1-3. Kani amakatasho cipale aalitatikile shani pali Yudya na Suntuke, kabili findo fingofwako ukuseesha amakatasho akube’fyo? (Boneni icikope icili peulu.)

ABAPYUNGISHI ba baYawe balicindikile makosa Ibuuku lya baLesa iliswetelele, Baibolo. Pakuti fwense tatuwamininepo, impindi ne mpindi tulapokelela ukufunda kwa mu Malembo. Findo tukacita ili bakatufunda? Langulukeni pa baKlistu babili abanakashi abaaliko mu mpindi ya basambile, Yudya na Suntuke. Amakatasho aakulu aalimine pali baba abanakashi babili abasufishiwe. Ni esa amakatasho ayo? Baibolo tailabiilepo. Pano pa kutofwako lukoso, nga tulabile cipale pa fyalengeshe kube ayo amakatasho.

² Tulabile ati Yudya aalitile abaKlistu bambi mwi kelesha ukwisa mu kuliila pamo nakwe ku ng’anda na mu kwambaala. Suntuke tabaamwitilepo kuli kuku ukukumana, pano alyumfwile ifi abaaliko baalitemweshe. Cipale Suntuke alilabiile ati: ‘Nindo Yudya taanjitiileko? Nalukubona ati tuli fibusa ifiweme.’ Pakuti pali fyefyo Suntuke bamucitile, alitatikile ukubona Yudya ati taalipo cibusa ca cinenene. Popele, Suntuke naye aalicitile ukwanshika  kuntu kumo ne kwita aba mwi kelesha ukwisa ku ng’anda kwakwe, pano tamwitilepo Yudya! Ubukatasho ubwali pali Yudya na Suntuke cipale bwalyonawile umutende uwali mwi kelesha lyonse. Baibolo taitubuulapo ifyafuminemo, pano cipale aba bankashi babili balilondele ukufunda ukuweme uku Paulu ababuulile.​—Filip. 4:​2, 3

³ Shimbi impindi, ifya kube’fyo filaleta amakatasho na mu makelesha abantu ba baYawe pali ino mpindi. Nangabe’fyo, aya amakatasho angashila neli tungaaseesha lukoso kani twalonda ukufunda ukuli mu Mashiwi abaLesa, Baibolo. Kabili kani tulicindikile makosa Ibuuku lya baYawe, tukalukulonda fyonse ifi litubuula.​—Amasa. 27:11.

4, 5. Ni kwisa kufunda Baibolo itupeela ukutofwako ukubulo’kufiitwa bwangu?

⁴ Cikateshe ukubulo’kufiitwa ili twabona ati bambi bacita ifyakutusoomesha. Cilabipa ukwakuti kani bambi batusoomesha pakuti pa mushobo wesu, inkulilo yesu neli ifi tuboneka. Ukusoomena kulacilapo kani uwatusoomesha muKlistu mubyesu! Kani mu Mashiwi abaLesa mulipo ukufunda ukungatofwako ili ifya kube’fi fyatucitikila?

⁵ BaYawe balibwene ifi abantu bekala pamo ukufuma lukoso pa kutanga. Balabona ifi tumfwa na fyefyo tucita. Ifi tulanguluka, makosa makosa kani twasoomenwa, fingatulengesha ukulabila neli ukucita ifintu ifingatuletela amakatasho panuma. E mulandu cicindamine kuli fwebo ukulonda ukufunda kwa mu Baibolo ukwa kubulo’kufiitwa bwangu! (Pendeni Ifisimpi 16:32; Uwakutulisya 7:9.) Ukwakubula ne kukanika fwense tulyelelwe ukupyungila pa kubulo’kufiitwa bwangu ne kufitulukila bambi. BaYawe na baYesu balabona ati ukufitulukila bambi kucindeme. (Mat. 6:​14, 15) Kani mulabona ati mulyelelwe ukupyungila pa kufitulukila bambi neli pa kubulo’kufiitwa bwangu?

