1. Ni esa amashuko aliko pakuti pa mulubulo?

PAKUTI pa mulubulo wa baYesu Klistu, abantunshi bangalitemwesha amashuko aakuti ubwingi. Umulubulo ulilengeshe bakamufyalwa bakwe Adama abatemenwe ukulungama ukuba ne shuko lya kuba mu cisoolo ca baLesa nakabili. Umulubulo nakabili ulatulengesha ukucetekela ati tukaba ne shuko lya kwikala umuyayaya. Nangabe’fyo, umulubulo wa baKlistu ulakonsha ificilile na pa mashuko abantunshi abacumfwila bakalitemwesha kuntangiile. Imfwa baYesu bafwile mu kulitemenwa yalisankenemo ifintu ificindeme makosa ifikumine ifilengelwe fyonse.—Ebeya 1:8, 9.

2. (a) Mwi tembelo lya baYesu ni fisa fintu ificindeme baalabiilepo? (Boneni icikope icili peulu.) (b) Findo twakwambaalapo muli cicino iciputusha?

² Imyaka ibili ili tabangatufwila, baYesu baalisambishe abasambile babo ukutembela ati: “Mwe baWishifwe aba kwiulu, ishina lyenu licindikwe, Ubufumu bwenu bwise, ukufwaya kwenu kucitwe, panshi pano koti ni kwiulu.” (Mat. 6:9, 10) Nga twambaale  ifi umulubulo ukumine ukulemiwa kwe shina lya baLesa, ukwikalika kwa Bufumu bwa baLesa, ne kukonshiwa kwa kufwaya kwa baLesa. Ukucite’fi kwakutofwako ukulukutoota makosa pa mulubulo woyo baLesa batupeele.

3. Findo fisankenemo mwi shina lya baLesa, kabili kani Satana aalicobwele shani ili ishina iliswetelele?

³ Mwi tembelo lyabo ilya cakulangilila, baYesu baalitatikilepo ukulabila pa kucindika ishina lya baLesa. Mwi shina lya baYawe mulisankene ubukulu bwabo ne kuswetelela. Ili baalukutembela impindi imbi baYesu baalitile baYawe ati “Tata, mwe Baswetelele.” (Yoa. 17:11) Pakuti baYawe baswetelele, ukufunda konse bapeela ne mafunde abo fiswetelele. Nangaba na fyefyo, mwi bala lya Edeni, Satana alikanikile kani baLesa e bakwete amakosa akupeela abantunshi amafunde. Satana aalicobwele ishina lya baLesa, ili alabiile ifya bufi pali baYawe.—Ifyakuta. 3:1-5.

4. Kani baYesu baalilengeshe shani ishina lya baLesa ukucindikwa?

⁴ Ku kabeya kambi, baYesu baalitemenwe makosa ishina lya baYawe. (Yoa. 17:25, 26) BaYesu baalipyungileko ukulengesha ishina lya baLesa ukucindikwa. (Pendeni Amasamo 40:8-10.) Muli fyefyo baYesu bacitile ili baali pa calo, baalilangishe ati baYawe e belelwe ukupeela ubulengeshi bwabo amafunde. Na lyelyo Satana apenseshe baYesu ukufika lukoso na ku mfwa, baYesu baalipitilishe ukuba aba bucine kuli baWishibo aba kwiulu. BaYesu pa kuba aba bucine baalilangishe ati umuntu umuwaminine angapitilisha ukumfwila amafunde abaLesa.

5. Tungacita shani pakweba’ti na fwebo tucindike ishina lya baLesa?

⁵ Kani tungalangisha shani ati tulitemenwe ishina lya baYawe? Muli fyefyo tucita. BaYawe balafwaya fwebo ukuba abaswetelele. (Pendeni 1 Petilo 1:15, 16.) Ici cilukwalula ati tulapempela lukoso baYawe kabili tulabomfwila ne mutima wesu onse. Na lyelyo bambi batupensha, tulesha apapelele amakosa esu ukulonda ukufunda ne mafunde abaLesa. Tulalengesha ukutuba kwesu ukuboneka ne kulemya ishina lya baYawe ili tulukucite’fintu ifilungeme. (Mat. 5:14-16) Koti bantu abaswetelele, tulalangisha muli fyefyo tucita ati amafunde abaYawe aweme kabili alungeme, kabili ati ifi Satana alabiile pali bo fya bufi. Ili twabifya, tulalapila mu cinenene ukufuma panshi ya mutima ne kuleka ukucita ifipufya baYawe.—Amasa. 79:9.

