Skip to content

Skip to table of contents

INKANI IYAKUMANYILA 11

Ka Mungisengannya Buli-buli Ukuti Moziwe?

Ka Mungisengannya Buli-buli Ukuti Moziwe?

“Nkimba choni chicho chingankanizya ukuti noziwe?”—IMBO. 8.36

ULWIMBO 50 Lurombo Lwane lwa Kujipeleka

VYO INTI TUMANYILE a

Pachisu chosi ichapasi abana na basongo bakubuka pantazi sona bakoziwa (Ennya indime 1-2)

1-2. Pala muchili mutisenganizye ukoziwa, ka choni cho mutakulondiwa ukunyokela munyuma? (Ennya ichituzi ichapachikopi.)

 PALA mukunyonywa ukuti moziwe kokuti mwasala ichintu ichakulondiwa pa bumi bwinyu. Nkimba mwisengannya pakabalilo kano ukuti mubombe bunubu? Pala mukulonda ukoziwa, mutakachedwe. Pala mwabomba bunubu mukwiza pakuba nu lusako ulwakubomba ivyingi mumbombo iya Yehova.

2 Nkimba yumo ababuzizyepo ukuti mubuke tasi pantazi po muchili mutoziwe? Pamo mukwiyennya mweka ukuti mukulondiwa ukubuka tasi pantazi? Pala vili bunubu mutakagongowe hagha. Mungabukilila ukuya pantazi mwabuzimu nu kufika pakubomba ichintu ichakulondiwa ichi napo mwe bana pamo mwe basongo.

“NKIMBA CHONI CHICHO CHINGANKANIZYA UKUTI NOZIWE?”

3. Ka ikambala ilya ku Etiyopiya likamulalusya choni u Filipu, sona tungilalusya lalusyo buli? (Imbombo 8.36, 38)

3 Belenga Imbombo 8.36, 38. Ikambala ilya ku Etiyopiya likamulalusya u Filipu umulumbilili ukuti: “Nkimba choni chicho chingankanizya ukuti noziwe?” Umwanavuli uwa mu Etiyopiya uyu akanyonywa ukuti oziwe, ka akaba naloli wakwisengannya ukuti oziwe?

Ikambala ilya ku Etiyopiya likulangizya ukuti likulonda ukumanya ivyingi ivyakukwafannya nu Yehova (Ennya indime 4)

4. Ka umwanavuli uwa ku Etiyopiya akalangizya buli-buli ukuti akulonda ukubukilila pakumanyila ivyingi?

4 Umwanavuli uwa ku Etiyopiya ‘akabuka ku Yelusalemu pakumwiputa u Chala.’ (Imbo. 8.27) Pakabalilo aka vikuboneka ukuti akaba ukuti asinta nu kuba Muyuda. Akaba ukuti itikizya ukuba mu chipanga icha Chiyuda. Tutakukayikila ukuti akamanyila ivyakukwafannya nu Yehova ukufuma mu Masimbo agha Chihebeli. Nangabuli vikaba bunubu, loli akaba ni nyota ukuti amanyile ivyingi. Pakabalilo ko u Filipu akakomanagha nu mwanavuli uyu pa musebo, Nkimba akamwagha ukuti akubomba ichoni? Akamwagha ukuti ali pakubelenga umupukutu uwa nchimi u Yesaya. (Imbo. 8.28) Umupukutu ubu bukaba nu bwanaloli ubwenecho ubwa mu Bayibolo. Ikambala ili litakikutisiwa bulo ni fundo zinandi izya mu Bayibolo zyo likamanyila loli likalondagha ukubukilila ukumanya ivyingi.

