INKHANI IYAKUMANYILA 31
ULWIMBO 12 Yehova Ni Chiuta Mukuru
Vyo u Yehova Abombite Ukuti Abapoke Abanthu
‘Pakuti u Chala akabaghana nkhani abanthu aba muchisu ichapasi, umwakuti akabapa Umwana wache mwene na mwene.’—YOHA. 3.16.
IFUNDO INKHULU
Inthi twennye vyo u Yehova akabomba ukuti atupoke sona mo abombeye ukuti twize tuhoboke nu bumi kwa bwila na bwila.
1-2. (a) Nkhimba imbibi cho choni sona tungabomba bulibuli ukuti tupote? (Ennya sona “Amazyu gho Ghalongosoliwa.”) (b) Ka inthi tumanyile choni munkhani iyi ni zyakukonkhapo zyo zili mu magazini iyi? (Abaghaniwa.”)
NKHIMBA mungalonda ukumanya mo u Yehova u Chala abaghaniye? Mungamwagha uansala nanthi mungamanyila vyo ababombeye ukuti abapoke ku mbibi ni mfwa. Imbibi a mulwani umukulu yo tutangamalana nawe pa swebene. Isiku lililyosi tukunanga sona tukufwa ichifukwa cha mbibi. (Loma 5.12) Loli pali ubuthenga ubwiza. U Yehova angatwavwa ukuti tuzipote imbibi. Sona akusimikizya ukuti akwiza pakutupoka ku mbibi ni mfwa!
2 Ukwa myaka 6,000, u Yehova akubavwa abanthu ukuti balimbane ni mbibi. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti atughanite. U Yehova akanda ukubaghana abanthu ukufuma pa kabalilo ko akabapela sona abomba ivinthu ivyinji ukuti abavwe ukulimbana nu bunanzi. U Chala azimenye ukuti tukufwa ichifukwa cha mbibi sona atakulonda ukuti tufwanje. Akulonda ukuti twikalaghe kwa bwila na bwila. (Loma 6.23) Ivi vyovyo u Chala akutulondela. Munkhani iyi inthi tunenezannye amalalusyo matatu agha: (1) Nkhimba u Yehova akabapa lusubilo buli abanthu? (2) Ka abanthu aba mu kabalilo aka kale bakabombagha bulibuli ukuti u Yehova ahobokaghe nabo? (3) Ka u Yesu akabapoka bulibuli abanthu?
KA U YEHOVA AKABAPA LUSUBILO BULI ABANTHU?
3. Choni cho chikapangisya ukuti abapapi bitu ababwandilo babe bananzi?
3 U Yehova akati apela abanthu ababwandilo, akalondagha ukuti bahobokaghe. Akabapa amalo amiza aghakwikalamo ni mbombo iyakuhobosya. Bakalondiwanga ukupapa abana nu kwizuzya ichisu chosi ukuti chibe paladayiso ngati mo ghukabela umughunda uwa Edeni. U Yehova akabapa ululaghilo ulupepe ulwakuti bakonkhaghe. Akabasoka ukuti nanthi baleka ukwivwila nu kumusambukila, inthi bafwe. Twebosi tuvimenye vyo vikabombiwa. Uwanthumi yumo yo atakamughanagha u Chala, akapangisya ukuti abanthu baleke ukumwivwila u Chala. U Adamu nu Eva bakabomba vyo u Satana akalondagha. Bakananga ichifukwa chakuti batakamusubila u Baba wabo uwalughano. Vyo u Yehova akanena vikabombiwa naloli. Ukufuma pa kabalilo kala, bakanda ukukomana ni nthamyo izyakupambanapambana. Bakanda ukugosipa sona pabumalilo bakafwa.—Ubwa. 1.28, 29; 2.8, 9, 16-18; 3.1-6, 17-19, 24; 5.5.
