1-3. Findo fyalengeshe akasuba ka Pentekosite ukuba akalibelele, kabili ifyalukucitika pali kako akasuba fyalikonseshe shani ifyashimikilwe mu Malembo? (Boneni icikope icili peulu.)

PAALI ni pa Mulungu ulucelo mu mushi wa Jelusalemi. Aka kaali kasuba akalibelele kabili aka kusangalasha. Abantu balukucita Icitenje ca Pentekosite, icali citenje icicindeme icalukucitwa pa kutatika ukutebula tiligu. Ulucelo ulo, umupapatilishi umukulu alipeele imilambu pe tempuli koti ni fyefyo alukucita umwaka ne mwaka. Eli pa 9 koloko, alipeele bashinkwa babili abakubulo’musunga abapangilwe kuli tiligu ya kutanga ukutebulwa. Umupapatilishi umukulu alikupawile bashinkwa muli kabesha pa kupeela baYawe. Ifi efyacitilwe pa Pentekosite mu mwaka wa 33.—IfyabaLefai 23:15-20.

² Ifi efi umupapatilishi umukulu alukucita imyaka yonse. Umulambu alukupeela walipalene makosa ne ficindeme ifyacitikile pa Pentekosite mu mwaka wa 33. Fyalicitikiile abasambile 120 aba baYesu abalukutembelela pamo mu cipinda ca peulu mu Jelusalemi. (Ifyacitilwe 1:13-15) Imyaka 800 kunuma, uwakushimika Joeli alilabiilepo pali fifi ifyacitikile. (Joeli 2:28-32; Ifyacitilwe 2:16-21) Findo fyacitikile ifyali ificindeme makosa?

 ³ Pendeni Ifyacitilwe 2:2-4. Pa Pentekosite mu mwaka wa 33, baLesa balipeele abo abaKlistu umupashi wabo uswetelele, kabili balisufishiwe. (Ifyacitilwe 1:8) Eli pano, ibumba ilikulu lyatatikile ukubungana, kabili abasambile balitatikile ukulabila pa fintu fyakukankamika ifi babwene ne kumfwa. Intangishi Petilo yalibuulishishe ifyacitikile pali kaka kasuba ne mulandu fyacindamine. Eli yabuulile ibumba ati: “Lapileni, mubatishiwe mwebo mwense mwi shina lya baYesu Klistu, ukwa kulekelela ifyakubifya fyenu; eli mukapoka impese ya mupashi uswetelele.” Pali kakalya akasuba, abantu cipale 3,000 balibatishiwe, kabili balipokelele umupashi uswetelele.—Ifyacitilwe 2:37, 38, 41.

4. (a) Mba nindo twelelwe ukwishibila ifyacitikile pa Pentekosite? (b) Findo fimbi ificindeme ifyacitikile pali kopele kalya akasuba pano mu myaka ya kunuma?

⁴ Kani umupapatilishi umukulu ne mulambu alukupeela pa Pentekosite fyalukwimakaninako indo? Umupapatilishi umukulu alukwimakaninako baYesu. Bashinkwa balukwimakaninako abasambile abasufishiwe. Abo abasambile ba baYesu balisalulwilwe mu bantunshi abakubulo’kuwaminina kabili baletwa ati “fyamutulu,” neli ati ifisepo fya kutanga. (Jakobo 1:18) BaLesa balibapokelele aba abaKlistu ati bana babo kabili balibasalulwile ukweba ati bakalukwikalika na baYesu kwiulu mu Bufumu bwa baLesa. (1 Petilo 2:9) BaYawe bakapyungisha Ubufumu bwabo ku kuletela abantunshi ba cumfwila amashuko aakuti ubwingi. Popele, nangaba ati tulicetekele ukuya kwiulu neli ukwikala pa calo ca panshi, ifyacitikile pa Pentekosite mu mwaka wa 33 ficindeme makosa kuli fwebo fwense. ^[1] —Boneni tumashiwi twa pa mpelo.