6. Nindo baYawe batubwena ati tulilungeme nangaba’ti tatuwamininepo?

⁶ BaYawe balapyungisha umulubulo wa baKlistu pa kufitulukila ifyakubifya fya bantu abali ne kucetekela. Balapokelela abalituula kuli bo ukuba bapyungishi babo. BaYawe baleta abaKlistu abasufishiwe ati bana babo kabili baleta abali mwi bumba lya ‘mbelele shimbi’ ati ifibusa fyabo. (Yoa. 10:16; Loma 5:1, 2; Jako. 2:21-25) Popele na ino mpindi, umulubulo ulatulengesha ukuba na bucibusa ubuweme na baYawe ne kutofwako ukulemya ishina lyabo.

7. Ili Ubufumu bwa baLesa bukatatika ukwikalika, ni esa amashuko tukalitemwesha pakuti pa mulubulo?

⁷ Mwi tembelo lya cakulangilila, baYesu baalilombele baLesa ati: “Ubufumu bwenu bwise.” Kani umulubulo ulikumine shani ukwikalika kwa Bufumu bwa baLesa? Umulubulo e ulengeshe ati ba 144,000 babunganikwe ukuya mu kuba imfumu kabili abapapatilishi kwiulu. (Ukufisulula 5:9, 10; 14:1) BaYesu na baabo bakekalika nabo, abapangile Ubufumu  bwa baLesa, bakalengesha abantunshi ba cumfwila ukubwenamo mu mulubulo pa myaka 1000. Icalo cikaba paladaiso, kabili abantunshi bonse aba bucine bakaba abawaminine. Pali yeyo impindi ifilengelwe fya mwiulu ne fya pa calo fikekatana ne kuba mu cisoolo ca baLesa. (Ukufisulula 5:13; 20:6) BaYesu bakonaala umutwi wa nsoka kabili bakafumyapo fyonse ifibipile ifi Satana alengeshe.—Ifyakuta. 3:15

8. (a) Kani baYesu balyofweleko shani abasambile babo ukubona ifi Ubufumu bwa baLesa bwacindeme? (b) Tulalangisha shani ati tulukofwako Ubufumu bwa baLesa ino mpindi?

⁸ Ili baali pa calo, baYesu balyofweleko abasambile babo ukubona ifi Ubufumu bwa baLesa bucindeme. Ukufuma lukoso pa kubatishiwa kwabo, baYesu baalukutulisha “icebo iciweme ica Bufumu” ukutali ne pepi. (Luku 4:43) Iii tabangaya kwiulu, mu mashiwi abo aakupelako, baYesu baalibuulile abasambile babo ukuya mu kucitila bumboni “ne kufikilo’kupelele icalo ca panshi.” (Ifyacit. 1:6-8) Umulimo wa kutulisha wali ne kulengesha abantu icalo conse ukuba ne shuko lya kusambilila pa mulubulo ne kuba pali baabo Ubufumu bwa baLesa bukekalika. Pali bulelo, tulofwako Ubufumu ili tulukupyungila pamo ne bakwabo baKlistu abacili pa calo umulimo wa kutulisha icebo iciweme ica Bufumu mu calo conse.—Mat. 24:14; 25:40

9. Tulishi shani ati baYawe bakakonsha ukufwaya kwabo ukulosha ku bantunshi?

⁹ Findo baYesu baalwile ili bakonkeshepo ukulabila ati: “Ukufwaya kwenu kucitwe”? BaYawe e balengeshi ba fintu fyonse. Kani balabila ifikacitika, cilaba koti ne kucitika fyacitika kale. (Yisa. 55:11) Tabakasuminishapo Satana ukuciicila ukufwaya kwabo ukulosha ku bantunshi. Ukufuma lukoso pa kutanga baYawe baalukufwaya ati abana bakwe Adama na Efa abawaminine bakakumane icalo conse. (Ifyakuta. 1:28) Ukufwaya kwa baLesa ukwa kweba’ti icalo cikumane abantunshi, nga takwakonshiwilwepo kani Adama na Efa baalifwile ukwakubula abana. Popele, panuma ili Adama na Efa babifishe, baYawe baalibalekele ukukwata abana. Ukupyungisha umulubulo, baLesa bakapeela bonse abali ne kucetekela ishuko lya kuba abawaminine kabili ne kwikala umuyayaya. BaYawe balitemenwe abantushi, kabili balafwaya ati abantunshi ba cumfwila bakekale ukwelelwa na fyefyo ukufwaya kwabo kwali pa kutanga.

