1, 2. Findo ifipusanya abantunshi ku nama?

AKALANGO ka bantunshi kalilengelwe mu nshila iilibelele. Ku cakubwenako, abantu bali ne makosa aakusambilila umulaka. Kani twaishiba umulaka, tuleshiba ifya kupenda, ukulemba, ukulabila, ne kumfwa kani umuntu umbi alukulabila. Nakabili, ukwishiba umulaka kulatofwako ukutembela kuli baYawe ne kubembila. Fyonse ifi filatupusanyako ku nama. Abasambilile ifya sayanshi balifililwe ukumfwisha ifi akalango kakonsha ukucita fyonse’fi.

² Amakosa tukwete aakwishiba ne kupyungisha umulaka ni mpese ukufuma kuli baYawe. (Amasamo 139:14; Ukufisulula 4:11) Nakabili, baYawe balitupeele impese na imbi itupusanyako ku nama. Abantushi baalilengelwe mu ‘cipasho ca baLesa.’ Tuli ne makosa akulisalulwilapo fwebene ifi tulukufwaya. Kabili tungasalululapo ukupyungisha umulaka ku kupyungila baYawe ne kubalemya.—Ifyakutanga 1:27.

3. Findo baYawe batupeele ifitofwako ukuba ne mano?

³ Mu Baibolo, baYawe balitulangishe ifya kubapyungila ne kubalemya. Baibolo eko ili yonse neli mu fiputusha mu milaka ukucila  pali 2,800. Kani tulukwalakanya pali fyefyo Baibolo ilabila, tukatatika ukulanguluka koti ni fyefyo baLesa balanguluka. (Amasamo 40:5; 92:5; 139:17) Kabili ifi baYawe batusambisha filatofwako ukuba ne mano kabili fikalengesha tukabe ne mweo wa muyayaya.—Pendeni 2 Timote 3:14-17.

4. Kani ukwalakanya kulaalule’ndo, kabili ni fisa fyakwipusha ifi twakwambaalapo?

⁴ Ukwalakanya kubiika makosa akalango ku cintu ne kucilangulukapo makosa. (Amasamo 77:12; Ifisimpi 24:1, 2) Tulabwenamo makosa mu kwalakanya pali fyefyo tusambilila pali baYawe na baYesu. (Yoane 17:3) Muli cicino iciputusha, twakwambaala pa fyakwipusha fyakonkapo: Findo tungacita ili tulukupenda ifingatofwako ukwalakanya? Findo ifi tungalakanyapo? Findo tungacita pakweba’ti tulukwalakanya lyonse kabili tulukulitemwesha ukucite’fyo?

5, 6. Findo fingamofweniko ukulukwanuka ne kumfwisha ifi mulukupenda?

⁵ Kani muliishi ati kuli ifintu ifi tucita ukwa kubula ne kulangulukapo, ifili koti kupeema, ukwenda, neli ukucofe’ncinga? Ku cakubombomanika, ifya kube’fi fingacitika na kuli mwebo ili mulukupenda, e kweba’ti ukupenda ukwakubula ne kulangulukapo. Cipale mungatatika ne kulanguluka pa fintu fimbi ili mulukupenda. Findo mungacita pakweba’ti ifya kube’fyo filukumucitikileni? Mulukubika makosa akalango kuli fyefyo mulukupenda ne kulanguluka pali fyefyo fyalula. Eli, panuma ya kushila ukupenda palakalafu, neli amapalakalafu aali pali kamutwi kamo, mulukwalakanya pali fyefyo mwapenda na pali fyefyo mwasambilila ne kubona ati mwafyumfwisha.

⁶ Abasambilile ifya sayanshi balisangile ati ukupenda ifyebo mwi shiwi ililukumfwanika kulofwako ukwanuka ifyo ifyebo. Abalengeshi besu nabo baliishi ifi. E mulandu baabuulile Joshua ukupenda ibuuku lya Mafunde ne ‘kulukwalakanyapo.’ (Pendeni Josyua 1:8.) Ukupenda Baibolo mwi shiwi ililukumfwanika kukamofweniko ukubika makosa akalango kuli fyefyo mulukupenda ne kufyanuka.