5. Tuliishi shani ati abo abasufishiwa tabasufishiwapo mu nshila intu imo?

⁵ Abasambile abaali mu cipinda ca peulu tekuti balubeko ifyacitikile pali kakalya akasuba. Bonse pa mitwi yabo paali icalukuboneka koti lumini lwa mulilo. BaYawe balibapeele amakosa akulabila imilaka ilekenelekene. Aba abasambile tabakanikilepo ukweba’ti balisufishiwe ne mupashi uswetelele. (Ifyacitilwe 2:6-12) Pano ifya kube’fyo taficitikapo ku baKlistu bonse ili basufishiwa. Ku cakubwenako, Baibolo tailabilapo ati icalukuboneka koti mulilo calibwenekele pa mitwi ya bantu abakuti ubwingi abasufishiwe pali kenka kalya akasuba mu Jelusalemi. Baalisufishiwe ili babatishiwe. (Ifyacitilwe 2:38) Nakabili, talipo baKlistu bonse abasufishiwa penka palya babatishiwa. AbaSamalya balisufishiwe panuma ya kubatishiwa. (Ifyacitilwe 8:14-17) Kabili ne cakukankamika ca kweba’ti Konelyo ne bakwabo balisufishiwe ili tabangabatishiwa.—Ifyacitilwe 10:44-48.

6. Cindo abasufishiwe bonse bapokelela, kabili cilabofwako ukwishibe’ndo?

⁶ Kanshi twabona ati abaKlistu baleshiba ati balisufishiwe mu nshila ishilekenelekene. Bambi balukwishiba penka palya basufishiwe. Bambi baalishibile ninshi palipitile ne mpindi. Pano, Paulu alibuulishishe ificitika kuli bonse lukoso abasufishiwa. Alilabiile ati: “Pa kucetekela, mwalibicilwepo ne keshibilo ka mupashi uswetelele uwa kulayana, akali keshibilo ka bupyani bwesu.” (AbaEfesa 1:13, 14) Popele, baYawe balapyungisha umupashi wabo uswetelele ku kwishibisha aba abaKlistu ati balitilwe ukuya kwiulu. Pakuti pali fyefyo, umupashi uswetelele uli koti “keshibilo,” neli icakubalangisha ati kuntangiile tabakekalapo pa calo sombi bakekala umuyayaya kwiulu.—Pendeni 2 AbaKolinto 1:21, 22; 5:5.

7. Findo umuKlistu onse usufishiwe elelwe ukucita pakweba’ti akapoke ilambulo?

⁷ Ili umuKlistu asufishiwa, kani cilaalula ati ninshi cashila akaya kwiulu nangaba na fyefyo angacita ili tangaya? Koku. Ukuba, alicetekele  ati akaya kwiulu. Pano, akapeelwa ilyo ishuko kani lukoso apitilisha ukulukuli uwa bucine kuli baYawe. Petilo alibuulishishe bwino ici ili alabiile ati: “Pakuti pali fyefyo, mwe bakwasu, tanje cine kamukonsha ukwikalika makosa ukwitwa kwenu ne kusalululwa kwenu: pakuti pa kucite’fyo tamukalitutula neli limo. Pakuti ifyo efikasankana ne bubile pali mwebo ukwinjila ukwa mu Bufumu ubwa muyayaya ubwa baShikulu besu, Abakutupulusha, Yesu Klistu.” (2 Petilo 1:10, 11) Kanshi umuKlistu onse usufishiwe telelwepo ukucita icili conse icingamulengesha ukuleka ukupyungila baYawe. Nangaba’ti alitilwe ukuya kwiulu, kani tapitilishepo ukuba uwa bucine kuli baYawe, takapokapo ilambulo.—AbaEbeya 3:1; Ukufisulula 2:10.

8, 9. (a) Nindo cibelele bukatasho ku bengi ukwishiba bwino ificitika ili umuntu asufishiwa? (b) Kani umuntu angeshiba shani ati alitilwe ukuya kwiulu?