6. Nindo tamwelelwepo ukulukufiitilwa bambi?

⁶ Abantu abafiitwa bwangu balaba abakali. Pakuti pali fyefyo, bambi tabafwayapo ne kuba apepi nabo. Umuntu umukali angonaala umutende wa mwi kelesha. Uwa kube’fyo angesha ukubulo’kulangisha kuli bambi ati alikalipile neli ati pali abo afiitilwe, pano ukulanguluka kwakwe ukubipile kukafisuluka “apaswetele pa menso e bumba.” (Ifisi. 26:​24-26) Abakulu ba mwi kelesha bangofwako umuntu wa kube’fyo ukwishiba ati aba mu kwanshika kwa baLesa tabelelwepo ukuba abakali neli abafiitilwa bambi. Ibuuku lya baLesa ilicindeme lilibuulishishe bwino pali cici. (IfyabaLef. 19:​17, 18; Loma 3:​11-18) Kani mulasuminishako kuli fifi?

7, 8. (a) Kani baYawe balatangilila shani ukwanshika kwabo ukwa pa calo? (b) Ni kwisa kufunda kumo kumo ukuli mu Mashiwi abaLesa, kabili nindo twelelwe ukukulonda?

⁷ BaYawe balatangilila abantu abali mu kwanshika kwabo ukwa pa calo ne kubapeela ifyakulya fya ku mupashi ukupitila mu “umupyunjishi uyo ucetekelwe uwa mano.” Uyu umupyungishi alatangililwa na baKlistu, abali “mutwi we kelesha.” (Mat. 24:​45-47; Efesa 5:23) Koti libumba ilitangilila ilyaliko mu mpindi ya basambile, uyu umupyungishi alapokelela amashiwi abaLesa kabili aliacindikile makosa. (Pendeni 1 AbaTesalonike 2:13.) Kani ni kwisa kufunda kumo kumo ukwa mu Baibolo ukupeelwe kuli fwebo ku kutofwako?

⁸ Baibolo ilatubuula ukulukusangwa lyonse ku kubungana. (Ebeya 10:​24, 25) Ilatukoselesha ukusumina mu busambishi buntu bumo. (1 Koli. 1:10) Amashiwi abaLesa alatubuula ukutango’kupensela Ubufumu mu mweo wesu. (Mat. 6:33) Nakabili, Amalembo alalabila  makosa pa mulimo tukwete uwa kutulisha ku mang’anda onse, mu mipunda umusangwa abantu abengi, neli mu kwambaala lukoso. (Mat. 28:​19, 20; Ifyacit. 5:42; 17:17; 20:20) Ibuuku lya baLesa lilabuula abakulu ba mwi kelesha ukofwako ukwanshika kwa baYawe ukuba ukuswetele. (1 Koli. 5:​1-5, 13; 1 Tim. 5:​19-21) Kabili baYawe balibuulile bonse abali mu kwanshika kwabo ukuba abaswetele ku munefu eli na ku mupashi.​—2 Koli. 7:1.

9. Ni isa inshila lukoso iilukupyungishiwa pa kutofwako ukumfwisha Amashiwi abaLesa?

⁹ Bambi bangalanguluka ati palwabo bangomfwa ukufunda kwa mu Baibolo ne kubuulishisha mu mashiwi abo abene. Nangabe’fyo, baYesu balisalulwile ‘umupyungishi uucetekelwe’ ukuba e nshila lukoso iya kupeelelamo ifyakulya fya ku mupashi. Ukufuma mu 1919, baKlistu Yesu balapyungisha uyu umupyungishi ukofwako ababalonda ukumfwisha Ibuuku lya baLesa ne kulonda ukutangilila ukulimo. Kani tulukulonda ukufunda kwa mu Baibolo, tulofwako ikelesha ukuba iliswetele, ilya mutende, kabili ilikateene. Fwense tulyelelwe ukulipusha ati, ‘Kani ndi wa bucine kuli baabo baYesu balukupyungisha pa kututangilila?’