4. Choni cho u Yehova abengite imbibi sona choni cho akutwavwa ukuti tulimbane nayo? (Aba Loma 8.20, 21)
4 U Yehova akitikizya ukuti inkhani iyi yisimbiwe ukuti yitwavwe. Yikutwavwa ukwivwisya ichifukwa cho abengite imbibi. Ubunanzi bukupangisya ukuti ubumanyani bwitu nu Yehova bukomanike sona bukupangisya imfwa. (Yesa. 59.2) Cho chifukwa u Satana akamusambukila u Chala sona akulonda ukuti abanthu momo babombelaghe. U Satana akinong’onagha ukuti avulungannya ubwighane bwa Chala ubwakukwafannya na banthu. Loli atakamanyagha mo u Yehova abaghaniye abanthu. U Chala atasinthite ubwighane bwache. Ichifukwa chakuti abaghanite abanthu, akabapa ulusubilo ulwiza ulwa munthazi. (Belenga Aba Loma 8.20, 21.) U Yehova akamanya ukuti abanthu bamo bakwiza pakusala ukumwivwila nu kumughana. Pakuba we Baba wabo nu Mupeli, akalonda izila iyakuti abasatule ku mbibi nu kuba nabo pabumanyani. Nkhimba u Yehova akabomba choni ukuti abasatule?
5. Nkhimba kabalilo buli ko u Yehova akabapa abanthu ulusubilo? Longosola. (Ubwandilo 3.15)
5 Belenga Ubwandilo 3.15. U Yehova akabapa ulusubilo abanthu pa kabalilo ko akanena vyo inthi vibombiwe kwa Satana. U Chala akanena ukuti inti pabe ‘imphapo’ yo yikwiza pakubapa abanthu ulusubilo. Imphapo iyi yikwiza pakupyuta u Satana ni vinthu vyosi ivibibi vyo akandisya mumughunda uwa Edeni. (1 Yoha. 3.8) Loli imphapo iyi yikwiza pakukomana ni nthamyo. U Satana akwiza pakuyivulazya nu kuyighogha. Ivi vikwiza pakumubaba sana u Yehova. Loli ububavu ubu bukwiza pakumala ichifukwa chakuti imphapo iyi, yikwiza ukubapoka abanthu abinji ku mbibi ni mfwa.
KA MU KABALILO AKA KALE ABANTHU BAKABOMBAGHA BULIBULI UKUTI BAMUHOBOSYE U YEHOVA?
6. Ka u Abelo nu Nowa bakabomba choni ukuti babe pa bumanyani nu Yehova?
6 U Yehova akalangizya mo abanthu bangabombela ukuti babe nawe pabumanyani. U Adamu nu Eva bakati bamusambukila u Chala, umwana wabo uwabubili u Abelo weyo akaba wabwandilo ukulangizya ukuti akaba nu lwitiko mwa Yehova. U Abelo akapeleka isembe kwa Yehova ichifukwa chakuti akamughanagha sona akalondagha ukumuhobosya nu kuba nawe pabumanyani. Ichifukwa chakuti akaba mudimi, akasenda akana aka ng’ozi nu kupeleka isembe kwa Yehova. Ka u Yehova akiyivwa bulibuli? ‘Akahoboka nu Abelo sona isembe yache.’ (Ubwa. 4.4) U Yehova akalangizya ukuti akahobokagha ni sembe izya banthu bo bamughanite nu kumusubila ngati we Nowa. (Ubwa. 8.20, 21) U Yehova akapokelagha isembe izi, ukulangizya ukuti abanthu bangamuhobosya nu kupalamila kukwache. b
7. Ka tukumanyilako choni ku vyo u Abulahamu akalondagha ukubomba?
7 U Yehova akamubuzya u Abulahamu umunthu yo akaba nu lwitiko ulwakughoma ukuti apeleke umwana wache u Ayizeki ukuba sembe. Ichi chikaba chakutamya sana kwa Abulahamu. Napo vikaba bunubu, loli u Abulahamu akabomba ukuyana na vyo u Yehova akamubuzya. Loli po akaba papipi ukuti amughoghe umwana wache, u Chala akamulesya. Ichifwanikizyo ichi chikubamanyisya abanthu bosi bo bali lwitiko ubwanaloli ubwakulondiwa sana. U Yehova akaba wakwisengannya ukupeleka Umwana wache ukuba sembe, ichifukwa chakuti abaghanite nkhani abanthu.—Ubwa. 22.1-18.
