Fingi ifi abantu balabiilepo pali cici icebo. Pano, talipo ni fyonse ifingamofweniko. Ku cakubwenako, bambi bangamubuuleni ati tamwelelwepo ukulila neli ukulangisha mu nshila iili yonse ati mwabombomana. Bambi bangamupangilisheni ukulila ne kulangisha fyonse lukoso ifi mulukumfwa. Pano, Baibolo ilafunda ifyelelwe, ifi ne bantu bambi basuminisheko ati fya cine.

Bambi abantu balalabila ati abalalume tabelelwepo ukulila. Nangabe’fyo, kani mulyelelwe ukumfwe’nsoni ukulila, nangaba ati pali abantu abengi? Abasambilile makosa pa malwashi amu kalango balilabiile ati ukulila kuli lukoso bwino kani umuntu abombomana. Nakabili, mu kupita kwa mpindi, ukulila kungamofweniko ukumfwako bwino nangaba ati mulukupita mu bukatasho ubukulu makosa. Pano, ukubulo’kulangisha ifi mwabombomana takuwemepo; kungamuleteleni ifyakukatasha. Baibolo tailabilapo neli panini ati ukulila pakuti pa kubombomana kubipile neli ati abalalume tabelelwepo ukulila. Ku cakubwenako, langulukeni pali baYesu. Nangaba ati baali ne makosa akubuusha abafwile, baalililile ninshi pali abantu abengi ili Lasalo icibusa cabo afwile!—Yoane 11:33-35.

Shimbi impindi, ababombomene balafiitwa, tanje cine kani umukwababo alifwile mu kupwalamuka lukoso. Kuli ifingi ifilengesha umuntu ukufiitwa kani umukwabo afwa. Bambi balafiitwa kani baumfwa amashiwi akusoomesha ku muntu woyo beshi bwino. Ba Mike aba ku South Africa balilabiile ati: “Nali lukoso ne myaka 14 ili batata bafwile. Pa cililo, intangishi ya mwi calici lya Anglican yalilabiile ati baLesa balapengela abantu abaweme kabili balabapinta bwangu. * Aya amashiwi alinsoomesho’mutima ni pakuti twalukupengela makosa ukuba na batata. Na bubuno bukumo, aya amashiwi alansoomesho’mutima nangaba ati palipitile imyaka 63.”

Bambi nabo balalipeele’milandu. Makosa makosa kani umukwababo alifwile mu kupwalamuka lukoso, bambi balalanguluka lukoso ati, ‘Nga nacitile’fi na fifilya, nga tabafwilepo.’ Neli pa kasuba ka kupelako mwali ne wafwile, mwalitooseshe. Ici cingamulengesheni ukulukulipeele’milandu.

Kani mulafiitwa ne kulipeele’milandu pakuti pa mfwa ya mukwabenu, tekweshapo ukulama mu mutima ifi mulukumfwa. Sombi, buuleniko umubyenu uungomfwa ifi mulukupitamo ne kumubuulishisheni ati ifi mulukumfwa efi ne bengi abafwililwepo bomfwa. Baibolo ilatubuulishisha ati: ‘Icibusa cilatemwa impindi shonse, kabili umukwanu alafyalwa pa mpindi ya kukatashiwa.’—Ifisimpi 17:17.

Abalengeshi besu, baYawe, e Cibusa iciweme ici uwafwilwa angakwata. Babuuleniko ifi mulukumfwa mu mutima ni pakuti “balamulameni.” (1 Petilo 5:7) Eli, balilaile ne kweba ati bonse abo abatembela kuli bo, “ubutende bwa baLesa, ubukango’kwishibwa konse” bukalame’mitima yabo ne malangulushi abo. (AbaFilipoi 4:6, 7) Nakabili, pokeleleni ukofwako kwa baLesa ukupitila mu kupenda Amashiwi abo, Baibolo. Lembeni amalembo akusangalasha ao mwapenda. (Boneni  akabokoshi akali pali lilino ibuula.) Cipale mungeshako ne kulukwanuka ku mutwi lukoso ifi ambi amalembo pali o alabila. Ukulukwalakanya pa malembo akube’fyo kungamofweniko, makosa makosa ubushiku ili mwaumfwe’citendwe kabili kani mwakatashiwa ukulaala.—Yisaya 57:15.

Bukumo lukoso, abakashi ba mwalalume uuli ne myaka 40 balifwile kuli kansa. Uyu umwalalume alilabiile ati shimbi impindi alomfwe’citendwe ukwakuti. Pano ukutembela kulamofwako. Alilabiile ati: “Kani natembela kuli baYawe, icitendwe cilashila. Impindi ishingi ndabuuka pa bulo kabili ndakatashiwa ukulaala nakabili. Pano, panuma ya kupenda ne kwalakanya pa Malembo akusangalasha ne kubuulako baYawe ifili ku mutima, ndomfwako bwino kabili ndaba ne butende bwa mwi langulushi. Ici cilangofwako ukuteeko’mutima ne kulaala nakabili.”

Banyina ba mwanakashi umwanice uwitwa ati Vanessa balilwele na mu kupelako balifwile. Vanessa na ye alibwene ati ukutembela kulofwako makosa. Alilabiile ati: “Kani nabombomana makosa, nalukwita lukoso ishina lya baLesa ne kutatiko’kulila. BaYawe baalukumfwa amatembelo angi kabili baalukunkosha.”

Bambi abafunda abafwililwepo balabuulako ababombomene ati balukofwako bambi neli ati balukulitemenwa ukuya mu kupyungako imilimo ya kofweleshako abantu. Ukucite’fi kungofwako umubombomene ukuba umusangalele ne kucefyako ukubombomana. (Ifyacitilwe 20:35) AbaKlistu abengi balisangile ati ukofwako bambi kulabasangalasha makosa.—2 AbaKolinto 1:3, 4.