5. Nkimba umwanavuli uwa ku Etiyopiya akabomba ichoni na vyo akamanyilagha?

5 Umwanavuli uyu akaba we “Songo uwakwenelezya ichuma icha mwene umukolo U Kandake uwa mu Etiyopiya.” (Imbo. 8.27) Umuntu uyu akaba wakutangwanika ichifukwa chakuti akaba na mabudindo. Atakikutisiwa bulo ukuti amanyila ubwanaloli, loli akabombezyanga imbombo vyo amanyila. Umwanavuli uyu akenda ubulendo ubutali ukufuma ku Etiyopiya ukubuka ku tempeli ku Yelusalemu ukuti aye amwipute u Yehova. Ubulendo ubu bukalondiwanga akabalilo ni ndalama, loli umwanavuli uyu atakanyokela kunyuma ichifukwa cha vintu vyo vikalondiwanga pa bulendo ubu, loli akalondagha ukumwiputa u Yehova.

6-7. Ka ulughano lo umwanavuli uwa ku Etiyopiya akaba nalo kwa Yehova, lukabukilila buli-buli ukukula?

6 Ubwanaloli ubupya ubwakulondiwa nkani bo umwanavuli uwa ku Etiyopiya akamanyila ukufuma kwa Filipu bwakuti, u Yesu we Mesiya. (Imbo. 8.34, 35) Usongo uwakwenelezya uyu akahoboka sana ukumanya vyo u Yesu amubombeye. Nkimba akabomba ichoni akati amanyila ivintu vyosi ivi? Umwanavuli uyu nge akasala ukubukilila ukuba ngati mo akabela uwakuchindikiwa yo akapindukila ku Chiyuda. M’malo mwache ulughano lwache kwa Yehova na ku Mwana wache lukakula. Akabukilila ukusinta ubumi bwache ukuti oziwe nu kuba mumanyili uwa Yesu Kilisitu. U Filipu akennya ukuti umwanavuli uyu wakwisengannya ukoziwa, ukufuma apo akamozya.

7 Pala mungakonka vyo umwanavuli uwa ku Etiyopiya uyu akabomba, vingabavwa ukuti mwisengannye ukoziwa. Mungaba nu lusubilo nukunena ukuti, “Nkimba choni chicho chingankanizya ukuti noziwe?” Zatwennye vyo mungabomba ngati mo akabombela umwanavuli uwa ku Etiyopiya: Umwanavuli uyu akabukilila ukumanyila, akalangizya ukuti akabombezya imbombo vyo akamanyilagha sona akabukilila ukukulisya ulughano lwache kwa Chala.

BUKILILA UKUMANYILA

8. Ka pa Yohani 17.3 pakunena ukuti mubaghiye ukubomba ichoni?

8 Belenga Yohani 17.3. Ka amazyu agha Yesu agha, ghangabavwa ukuti mwande pakumanyila Ibayibolo? Ivi vyabwanaloli kwa aliwesi. Ka amazyu agha ghakutubuzya sona ukuti tubukilile ukumanyila? Inga. ‘Tutalileka lumo ukumanyila ivya Chala weka yo wabwanaloli.’ (Ndumbi. 3.11) Kwa bumi bwitu bosi, inti tubukilile pakumanyila. Po tukumanyila ivyingi, inti vitwavwe ukuti tupalamile nkani kwa Yehova.—Sali. 73.28.

9. Ka tukulondiwa ukuti tubombe ichoni pala twamanyila ivimanyisyo ivyakwanda ivya mu Bayibolo?

9 Pala twanda bulo pakumanyila ivya Yehova, tukumanyila ifundo izyabwandilo izya mu Bayibolo. Mukalata yache iyakubuka ku Bahebeli, umutumiwa u Pabuli akanena ukuti ifundo izyabwandilo izya mu Bayibolo vyo “ivimanyisyo ivyakwanda.” Mukalata uyu u Pabuli atakanena ukuti “ivimanyisyo ivyakwanda” te vyakulondiwa, mumalo mwache akalangizya ukuti vikuyana bulo nu lukama lo umwana akonka. (Hebe. 5.12; 6.1) U Pabuli akabalimbikisya Abakilisitu bosi ukuti babukilile ukumanyila ivintu ivyingi ukulusya ivimanyisyo ivyakwanda, nu kumanyila ubwanaloli ubwenecho ubwakufuma mu Mazyu agha Chala. Ka mwakulisya ichinyonywa chinyu ichakuti mumanyile ivyingi vyo Ibayibolo likumanyisya? Aka mukulonda ukubukilila ukukula nu kubukilila ukumanyila ivyakukwafannya nu Yehova nu bwighane bwache?