8. Ka isembe zyo zikapelekiwanga ichifukwa cha Ndaghilo zikutwavwa ukwivwisya fundo buli? (Abanya Levi 4.27-29; 17.11)
8 Imyaka yikati yendapo, u Chala akabapa Abaizilayeli Ululaghilo ulwakuti bapelekaghe isembe ukuti bahobokeliwange imbibi zyabo. (Belenga Abanya Levi 4.27-29; 17.11.) Isembe izi, zikalangizya ukuti u Yehova akwiza pakupeleka isembe yo yikwiza pakusatula abanthu bosi ku mbibi. Abalaghuzi, bakalongosola ukuti imphapo iyakulayiziwa, yo akaba Mwana wa Chala uwapalubazu, akwiza pakutamiwa nu kufwa. Akwiza pakughoghiwa ngati ng’ozi yo yapelekiwa isembe. (Yesa. 53.1-12) U Yehova akaba wakwisengannya ukupeleka Umwana wache umughaniwa ukuba sembe ukuti apoke abanthu ku mbibi ni mfwa ukongelezyapo numwe bulo!
KA U YESU AKABAPOKA BULIBULI ABANTHU?
9. Nkhimba u Yohani Uwalozyo akanena ichoni ivyakukwafannya nu Yesu? (Aba Hebeli 9.22; 10.1-4, 12)
9 Mu 29 C.E., u Yohani Uwalozyo akati amwennya u Yesu akanena ukuti: ‘Ennya u Mwana uwa ng’ozi uwa Chala, yuyo akwefya imbibi izya banthu aba muchisu ichapasi!’ (Yoha. 1.29) Amazyu agha ghakalangizya ukuti u Yesu weyo akaba mphapo yo u Chala akanenela zila. U Yesu akaba bakwisengannya ukupeleka ubumi bwache ukuba sembe. Pa kabalilo aka, imphapo iyakuti yibasatule abanthu ku mbibi yikiza.—Belenga Aba Hebeli 9.22; 10.1-4, 12.
10. Ka u Yesu akalangizya bulibuli ukuti akiza ‘pakubitizya abanthu ababibi’?
10 U Yesu akalangizya ukuti akabinong’onelagha abanthu bo bakiyivwanga ukuti batulanongwa nu kubitizya ukuti babe bamanyili bache. Akamanya ukuti abanthu bakutamiwa ichifukwa cha mbibi. Chochobene akabavwanga abakolo na banavuli bo bakamanyikwanga ukuti banthu batulanongwa. U Yesu akabombezya ichifwanikizyo ichakuti: ‘Abanthu abapuma batakumulonda udokotala, loli bene babo babine.’ Akanena sona ukuti: ‘Nthizite pakubitizya abanthu abagholosu ukuti bapinduke, loli nizite pakubitizya abanthu abambibi.’ (Mata. 9.12, 13) Ivi vyovyo u Yesu akabombagha. Umwakufwanikizya, akamuhobokela imbibi umukolo yo akanyesya ivinama vyache na masozi. (Luka 7.37-50) Sona akamumanyisya umukolo Umusamaliya yo akamwagha pachiziba napo akamanya ukuti akaba we malaya. (Yoha. 4.7, 17-19, 25, 26) U Chala amupiye u Yesu amaka aghakwefezyapo ivinthu vyosi vyo vikanda ichifukwa cha mbibi sona imfwa. Ka u Yesu akalangizya bulibuli? Akazusya abakolo, abanavuli na bana.—Mata. 11.5.
11. Choni cho abanthu abambibi bakapalamilagha kwa Yesu?
11 U Yesu akabalangizyanga abanthu ichisa sona akabivwisyanga. Cho chifukwa na banthu bo bakabombagha imbibi inkhulu bakasatukagha nawe. Sona batakabanga ni lyogha ukunenezannya nawe. (Luka 15.1, 2) U Yesu akabapalizyanga nu kubasaya abanthu bo bakaba nu lwitiko mumwache. (Luka 19.1-10) Akalangizyanga ichisa cho u Baba wache ali nacho. (Yoha. 14.9) Ivinthu vyo akanenagha nu kubomba, vikalangizyanga ukuti u Baba wache akulonda ukumwavwa aliwesi yo akulimbana ni mbibi. U Yesu akabavwa abanthu bo bakalondagha ukusintha inkhalo zyabo nu kumukonkha.—Luka 5.27, 28.
