1. Ka u Yehova akubwennya buli-buli ubumi bwitu?

 INONG’ONELAPO bulo ukuti umumanyani winyu abapa ichabupi cho chakale hee, chichujukite, chibendeye sona chilepukite-lepukite. Nangabuli chitakuboneka akiza loli pala mukwinong’onela ukudula ukwa penti yo bakachipaka, mukwennya ukuti chapamwanya nkani. Mukupalizya sona mukuchisunga akiza. Umwakuyana bulo, u Yehova alangizizye ukuti akwennya ubumi bwitu ukuti bwapamwanya nkani umwakutupa Umwana wache ukuti ize atusatule.—Yoh. 3.16.

2. Ngati mo pakunenela pa 2 Aba Kolinti 7.1, ka u Yehova akulonda akuti tubombaghe choni?

² U Yehova weyo Chiziba ichabumi. (Salimo 36.9) Umutumiwa u Pabuli akasubilagha ifundo iyi sona akanena ukuti: “Mumwache tuli nu bumi, tukwenda sona tuliko.” (Imbombo 17.25, 28) Cho chifukwa tukunena ukuti, ubumi chabupi ichakufuma kwa Chala. Akutupa chilichosi cho chikulondiwa ukuti tubukilile ukuba nu bumi. (Imbombo 14.15-17) U Yehova atakufighilila ubumi bwitu umwakuswighisya. Loli akulonda ukuti tubombe chilichosi cho tungakwanisya pakwipwelelela umwakumubili nu kubukilila ukumubombela. (Belenga 2 Aba Kolinti 7.1.) Choni cho tukulondiwa ukupwelelela ubumi bwitu sona ka tungabomba buli-buli?

3. Nkimba chifukwa buli choka cho tukulondiwa ukuba nu bumi ubwiza?

³ Ichifukwa choka cho tukulondiwa ukuba nu bumi ubwiza chakuti, tukwanisyange ukumubombela u Yehova nu moyo witu bosi. (Mlko. 12.30) Tukulonda ukuba “chakwiyipa icha bumi kwa Chala ichakupaghuliwa pa mbombo yache.” Chochobene tutakubomba ivintu vyo vingatupangisya ukuti tubine. (Lom. 12.1) Napo tukuyezya-yezya ukubomba chilichosi cho tungakwanisya ukuti tube nu bumi ubwiza, loli ivi vitangapangisya ukuti manyi tubine. Tukubomba chilichosi cho tungakwanisya ukuti tube nu bumi  ubwiza, chifukwa tukulonda ukupalizya ichabupi icha bumi cho u Baba witu uwakumwanya atupiye.

4. Nkimba Umwene u Devedi akalonda ichoni?

⁴ Umwene u Devedi akalongosola ichifukwa cho akapalizganga ichabupi icha bumi icha kufuma kwa chala po akanena ukuti: ‘Ka pala nafwa pali pindu buli? Nanti nikila ku chiliba ka ulufumbi lungabapala? Ka lungalumbilila ivya kusubiliwa kwinyu?’ (Salimo 30.9) U Devedi akwenela ukuti akasimba amazyu agha kubumalilo bwa bumi bwache. Loli akalondagha ukuti abukilile ukuba nu bumi sona ukuti abukilile ukumupala u Yehova. Tutakukayikila ukuti nuswe bulo tungaba ni nyinong’ono ngati izi.

5. Nkimba tungakwanisya ukubomba choni napo tungaba swe bagosi pamo tukubina?

⁵ Ubugosi nu bubine, vingatupangisya ukuti tutakabombaghe ivintu vyo tukabombagha pabwandilo. Ivi vingapangisya ukuti tukalalaghe sona tube ni chitima. Loli tukulondiwa ukubomba chilichosi cho tungakwanisya ukuti tubukilile ukupwelelela ubumi bwitu. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti napo tungaba swe ba gosi pamo tukubina, tungabukilila ukumupala u Yehova ngati mo akabombela Umwene u Devedi. Tukusangalusiwa pakumanya ukuti u Chala akutwennya ukuti swe bakulondiwa nkani, napo tukubina pamo swe bagosi. (Mat. 10.29-31) Napo tungafwa tukumanya ukuti u Yehova akwiza pakutuzusya. (Jobu 14.14, 15) Pakabalilo ko tuli nu bumi, tukulonda ukubomba chilichosi cho tungakwanisya ukuti tufighilile ubumi bwitu.