10. Chifukwa buli abantu bamo vikubatamya ukumanyila?

10 Swebingi vikututamya pakumanyila. Ka numwe vikubatamya? Nangabuli abantu bamo babukitepo kusukulu, loli bakupotwa ukubelenga nu kumanyila ivintu pabene. Bamo batakuhoboka pala bakumanyila sona bakwiyivwa ukuti batakumanyila ivyinji. Sona bamo bakwennya ukuti vikubatamya ukumanyila ivintu ukufuma mumabuku. Pala vili bunubu numwe, mute mwebene hagha. U Yehova angabavwa, ichifukwa wakufikapo sona Mumanyisi umwiza sana ukuchila abamanyisi bosi.

11. Nkimba u Yehova akulangizya buli-buli ukuti “Mumanyisi Usongo”?

11 U Yehova akwiyitizya mwene ukuti ‘mumanyisi winyu usongo.’ (Yesa. 30.20, 21)U Yehova mufisalyoyo, wachisa sona mumanyisi uwakwivwisya. Akwennya ivintu ivyiza mu bantu bo akubamanyisya. (Sali. 130.3) Atakulindilila ukuti tubombe ivintu vyo tutangakwanisya. Mukumbukilaghe ukuti apangite ubongo bwinyu, bo chabupi ichapamwanya sana. (Sali. 139.14) Tukapeliwa ni chinyonywa ichakuti tumanyilaghe. Umupeli witu akulonda tubukilile ukumanyila ukwa bwila na bwila sona ukuti tuhobokaghe po tukumanyila. Chamahala sana ukuti pakabalilo aka “munyonywanje ulukama ulwenecho” ulwabwanaloli ubwa mu Bayibolo. (1 Pita. 2.2) Mwibikile ivyakubomba vyo mungakwanisya, sona akabalilo kosi mubelengaghe nu kumanyila Ibayibolo umwakukonkezya indondomeko yo mupangite. (Yoswa 1.8) Nu butuli ubwa Yehova, mukwiza pakwanda ukuhoboka pakubelenga nu kumanyila ivintu ivyingi ivyakukwafannya nu Yehova.

12. Choni cho tukulondiwa ukumanyila ivya bumi ubwa Yesu?

12 Akabalilo kosi mupatulaghepo akabalilo akakwinong’onelapo ivyakukwafannya nu bumi ubwa Yesu sona ubulumbilili bwache. Pala tukulonda ukumubombela u Yehova, tukulondiwa ukuyezya vyo u Yesu akabombagha nkani-nkani po tuli mukabalilo akakutamya aka. (1 Pita. 2.21) U Yesu akababuzya abamanyili bache ukuti inti bize bakomane ni ntamyo. (Luka 14.27, 28) U Yesu akaba nu lusubilo ukuti abamanyili bache inti babukilile ukuba basubaliwa kwa Chala ngati mo akabombela. (Yoha. 16.33) Mubelengaghe ivyakukwafannya nu bumi ubwa Yesu, mwibikile ivyakubomba nu kumuyezya isiku ni siku.

