Ubufi: Bamboni sha baYawe tabacetekelepo mu miyanda neli ati tabacetekelepo ati abalaye ba fipatela bangabofwako na muli fyefyo tabayako kani balwala.

Icine: Tulafwaya ukutofwako ne cisoolo cesu pakweba ati tungaposhiwa kuli babo abeshi bwino imiyanda. Ili twaba ne makatasho abulwashi, tulaya ku balaye ba cipatela abeshi bwino ifyakupeela imiti ne kulepula ukwakubula ukubikwamo imilopa. Tulatoota ukwakuti pali fyefyo ukwishibilako kwa fyakuposha ne miyanda kulukupyunga pali ino mpindi. Ukulabila lukoso bucine, ukuposha ukwakubula ukubikwamo imilopa ukulukucitwa kuli Bamboni ino mpindi pano kulukucitwa ku njikale shonse lukoso. Mu fyalo ifingi, umulwashi uuli onse lukoso angasalululapo ukubulwa ukubikwamo imilopa uko ukulengesha amalwashi ambi lukoso.

Ubufi: Bamboni sha BaYawe balisuumine ati ukucetekela kungaposha ubulwashi bwa muntu.

Icine: Tatucetekelepo mu kupola kwakuba ne kucetekela lukoso.

Ubufi: Ukukaana ukubikwamo imilapo kukosele umutengo.

Icine: Ukuposhiwa ukwakubula ukubikwamo imilopa kunakilo’mutengo. *

Ubufi: Bamboni abengi, ukubikako ne bana, balafwa cila mwaka pakuti pakukaana ukubikwamo imilopa.

Icine: Ubu buufi ubufiitile fititi. Abalepula impindi ishingi balapyungila pa kulepula ukukateshe, umulundanina amafupa, ne kukuusha icilewa ca mubili ukwakubula ukupyungisha imilopa. * Abalwashi, ukubikako ne banice, abatababikwamo imilopa balapuupuluka bwangu ukucila nababo ababikwamo imilopa. * Ukubuulishisha kwa kweba ati takupo uungalabila ati ici umulwashi afwila ni pakuti akana ukubikwamo imilopa neli ati apola nipakuti pa kusumina ukubikwamo imilopa.

Uyu mulandu uukumine fyefyo Baibolo ilabila talipo ni fyefyo abacipatala balabila. Amalembo aciEbeya ne aciGiliki alatubuulishisha ukumfwila ukukomeka kwa kutalamuka ku milopa. (Ifyakutanga 9:4; IfyabaLefai 17:10; Ndutelonomi 12:23; Ifyacitilwe 15:28, 29) Nakabili, kuli baLesa imilopa ilemakaninako umweo. (IfyabaLefai 17:14) Popele tulakaana ukubikwamo imilopa talipo ni pakubomfwila lukoso baLesa sombi na pa kubapeela ubuleme Bo pakuti Ebapeela umweo.

Akale, abalaye ba mu cipatela neli badokota, balukubona koti ukukaana ukubikwamo imilopa kwali koti umuntu alukulikulikila, popele ino myaka ilangulushi lilyalukile. Ku cakubwenako, mu 2004, ilyashi ilyalembelwe mwi buuku lya fya balaye lyalilabile ati “inshila ishingi ishipyungishiwa kuli Bamboni sha BaYawe abalwashi eshikatatika ukupyungishiwa ku bantu bonse imyaka ya kuntangiile.” * Ibuuku lya kweba ati Heart, Lung and Circulation mu 2010 lyalilabile ati “‘ukulepula ukwakubula ukubikwamo imilopa takwelelwepo ukucitwa lukoso kuli Bamboni sha BaYawe sombi kulyelelwe ukucitwa kuuli onse ili kuli ukulepula.”

Abalaye ba mu fipatela neli badokota abengi ukushinguluka icalo conse pano balapyungisha inshila ishitashilengapo imilopa ukuswa makosa ili balukulepula ukulepula ukukateshe makosa ukwakubula ukubikwamo imilopa. Inshila shakube’fyo shilapyungishiwa na mu fyalo ifitafikwetepo ububile kabili abalwashi abatabalipo ni Bamboni sha BaYawe eshibafwaya ukupyungisha.