7. Kani ni ise’mpindi iiweme iya kwalakanya pali Baibolo? (Boneni icikope pe buula 27.)

⁷ Mulyelelwe ukupyungisha pakweba’ti mulukubika akalango kuli fyefyo mulukupenda ne kwalakanyapo. E mulandu cicindamine ukubulo’kutatika ukwalakanya ili mukateele. Kabili mulyelelwe ukuba ku mupunda ukutakulipo icongo. Umwimbishi wa masamo Dafidi lyonse alukwalakanya ili aali pa bulo mu mpindi ya bushiku. (Amasamo 63:6) Na baYesu abali abawaminine, baalukwalakanishisha ne kutembela ku mipunda uku takwalipo icongo.—Luku 6:12.

8. (a) Findo fimbi ifi tungalakanyapo? (b) Kani baYawe balomfwa shani ili tulukubuulako abantu bambi pali bo?

⁸ Ukulunda pali fyefyo mupenda mu Baibolo, kuli na fimbi ifi mungalukwalakanyapo. Ku cakubwenako, ili mwabona ubulengeshi bwa baYawe ubulukuboneka bwino, mungalipusha ati, ‘Kani ici cansambishe’ndo pali baYawe?’ Ukucite’fi kukamulengesheni ukutoota baYawe mwi tembelo. Kabili ili muli ne bantu bambi, mukalukufwaisha ukubabuulako ifi mulukumfwa. (Amasamo 104:24; Ifyacitilwe 14:17) BaYawe balabikako akalango kabili balasangalala ili tulukwalakanya, tulukutembela, na lyelyo tulukubuulako bambi pali bo. Baibolo ilatubuula ati: “Lyalilembelwe ibuku lya kulanguluka pa menso abo, ifya babo abalukutonda baYawe ne kulukwanuka [ukulukwalakanya] ishina lyabo.”—Malaci 3:16.

9. (a) Kani Paulu alibuulile Timote ukulanguluka pando? (b) Findo tungalakanyapo ili tulukulyanshika ukuya mu kutulisha?

 ⁹ Paulu aalibuulile Timote ukulanguluka pali fyefyo ukulabila kwakwe, imibelo yakwe, na fyefyo aalukusambisha fyaalukukuma abantu bambi. (Pendeni 1 Timote 4:12-16.) Na mwebo mungalakanyapo pa fya kube’fyo. Ku cakubwenako, ili mulukwanshika ifya kuya mu kusambisha umusambile wa Baibolo, mulyelelwe ukwalakanyapo. Mulukwalakanya pa musambile wenu ne kufwaya ifyakwipusha neli icakupalanya ici mungapyungisha kukofwako umusambile wenu ukukula mu fya baLesa. Kani mulukwanshikila limo amasambililo enu muli yiyi inshila, mukakosha ukucetekela kwenu kabili mukaba abasambishi abaweme. Nakabili, mukabwenamo makosa mu kwalakanya ili tamungaya mu kutulisha. (Pendeni Esila 7:10.) Cipale mungapendako icapitala cimo mwi buuku lya Ifyacitilwe icingamofweniko ukuba ne munkonsha wa kutulisha. Mungalakanya na pa malembo ao mulukufwaya ukupyungisha pa kupeela abantu amabuuku pali kako kasuba. (2 Timote 1:6) Mulukulanguluka pa bantu abali mu mupunda mutulishamo na pali fyefyo bangatemwa ukumfwa. Kani mwaanshika muli yiyi inshila, mukalukupyungisha bwino Baibolo ili mulukucitila bumboni.—1 AbaKolinto 2:4.