10. Kani ukwanshika kwa baYawe ukwa kwiulu kulibuulishishiwe shani mwi buuku lyakwe Esiceli?

¹⁰ Amashiwi abaYawe alatubuulako fimo pa kwanshika kwabo ukwa kwiulu. Ku cakubwenako, uwakushimika Esiceli alibwene icakubona. Muli cici icakubona alibwene ingolofwana iyalukwimakaninako ukwanshika kwa baLesa ukwa kwiulu. (Esice. 1:​4-28) BaYawe e bekeele pali yiyi ingolofwana, kabili ilaya konse lukoso uku umupashi waitangilila. Eli, abali mu kwanshika kwabo ukwa kwiulu balatangilila abali mu kwanshika kwabo ukwa pa calo. Mu cinenene iyi ingolofwana ilukutela! Langulukeni lukoso pa fintu ifingi ifyalukile mu kwanshika kwa baLesa mu myaka 10 iipitilepo. Mulukwanuka ati uku konse ukwaluka kufwaya kwa baYawe. Bukumo lukoso baKlistu ne nkalamba ishiswetelele bali ne konaala cino icalo icibipile. Pakuti pali fyefyo, ingolofwana ya baYawe ilukubutuka pakweba’ti ciboneke apaswetele ati baYawe e belelwe ukwikalika kabili ishina lyabo lilemiwe.

11, 12. Ni fisa fimo fimo ifi ukwanshika kwa baYawe kulukukonsha ukucita?

¹¹ Langulukeni lukoso pali fyefyo ukwanshika kwa baLesa ukwa pa calo kukonseshe muli shishino inshiku. Ukwibaka. Abapyungishi abakuti ubwingi baalipyungishe pa kwibaka amaofeshi aakulu aabukumo aaBamboni sha BaYawe ku Warwick, mu New York, U.S.A. Pakuti pa kutangililwa kuli dipatimenti ya Worldwide Design/Construction, abapyungishi bakulitemenwa balukupyungisha mu calo conse ukwibaka Imilenda ya Bufumu ne kukushako amaofeshi amitano. Tulatoota bonse abalitemenwa ukupyungako imilimo ya kube’fyo! Anukeni ati baYawe balukushukisha abapyungishi babo mu calo conse abalukupeelako ifya mpese pa kofweleshako iyi yonse imilimo.​—Luku 21:​1-4.

¹² Ukusambisha. Langulukeni pa masukuulu  ao baLesa basambishishamo abantu babo. (Yisa. 2:​2, 3) Isukuulu lya Bapainiya, Isukuulu lya Bakutulisha ba Bufumu, Isukuulu lya Gilyadi, Isukuulu lya Bapyungila pa Mutano, Isukuulu lya Bapyungishi ba Luteta ne Bakashi Babo, Isukuulu lya Bakulu ba mwi Kelesha, Isukuulu lya Bufumu, ne Sukuulu lya Bapyungila Muli Komiti ya Mutano ne Bakashi Babo. Ukwakubula ne kukanika baYawe balitemenwe ukusambisha abantu babo! Nakabili baLesa balasambisha abantu ukupyungisha webusaiti ya jw.org, apali amabuuku mu milaka iyakuti ubwingi. Pali yiyi webusaiti pali ifiputusha fya bana ne fya cisoolo conse. Nakabili pali ne ciputusha ca malyashi a Bamboni sha BaYawe (Newsroom, cili lukoso mu Cisungu). Kani mulaipyungisha jw.org ili mulukutulisha na pa mapempelo acisoolo?

