Ukupyungila Pamo na BaLesa Kulatusangalasha
“Pa kulukucite’milimo pamo nabo, tulukumucenjesheni ati te kupoko’luse lwa baLesa ukwalukoso.”—2 ABAKOLINTO 6:1.
INYIMBO: 75, 74
1. Nangaba ati baYawe e Mfumu Iicilile, findo babuulileko bambi ukupyungako?
BAYAWE e Mfumu Iicilile. E balengele ifintu fyonse lukoso, kabili ba mano ukwakuti. E Bamakosa Onse. Panuma ili baYawe baofweleko Jobo ukumfwishe’fi, alilabiile ati: “Ndiishi ati muliishi ukucita ifintu fyonse, nakabili ati takulipo ukulandakanya kwenu neli kumo ukungacicilwa.” (Jobo 42:2) BaYawe bangacita fyonse lukoso ifi balukufwaya ukwakubula neli umo ukubofwako. Pano balalangisha ati ni baLesa ba butemwe pa kubuulako bambi ukupyunga nabo mu kukonsha ukufwaya kwabo.
2. Ni wisa mulimo baYawe baabuulile baYesu ukupyungako?
2 BaYawe balilengele Abana babo, baYesu, ili tabangalenga ifintu fyonse lukoso. Panuma ya fyefyo, balisuminishe aba Abana babo ukubofwako ukulenge’fintu fyonse. (Yoane 1:1, 2, 18) Paulu alilabiile pali baYesu ati: “Muli bo emo fyalengelwe ifintu fyonse, ne fya mu maulu, ne fya pa calo, ne fintu ifiboneka, ne fintu ifitafibonwa, kani matebe abufumu, kani ni buwishikulu, kani bufumu, kani bukulu; ifintu fyonse fyalilengelwe muli bo na pakuti pali bo.” (AbaKolosai 1:15-17) Kanshi, baYawe tabapeelepo lukoso Abana babo umulimo uucindeme, sombi baalibuulileko na bambi pali woyo umulimo. Mame’shuko ubukulu!
3. Ni wisa mulimo baYawe babuulile Adama ukupyungako, kabili nindo bacitiile’fyo?
3 Nakabili, baYawe baalibuulileko abantu ukupyungila pamo nabo. Ku cakubwenako, balipeele Adama umulimo wa kwinike’nama amashina. (Ifyakutanga 2:19, 20) Alakanyeni ifi Adama asangalele pa kupyungako uyu umulimo. Alukubiikako makosa akalango kuli fyefyo inama shalukuboneka na fyefyo shalukucita, eli pano alukusalulula ishina lya kwinika inama imo imo. BaYawe e balengele inama shonse. Popele, nga balishinikile amashina abene. Pano, balilangishe ifi baamutemenwe Adama pa kumupeela uyu umulimo. Nakabili, baLesa balipeele Adama umulimo wa kulenge’calo ukuba paladaiso. (Ifyakutanga 1:27, 28) Pano, mu kupita kwa mpindi, Adama alisalulwilepo ukuleko’kupyungila pamo na baLesa. Na muli fyefyo, alitatikile ukupenga ukwakuti kumo na bakamufyalwa bakwe bonse.—Ifyakutanga 3:17-19, 23.
4. Kani bambi baalipyungiile shani pamo na baYawe mu kukonsha ukufwaya Kwabo?
4 Mu kupita kwa mpindi, baLesa balibuulileko bambi abantu ukupyungila pamo nabo. Noa alibeko’bwato momo apulukiile ne cisoolo cakwe ili kwali Ubulobe. Mose alilubwile abaIshilaeli mu Ijipiti. Joshua alitangilile abaIshilaeli ukuya mu Calo Icalailwe. Solomoni alibeke itempuli mu Jelusalemi. Maliya alifyele baYesu. Bonse aba abantu ba bucetekelo na bambi lukoso baalipyungiile pamo na baYawe mu kukonsha ukufwaya Kwabo.