10. Ni fisa fimbi ifiweme ifi mungalakanyapo?

¹⁰ Findo fimbi ifi mungalakanyapo? Kani mulalembako ifyebo ili muli pa kubungana kwe kelesha, pe bungano lya luteta, neli ilye besa, mulukusanganako impindi ya kupitulukamo muli fyefyo ifyebo. Ili mulukucite’fyo, mulukulipusha ati, ‘Findo ifi nasambilile mu Mashiwi abaLesa na ku kwanshika kwabo?’ Nakabili, mungalakanya na pa fyebo ififuma imyenshi yonse mu mamakashini ya Akatambo ka Wakulama na Loleni! ne mabuuku aafuma pe bungano  lye besa. Ili mwashila ukupenda ilyashi mwi buuku lya Ilyashi lya Nte sha kwa Yehova, mulukwalakanyapo ne kubona ifi mwasambililako. Ili mulukupenda amabuuku esu, mulukushila pa fyebo ifikulu neli ukulemba ifyebo mu mpelo. Ifi fingamofweniko ili mulukulyanshikila ukubwelela kuli baabo mwatulisheko, ili mulukwembela imbelele sha baLesa, na lyelyo mulukulabila ilyashi. Ne cicindeme makosa ca kweba’ti, kani mulukwalakanya pali fyefyo mulukupenda, mukalukubona ifi mungasambililako. Kabili mukalukuba ne mpindi ya kutembela pakweba’ti mutoote baYawe pa fintu ifiweme ifi mulukusambilila.

11. Kani ni lise’buuku ilicindeme ili twelelwe ukulukwalakanyapo, kabili ukucite’fi kukatofwako shani? (Boneni tumashiwi twa panshi.)

¹¹ Baibolo e buuku ilicindeme ili twelelwe ukulukwalakanyapo. Nga pano kani ifintu fyakatasha kabili tamukwetepo Baibolo, mungacita shani? * Nangaba ati ifya kube’fyo fyacitika, tapalipo abangamukaanyeni ukwalakanya pali fyefyo musambilile, ifili koti malembo ao mutemenwe neli inyimbo sha Bufumu. (Ifyacitilwe 16:25) Nakabili, umupashi wa baLesa ukamofweniko ukulukwanuka ifi mwasambilile, kabili ifyo ifintu fikamofweniko ukulukuli aba bucetekelo.—Yoane 14:26.

12. Kani munganshika shani ukupenda Baibolo inshiku shonse?

¹² Kani munganshika shani ukupenda Baibolo inshiku shonse? Pa nshiku shimo isha mu mulungu, cipale munganshika ukupenda Baibolo ukwa mulungu ne mulungu ukubako mwi Sukuulu lya Kusambisha Ukutulisha eli ne kwalakanyapo. Eli mu nshiku shimbi mungapenda mu mabuuku amu Baibolo aali koti ni Matayo, Mako, Luku, na Yoane ne kwalakanya pali fyefyo baYesu balabiile ne kucita. (AbaLoma 10:17; AbaEbeya 12:2; 1 Petilo 2:21) Nakabili, tulikwete ne buuku ilitofwako ukwishiba ifi ifintu fyalukucitika mu mweo wa baYesu mu kukonkana. Ili ibuuku lingamofweniko ukumfwisha ifi mulukupenda mu mabuuku amu Baibolo aalabila pa mweo wa baYesu.—Yoane 14:6.

13, 14. Mba nindo cicindamine kuli fwebo ukulukwalakanya pali baYawe, kabili ici cingatulengesha ukucite’ndo?

¹³ Ukwalakanya pali baYawe na baYesu kungofwako umuntu ukukula mu fya baLesa ne kuba ne kucetekela ukukosele. (AbaEbeya 5:14; 6:1) Umuntu kani talukukwatapo impindi ya kwalakanya pali baLesa, panini panini bucibusa bwakwe na baLesa bukalukuya ili bunaka kabili mu kupelako angabaalukila. (AbaEbeya 2:1; 3:12) BaYesu baalitucenjeshe ati kani tatulukumfwapo, neli ukusumina Ishiwi lya baLesa ne ‘mitima itekenye,’ tukafilwa ‘ukuliikatisha.’ Sombi, ‘tungatabilishiwa ku fyakulikatasha, ne maboni, ne fyakutemwa ifya mweo uno.’—Luku 8:14, 15.

¹⁴ Popele, nga tupitilishe ukulukwakanya pali Baibolo pakweba’ti tukeshibe bwino baYawe. Ici cikatulengesha ukulukutenteka makosa imibelo yabo. (2 AbaKolinto 3:18) Tungalukusambilila pali baWishifwe ba kwiulu ne kulukubatenteka umuyayaya. Mame’shuko ubukulu!—Uwakutulisya 3:11.

