalusya umwamahala ukuti: “Sabuli, Sabuli! Choni chicho ukunvwima?” Ilalusyo lyo u Yesu akamulalusya, likamwavwa ukumanya ukuti vyo akabombagha vikaba vibibi. (Imbo. 9.3-6) Pakunena ivya “mukolo u Jezebelo,” u Yesu akati: ‘Nkhamupa umukolo uyu akabalilo akakuti apindukile.’—Ubuvu. 2.20, 21.
12-13. Ka abasongo bangamupa bulibuli akabalilo yo abomba imbibi ukuti apinduke? (Ennya sona ichithuzi.)
12 Abasongo bangalangizya ukuti bakumweghelela u Yesu nanthi batakusamalila ukwinong’ona ukuti munthu yo abomba imbibi atangapinduka. Bamo bangapinduka pa kabalilo ko ikomiti yakomana nabo akabwandilo, po bamo bangalangizya ukupinduka nanthi akabalilo kendapo. Polelo abasongo bangakomana nawe akinji bulo. Pisinda apakuti bakomana nawe akabwandilo, Umukilisitu anganda ukwinong’onelapo pa vyo bakamubuzya. Umwakwiyisya angamulaba u Yehova mulwiputo ukuti amuhobokele pa vyo akapuvya. (Sali. 32.5; 38.18) Chochobene, nanthi abasongo bakukomana nawe sona, angalangizya umuzimu uwakupambana na gho akalangizya pabwandilo.
13 Abasongo babaghiye ukulangizya ulughano ni chisa ukuti bamwavwe umunthu ukuti apinduke. Bakuba nu lusubilo ukuti u Yehova inthi amwavwe ukuti asinthe nu kupinduka.—2 Timo. 2.25, 26.
Abasongo bakukomana nu munthu yo abomba imbibi inkhulu umwakupyanizyapyanizya ukuti bamupe akabalilo akakuti apinduke (Ennya indime 12)
14. Ka tubaghiye ukupala uwenu nanthi yo abombite imbibi apinduka, sona chifukwa choni?
14 Nanthi yo akananga apinduka, pakuba ulusekelo ulukulu sana! (Luka 15.7, 10) Napo abasongo bakubikapo umoyo ukumwavwa umunthu, nkhimba wenu yo akumwavwa ukuti apinduke? U Pabuli akasimba ukuti: “U Chala akwiza pakubapa ulusako ulwakupinduka.” (2 Timo. 2.25) Amazyu aghakulongosola ivesi ili ghakuti: “Amapalo ghatakubuka ku banthu, loli ghakubuka kwa Yehova ichifukwa chakuti weyo akumwavwa ukuti asinthe inkalo yache. U Pabuli akabukilila ukutambula ivinthu ivyiza vyo vikubapo nanthi umunthu apinduka. Akumanya akiza ubwanaloli vyo vikumwavwa ukuti ande pakwinong’ona akiza nu kupona ku vipingo vya Satana.—2 Timo. 2.26.”
15. Ka abasongo bakubomba bulibuli ukuti babukilile ukumwavwa umunthu?
15 Nanthi yo abomba imbibi apinduka, ikomiti yikwiza pakumwendela nu kumughomya umwakuti abukilile ukwagha ubutuli ukuti alimbane ni vipingo vya Satana sona ukuti abombaghe ivinthu ivyiza. (Hebe. 12.12, 13) Abasongo batakuvumbula vyo umunthu akananga. Loli ka ichipanga chibaghiye ukumanya choni?
‘MUMUPE UBULONGOZI PAMASO PA BANTHU BOSI’
16. Ukuyana ni simbo lya 1 Timoti 5.20, ka u Pabuli akanenagha abawenu po akati ‘pamaso pa bosi’?
16 Belenga 1 Timoti 5.20. U Pabuli akamusimbila usongo uwamwabo u Timoti amazyu agha pivesi ili ukuti amanye mo angabasokela ‘bosi bo bakubomba imbibi.’ Nkhimba akang’anamulagha choni? Apa, atakang’anamulagha ukuti ichipanga chosi chennyanje po bakumupa ubulongozi. Loli akang’anamulagha ‘abanthu bosi’ bo bangaba ukuti bakamanya vyo vikabombiwa. Bangaba ukuti bakennya na maso, pamo umunthu yo anangite weyo akababuzya vyo akabomba. Abasongo bakalondiwanga ukubabuzya abanthu aba ukuti umunthu yula bamwavwa.