5. Ni wisa mulimo fwense tungapyungako, kabili kani baYawe baalukupengela abakubofwako ukupyungo’yu umulimo? (Boneni icikope icili pe buula 28.)
5 Shino nshiku, baYawe balatubuula ukweba ati tulukupyungisha apapelele amakosa esu mu milimo ya Bufumu. Kuli inshila ishingi shesho tungapyungilamo baYawe. Nakabili, nangaba ati fwense tekuti tubapyungilepo mu nshila intu imo, fwense tungapyungako umulimo wa kutulisha icebo iciweme ica Bufumu. BaYawe nga balipyungile uyu umulimo ukwakubula neli umo ukubofwako. Nga baalukulabila lukoso ku bantunshi ukufuma mwiulu. BaYesu baalilabiile ati baYawe bangalengesha ne mabwe ukubuulako abantu pa Mfumu ya Bufumu Bwabo. (Luku 19:37-40) Pano, baYawe balitusuminishe ati “tulukucite’milimo pamo” nabo. (1 AbaKolinto 3:9) Intangishi Paulu yalilabiile ati: “Pa kulukucite’milimo pamo nabo, tulukumucenjesheni ati te kupoko’luse lwa baLesa ukwalukoso.” (2 AbaKolinto 6:1) Lishuko ilya kuti ubukulu ukulukupyungila pamo na baLesa. Nga tubone ifilengesha tulukusangalala ukupyungila pamo na baYawe.
UKUPYUNGILA PAMO NA BALESA KULATUSANGALASHA
6. Kani Abana ba baLesa baalibuulishishe shani ifi baalukumfwa ukupyungila pamo na baWishibo?
6 Impindi shonse, ukupyungila pamo na baYawe kulalengesha abapyungishi babo ukuba abasangalele. Ili tabangesa pa calo, Abana ba baLesa balilabiile ati: “BaYawe bali na nebo [“baalindengele,” NWT] pa kutatike’nshila yabo, . . . Pa mpindi iyo lomba kandi pali bo, ne mfundi wa milimo: Inshiku shonse kandi kutemwa kwabo, ili nsangalala pa menso abo impindi yonse.” (Ifisimpi 8:22, 30) Ili baYesu baalukupyunga na baWishibo, baalukusangalala ni pakuti baalicitile ifintu ifingi kabili baaliishi ati baYawe balibatemenwe. Nga pano fwebo?
Tapalipo umulimo umbi uungatusangalasha makosa ukucila pa kusambisha abantu bucine (Boneni palakalafu 7)
7. Mba nindo umulimo wa kutulisha utusangalashisha?
7 BaYesu balilabiile ati tulasangalala ili tulukupeelako bambi na lyelyo bambi balukutupeelako. (Ifyacitilwe 20:35) Twalisangalele ili twasambishiwe bucine. Pano, nindo lomba citusangalashisha ukubuulako bambi bucine? Ni pakuti tulabona ifi basangalala kani baumfwisha ifi Baibolo isambisha ne kutatika ukukusha bucibusa bwabo na baLesa. Tulomfwa bwino kani baalula ukulanguluka kwabo ne mekalilo abo. Umulimo wa kutulisha e mulimo uucindeme makosa kabili uwa kusangalasha woyo tungapyungako. Ukalengesha abasumina ukuba ifibusa fya baLesa ukwikala umuyayaya.—2 AbaKolinto 5:20.