15, 16. (a) Kani mulibwenenemo shani mu kwalakanya pali baYawe na baYesu? (b) Nindo shimbi impindi cingakatashisha ukwalakanya, kabili nindo twelelwe ukupitilisha ukulukwesha?

¹⁵ Ukwalakanya pali baYawe na pali baYesu kukamofweniko ne kutemwa makosa bucine. Ubu ubutemwe bukakoselesha abakwabenu ne  bantu mutulishako. Kabili kani mulukwalakanya pali fyefyo mubwenamo mu mulubulo wa baYesu woyo baYawe bamupeeleni, mukalukulama bucibusa bwenu na baLesa. (AbaLoma 3:24; Jakobo 4:8) Umukwabesu Mark uwikala ku South Africa uwali mu jele pa myaka itatu pakuti pali fyefyo asumiinemo, aalilabiile ati: “Ukwalakanya tungakupalanya ku muntu uulukusambilila fimo. Kani tulukwalakanya makosa pa fintu fya baLesa, tukalukwishibilako ifintu ifingi pali baYawe, baLesa besu. Shimbi impindi kani nabombomana pakuti pa fya kuntangiile, ndapenda Baibolo ne kwalakanyapo. Ici cilangofwako ukuleka ukubombomana.”

¹⁶ Muli cicino icalo, muli ifintu ifingi ifingatulengesha ukubulo’kusanga impindi iya kwalakanya pali Baibolo. Umukwabesu Patrick uwikala mu Africa, alilabiile ati: “Akalango kanji kali koti citundu neli basiketi umuli ifintu ifingi, ifibipile ne fiweme, ifi njelelwe ukusalululamo inshiku na nshiku. Impindi ishingi ndasangamo ukulanguluka ukubipile. Popele, ndatembela kuli baYawe ukweba ati bangofweko ukukufumyamo pakweba ati ntatike ukwalakanya ne kalango akaswetele. Nangaba’ti palapitako impindi pakweba’ti ntatike ukwalakanya pa fya baLesa, ndalyumfwa uupalamine kuli baYawe. Kabili ukucite’fi kulangofwako ukumfwisha bucine.” (Amasamo 94:19) Muli bucine, tulabwenamo makosa mu kupenda Baibolo inshiku na nshiku.—Ifyacitilwe 17:11.

17. Mulasanga shani impindi ya kwalakanya?

¹⁷ Bambi balabuuka lucelocelo pakweba’ti bapende, balakanye, ne kutembela kuli baLesa. Bambi balacite’fi ili balukutuusha pa milimo. Cipale mwebo impindi iweme iya kwalakanya ni lyelyo tamungaya mu kulaala. Bambi balitemenwe ukupenda Baibolo ili babuuka lukoso na lyelyo tabangalaala. (Josyua 1:8) Icicindeme ca kweba’ti, tulyelelwe ‘ukulukulubule’mpindi’ ku fintu ifitaficindemepo pakweba’ti tulukwalakanya pa Mashiwi abaLesa inshiku na nshiku.—AbaEfesa 5:15, 16.

18. Findo Baibolo ilaile abalakanya pa Mashiwi abaLesa ne kulukulonda ifi basambilila?

¹⁸ Baibolo ililaile ati baYawe bakashukisha bonse abalakanya pa Mashiwi abo ne kulukulonda ifi basambilila. (Pendeni Amasamo 1:1-3.) BaYesu baalilabiile ati: “Balishucile abo abomfwa amashiwi abaLesa, ne kulukwalama.” (Luku 11:28) Pano icicindeme makosa ca kweba’ti, ukwalakanya pa Mashiwi abaYawe inshiku na nshiku kukatofwako ukulukucite’fintu ifilemya baYawe. Ili twacite’fi, baYawe bakatulambula pa kutofwako ukuba abasangalele ino mpindi ne kuba ne mweo wa muyayaya kuntangiile.—Jakobo 1:25; Ukufisulula 1:3.