13. Choni cho mukwenela ukubukilila ukumulaba u Yehova sona chifukwa buli?

13 Ukumanya ivintu kwene te kwakukwana hagha. Cho chifukwa mukulondiwa amahala ukuti mumanyile ivyingi ivyakukwafannya nu Yehova sona ukuti mukulisye inkalo zyinyu ngati ukumughana u Chala sona mube nu lwitiko mumwache. (1 Koli. 8.1-3) Mubukilile ukumanyila, nu kubukilila ukumulaba u Yehova ukuti abavwe ukuti mube nu lwitiko ulwamaka (Luka 17.5) U Yehova akwamula inyiputo ngati izi. Ulwitiko lukughoma nanti twamumanya akiza u Chala. Ivi vikwiza pakubavwa ukuti mubukilile ukuya pantazi.—Yako. 2.26.

MUBUKILILE UKUKONKA VYO MUKUMANYILA

Bo Ichigumula chichili chitabombiwe, u Nowa ni mbumba yache bakubombezya imbombo umwakusubiliwa pa vyo bakamanyila (Ennya indime 14)

14. Ka umutumi wa u Pitala akanena ukuti choni cho chakulondiwa ukubombezya vyo tukumanyila? (Ennya sona ichituzi.)

14 Umutumiwa u Pitala akanena ubwiza bo bukubapo pala abamanyili ba Yesu bakukonka vyo bakumanyila. Akalongosola inkani iya mu Bayibolo yo yikulongosola ivya Nowa. U Yehova akamubuzya u Nowa ukuti inti ize anangannye abantu ababibi pakubombezya amizi, ukumannya bulo ukuti inti kubombiwe ichigumula chitakaba chakukwana ukuti u Nowa ni mbumba yache bize bapone. Tukwenela ukumannya ukuti apa u Pitala akanenagha izya kabalilo bo ichigumula chikaba chichili pakubombiwa “mumasiku ghagho u Nowa akazengelagha ubwato [ichingalaba].” (1 Pita. 3.20) Naloli u Nowa ni mbumba yache bakabombezya imbombo vyo bakamanyila ukufuma kwa Chala pakabalilo ko bakazengagha ichingalaba. (Hebe. 11.7) U Pitala akayanisya vyo u Nowa akabomba nu lozyo, akasimba ukuti: “Amizi ghanagha cho chimanyilo icha lozyo lulo ilelo lukubapoka.” (1 Pita. 3.21) Tungayanisya imbombo yo mukubomba pakabalilo aka iyakwisengannya ukuti moziwe ni mbombo yo u Nowa ni mbumba yache bakabombagha pakupanga ichingalaba kwa maka amingi. Ka mbombo buli yo mukulondiwa ukubomba ukuti mwisengannye ukoziwa?

15. Ka tungalangizya buli-buli ukuti twapinduka naloli?

15 Ichintu ichabwandilo ichakulondiwa nkani chakuti tupinduke nu kuzileka imbibe zyitu. (Imbo. 2.37, 38) Ukupinduka ukwenecho kungapangisya ukuti tusinte nkani. Ka mwaleka ukubomba ivintu vyo vitakumuhobosya u Yehova ngati inkalo imbibi, ukukweba itumba nu kutukana? (1 Koli. 6.9, 10; 2 Koli. 7.1; Efe. 4.29) Nanti muchili pakusinta, bukilila ukuyezya-yezya ukuti musinte. Munganena nu muntu yo akubamanyisya Ibayibolo pamo mungabalaba abasongo aba chipanga ukuti babavwe nu kubapa ubulongozi. Pala mwe bachinyamata sona mukwikala panyumba iya bapapi binyu, bukilila ukubalalusya ukuti babavwe ukulimbana ni nkalo imbibi zyo zingabapangisya ukuti mutakoziwe.