17. Nanthi ichipanga chamanya ukuti yumo abomba imbibi inkhulu pamo inthi vimanyikwe, nkhimba abasongo bakulondiwa ukubomba choni sona chifukwa choni?
17 Akabalilo kamo, abanthu abinji bangaba ukuti bamenye ukuti yumo abomba imbibi inkhulu pamo mulimosi mo vingabela ‘abanthu bosi’ muchipanga inthi bamanye. Polelo, usongo angafumusya ukuti umukamu pamo umuyemba apokela ubulongozi. Chifukwa buli? U Pabuli akamula akati: ‘Ukuti abanji bosi banyilaghe’ nu kuleka ukubomba imbibi.
18. Nanthi umwana yo oziwe loli atakwanisizye imyaka 18 abomba imbibi, ka abasongo bakubomba bulibuli? (Ennya sona ichithuzi.)
18 Ka abasongo bangabomba bulibuli nanthi yo abomba imbibi inkhulu oziwe loli atakwanisizye imyaka 18? Akabukatila ka basongo kangasala abasongo babili ukuti bakomane nu mwana poka na bapapi bache nanthi Bakaboni ba Yehova. b Abasongo bakwiza pakwennya vyo abapapi bache babombapo ukuti bamwavwe ukuti apinduke. Nanthi umwana uyu alangizya umoyo uwakupinduka nu kusintha inkhalo yache sona abapapi bache bope bamwavwa, abasongo babili bangasala ukuti inkhani iyi yitakabuke pabutali. U Chala abapiye abapapi ubudindo ubwakubamanyisya abana babo nu kubapa ubulongozi umwalughano. (Kumbu. 6.6, 7; Mbupi. 6.20; 22.6; Efe. 6.2-4) Abasongo babaghiye ukubukilila ukunenezannya na bapapi ukuti bennye waghe umwana akupokela ubutuli bo bungamwavwa. Loli, ka abasongo bangabomba bulibuli nanthi umwana akubukilila ukubomba ivinthu ivibibi? Nanthi momo vyabela, ikomiti iyabasongo yikwiza pakukomana nawe poka na bapapi bache bo Bakaboni.
Nanthi umwana abomba imbibi inkhulu, abasongo babili bakukomana nawe poka na bapapi bache (Ennya indime 18)
‘U YEHOVA WACHISA SONA WALUPASIKIZYO’
19. Ka abasongo ba chipanga bakumuyezya bulibuli u Yehova po bakukomana na yo abombite imbibi?
19 Abasongo bo bali mukomiti, bali nu budindo ubwakumwimila u Yehova ukuti ichipanga chibe chizelu. (1 Koli. 5.7) Sona bakubomba chilichosi cho bangakwanisya ukuti bamwavwe umunthu ukuti apinduke. Loli abasongo bakuba nu lusubilo ukuti umunthu angasintha. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti bakumweghelela u Yehova yo “wachisa, sona walupasikizyo.” (Yako. 5.11) Ennya mo umutumiwa u Yohani akalangizizya ulughano. Akasimba ukuti: ‘Mwe bana bane, nkhubasimbila zinizi umwakuti mutakabombaye imbibi. Loli nanthi umunthu yumo akubomba imbibi, tuli nawe umufusya yuyo akutunenela kwa Tata mubuyo bwitu, yuyo we Yesu Kilisitu, umugholosu.’—1 Yoha. 2.1.
20. Ka tukwiza pakunenezannya ichoni munkhani iyakukonkhapo?
20 Ichachitima chakuti, akabalilo kamo Umukilisitu angakana ukupinduka. Nanthi vyaba bunubu, akulondiwa ukwepusiwa muchipanga. Ka abasongo bangabomba bulibuli? Inthi twize tunenezannye munkhani iyabumalilo.
ULWIMBO 103 Ŵaliska Ŵapelekeka Kuŵa Vyawanangwa
a Kale, ikomiti iyi yikitiziwanga ukuti ikomiti ya bulongi. Loli ichifukwa chakuti ukulonga kachigaba bulo aka mbombo yabo, te tubombezyanje amazyu aghakuti ikomiti ya bulongi. Mumalo mwache inthi tunenaghe ukuti ikomiti ya basongo.
b Amazyu aghakuti abapapi ghangang’anamula sona umunthu yo akwikala nu mwana napo te mupapi wache umwenecho.