⁸ Abapyungishi ba baLesa abengi pali ino mpindi tekuti beshibepo bwino ificitika ili baLesa basufya umuntu. Ici cili cabe bwino, ni pakuti bo tabasufishiwepo. BaLesa baalilengele abantunshi ati balukwikala pa calo, talipo ni kwiulu. (Ifyakutanga 1:28; Amasamo 37:29) Pano, baYawe balisalulwile abantunshi bamo ukuya kwiulu mu kuba imfumu kabili abapapatilishi. Penka, ili babasufya, ubucetekelo bwabo ne kulanguluka kwabo filaaluka, pakweba’ti balukufwaisha ukwikala kwiulu.—Pendeni AbaEfesa 1:18.

⁹ Pano, umuntu angeshiba shani ati alitilwe ukuya kwiulu? Langulukeni pa mashiwi Paulu alabiile ku baKlistu ba mu Loma, ‘abaitilwe ukulukwikele balungeme.’ Alibabuulile ati: “Tamwapokele umupashi wa bukalume ukumubwesesheni ku kutina; sombi mwalipokele umupashi wa kupyanikwa, muli wo emo tulila ati: Aba! Tata! Umupashi uwine ulaucita bumboni umupashi wesu ati tuli bana ba baLesa.” (AbaLoma 1:7; 8:15, 16) BaLesa balapyungisha umupashi wabo uswetelele ukofwako umuntu ukwishiba ati alitilwe ukuya mu kwikalika na baYesu kwiulu.—1 AbaTesalonike 2:12.

10. Kani amashiwi aali pali 1 Yoane 2:27 aakweba’ti abasufishiwe tabapengelapo uuli onse uwa kubasambisha alaalule’ndo?

¹⁰ Abantu abetilwe kuli baLesa tabapengelapo uuli onse ukubabuula ati balisufishiwe. BaYawe abene balabalengesha ukucetekela ati balitilwe. Intangishi Yoane yalilabiile ku baKlistu abasufishiwe ati: “Mwebo muli ne kusufiwa ukufumine kuli Babo Abaswetelele, popele muliishibile fyonse.” Nakabili yalilabiile ati: “Namwe kabili, ukusufiwo’ko uku mwapokele kuli bo kulekala muli mwebo; kabili tamupengele ati umbi amusambisheni.” (1 Yoane 2:20, 27) AbaKlistu abasufishiwe balyelelwe ukusambishiwa kuli baYawe koti ni fyopele filya abaKlistu bonse basambishiwa. Pano tabapengelapo uuli onse ukubabuula ati balisufishiwe. Ni pakuti baYawe balipyungishe kale amakosa abo, umupashi uswetelele, ukubalengesha ukucetekela ati balitilwe ukuya kwiulu!

11, 12. Findo umuKlistu usufishiwe angatatika ukulanguluka, pano findo ifi takanikapo?

¹¹ AbaKlistu kani basufishiwa ne mupashi uswetelele, ifintu ifingi pali bo filaaluka. Na cine, baYesu balilabiile ati ‘balafyalwa libili.’ (Yoane 3:3, 5) Nakabili, balibuulishishe ati: “Mwikankamana pakuti pali fyefyo ifi nalabila kuli mwebo, ati mufyalwe libili. Icipupu cilapupila mopele umo cilukufwayo’kuya; penka mulomfwa ukupupa kwa cico, sombi tamukwishipo uku cifuma, neli kuntu uku ciya; fyopele’fyo ne bantu bonse abafyalwa mu mupashi.” (Yoane 3:7,  8) Popele, tungalabila ati umuntu usufishiwe tekuti abuulishishepo mu nshila iyumfwanikile ku muntu utasufishiwepo  ifi ukusufishiwa kumfwanika. ^[2]—Boneni tumashiwi twa pa mpelo.