16. Nkimba tukulondiwa ukubomba ichoni pala tukulonda ukumwiputa u Yehova akabalilo kosi?

16 Chakulondiwa nkani ukukonkezya indondomeko iyakupangila ivintu ivyabuzimu. Ivintu ngati ukwaghiwapo pa nkomano izya Chikilisitu nu kusendapo ichigaba. (Hebe. 10.24, 25) Nanti mwitikiziwa ukuba mulumbilili mwenelezye ukuti mukulumbilila akabalilo kosi. Pala akabalilo kosi mukubomba imbombo iyakuponosya ubumu iyi, inti mwize mube mwebakuhoboka sana. (2 Timo. 4.5) Nanti mwe bachinyamata sona mukwika pa nyumba iya bapapi binyu, mwilalusye ukuti: ‘Ka nkulonda ukuti abapapi bane bankumbusyange ukuti imbukaghe ku nkomano pamo mubulumbilili? Pamo ka nkupanga ivintu ivi paneka?’ Nanti mukubomba ivintu ivi mwabene, mukulangizya ukuti muli nu lwitiko sona mumughanite u Yehova u Chala sona mukulangizya ukuti mukupalizya pa vintu ivyiza vyosi vyo abapiye. Mubaghiye ukuti “mubanje mwe bantu abazelu, sona na bakumunyila u Chala.” Cho chabupi cho mungamupa u Yehova. (2 Pita. 3.11; Hebe. 13.15) Ivyabupi vyitu vyo tukupeleka kwa Yehova nu moyo witu ghosi vikumuhobosya sana. (Yanisya na 2 Aba Kolinti 9.7.) Vikutupangisya ukuti tube bakuhoboka chifukwa tukumupa u Yehova chilichosi cho tungakwanisya.

MUBUKILILE UKUKUZYA ULUGHANO LWINYU MWA YEHOVA

17-18. Nkimba choni cho chingabavwa ukuti moziwe, sona chifukwa buli? (Isya Mbupingamu 3.3-6)

17 Po mukuyezya-yezya ukuti moziwe, inti mwize mukomanaghe ni ntamyo zimo. Abantu bamo banganda pakubanena chifukwa cha vyo mwanda pakusubila; banganda pakubasusya pamo ukubapinya. (2 Timo. 3.12) Akabalilo kamo mungayezya ukuti muleke ichintu cho mukumanya ukuti chibibi, loli akabalilo kamo vingabombiwa ukuti mukubukilila ukubomba ichintu ichibibi icho. Vingabapangisya ukuti mutakahobokaghe ichifukwa vyo mukulonda ukubomba vitakubombiwa. Choni cho chingabavwa ukuti mujimbe? Ukumughana nkani u Yehova ko kungabavwa.

18 Ulughano lwinyu kwa Yehova cho chintu ichakulondiwa sana cho muli nacho. (Belenga Isya Mbupingamu 3.3-6.) Pala mukumughana nkani u Chala, mungazipota intamyo zyo mukukomana nazyo. Akabalilo kosi Ibayibolo likunena ukuti u Yehova ali nu lughano ulukulu nkani ku babombi bache. Ulughano ulukulu ulu lukung’anamula ukuti, u Yehova atakwiza pakubaleka lumo ababombi bache pamo ukuleka ukubaghana. (Sali. 100.5) Mukapeliwa mu chifwani icha Chala. (Ubwa. 1.26) Ka mungalangizya buli-buli ulughano ngati lo u Yehova ali nalo?

Mungalangizya ukuti mukumupalizya u Yehova isiku lililyosi ( Ennya indime 19) b

19. Ka mungalangizya buli-buli ukuti mukupalizya pa chilichosi cho u Yehova ababombeye? (Aba Galatiya 2.20)

19 Mwande nu kupalizya. (1 Tesa. 5.18) Isiku lililyosi mwilalusye ukuti, ‘Ka u Yehova alangizya buli-buli ulughano kukwane?’ Akabalilo kosi mumupalizyange u Yehova mu nyiputo zyinyu. Mutambulaghe ivintu vyo ababombeye. Mwennyange mo akulangizizya ulughano lwache pamwebene, mumanyaghe ivintu vyo ababombeye pamwebene, ngati mo umutumiwa u Pabuli akanenela ivyakukwafannya nu Yehova. (Belenga Aba Galatiya 2.20.) Mwilalusye ukuti, ‘Ka nkulonda indangizyange ulughano ngati mo u Yehova akulangizizya?’ Ukumughana u Yehova kungabavwa ukuti mubukilile ukujimba ku ntamyo ni ngelo zyo mwakomana nazyo. Ivi vikwiza pakubavwa ukuti mubukilile ukumwiputa u Yehova akabalilo kosi, nu kumulangizya Ubaba winyu uwa kumwanya ukuti mumughanite isiku lililyosi.

