Skip to content

Skip to table of contents

INKANI IYAKUMANYILA 13

Mungabombezya Ivipeliwa Pakubamanyisya Abana Binyu Ivya Yehova

Mungabombezya Ivipeliwa Pakubamanyisya Abana Binyu Ivya Yehova

‘Ka wenu yo apelite ivintu vyosi ivi?’—YESA. 40.26.

ULWIMBO 11 Chilengiwa Chikulumba Chiuta

VYO INTI TUMANYILE a

1. Nkimba abapapi bakulonda ukubabombela ichoni abana babo?

 MWE BAPAPI, tuzimenye ukuti mukulonda naloli ukubavwa abana binyu ukuti bamumanye akiza u Yehova nu kumughana. Loli u Chala atakuboneka. Ka mungabavwa buli-buli abana binyu ukuti bamwennyanje u Chala ukuti Muntu mwenecho sona bapalamilaghe kukwache?—Yako. 4.8.

2. Ka abapapi bangabamanyisya buli-buli abana babo inkalo izya Yehova?

2 Izili inyiza iyakubavwa abana binyu ukuti bapalamile kwa Yehova, ko kumanyila nabo Ibayibolo. (2 Timo. 3.14-17) Naloli, Ibayibolo likulongosola izila iyamwabo yo yingabavwa abana ukumanyila ivyakukwafannya nu Yehova. Mubuku ilya Isya Mbupingamu, u baba akumukumbusya umwana wache munyamata ukuti atakaleke ukwennya inkalo izya Yehova, zyo zikubonekela mu vipeliwa. (Mbupi. 3.19-21) Inti twennye izila zimo izya mo abapapi bangabombezya imbombo ivipeliwa pakubavwa abana babo pakumanyila ivyakukwafannya ni nkalo izya Yehova.

KA MUNGABOMBEZYA BULI-BULI IVIPELIWA PAKUBAMANYISYA ABANA BINYU?

3. Nkimba abapapi bangabavwa buli-buli abana babo?

3 Ibayibolo likunena ukuti u Chala ‘inkalo zyache izyambula ukuboneka zikuboneka akiza ukufuma po akapelela ichisu ichapasi, chifukwa vyamanyikwa akiza ukwizila mu vintu vyo akapela.’ (Loma 1.20) Tutakukayikila ukuti mwe bapapi mukuhoboka sana pala mwapatula akabalilo nu kwangala na bana binyu. Mubombezyange akabalilo aka ukuti mubavwe abana binyu ukuti bennye ukukolelana ko kulipo pakasi pa “vintu vyo akapela” sona ni nkalo izyapamwanya izya Yehova. Pa fundo iyi, zatwennye vyo abapapi bangamanyilako ukufuma ku vyo u Yesu akamanyisya.

4. Ka u Yesu akabombezya buli-buli ivipeliwa pakubamanyisya abatumiwa? (Luka 12.24, 27-30)

4 Ennya mo u Yesu akabombezezyanga ivipeliwa pakumanyisya. Pa kabalilo kamo u Yesu akababuzya batumiwa bache ukuti bennye abachigobe na maluba. (Belenga Luka 12.24, 27-30.) U Yesu nge akatambula ichinyamana chilichosi pamo ichakumela chilichosi, loli akasala iviyuni na maluba vyo abatumiwa bache bakavimanyagha akiza. Abamanyili bache bakwenela ukuti bakennyanga abachigobe bakubulukabuluka mumwanya sona amaluba ghazotite mumighunda. Ka mukwinong’ona ukuti u Yesu akasontagha ivintu ivi po akanenagha? Nkimba akabomba ichoni ati atambula ivifwanikizyo ivi? Apa u Yesu akabamanyisya abamanyili bache ichimanyisyo ichamaka ichakukwafannya nu Baba uwa kumwanya yo mupi sona wachisa: U Yehova akwiza pakubalyesa nu kubavwika ababombi bache abasubaliwa ngati mo akubombela na bachigobe sona na maluba mumughunda.

5. Nkimba vifwanikizyo buli vyo vikwayiwa mu vipeliwa vyo abapapi bangabombezya pakumumanyisya umwana wabo ivyakukwafannya nu Yehova?