6. Ka u Yehova akulonda ukuti tubombaghe choni pa nkani iyakulya nu kung’wela?

⁶ Nangabuli Ibayibolo te libuku ilya chipatala pamo ibuku lyo likulongosola mo tungalyela akiza, loli lili ni nyinong’ono izya mo u Yehova akwenezya pa nkani iyi. U Yehova akutupa ubulongozi bo bungatwavwa ukuti ‘tutakabombaghe ivintu vyo vingananga’ umubili witu. (Ndumbi. 11.10) Ibayibolo likunena ukuti, manyi tulyange nkani ichakulya pamo tung’welaghe nkani ipele, chifukwa ivintu ivi vingananga umubili witu, sona vingatughogha. (Mbupi. 23.20) U Yehova akulonda ukuti twikolaghe pala tukwinong’onelapo pa bwingi ubwa vyo tukulonda ukulya pamo ukung’wela.—1 Kol. 6.12; 9.25.

7. Nkimba ubulongozi bo buli pa Isya Mbupingamu 2.11 bungatwavwa buli-buli ukuti tusalaghe akiza ivintu nukuti tubukilile ukuba nu bumi ubwiza?

⁷ “Ivyakusala” vyitu navyo “tukwinong’ona,” vingalangizya ukuti tukupalizya ichabupi icha bumi cho u Yehova atupiye. (Salimo 119.99, 100; belenga Isya Mbupingamu 2.11.) Tungalangizya ukuti tukusala akiza pa nkani iya chakulya. Nanti tuchighanite ichakulya chimo, loli twamanya ukuti pala twalya tukubina, umwamaghala tukuleka ukulya ichakulya ichi. Tungalangizya sona ukuti tukwinong’ona akiza pala tukughona umwakukwana, tukubomba ivintu vyo vingaghomya imibili yitu, pala tukwipwelela sona nanti tukubukilila ukuyannya panyumba yitu ukuti pabonekaghe akiza.

8. Ka Ibayibolo likutumanyisya ukuti u Chala akulonda ukuti tubombaghe ichoni ukuti patakabombiwe ingozi?

⁸ Indaghilo zyo u Yehova akabapa aba Izilayeli, zikanenagha mo aba Izilayeli bangabombela ukuti bifighilile ku ngozi po bali kunyumba pamo ku mbombo. (Kuso. 21.28, 29; Kukumbu. 22.8) Nanti umuntu aghogha uwamwabo umwangozi yikabanga nkani inkulu. (Kukumbu. 19.4, 5) Indaghilo zikanenagha ukuti pala umunthu aghogha umwana yo achili pakupapiwa wepe akalondiwanga ukuti apokele ichilango. (Kuso. 21.22, 23) Amasimbo ghakulangizya ukuti u Yehova akulonda ukuti akabalilo kosi tutakabombaghe ivinthu vyo vingapangisya ukuti pabombiwe ingozi.

9. Nkimba tungabomba ichoni ukuti tutakapange ingozi? (Ennya sona ivituzi.)

 ⁹ Tungalangizya ukuti tukupalizya ichabupi icha bumi cho u Chala atupiye, nanti tukwifighilila po tuli kunyumba sona napo tuli ku mbombo. Tungabomba bunubu nanti tukulonda ukutagha ivintu vyo visongokite, ni milembo yo yili nu poyizoni, tungatagha pa malo gho abantu batangavulala sona na bana abanandi. Tungabukilila sona ukulangizya ukuti tutakulonda ukupangisya ingozi, pala twapemba umoto, twapiya imizi sona pala tukubombezya ivintu vyo vingavulazya abantu tutakulondiwa ukufumapo pa malo agha. Tutakulondiwa ukwendesya igalimoto po twang’wela amalembo aghakuvulungannya ubongo, ipele, nanti tutaghonite umwakukwana pamo pala tulitite. Tutakitikizye chilichosi cho chingapangisya ingozi nanti tukwendwesya igalimoto ngati ukubombezya ifoni.