¹² Umuntu usufishiwe angalukulanguluka ati, ‘Nindo baYawe baasalulwilepo nebo ukucila ukusalulula bambi?’ Nakabili angalukulanguluka kani ali uwelelwe ukusufiwa. Pano takanikapo ati baYawe balimusalulwile. Sombi, alasangalala makosa kabili alatoota pa kupokelela iyi impese. Abasufishiwe bonse balomfwa ifyaumfwile Petilo ili alabiile ati: “Balicindeme baLesa e baWishibo baShikulu besu Yesu Klistu, abatufyele libili, koti ni nkumbu shabo ishikulu, ati tube ne lucetekelo lwa mweo, pa kubuka baYesu Klistu pa bafwile, ukufika na ku bupyani ubwa kubule’boshi, ubwa kubule’fiko, ubutabushimika, ububicilwe kwiulu pakuti pali mwebo.” (1 Petilo 1:3, 4) Ili abasufishiwe bapenda aya amashiwi, ukwakubula ne kukanika balacetekela ati ni baWishibo abalukulabila nabo.

13. Kani ukulanguluka kwa muntu kulaaluka shani ili asufishiwa ne mupashi uswetelele, kabili cindo icilengesha uku ukwaluka?

¹³ Ili baYawe tabangeta aba abaKlistu ukuya kwiulu, baali ne bucetekelo bwa kwikala pa calo umuyayaya. Baalukupembelela impindi ili baYawe baali ne kulenga icalo ukuba paladaiso ne kufumyapo bumbifi bonse. Cipale balukwalakanya balukupokelela abakwabo ne fibusa fyabo abafwile. Kabili baalukufwaisha ne kwisa mu kuliibakila ing’anda ne kwikalamo neli ukulimba ifiti fya fisepo ne kulyako. (Yisaya 65:21-23) Pano, cindo calengeshe baleke ukulanguluka ati bakekala pa calo? Kani ni pakuti balibombomene neli balipengele makosa? Kani balitatikile ukulanguluka ati ukwikala pa calo kungomfwisha icitendwe kabili tekuti basangalalepo? Neli balukufwaya lukoso ukwishiba ifi ukwikala kwiulu kumfwanika? Koku mwane. Balilekele ukulanguluka ati bakekala pa calo ni pakuti ili baYawe baabetile, balipyungishe umupashi wabo uswetelele ukwalula ukulanguluka kwabo ne mashuko yeyo bafwaisha ukwisa mu kulitemwesha.

14. Ili abasufishiwe tabangaya kwiulu, kani balabona shani ukwikala pa calo?

¹⁴ Kani ici cilaalula ati abasufishiwe balafwaya ukufwa? Paulu alibuulishishe ifi abasufishiwe bomfwa. Alipalenye imibili yabo iya buntunshi ku ‘mutanda’ kabili alilabiile ati: “Pakuti icine fwebo, fwe tuli mu mutanda uyu, tulatongela, ili tutwicilwe ifilemene; pakuti tatulukufwayo’kufula, sombi tulukufwayo’kufwala, ati ifya kufwa nga fiminwe ku mweo.” (2 AbaKolinto 5:4) Aba abaKlistu tabafwayapo ukufwa. Balalitemwesha ukuba ne mweo kabili balafwaisha ukupyungila baYawe pamo ne fisoolo fyabo ne fibusa fyabo. Pano, nangaba ne milimo balukupyunga ino mpindi, balaanuka ifi baLesa babalaile kuntangiile.—1 AbaKolinto 15:53; 2 Petilo 1:4; 1 Yoane 3:2, 3; Ukufisulula 20:6.