5 Abapapi, ka mungamuyezya buli-buli u Yesu po mukubamanyisya abana binyu? Mungamubuzyako umwana winyu ivyakukwafannya nichipeliwa chimo cho muchighanite, ngati ichinyamana cho muchighanite pamo ichakumela. Pa kabalilo ko mukubabuzya abana binyu ivya chipeliwa ichi, mubalongosolele sona vyo chikubamanyisya ivyakukwafannya nu Yehova. Mungamulalusya umwana winyu ivya chinyamana pamo ichakumela cho achighanite. Pala mukubombezya ichipeliwa cho umwana winyu achighanite nakale, vingamwavwa ukuti ivwisye nkani ivyakukwafannya ni nkalo izya Yehova po mukunenezanya nawe.

6. Nkimba tukumanyilako ichoni ukufuma kwa mama uwa Christopher mo akabombelagha?

6 Ka abapapi bakulondiwa ukuti bamalilaghe akabalilo akatali ukuti balonde ichinyamana pamo ichakumela po bachili pakunenezannya nu mwana wabo mo chikuvumbulila imbombo izya Yehova? Awe ivi te vyakwivwika. U Yesu atakalongosola ivyinji ivya mo uchigobe akulyela pamo mo amaluba ghakukulila. Nangabuli, vingaba ukuti umwana winyu aghanite ukumanyila ivyingi ivyakukwafannya ni vintu vyo u Yehova apelite, loli akabalilo kamo ukulongosola umwabupepe pamo ukumulalusya ilalusyo vingaba vyakukwana ukuti ivwisye ifundo yo mukumulongosolela. Ennya vyo umukamu yumo izina lyache u Christopher akukumbukila ukufuma kubwana: “Umama wane akalongosolagha ivintu ivipepe bulo vyo vikatwavwanga ukuti tupalizyanje ivipeliwa vyo vyatuzyungulila. Umwakufwanikizya, nanti twenda kupipi ni ghamba umama akanenagha ukuti: ‘Ennya ighamba ili mo likubonekela likulu sona mo likubonekela akiza! Ka u Yehova te wakuswighisya?’ Pamo nanti tuli kupipi ni nyanja umama akanenagha ukuti: ‘Ennya amaka gho amayigha ghali nagho! Ka u Chala te wakuswighisya?’” U Christopher akanena ukuti: “Ifundo izi zikabonekagha ngati zipepe, loli zikatwavwanga ukuti twinong’onelaghepo.”

7. Ka mungamumanyisya buli-buli umwana winyu ukuti amanyilagheko ku vipeliwa?

7 Po abana binyu bakukula, mungabamanyisya ukuti bande pakwinong’onelapo ivya vipeliwa sona navyo bakumanyilako ivyakukwafannya ni nkalo izya Yehova. Munganenezannya nawe ichipeliwa choka bulo cho u Yehova apelite nu kumulalusya umwana winyu ukuti, “Nkimba ichipeliwa ichi chikukumanyisya ichoni ivyakukwafannya nu Yehova?” Mungaswigha sona mungahoboka pakwivwa vyo umwana winyu akwinong’ona.—Mata. 21.16.

NKIMBA KABALILO BULI KO MUNGABOMBEZYA IVIPELIWA PAKUBAMANYISYA ABANA BINYU?

8. Nkimba abapapi Abachiizilayeli bakaba nu lusako buli po bakendagha ‘mumusebo’?

8 Abapapi Abachiizilayeli bakabuzyiwa ukuti babamanyisyange abana babo indaghilo izya Yehova po bakwenda ‘mumusebo.’ (Kumbu. 11.19) Imisebo iyi amalo ghamo yikendagha muntundu. Po bakendagha mu misebo iyi bakwenela ukuti bakennyanga ivinyamana, iviyuni na maluba. Pa kabalilo ko imbumba izya Chiizilayeli zikendagha mumisebo, abapapi bakaba nu lusako ulwakubamanyisya abana babo ivyakukwafannya ni vipeliwa ivya Yehova. Umwakuyana bulo, mwe bapapi muli nu lusako ulwakubombezya ichipeliwa pakubamanyisya abana binyu. Zatwennye mo abapapi bamo babombela bunubu.