13. Findo fwe bapyungishi ba baYawe aba bucine twelelwe ukulukucita?

¹³ Ukuba mu kwanshika kwa baYawe lishuko ukwakuti! Ukwishiba amafunde abaLesa na fyefyo bafwaya fwebo ukulukucita kulatofwako ukwishiba ati tulyelelwe ukulukucita ifilungeme ne kulangisha ati baYawe e belelwe ukwikalika. Ili aba mu calo balukuya ili batemenwako ukucita ifibipile, fwebo tulyelelwe ‘ukufiitilwa bumbifi,’ koti ni fyefyo baYawe babufiitilwe. (Amasa. 97:10) Tatufwayapo ukuba koti ni baabo abatabomfwilapo baLesa ne kulabila ati: “Ifibipile ati fiweme, ne fiweme ati fibipile.” (Yisa. 5:20) Pakuti tulafwaya ukusangalasha baLesa, tulesha ukuba abaswetele ku munefu, mu mibelo, eli ne kuba na bucibusa ubukosele na baLesa. (1 Koli. 6:​9-11) Tulibatemenwe baYawe kabili tulibacetekele; tulalangisha ati tuli ba bucine kuli bo pa kulukulonda fyonse lukoso ifibuulishishiwe mwi Buuku lyabo. Kabili tulalonda ukufunda kwa mu Baibolo ili tuli pa ng’anda, kwi kelesha, ku ncito, ku sukuulu, na konse lukoso uku tuli. (Ifisi. 15:3) Langulukeni pa nshila na shimbi ishi tungalangishishamo ati tuli ba bucine kuli baLesa.

14. Kani abafyashi abaKlistu bangalangisha shani ati ba bucine kuli baLesa?

¹⁴ Ukukusha abana. Abafyashi balalangisha ati ba bucine kuli baYawe pa kusambisha abana ukwelelwa ne fibuulishishiwe mu Mashiwi abaLesa. Abafyashi abakulu mu fya baLesa tabatangililwapo ne fyakutantaka fya kwabo ukulosha ku fyakukusha abana. Umupashi wa calo tawelelwepo ukuba mu cisoolo ca baKlistu. (Efesa 2:2) Umufyashi umwalalume uubatishiwilwe tekuti alangulukepo ati, ‘Mu calo cesu, banakashi abasambisha abana.’ Baibolo ilibuulishishe bwino pali cici, ilalabila ati: “Mwe bawishibo, . . . mukabalame [abana benu] mu busambishi na mu kucenjesha kwa baShikulu.” (Efesa 6:4) Abafyashi abatiina baLesa balafwaya abana babo ukuba koti ni Samweli, ni pakuti baYawe baali nakwe ili aalukukula.​—1 Sam. 3:19.

15. Kani tungalangisha shani ati tuli ba bucine kuli baYawe ili tulukusalululapo ifya kucita?

¹⁵ Pa kusalululapo ifya kucita. Tungalangisha ati tuli ba bucine kuli baLesa pa kulonda ifili mu Mashiwi abo na fyefyo ukwanshika kwabo kutubuula ili tulukusalululapo ifya kucita mu mweo wesu. Pa kubuulishisha umulandu ukucite’fi kucindamine, langulukeni pa cintu cimo icikumine makosa abafyashi abengi. Abafyashi abengi abatelela ku mipunda imbi balitemenwe ukutuma abana babo, kani bafyalwa lukoso, ku ba mu cisoolo cabo abali ku mupunda bafumine pa kweba’ti bo bapitilishe ukupanga indalama ku mupunda batelela. Fya cine ati ici cintu ici umuntu elelwe ukulisalulwilapo umwine, pano tulyelelwe ukwanuka ati baLesa bakatusololola pali fyefyo tusalululapo ukucita. (Pendeni AbaLoma 14:12) Kani cingabamo akalango ukusalululapo ukucita icintu icikumine icisoolo cesu ne mweo  wesu ukwakubulo’kutanga ukufwaya ukufunda kwa mu Baibolo? Neli panini! Tulyelelwe ukulomba baYawe ukutofwako ni pakuti tatukwetepo amakosa akulitangilila fwe bene.​—Jele. 10:23.

16. Findo umufyashi umwanakashi umo aelelwe ukusalululapo ukucita ili akwete umwana, kabili findo fyamofweleko ukusalululapo bwino ifya kucita?