12. Nkhimba u Yesu akamanyisya choni ivyakukwafannya ni mfwa yache?
12 U Yesu akamanyagha vyo inthi vimuchitikile. Akababuzyanga abamanyili bache umwakupyanizyapyanizya ukuti akwiza pakubikiwa mu nyobe zya balwani nu kughoghiwa. (Mata. 17.22; 20.18, 19) Akamanyagha ukuti isembe yache inthi yibasatule abanthu bosi ku mbibi ngati mo u Yohani na balaghuzi bakanenela. U Yesu akanena sona ukuti nanthi iza apeleka ubumi bwache, akwiza “pakubawesela bosi” kukwache. (Yoha. 12.32) Abanthu abambibi bangamuhobosya u Yehova nanthi bakwitikizya ukuti u Yesu we Mwene wabo nu kukonkha vyo akabombagha. Nanthi babomba bunubu bakwiza ‘pakusatuliwa ku mbibi.’ (Loma 6.14, 18, 22; Yoha. 8.32) U Yesu akajimba nu kwisengannya ukufwa imfwa iyakubaba.—Yoha. 10.17, 18.
13. Ka u Yesu akafwa bulibuli sona imfwa yache yikutumanyisya choni ivya Yehova u Chala? (Ennya sona ichithuzi.)
13 U Yesu akabikiwa munyobe zya balwani, akapinyiwa, bakamunena amazyu amabibi, bakamupusikila, bakamuyivya nu kugamula ukuti ali ni nongwa. Abasilikali bakamusenda nu kubuka nawe sona bakamukomelela pikwi ilyakutamiliwapo. U Yehova u Chala vikamubaba sana pa kabalilo ko u Yesu akajimbagha ku vinthu vyosi ivi. U Yehova akaba na maka aghakupangisya ukuti ivinthu ivi vitakabombiwe loli atakabomba bunubu. Chifukwa buli? U Baba uwalughano uyu akabomba bunubu ichifukwa chakuti atughanite sana. U Yesu akati: ‘Pakuti u Chala akabaghana nkhani abanthu aba muchisu ichapasi, umwakuti akabapa Umwana wache mwene na mwene, ukuti umunthu wesi yuyo akumusubila atakafwanje, loli abanje nu bumi ubwa bwila na bwila.’—Yoha. 3.16.
Vikamubaba sana u Yehova pakwennya ukuti Umwana wache akughoghiwa umwakuti atupoke ku mbibi ni mfwa (Ennya indime 13)
14. Nkhimba isembe iya Yesu yikubamanyisya choni?
14 U Yehova akalangizya ukuti abaghanite abana ba Adamu nu Eva pakupeleka u Yesu ukuba sembe. Isembe iyi, yikulangizya mo u Yehova abaghaniye umwe. Umwana wache umughaniwa akajimba umwakuti abapoke ku mbibi ni mfwa. (1 Yoha. 4.9, 10) Naloli, u Chala akulonda ukumwavwa aliwesi ukuti alimbane ni mbibi nu kuzipota!
15. Ka tubaghiye ukubomba choni ukuti tupindule ni sembe iya Yesu?
15 Ichabupi cho u Chala atupiye, chikutwavwa ukuti imbibi zyitu zihobokeliwe. Loli ukuti u Chala atuhobokele imbibi zyitu tukulondiwa ukubombapo zimo. Nkhimba tukulondiwa ukubomba choni? U Yohani Uwalozyo nu Yesu bakatupa uansala po bakanena ukuti: “Pinduka nukuzileka imbibi zyinyu, pakuti Ubumwene ubwa Kumwanya buli papipi.” (Mata. 3.1, 2; 4.17) Tukulondiwa ukupinduka ukuti tuzipote imbibi nu kupalamila kwa Baba witu uwalughano. Loli, ka ukupinduka kukung’anamula choni sona kungatwavwa bulibuli ukuti tulimbane ni mbibi? Inkhani iyakumanyila iyakukonkhapo yikwiza pakwamula ilalusyo ili.
ULWIMBO 18 Kuwonga Sembe Yakuwombora
a AMAZYU GHO GHALONGOSOLIWA: Mu Bayibolo ilizyu ilyakuti “imbibi” likung’anamula ukubomba ivinthu ivibibi, ukupotwa ukukonkha pamo ukubombezya indaghilo zya Yehova. Loli ilizyu ili lingang’anamula sona ukusita ukufikapo pamo imbibi zyo tukapyana ukufuma kwa Adamu. Tukufwa ichifukwa chakuti tukapyana imbibi.