8. Findo bambi balabiilepo pa kusangalala baba nako pa kupyungila pamo na baYawe?
8 Kani twaofwako bambi ukwishiba baLesa, tulacetekela ati tulukucite’fyakubasangalasha baYawe, kabili ati balatoota pa kupyungisha kwesu. Ici na co cilatusangalasha. (Pendeni 1 AbaKolinto 15:58.) Ba Marco, abekala ku Italy, balilabiile ati: “Cilansangalasha makosa ukwishiba ati ndapyungila baYawe ukucilo’kupyungila umuntunshi uukalubako ifi ningamucitila.” Ba Franco, nabo abekala ku Italy, balilabiile ati: “Inshiku na nshiku, baYawe balapyungisha Amashiwi abo na fyefyo batupeela mu kwanshika kwabo pa kulukutwanushako ati balitutemenwe kabili ati balicindikile imilimo tubapyungila, nangaba ati fwebene tulabona ati ifi tubapyungila fyalukoso. E mulandu ukupyungila pamo na baYawe kunsangalashisha kabili kulangofwako ukwishiba ati umweo wanji ucindeme.”
UKUPYUNGILA PAMO NA BALESA KULATUPALAMISHA KULI BO NA KULI BAMBI
9. Bulunda bwa kuba shani ubwali pali baYawe na baYesu, kabili ni pali wisa mulandu?
9 Kani tulukupyungila pamo na baabo tutemenwe, tulapalamina kuli bo. Mu kupita kwa mpindi, tuleshiba ubuntu bwabo ne mibelo yabo. Tuleshiba ifi bafwaisha ukucita mu milimo ya baLesa na fyefyo bapyungisha apapelele amakosa abo pakweba ati bafikonshe. BaYesu baalipyungile na baYawe cipale pa mabilyoni amyaka. Na muli fyefyo, baalitemwanshenye makosa ica kweba ati tapalipo neli cimo icaonawile ubulunda ubwali pali bo. BaYesu baalibuulishishe ifi ubo ubulunda bwakosele ili balabiile ati: “Nebo na baTata tuli bamo.” (Yoane 10:30) Muli bucine, baalikateene, kabili baalukumfwana ili baalukupyungila pamo.
10. Mba nindo ukupyungako umulimo wa kutulisha kutupalamishisha kuli baLesa na ku bakwabesu ne nkashi?
10 BaYesu balilombele ati baYawe balame abasambile babo. Mba nindo? Balitembeele ati: “Ati bakalukwikele bamo, koti ni fyopele’fyo na fwebo ifi tuli.” (Yoane 17:11) Kani tulukulonda ukufunda kwa baLesa ne kulukupyungako umulimo wa kutulisha, tuleshiba bwino imibelo yabo. Tulomfwisha umulandu twelelwe ukubacetekela ne kulonda ukufunda kwabo. Kabili kani twapalamina kuli baLesa, nabo bakapalamina kuli fwebo. (Pendeni Jakobo 4:8.) Nakabili, tulapalamina ku bakwabesu ne nkashi ni pakuti nabo balapita mu makatasho ao na fwebo tupitamo, kabili ifi bafwaisha ukucita mu milimo ya baLesa efi na fwebo tufwaisha ukucita. Tulapyungila pamo, ukusangalalila pamo, kabili tulacimfisha pamo amakatasho. Ba Octavia, abekala ku Britain, balilabiile ati: “Ukupyungila pamo na baYawe kulampalamisha kuli bambi.” Baalibuulishishe ati icilengesha bapalamine kuli bambi ni pakuti bo ne babyabo “balafwaisha ukucita fintu fimo mu milimo ya baLesa.” Muli bucine, efi na fwebo tumfwa. Tulapalamina ku bakwabesu ne nkashi kani twabona ifi beesha apapelele amakosa abo ukusangalasha baYawe.
11. Mu calo ca bukumo, mba nindo tukapalamina makosa kuli baYawe na kubakwabesu?
11 Pali bubuno bukumo, tulitemenwe baLesa ne baKlistu babyesu. Pano mu calo ca bukumo, tukabatemenwako makosa. Langulukeni pa milimo tukalitemwesha ukupyunga kuntangiile. Tukalukupokelela abakabuushiwa ne kubofwako ukwishiba baYawe. Nakabili, tukalukupyunga pamo pakweba ati icalo cikaaluke paladaiso. Ukulukupyungila pamo ne kuya ili tuwaminina panini panini kukatusangalasha makosa. Abantunshi bonse lukoso bakatemwanshanya kabili bakaba fibusa fya baYawe, ‘abakekusha ukufwaya kwa fintu fyonse ifilabi.’—Amasamo 145:16.