15. Ni fisa ifitafilangishapo ati umuntu alisufishiwe?

¹⁵ Cipale mungalukulanguluka kani muli pali baabo baYawe basufishe. Kani mulabona ati cipale balimusufisheni, langulukeni pali fifi ifyakwipusha: Kani mulomfwa ati muli ne munkonsha wa kutulisha makosa icebo iciweme? Kani mulalitemwesha makosa ukusambilila pali Baibolo ne ‘fintu ifitali ifya baLesa’? (1 AbaKolinto 2:10) Kani mulomfwa ati baYawe balishukishe makosa umulimo wenu uwa kutulisha kabili mulifumine ifiweme? Kani mulicindikile makosa imilimo ya baYawe ukucila ifili fyonse? Kani mulitemenwe makosa abantu kabili mulafwaisha ukubofwako ukupyungila baYawe? Kani mulibweneko ifili fyonse ifilangisha ati baYawe balimofweleniko mu fintu ifingi mu mweo wenu? Nangaba ati mwaasuka ati inya kuli fyonse’fi ifyakwipusha, ico tacilukwalulapo ati mulitilwe ukuya kwiulu. Nindo twalabilile’fyo? Ni pakuti abantu ba baLesa bonse abasufishiwe ne batabasufishiwepo  bangomfwa fyopele’fyo. Nakabili, baYawe bangapyungisha umupashi wabo uswetelele ku kofwako umupyungishi wabo uuli onse ukucite’fi ifintu, nangaba ne bucetekelo bwakwe. Na cine, kani mulukukanika nga mukaya kwiulu, icinenene ninshi tamwitilwepo. Baabo baYawe basalulwile tabakanikapo! Sombi, balicetekele ati balitilwe!

16. Tuliishi shani talipo ni bonse abapokelele umupashi uswetelele abakaya kwiulu?

¹⁶ Mu Baibolo, muli ifyakubwenako fya bapyungishi ba baYawe abengi abapokelele umupashi uswetelele pano abatabakayapo kwiulu. Icakubwenako cimo ni Yoane Uwakubatisha. BaYesu baalilabiile ati takwalipo umuntu uwacilile ubukulu pali Yoane, pano balilabiile ne kweba’ti Yoane takekalikapo nabo kwiulu. (Matayo 11:10, 11) Dafidi na ye alukutangililwa ne mupashi uswetelele. (1 Samweli 16:13) Umupashi uswetelele walimofweleko ukumfwisha ifintu ifikulu ifya baYawe ne kulemba ifiputusha fimo ifya Baibolo. (Mako 12:36) Nakabili, intangishi Petilo yalilabiile ati Dafidi “taemine kwiulu.” (Ifyacitilwe 2:34) BaYawe balipyungishe umupashi wabo uswetelele ku kofwako aba abantu ukucite’fintu ifikulu, pano tababetilepo ukuya kwiulu. Kani ico cilabuulishisha ati tabaalipo aba bucetekelo neli ati tabalipo abelelwe ukuya kwiulu? Koku mwane. Sombi cilabuulishisha lukoso ati baYawe bakababuusha ati bakekale mu Paladaiso pa calo.—Yoane 5:28, 29; Ifyacitilwe 24:15.

17, 18. (a) Kani ni esa amashuko abapyungishi ba baLesa abengi bapembelela? (b) Ni fisa fyakwipusha tukambaalapo mu ciputusha cakonkapo?

¹⁷ Abapyungishi ba baLesa abengi pali ino mpindi tabakayapo kwiulu. Balapembelela impindi ili bakekala pa calo ne kwikalikwa ne Bufumu bwa baLesa koti ni fyopele filya Ablaamu, Dafidi, Yoane Uwakubatisha, na bambi abalalume ne banakashi abalembelwe mu Baibolo bapembelela. (AbaEbeya 11:10) Abakekalika na baYesu kwiulu bali lukoso 144,000. Pano Baibolo ilalabila ati muli shishino inshiku sha kupelako kuli abaKlistu abasufishiwe “abashelepo” penka pano pa calo. (Ukufisulula 12:17) Popele, abengi pali ba 144,000 balifwile kabili bali kwiulu.

¹⁸ Pano, ili umuntu alabila ati alisufishiwe, findo abacetekele ukwikala pa calo belelwe ukucita? Ili umbi mwi kelesha lyenu atatika ukulyako shinkwa ne kunwako imfaina pa Cakwanuka, kani mulyelelwe ukumubona shani? Kani mulyelelwe ukubombomana ili mwabona ati inambala ilukukulilako iya balukulabila ati balisufishiwe? Ifi e fyakwipusha tukambaalapo mu ciputusha cakonkapo.