10. Nkimba tungabomba ichoni po ingozi yichili yitabombiwe sona pala yabombiwa?

¹⁰ Pakabalilo kamo tutangapangisya ukuti manyi  ingozi zimo zibombiwe. Ivi vyabwanaloli nkani-nkani pala kwabombiwa ingozi izyachipeliwa, imbina izyakusambukila sona inkondo. Nangabuli ivi vingabombiwa loli tungapona pala tukubivwila bo bakutupa ubulongozi ubwa mo tungabombela pala inti kubombiwe ingozi sona namo tungafumilapo pa malo po pabombiwa ingozi. (Lom. 13.1, 5-7) Ingozi zimo tungapona pala tukwivwila ubulongozi bo bukufuma ku bantu bo bakutwavwa ukuti twisengannye po ingozi zichili pakubombiwa. Tubaghiye ukusengulila nzila amizi mu botolo ni chakulya cho chitakukomanika lubilo mukachikwama kitu aka pabulendo.

11. Nanti kwawa imbina iyakusambukila, ka tubaghiye ukubomba ichoni?

¹¹ Ka tungabomba ichoni pala ko tukwikala kwawa imbina yo yikusambukila lubilo? Tubivwilaghe bo bakutupa ubulongozi ngati ubwakuti akabalilo kosi tusukusulaghe mu nyobe nu sopo, twimililaghe pabutali na bamwitu, tuvwalaghe ama masiki, sona twikalaghe paswebene pala twabina imbina iyakusambukila. Nanti tukubomba ivintu ivi tukulangizya ukuti tukupalizya ichabupi icha bumi cho u Chala atupiye.

12. Nkimba ubulongozi bo buli pa Isya Mbupingamu 14.15 bungatwavwa buli-buli ukuti tutakasubilaghe amazyu ghalighosi pakabalilo ko kuli imbina iyakwambukila?

¹² Pala kwabombiwa ingozi izyakuchenusya, tukwivwa amabumyasi aghingi ukufuma kubamwitu, kubapalamani bitu sona pa intaneti. Cho chikulondiwa chakuti tutakasubilaghe “amazyu ghalighosi” gho tukwivwa loli tusubilaghe vyo aba boma bakunena pamo vyo aba chipatala bakunena. (Belenga Isya Mbupingamu 14.15.) Akagulu Akakulongozya na bakamu abaku beteli, bakuyezya-yezya ukubomba vyosi vyo bangakwanisya ukuti batupe ubulongozi ubwa mo tungabombela inkomano nu bulumbili. (Heb. 13.17) Pala tukukonka ubulungozi ubu tukwifighilila twebene sona na bwamwitu. Tukubavwa abantu ukuti babennyange akiza aba Kaboni ba Yehova.—1 Pit. 2.12.

13. Ka tungalangizya buli-buli ukuti tukuchindika ubumi nanti tukwivwila indaghilo zyo u Chala atupiye pa nkani iyi banda?

¹³ Abantu abingi bazimenye ukuti Abakaboni ba Yehova bakusubila ukuti ibanda bumi. Pala twabina tutakupokela ibanda ichifukwa chakuti tukukonka indaghilo izya Yehova. (Imbo. 15.28, 29) Loli ivi vitakung’anamula ukuti tukulonda ukufwa. Tukuchindika sana ichabupi icha bumi cho u Chala atupiye. Pala twabina tukufufuza udokotala yo angalonda ukutwavwa nimilembo ukusita ukubombezya ibanda.

14. Ka tungabomba buli-buli ukuti tuchepesye ivintu vyo vingapangisya ukuti tupange ingozi pamo tubine nkani?

¹⁴ Pala tungayezya-yezya ukukonka ifundo zyosi zyo twamanyila mu nkani iyi, vingatwavwa ukuti tube nu mubili uwamaka. Nanti tuli nu mubili uwamaka vingize vitwavwe ukuti tupole lubilo pala batupanga opaleshoni. Tungachepesya ingozi pamo ukuti tubine nkani pala tukubukilila ukuyannya panyumba yitu sona pamalo gho tukubombela imbombo. Tubukilile ukukonka indaghilo izya pa musebo.