UKUPYUNGILA PAMO NA BALESA KULATULAMA
12. Kani ukupyungako umulimo wa kutulisha kulatulama shani?
12 Tulyelelwe ukulama bucibusa bwesu na baYawe. Tulekala mu calo icilukutangililwa na Satana kabili fwense tatuwamininepo. Pakuti pali fyefyo, tungatatika ukulanguluka ne kucite’fintu koti ba mu calo. Cili koti kusamba pa nika apali umukuku uulukututwala kumbi uku tatulukufwayapo ukuya. Popele, tulyelelwe ukukosapo pakweba ati tusambe ne kuya uku tulukufwaya. Koti ni fyopele’fyo, tulyelelwe ukupyungisha apapelele amakosa esu pakweba ati twilukutenteka aba mu calo cakwe Satana. Kani ukupyungako umulimo wa kutulisha kulatulama shani? Ili tulukofwako abantu ukwishiba baYawe na bucine bwa mu Baibolo, tatutontomekapo makosa akalango pa fintu ifinganasha ukucetekela kwesu, sombi tulatontomeka pa fintu ificindeme ne fiweme. (AbaFilipoi 4:8) Ukutulisha kulakosha ukucetekela kwesu ni pakuti kulatwanushako ukufunda kwa baLesa ukulungeme na fyefyo batulaile. Nakabili, kulatofwako ukulukuli ne mibelo twelelwe ukuba nayo pakweba ati tuciicile Satana ne ba mu calo cakwe.—Pendeni AbaEfesa 6:14-17.
13. Kani Mboni umo uwa ku Australia alomfwa shani pa mulimo wa kutulisha?
13 Tulalamwa kani tulukupyungisha makosa mu mulimo wa kutulisha, ukulisambisha, ne kupyungila aba mwi kelesha imilimo iilekenelekene, ni pakuti takubapo impindi iya kulanguluka makosa pa makatasho esu. Ba Joel, abekala ku Australia, balilabiile ati: “Umulimo wa kutulisha ulanganushako amakatasho abantunshi bonse bapitamo, ne mashuko ao nditemwesha pakuti pa kulonda ukufunda kwa mu Baibolo mu mekalilo anji. Umulimo wa kutulisha ulangofwako ukulukuli uulicefeshe; ulampeela ishuko lya kulangisha ati ndicetekele baYawe ne bakwasu ne nkashi.”
14. Nindo tungalabilila ati ifi tupitilishe ukutulisha filalangisha ati umupashi wa baLesa uli na fwebo?
14 Nakabili, ukutulisha kulalangisha ati umupashi wa baLesa ulatofwako. Ku cakubwenako: Alakanyeni ati muli ne mulimo wa kupeela abantu shinkwa uku mwikala. Tabamufoleshenipo pa kupyungako uyu umulimo, kabili mulyelelwe ukupyungisha indalama shenu. Eli, abantu abengi tabaifwayapo shinkwa mubapeela, kabili bambi balimufiitilweni pakuti pa kubatwalila shinkwa. Mulukubona ati mungapyungo’yu umulimo ukufika lwisa? Ukwakubula ne kukanika, mungabombomana, kabili penka’po mungaleka ukupyungo’yu umulimo. Pano, fwe bengi tulipitilishe ukupyungako umulimo wa kutulisha pa myake’ingi, nangaba ati tulapyungishe’mpindi yesu ne maboni esu. Kabili abantu balatuseka, bambi balatufiitilwa. Ici cilalangisha ati umupashi wa baLesa ulatofwako.