10. Findo ifiweme ifikacitikila abafwile pakuti pa mulubulo?

¹⁰ Mba pano, cikaba shani ku bantunshi abakuti ubwingi abafwile ukwakubulo’kwishiba baYawe ne kubapyungila? Umulubulo e ukalengesha ati kukabe ukubuka ku bafwile. BaWishifwe ba butemwe aba kwiulu bakabuusha abakube’fyo bonse ne kutatika ukubasambisha ukufwaya kwabo ne kubapeela ishuko lya kuba ne mweo wa muyayaya. (Ifyacit. 24:15) BaYawe tabafwayapo abantu ukufwa, sombi ukuba ne mweo. Pakuti bo Kantupuntupu ka mweo, balaba ni baWishibo ba bonse ababuushiwa. (Amasa. 36:9) Kanshi cali icelelwe kuli baYesu ukutusambisha ukutembela ati: “Mwe baWishifwe aba kwiulu.” (Mat. 6:9) BaYawe baalipele baYesu umulimo uucindeme mu kubuusha abafwile. (Yoa. 6:40, 44) Mu paladaiso, baYesu bakakonsha umulimo uwa kuba ‘e kubuuka ne mweo.’—Yoa. 11:25.

11. Kani baLesa balafwaya ukucite’ndo ku bali mwi “bumba lya bantu ilikulu”?

¹¹ BaYawe balashukisha abantunshi bonse, tulishi ifyo ni pakuti baYesu baalilabiile ati: “Pakuti abantu bonse ukalukucita ukufwaya kwa baLesa, uyo mukwasu, ni nkashi yanji, ni  bamama!” (Mako 3:35) BaLesa balafwaya ati abali mwi “bumba lya bantu ilikulu” ukufuma ku mishobo yonse, ku mikoka yonse, na ku milaka yonse ukuba abapyungishi babo. Abo abacetekele mu mulubulo wa baKlistu ne bacita ukufwaya kwa baLesa bangaba pali baabo ababilikisha ati: “Ukupuluka kube kuli baLesa besu abekele pe tebe na ku Mwana wa mbelele.”—Ukufisulula. 7:9, 10.

12. Kani ukufwaya kwa baYawe ukulosha ku cisoolo ca bantunshi kulibuulishishiwe shani mu mashiwi baYesu baalabiile mwi tembelo lya cakulangilila?

¹² Ukufwaya kwa baYawe ukulosha ku cisoolo ca bantunshi bacumfwila kulibuulishishiwe mu mashiwi baYesu baalabiile mwi tembelo lya cakulangilila. Ukwelelwa na lili itembelo, tulukufwaisha ukupyungisha ukulukulicindika ishina lya baYawe. (Yisa. 8:13) Ishina lya kweba ati baYesu lilaalula ati “BaYawe eba Kupulusha,” kabili ukupuluka kwesu pakuti pa mulubulo kulalengesha ishina lya baYawe ukucindikwa ne kulemiwa. Ubufumu bwa BaLesa bukapyungishiwa pakweba ati abantunshi aba cumfwila bakabwenemo mu mulubulo. Mu cinenene, itembelo lya cakulangilila lilatulengesha ukucetekela ati takulipo icingaciicila ukufwaya kwa baLesa ukukonshiwa.—Amasa. 135:6; Yisa. 46:9, 10.

13. Findo tulangisha kani twabatishiwa?

¹³ Inshila imo tulangishishamo ati tulatoota pa mulubulo kupitila mu kulituula kuli baYawe ne kubatishiwa pakuti tulicetekele mu mulubulo. Kani twabatishiwa, tulalangisha ati “tuli ba [baYawe].” (Loma 14:8) Ukucite’fyo kulalangisha ati tulukwipusha baLesa ukutupeela cimanga umuweme. (1 Pet. 3:21) BaYawe balaasuka ukwipusha kwesu ukupitila mu kupyungisha umulubulo wa baKlistu pali  fwebo. Tulicetekele ati bakakonsha fyonse lukoso ifi batulaile.—Loma. 8:32.

