Awee! Amasimbo aghakale nkani ghakulangizya ukuti Ibayibolo litasintite napo likakopeliwanga pa vintu vyo vitakakabagha ukukomanika.

 Pakabalilo kano paghiwa imipukutu iyinji iyamasimbo aghakale nkani agha mu Bayibolo. Imipukutu yimo iyamasimbo yikupambana, cho chikulangizya ukuti pakabalilo ko bakakopelagha bakapuvyanga. Loli vyo bakapuvyanga vinandi bulo sona vitakasintagha ing’anamulo lya mazyu agha mu Bayibolo. Nangabuli vili bunubu, vimo vipambanite nkani, cho chikulangizya ukuti bamo bo bakakopelagha Ibayibolo bakasintilagha umufulo. Ennya ivifwanikizyo vibili

1.   Pa 1 Yohani 5.7, Amabayibolo ghamo aghakale nkani ghakunena ukuti: ‘kumwanya, kuli Ubaba, Amazyu, nu Muzimu: sona batatu aba muntu weka.’ Nangabuli vili bunubu, loli mu vyakusimbapo ivyakale vyo bakakopela akiza amazyu agha ghatakabamo. Amazyu agha bongelezyamo pisinda pache. Cho chobene amazyu agha bafumizyemo mu Mabayibolo gho bang’anamuliye amasiku ghano.

2.   Izina lya Chala likwaghiwa mumalo amasawuzandi aghinji mu Mabayibolo aghakale nkani. Loli mu Mabayibolo ghamo izina ili bakalifumyamo nu kubikamo amazina ghamapalo ngati aghakuti “Mwene” pamo “Chala”

 Pakabalilo aka, ichifukwa ichakuti imipukutu iyinji iyakale nkani yaghiwe vitakutamya ukumanya lubilo po bapuvizye. a Nkimba imipukutu iyi yikulangizya buli-buli ukuti Ibayibolo lisubaliwa?

•   Pakunena ivya masimbo agha Chihebeli gho (ghakwitiziwa sona ukuti “Ulufingo Ulukali”) U William H. U Green akanena ukuti: “Patalipo ibuku ilya kale nkani lyo lisimbiwe akiza nkani ukuchila Ibayibolo.”

•   Pakunena sona ivya masimbo agha Chigiliki pamo ukuti Ulufingo Ulupya. U Frederick Bruce akasimba ukuti: “Ibayibolo ilya Ulufingo Ulupya lyakusubaliwa sona lisimbiwe akiza hee ukuchila amabuku aghanji aghakale gho abantu bakusubalila.

•   U Frederic Kenyon, Yo amenye akiza mo Ibayibolo likasimbiliwa akanena ukuti, “umuntu anganyamula Ibayibolo munyobe zyache nu kunena ukusita ukupasya ukuti nkolite Amazyu gha Chala gho ghasubaliwa sona ghabapo kwa myaka iyinji”.

•   Abayuda na Bakilisitu bo bakakopelagha Ibayibolo bakasimba inkani zyo zikuvumbula vyo abantu ba Chala bakapuvya. b (Ukubaligwa 20.12; 2 Samueli 11.2-4; Aba Galatiya 2.11-14) Batakafumyamo amazyu aghakulingannya ivintu ivibibi vyo Abayuda bakabombagha ichifukwa chakuleka ukumwivwila u Chala sona inkani izi zikuvumbula ivimanyisyo vyo abantu bakasubalilagha. (Hosea 4.2; Malaki 2.8, 9; Matayi 23.8, 9; 1 Yohani 5.21) Bo bakakopelagha inkani izi, bakakopela akiza hee vyo vikulangizya ukuti bakaba basubaliwa sona bakaghachindikagha Amazyu gha Chala.

•   Ka te chakwivwika ukuti u Chala yo mwenecho wa Bayibolo enelezya ukuti lyabukilila ukuba lyabwanaloli? c (Yesaya 40.8; 1 Pitala 1.24, 25) Akalondagha ukuti Ibayibolo lyavwe abantu ukufuma kale mupaka mukabalilo kano. (1 Aba Kolinti 10.11) Naloli, “pakuti chosi chicho chikasimbiwa kale mu Masimbo, chikasimba ukutumanyizya aswe, umwakuti tungaba nu lusubilo ukwendela mu bufisalyoyo nu lukazyo, lulo Amasimbo ghakutumanyizya.”—Aba Loma 15.4.

•   U Yesu na bamanyili bache bakatambulagha Amasimbo Agha Chihebeli ichifukwa chakuti bakamanya ukuti ghabwanaloli.—Luka 4.16-21; Imbombo 17.1-3.