UKUPYUNGILA PAMO NA BALESA KULALANGISHA ATI TULITEMENWE BALESA NE BANTU
15. Kani umulimo wa kutulisha ulofwako shani ukukonsha ifi baYawe bafwaya ukucitila abantunshi?
15 Kani umulimo wa kutulisha ulofwako shani ukukonsha ifi baYawe bafwaya ukucitila abantunshi? Pa kutanga lukoso, baLesa baalukufwaya ati abantunshi balukwikala umuyayaya, kabili uku ukufwaya kwabo twakwaalukilepo ili Adama abifishe. (Yisaya 55:11) BaLesa baalyanshikile ifya kupulusha abantunshi ku kubifya ne mfwa. Baalicitile shani ifyo? BaYesu baalishile pa calo ne kupeela umweo wabo ukubo’mulubulo. Pano, pakweba’ti tubwenemo mu mulubulo wa baYesu, tulyelelwe ukulukumfwila baLesa. Penka, baYesu baalisambishe abantu ifi baLesa bafwaya bo ukulukucita, kabili balibuulile abasambile babo ukulukucita fyopele’fyo. Kani tulukutulisha kabili tulukofwako bambi ukuba ifibusa fya baLesa, ninshi tulukupyungila pamo na baLesa mu kukonsha ukufwaya kwabo ukwa kupulusha abantunshi ku kubifya ne mfwa.
16. Nindo tungalabilila ati kani tulukutulisha ninshi tulukulonda amafunde abaLesa aakulu?
16 Kani twaofwako bambi ukusangana inshila ya ku mweo, tulalangisha ati tulibatemenwe kabili ati tulitemenwe baYawe. BaYawe ‘balafwaya ati abantu bonse abalekenelekene bakapuluke bafike ku kwishibisha bucine.’ (1 Timote 2:4) Ili umuFalishi aipwishe baYesu ilyali e funde ilikulu, baYesu balilabiile ati: “Ulukutemwa baShikulu Lesa wobe, ne mutima wobe wonse, ne mupashi wobe wonse, ne mano obe onse! Ilyo e funde lya kucila ubukulu, ilya kutanga. Kabili ilya buabili ilipalene na lyo ni lili ati: Ulukutemwo’mubyobe koti kulitemwa wemwine!” (Matayo 22:37-39) Kani tulukutulisha icebo iciweme, ninshi tulukulonda aya amafunde obilo.—Pendeni Ifyacitilwe 10:42.
17. Mulomfwa shani pe shuko mupeelwe ilya kutulishe’cebo iciweme?
17 Mame’shuko ubukulu! BaYawe balitupeele umulimo uutulengesha ukusangalala, uutupalamisha kuli bo na ku bakwabesu ne nkashi, kabili uutofwako ukulama bucibusa bwesu na bo. Nakabili, ulatupeele’shuko lya kulangisha ati tulitemenwe baLesa ne bantu bambi. Abapyungishi ba baYawe bali lukoso mu calo conse, kabili balapita mu makatasho aapusenepusene. Pano, fwense lukoso tungabuulako bambi ifi tusumiinemo, nangaba ati tuli banice neli abacekulu, tuli ne maboni neli tuli bapengele, tuli ne makosa neli tatukwetepo amakosa. Tulomfwa koti ni fyefyo ba Chantel aba ku France bomfwa, abalabiile ati: “Abamakosa Onse, Abalengeshi ba fintu fyonse, baLesa ba kusangalala, balimbuulile: ‘Koya! Ukalabile! Ukandabilileko, ukufuma panshi ya mutima obe. Nakupeela amakosa, Amashiwi anji Baibolo, inkalamba sha kukofwako, abapyungishi babyobe pa calo, nkalukukusambisha, ne kukubuula ifya kucita pa mpindi iyelelwe.’ Mame’shuko ubukulu ukucite’fi baYawe batubuula ukucita ne kupyungila pamo na bo!”