9. Ka tukumanyilako ichoni ukufuma kwa Punitha nu Katya?

9 Umama yumo izina lyache Punitha, yo akwikala ku tawuni iyikulu ku India, akanena ukuti: “Pala twabuka kukaya ni mbumba yitu, tukennyanga ukuti lusako ulwakuti tubavwe abana bitu ukuti bamanyile ivyinji ivyakukwafannya ni vipeliwa ivya Yehova. Nkwiyivwa ukuti abana bane bakwivwisya akiza nanti tuli kubutali na ko kuli abantu abinji sona kutawuni.” Bapapi, abana binyu batakwiza pakuluvya akabalilo ko mungaba nabo poka ku malo ghamo amiza sana. U Katya, umuyemba uwa ku Moldova, akanena ukuti: “Ivintu ivyiza nkani vyo nkukumbukila po nkaba ne mwana, nkavyennya pa kabalilo ko nkaba na bapapi bane kukaya. Nkubapalizya sana abapapi bane ukuti bakamanyisya ukufuma ku bwana ukuti nimililaghe nu kwenelezya ivintu vyo u Yehova apelite nu kumwenya ukwizila mu vipeliwa vyache.”

Napo mungaba ukuti mukwikala mutawuni mungagha ichipeliwa chimo cho chingabavwa ukubamanyisya abana binyu ivyakukwafannya nu Yehova (Ennya indime 10)

10. Nkimba abapapi bangabomba ichoni nanti chakutamya ukufuma mutawuni ukuti babuke kukaya? (Ennya ibokosi ilyakuti “ Vyo Vingabavwa Abapapi.”)

10 Nkimba tungabomba ichoni pala tutangakwanisya ukubuka kukaya? U Amol, yo akwikala ku India, akanena ukuti: “Ko tukwikala abapapi bakubomba imbombo amaawazi aghinji, sona ubulendo ubwakubuka kukaya bungaba bwakudula. Loli tukwennya ivipeliwa ivya Yehova pala tukwenda mumamalo ghamo gho pali ivipeliwa ngati umusonje uwa nyumba, sona tukunenezannya ivyakukwafannya ni nkalo zyache.” Nanti mungenelezya nkani papipi ni nyumba yinyu, mungagha ivipeliwa ivyakupambana-pambana vyo mungabalangizya abana binyu. (Sali. 104.24) Mukwiza pakwagha iviyuni, utuvipeliwa utwakupambana-pambana, ivyakumela ni vinji. U Karina, uwa ku Germany, akanena ukuti: “Umama wane aghaghanite hee amaluba, pa kabalilo ko nkaba ne kalindu, po tukendelagha poka akandangizyanga amaluba aghinji.” Abapapi, mungabombezya sona amavidiyo na mabuku aghakulongosola ivya vipeliwa vyo igulu lyitu lifumizye ukuti libamanyisye abana binyu. Naloli, kulikosi ko mukwikala, mungabavwa abana binyu ukubamanyisya ukuti bennya ivintu vyo u Chala apelite. Pa kabalilo aka zatwennye inkalo zimo izya Yehova zyo mungabalangizya abana binyu.

U YEHOVA ‘INKALO ZYACHE IZYAMBULA UKUBONEKA ZIKUBONEKELA AKIZA’

11. Ka abapapi bangabavwa buli-buli abana babo ukwivwisya ulughano ulwa Yehova?

11 Ukuti mubavwe abana binyu ukwennya ulughano ulwa Yehova, mungabalangizya mo ivinyamana ivyinji vikulangizizya ulughano ku twana twabo. (Mata. 23.37) Mungabalongosolela sona ichintu cho mukuhoboka nacho sana mu vipeliwa. U Karina, yo twamutambula mwalunulu akanena ukuti: “Akabalilo kosi ko tukendagha, umama akankazyanga ukuti nimilile nu kwennya iluba lililyosi mo likabela ilyakulondiwa na mo ubwiza bwache bukalangizizyanga ulughano ulwa Yehova. Nangabuli pendapo imyaka, loli ntchili nkwenelezyanga amaluba mo ghakubonekela, mo ghakapangiliwa sona imitundu iyakupambana-pambana. Ghakubukulila ukunkhumbusya ulughano lo u Yehova alinalo kwa uswe.”