15. (a) Choni cho chakulondiwa ukwenda ni kadi ilya DPA kulikosi? (Enya sona ichituzi.) (b) Ngati mo twenezya mu vidiyo, ka tungalangizya buli-buli vyo twasala pa nkani iyi banda?

¹⁵ Ichifukwa chakuti tukupalizya ichabupi icha ubumi cho u Chala atupiye tukusimba ikadi ilya DPA, sona tukwenda nalyo kulikosi. Pa kadi ili popo tukulongosolapo vyo twasala ivyakukwafannya ni banda pamo ubutuli bulibosi bo tungapokela. Ka ikadi lyo mulinalyo lyalunulu pamo lyakale? Pala mute nalyo pamo mukulonda ukuti musimbe, musimbe umwalubilo. Ivi vikwiza pakutwavwa ukuti tupokele lubilo ubutuli ku chipatala nanti twabina, ichifukwa tutakwiza ukusenda akabalilo ukuti tunenezannye  naba dokotala vyo tukusubila pa nkani iyi banda. Vingabavwa sona aba dokotala ukuti batupe ubutuli ubwiza pamo ukuti batakatupe umulembo bo bungatuvulazya. b

16. Nkimba tungabomba ichoni nanti tutakumanya mo tungasimbila ikadi ilya DPA?

¹⁶ Tukumanya ukuti abana abanandi pamo usongo aliwesi angapanga ingozi pamo angabina. (Ndumbi. 9.11) Ichifukwa cha vinivi tungabomba akiza ukuti tusimbile zila ikadi lyitu ilya DPA. Nanti mutakumanya mo mungasimbila ikadi ili, mungalalusya aba songo aba chipanga ukuti babavwe pakusimba. Bakwiza pakubavwa mo mungasimbila ikadi ili, loli batakwiza pakubasalila ivintu ivyakuti musimbe pa kadi ili. Aliwesi ali nu budindo ubwakusala mwene. (Gal. 6.4, 5) Abasongo aba chipanga bakwiza pakubavwa ukuti mwivwisye akiza vyo mukulondiwa ukusimba sona na mo mungasimbila vyo mwasala.

17. Ka tungalangizya buli-buli ukuti swe bamahala pala tukusala ivyakukwafannya nu bumi bwitu?

¹⁷ Umabyebye witu yo amanyisiwe akiza ifundo izya mu Bayibolo, akutwavwa ukuti tusalaghe  akiza ivintu pa nkani iyi banda nu butuli bo tungapokela ku chipatala. (Imbombo 24.16; 1 Timo. 3.9) Pala tukwinong’onelapo ivyakuti tusale sona tukunenezannya na banji vyo twasala, tukulangizya ukuti tukukonka ubulongozi bo buli pa Aba Filipi 4.5 bo bukunena ukuti: “Akabalilo kosi mubanje bololo na bantu bosi.” Pala swe bamahala akabalilo kosi te tupasyanje ivya bumi bwitu sona te tukakamizyange abamwitu ukuti bope basalaghe ngati vyo uswe twasala. Tubaghanite sona tukubachindika abakamu na bayemba bitu nangabuli vyo bangasala vingapambana na vyo uswe twasala.—Lom. 14.10-12.

18. Ka tungalangizya buli-buli ukuti tukupalizya ichabupi icha bumi?

¹⁸ Tukulangizya ukuti tukumupalizya u Yehova yo Chiziba icha bumi, pala tukuyezya-yezya ukupwelelela ubumi bwitu sona tukumupa vyosi vyo tungakwanisya. (Ubv. 4.11) Pakabalilo aka, tukulimbana ni mbina sona ni ngozi izyachipeliwa, loli umu te momo Umupeli witu akalondelagha ukuti twikalilaghe. Lunulu akwiza pakutupa ubumi ubwa bwila na bwila mo mutakwiza pakuba ivyakubaba sona nu bufwe. (Ubv. 21.4) Pakabalilo aka vyakuhobosya hee ukuti tuli nu bumi sona tukumubombela u Baba witu uwakumwanya uwa lughano u Yehova.