14. Nindo batupeelele ifunde lya kutemwa abantu bambi?

¹⁴ Ni isa nshila na imbi tulangishishamo ati tulatoota pa mulubulo? Pakuti baYawe balacita fyonse pakuti pa butemwe, kuli kufwaya kwabo ati abapyungishi babo bonse balukulangisha iyi imibelo. (1 Yoa. 4:8-11) Tulalangisha ati tulafwaya ukuba “bana ba [baWishifwe] aba Kwiulu” kani tulukulangisha ubutemwe ku bantu bambi. (Mat. 5:43-48) Ifunde lya kutemwa bambi e funde lya bubili pe funde lya kutanga ilya kutemwa baYawe. (Mat. 22:37-40) Inshila imo tulangishishamo ubutemwe ku bantu bambi kulonda ifunde lya kutulisha icebo iciweme ica Bufumu bwa baLesa. Kani tulukulangisha ubutemwe ku bantu bambi, tulalangisha ubuleme bwa baLesa. Popele, ubutemwe bwa baLesa bulaba ‘ubuwaminine muli fwebo’ ili twalonda ifunde lya kutemwa bambi, makosa makosa abakwabesu tupempela nabo.—1 Yoa. 4:12, 20.

15. (a) Ni esa mashuko baYawe batupeela na pali bubuno bukumo? (b) Ni esa mashuko tukalitemwesha kuntangiile?

¹⁵ BaYawe balafitulukila ifyakubifya fyesu kani twacetekela mu mulubulo. Amashiwi abaLesa alatubuula ati kani twalapila ifyakubifya fyesu ‘fingashimangana.’ (Pendeni Ifyacitilwe 3:19-21.) Pakuti pa mulubulo baYawe balabona abasufishiwe ati bana babo koti ni fyefyo twacisambilila pa kutatika lukoso. Kuli fwebo fwe bali mwi bumba lya ‘mbelele shimbi,’ cili koti baYawe balitubikile pali babo abangaba abana babo. Pano, panuma ili tukaba abawaminine kabili twacimfya ne kwesha kwa kupelako, baYawe bakatulengesha ukuba bana babo mu cinenene aba pa calo. (Loma 8:20, 21; Ukufisulula 20:7-9) Ubutemwe bwa baYawe ku bana babo bwa muyayaya. Ififuma mu mulubulo fya muyayaya. (Ebeya 9:12) Impese ya mulubulo ikapitilisha ukuba iicindeme. Takulipo icintu neli umuntu ifingatupoka iyi mpese.

16. Kani umulubulo ulatulengesha shani ukuba abakakulwilwe mu cinenene?

¹⁶ Takulipo ifi Umusenseshi angacita pa kuciicila abalapila muli bucine ukwisa mu kuba mu cisoolo ca baYawe. BaYesu baalifwile “limo” lukoso. Na muli fyefyo ne mulubulo nao walilipiilwe limo. (Ebeya 9:24-26) Ulafumyapo ifibipile fyonse ifi twapyene ukufuma kuli Adama. Tulatoota pa mulambu wa baKlistu, ni pakuti tulikakulwilwe kuli bukalume kuli cici icalo icitangililwa na Satana kabili tatukakilwepo ku kutiine’mfwa.—Ebeya 2:14, 15.

17. Kani palwenu mulomfwa shani pa butemwe bwa baLesa?

¹⁷ Ukulaya kwa baLesa konse kulakonshiwa. Fyopele’filya amafunde abo aatangilila ubulengeshi akonshiwa, baYawe bakakonsha ukulaya kwabo konse. Tabaalukapo. (Mal. 3:6) BaYawe balatupeela ificilile lukoso na pa mweo. Balatulangisha ubutemwe. Baibolo ilalabila ati: “Tulibwishi ne kubucetekela ubutemwe ubu bali nabo baLesa muli fwebo. BaLesa e butemwe.” (1 Yoa. 4:16) Icalo conse cikaba paladaiso iyakuti ubune, kabili abantunshi bonse bakaba ne mibelo ya butemwe. Popele, fwense nga tulukulabilila pamo ne filengelwe fya mupashi ifya bucine mwiulu ati: “Ishuko ne buleme ne mano ne kutota ne kucindika ne bukulu ne makosa kube kuli baLesa besu inshiku shonse isha muyayaya! Ameni.”—Ukufisulula 7:12.