20. Ka mungabomba ichoni ukuti mupeleke ubumi bwinyu kwa Yehova, sona choni cho ichakusala ichi chapamwanya nkani?

20 Ulughano lwinyu kwa Yehova lukwiza pakubapangisya ukuti mupeleke ulwiputo ulwa kwiyipa kwa Chala. Mukwiza pakwiyipa ubumi bwinyu kwa Chala. Kumbukila ifundo iyi, pala mwipeleka kwa Yehova, mukuba nu lusubilo ulwiza ulwakuti: Mungaba mwe ba Yehova kwa bwila na bwila. Nanti mwipeleka kwa Yehova mukumulayizya ukuti inti mumubombelaghe po ivintu vili akiza na po vite akiza. Mutakulondiwa ukuti mwize mulaghizye sona. Ubwanaloli bwakuti nanti tukwipeleka kwa Yehova, tukulangizya ukuti tukusala ichintu ichakulondiwa sana. Inong’onela ichintu ichi: Inti musale ivintu ivyingi sana pa bumi bwinyu, vimo vizukuba vyiza bulo loli mutangasala ichintu cho chingaba chiza sana ukuchila ukupeleka ubumi bwinyu kwa Yehova. (Sali. 50.14) U Satana akuyezya-yezya ukuti anange ulughano lo muli nalo kwa Baba winyu uwa kumwanya, loli tukusubila ukuti mutakwiza pakwitikizya vyo akulonda. Mutakitikizye ukuti u Satana awine! (Jobu 27.5) Chifukwa chakuti mumughanite nkani u Yehova vikwiza pakubavwa ukuti mukwanilisye vyo mukamulaghizya u Yehova ukuti inti mumubombele ubumi bwinyu bosi nukupalamila nkani kwa Baba winyu uwakumwanya.

21. Choni cho tunganena ukuti ulozyo te bumalilo loli bwandilo bulo?

21 Nanti mwipeleka kwa Yehova, mubabuzye abasongo aba chipanga chinyu pa chintu ichakulondiwa nkani cho mukulonda ukubomba. Akabalilo kosi mukumbukaghe ukuti ulozyo te bumalilo loli bwandilo bulo. Pala moziwa mukwanda ubumi ubwakuti inti mumubombelaghe u Yehova akabalilo kosi. Aka koko kabalilo akakuti mukulondiwa ukughomya nkani ulughano lwinyu kwa Yehova. Mwibikile ivyakubomba ukuti ulughano lwinyu lubukilile ukukula isiku ni siku. Ivi vikwiza pakubapangisya ukuti moziwe. Isiku ilyakoziwa likuba lisiku ilya kuhobosya sana. Loli ubu bukuba bwandilo bulo. Nge ulughano lwinyu kwa Yehova lwabukilile ukukula kwa bwila na bwila!

ULWIMBO 135 Yehova Wakuŵeyelera: “Mwana Wane, Uŵe Wavinjeru”

a Ukuti tubukilile ukuya pantazi mpaka ukufika pakoziwa, tukulondiwa ukubukilila ukuba ni nyinong’ono inyiza. Munkani iyi inti twennye vyo ikambala ilya ku Etiyopiya yikabomba vyo vingamwavwa umuntu yo akumanyila Ibayibolo ukuti wepe afike pakoziwa.

b AMAZYU AGHAKULONGOSOLA ICHITUZI: Umuyemba uwachilindu akumubuzya u Yehova mu lwiputo mo akupalizizya pa vintu vyosi vyo amupiye.