Mungabalongosolela abana binyu mo umubili witu bukapangiliwa pakubamanyisya ivyakukwafannya na mahala agha Chala (Ennya indime 12)

12. Ka abapapi bangabavwa buli-buli abana babo ukwivwisya amahala agha Chala? (Salimo 139.14) (Ennya sona ichituzi.)

12 Mubavwe abana binyu ukuti bivwisye amahala agha Chala. U Yehova wamahala sana ukuchila aliwesi. (Loma 11.33) Mungababuzya abana binyu mo amizi ghakwendela ukufuma pasi ukuti ghaye ghapange amabingu kumwanya, sona mo amabingu agha ghakwendesezya amizi ukufuma kumwanya ukwiza pachisu ichapasi pamo ukuti ivula yitonye. (Jobu 38.36, 37) Mungababuzya sona abana binyu mo umubili ubwa buntu bukapangiliwa umwakuswighisya. (Belenga Salimo 139.14.) Ennya mo u baba yumo izina lyache u Vladimir akabombela. Ubaba uyu akanena ukuti: “Isiku limo umwana witu munyamata akawa ni njinga sona akivulazya. Pakati penda amasiku ghanandi bulo ichilonda chache chikapola. Une nu muchi wane tukamulongosolela ukuti u Yehova atupelite nu mubili uwakuti pala twavulala wipozyange wene. Tukamubuzya sona ukuti pa vintu vyo abantu bapangite, tutakwennyapo nachimo-chimo cho chingayana nu mubili ubwa muntu. Umwakufwanikizya, pala igalimoto yapanga ingozi yitangiyannya yene. Ichifwanikizyo ichi chikamwavwa sana umwana witu ukwivwisya amahala agha Yehova.”

13. Nkimba abapapi bangabavwa buli-buli abana babo ukuti bivwisyange amaka agha Chala? (Yesaya 40.26)

13 U Yehova akutulaba ukuti twinusye amaso ghitu kumwanya nu kwinong’onelapo ivyakukwafannya na maka ghache gho ghakubonekela mu vipeliwa ivyakumwanya. (Belenga Yesaya 40.26.) Mungabakazya abana binyu ukuti bope bennyange kumwanya nu kwinong’onelapo vyo bakwennya. Ennya vyo umuyemba yumo uwa ku Taiwan izina lyache u Tingting, akukumbukila vyo vikabombiwa po akaba mwana, akunena ukuti: “Nanti umama ansenda ukuti tuye twennye amalo ghamo, tukennyanga intondwa izyingi kumwanya ichifukwa tukabanga kubutali na kutawuni ko kuli amagesi. Pa kabalilo kala nkapasyanga sana ukuti ntangakwanisya ukubukilila ukuba musubaliwa, ichifukwa chakuti abamwitu bo nkamanyilagha nabo isukulu bakayezya-yezyanga ukumphangisya ukuti nennyange ukuti chakutammya ukumwivwila u Yehova. Umama wane akankazyanga ukuti ninong’onelaghepo ivyakukwafannya na maka gho u Yehova akabombezya imbombo pakupela intondwa zyosi izi, sona ukuti nkumbukilaghe ukuti u Yehova angampa amaka gho ghanganavwa ukulimbana ni ntamyo yiliyosi yo ningakomana nayo. Pala twabwelako kumalo aghakwennya ivipeliwa uku, vikanavwanga ukuti imumanye akiza u Yehova sona vikandimbikisyanga ukuti mbukilile pakumubombela.”

14. Ka abapapi bangabombezya buli-buli ivipeliwa pakubavwa abana babo ukwennya ukuti u Yehova we Chala uwakuhoboka?

14 Ivintu vyosi vyo u Yehova apelite vikulangizya ukuti umwene wakuhoboka sona akulonda ukuti nuswe bulo tuhobokaghe. Abasayansi bazyaghannya ukuti ivinyamana ivyingi vikwangala, ukongelezyapo iviyuni niswi. (Jobu 40.20) Ka abana binyu basekitepo lumo po bakwennya ivinyamana vikwangala? Akabalilo kamo bangennya akapusi kakwangazya akabola, pamo bangennya utumbwa utunandi tukwangala poka. Pala akabalilo kamo abana binyu biza baseka sona po bennya ivinyama vikwangala, nkimba mutangabakumbusya ukuti tukumubombela u Chala uwakuhoboka?—1 Timo. 1.11.

NI MBUMBA YINYU MUHOBOKAGHE NI VIPELIWA IVYA YEHOVA

Abana binyu bangaba bakumasuka sona bangalonda ukubabuzya mo bakuyivwila po mukuhoboka nabo pakwennya ivipeliwa (Ennya indime 15)

15. Ka choni cho chingabavwa abapapi ukuti bamanye akiza inyinong’ono izya bana babo? (Isya Mbupingamu 20.5) (Ennya sona ichituzi.)