¹⁶ Umwanakashi umo aalikwete umwana umwalalume ili alukwikala ku calo cimbi kabili alukufwaya ukutuma uyu umwana kuli bambuya na bashikulu bakwe abaali ku calo afumine. Pa mpindi akwete umwana, Imboni ya BaYawe yalitatikile ukusambilila Baibolo nakwe. Aalikulile mu fya baLesa kabili aalisambilile ati baYawe balimupeele umulimo wa kukusha umwana wakwe pakweba’ti alukubapempela. (Amasa. 127:3; Ifisi. 22:6) Uyu umwanakashi alibuulishishe fyonse lukoso kuli baYawe, koti ni fyefyo Amalembo atubuula ukucita. (Amasa. 62:​7, 8) Nakabili alibuulileko abaalukumusambisha Baibolo kabili alibuulileko ne bali mwi kelesha. Nangaba’ti aba mu cisoolo cakwe ne babyakwe balukumubuula ukutuma umwana, alilangulukile ati ukucite’fyo tekuti kubepo bwino. Abalume bakwe baalitemenwe pali fyefyo aba mwi kelesha bamofweleko ye ne mwana ica kweba’ti balisumiine ukutatika ukusambilila Baibolo ne kusangwa ku kubungana pamo ne bakashi ne mwana. Kani mulukulanguluka ati uyu umwanakashi alibwene ati baYawe balyasukile itembelo lyakwe? Mu cinenene, taakanikilepo ati balyasukile.

17. Findo ukwanshika kwa baYawe kutubuulile ukulosha ku Basambile ba Baibolo?

¹⁷ Ukumfwila abalukutangilila. Inshila imo iicindeme yeyo tungalangishishamo ati tuli ba bucine kuli baLesa kulonda fyonse ifi batubuula mu kwanshika kwabo. Ku cakubwenako, langulukeni pali fyefyo batubuulile ukulonda ukulosha kuli baabo tusambisha Baibolo. Balilabiile ati cingawama penka palya twatatika ukusambilila Baibolo ne muntu mwi buuku lya Kani Findo Baibolo Muli Bucine Isambisha? ukulukumubuulako fimo pa kwanshika kwesu lyonse ili twashila ukusambilila.Tungacite’fyo ukupyungisha vidyo ya Findo Ificitwamo mu Mulenda wa Bufumu? ne kabuuku ka Mba Ni Bani Abalukucita Ukufwaya kwa BaYehova Muli Shino Nshiku? Kabili kani twashila ukusambilila ibuuku lya Baibolo Isambisha ne musambile uulukukula mu fya baLesa, balitubuulile ati cingawama ukusambilila nakwe mwi buuku lya “Mulukulilama mu Butemwe bwa BaLesa,” nangaba’ti alibatishiwilwe pali yeyo impindi. Ukwanshika kwa baYawe kulitubuulile ukucite’fi pakweba’ti abasambile ba bukumo ‘bakoshiwe mu kucetekela.’ (AbaKolo. 2:7) Kani mulafipyungisha ifi ukwanshika kwa baYawe kutubuula?

18, 19. Ni isa imilandu imo imo twelelwe ukulukutootela baYawe?

¹⁸ Kuli imilandu iyakuti ubwingi yeyo twelelwe ukutootelapo baYawe! Pakuti pali bo, tuli ne mweo pali ino mpindi. (Ifyacit.17:​27, 28) Balitupeele impese iicindeme makosa, e kweba’ti ibuuku lyabo, Baibolo. Tulapokelela ili ibuuku ati mashiwi abaLesa, koti ni fyefyo abaKlistu abaali mu Tesalonike bapokelele ishiwi lya baLesa ne kulisumina.​—1 Tesa. 2:13.

¹⁹ Pakuti tulikwete Amashiwi abaLesa aalembelwe, tulipalamine kuli baYawe kabili nabo balipalamine kuli fwebo. (Jako. 4:8) BaWishifwe bakwiulu balitupeele ishuko lya kuba mu kwanshika kwabo. Tulatoota ukwakuti pali lili ishuko! Umwimbishi wa masamo alibuulishishe bwino mu mashiwi aimbile aaweme ati: “Mubatote baYawe, pakuti bo baliweme: pakuti inkumbu shabo sha muyayaya.” (Amasa. 136:1) Mwi samo 136 tulasanganamo amashiwi akweba’ti “pakuti inkumbu shabo sha muyayaya” impindi 26. Kani tuli aba bucine kuli baYawe na ku kwanshika kwabo, aya amashiwi akakonshiwa ni pakuti tukekala umuyayaya!