15 Akabalilo kamo abapapi bangennya ukuti chakutamya ukubalongosolela abana babo intamyo zyo bakukomana nazyo. Pala numwe bulo momo vibeleye, mukulondiwa ukuti mubabuzyangeko inyinong’ono zyinyu abana binyu. (Belenga Isya Mbupingamu 20.5.) Abapapi bamo bakwennya ukuti chipepe ukubalongosolelako abana pa kabalilo ko bakuhoboka ni vipeliwa. Chifukwa buli? Ichifukwa chakuti bakwennya ukuti pali ivintu ivinandi bulo vyo vingabatimbanizya abana na bapapi. Ubaba yumo uwa ku Taiwan izina lyache u Masahiko akanena ichifukwa ichamwabo, akanena ukuti: “Pala tukwagha akabalilo nu kwenda na bana bitu mumaghamba na mulubazu mwa nyanja tukuba swe bakumasuka. Aka kakuba kabalilo ko tukwennya ukuti chipepe ukuti tube papipi nabo nu kumanya vyo vili munyinong’ono zyabo.” U Katya, yo twamutambula mwalunulu akanena ukuti: “Pala nafuma kusukulu umama wane akansendagha nu kubuka ku malo gho ghakaba ghakuboneka akiza sana. Kumalo aghiza agha chikaba chipepe ukumulongosolela umama ivintu vyo nakomana navyo kusukulu pamo vyo vikunsakamika.”

16. Ka imbumba zingabomba buli-buli ukuti zimasukaghe nu kwangala po zikuhoboka ni vintu vyo u Yehova apelite?

16 Ivipeliwa ivya Yehova, vingavwa ukuti imbumba zibe zyakuhoboka, zyakumasuka sona ukuti zibe zyakughanana nkani pa kabalilo ko bakwangalila poka. Ibayibolo likunena ukuti pali ‘akabalilo akakuseka na kabalilo akakulila.’ (Ndumbi. 3.1, 4.) U Yehova apelite amalo aghiza gho tungahoboka nagho pakubomba ivintu vyo tuvighanite. Imbumba izyingi zighanite pakuba poka pakwennya ivipeliwa ngati mutwaya mumaghamba pamo mumbali mwanyanja. Abana bamo baghanite ukuchimbila-chimbila, ukwangala nu kusaba mumalusoko na munyanja. Tuli nu lusako ulukulu nkani ulwakuhoboka ni vipeliwa ni vintu vyosi vyo vyatuzyungulila vyo u Yehova apelite!

17. Choni cho abapapi bakulondiwa ukuti babavwange abana babo ukuti bahobokaghe ni vipeliwa ivya Chala?

17 Muchisu ichipya icha Chala, abapapi na bana bakwiza pakuhoboka ni vipeliwa ivya Yehova muzila iyakuti batahobokitepo lumo. Vitakwiza pakuba ngati mo vibeleye amasiku ghano. Tutakwiza pakoghopa sona ivinyamana sona vyope vitakwiza pakutoghopa. (Yesa. 11.6-9 ) Pa kabalilo aka tukwiza pakuba na kabalilo akambula ukumala akakuhobokela ni vintu vyo u Yehova apelite. (Sali. 22.26) Loli bapapi, mutakalindilile akabalilo aka ukuti ko mwize mwande ukubavwa abana binyu ukuti bize bahobokaghe ni vipeliwa. Pala mukubombezya ivipeliwa pakubamanyisya abana binyu ivyakukwafannya nu Yehova, mukwiza pakukolelana na vyo u Mwene u Devedi akanena. Akati: ‘Mwe Yehova, pate imbombo zyo zingayana ni zyinyu.’—Sali. 86.8.

ULWIMBO 134 Chiuta Wamuŵikizgani Ŵana

a Abakamu na bayemba abinji bakukumbukila akabalilo akiza ko bakaba nako po bakahoboka ni vipeliwa poka na bapapi babo Abachikilisitu. Bataluvyizye vyo abapapi babo bakabamanyisya ivyakukwafannya ni nkalo izya Yehova pakubombezya ivipeliwa. Pala muli na bana, ka mungabombezya buli-buli ivipeliwa pakubamanyisya ivyakukwafannya ni nkalo izya Chala? Inkani iyi inti yamule ilalusyo ili.