“Beto bansoni tuzololo ti luzingu lweto lwakâla bu lutoko bâka.”—Angela Merkel, mfumu ya ku Allemagne.

 Timbevo tia coronavirus bu tita tatamana mu nata nsobolo mu luzingu lwa bantu mu nza, kampe mbo luta singasa misamu mi katêle. Kâ, ngano luzingu bwe lutoko bâka? Bantu nti bata dinga mu sa?

•   Bakârila luzingu lwawu lwa ntama. Bantu bakaka mbo bata zolo bavutu yôkesa ntangu yayingi na bampwana’awu, bababumba, babahana mbote za moko. Mbo bata dinga mpe mu vutu bâ na lenda dia sa nzietolo. Mbo bata banza ti “kârila luzingu ntiana bu lutoko bâka ni kota mu restaurants, mu salle za zinene, [na] mu bima biakaka bia mpila yo,” bwa têle Dr. Anthony Fauci. a

•   Batomesa luzingu lwawu. Bantu bakaka mbo babanzaka mu bweso bwa bâ na luzingu lwa mbote yôka lwatoko bâ nawu. Mbo babanzaka ti nza yi ye na bisalu bidinganaka ntangu na ngolo zazingi, yi babongelaka bantu mu mpila yikondolo buderede, mpe ye na bantu bata tatamana mu bêla bimbevo bia mutu yifweti soba. Klaus Schwab we muntu wafonda Forum Économique Mondial watêle ti: “Timbevo tia coronavirus bweso bwa nzitukulu bwena, kâ bwa fioti, mu vutu banza, yirika na mu vutu tomesa nza yi.”

 Kwe bakaka, coronavirus yatomono bebesa luzingu lwawu, buna mbo bata banza ti kani kabwe luzingu ka lulendi’â lwakâla bu lutoko bâka ko. Babingi balembolo sâla na tisalu, nzo, tikolela tia mbote, peleko wuyôkele tiari, bahombese bantu ba bazololo.

 Wa matieleka, ka kwena muntu ko wulendi tâ bwe nza yibâ ha manima ma coronavirus na bunsungu bwabwansoni. (Ekleziaste 9:11) Kâ, Bibila dilendi tu bakisa mu bâ na mabanza ma delakana, na mu telamana misamu mia mpila na mpila. Musamu wakaka, mu Bibila makani mamingi me mô matariri misamu mia ku matu, mpe ma tulendi kêla na lukwikulu lwalwansoni mu bungu ti mbo malungana.

 Tûka ntama, Bibila diabikula ti mbo kwaketi bâ bimbevo bia mpila na mpila mu bilumbu bia mansukina. (Like 21:11; Matie 24:3) Bu tubongela coronavirus mu mpila yo, mbo tubakula ti timbevo tio mu kati dia misamu mifweti ningisa nza mi babikula mu Bibila tiena—mu misamu miango mwe na mizingu, midikutulu mia mutoto, na mundiala.

 Ndandu zita tu natina luzabu lo: Ni bu sa ti mpasi zita nata coronavirus mbo ziwa, Bibila mbo ditubambulaka ti mu ‘ntangu za mpasi mu vivirila’ twena. (2 Timote 3:1) Luzabu lwa misamu mio lulendi tu bakisa mu bâ na mabanza ma delakana mu bungu dia bilumbu bia ku matu.

 Bibila mabanza ma mbote dituhanaka: Nza yi twena, yita bwabana na mpasi za mpila na mpila, ntamana mbo yitomo soba. Ngano bwe yisobela?

 Bibila ka diabikula ko kwa ti mpasi za ngolo zaketi tu turila, kâ diabikula mpe ti misamu mia nza ntamana mbo mitomo toma. Mbo dizonzelaka misamu mia ku matu mia nguria mia toma, miyôkele misamu miamiansoni mi dingaka guvernema za ha mutoto mu yirika, misamu mia mpila yo Nzambi kwa lendi mia tu lungisila. ‘Mbo kakusuna mpe mansangaza mamakulu mu meso mawu, lufwa mpe ka luvutu’â kwa sâla ko. Ka kuvutu’â sâla mpe bufwiri ko, bidilu na mpasi.’—Nzabukusu 21:4.

 Nzambi’eto Yehova b kanisini: ‘Tala! Biabiansoni bia ndieka titula bia môna.’ (Nzabukusu 21:5) Mbo kayirika misamu mia nza, mu kati na misamu mia mbi mia neti coronavirus. Bima bi katuhana ni ebi:

•   Tikolela tia lunga tia nitu na tia mbanzulu, ka kuvutu’â bâ bimbevo na lufwa ko.—Izaya 25:8; 33:24.

•   Tisalu titâka nsayi, kani tabâ na tisalu tifwatikisaka peleko timanisaka ngolo.—Izaya 65:22, 23.

•   Luzingu lwa toma. Ka kuvutu’â bâ bumputu na nsatu ko.—Mikunga 72:12, 13; 145:16.

•   Mbanzulu za misamu mia tiari mbo zizimbakana, mpe nsayi ya bwana bantu beto ba ntalu bafwa.—Izaya 65:17; Bisalu 24:15.

 Ndandu zita tu natina luzabu lo: Bibila mbo ditâka: “Tivuvu tio tie neto ntiana tikâlu mu bungu dia luzingu lweto.” (Bahebre 6:19, note, NWT) Tivuvu mu misamu mio mia toma tilendi tu sikamasa. Tilendi tu bakisa mu telamana misamu mia mpasi mia lumbu ti, mu lembo tomo bâ na lwaka, na mu tatamana mu bâ na mabanza ma delakana.

 Kâ, ngano tulendi kwikila mu makani ma Bibila? Tala timoko tie na mutu-diambu “La Bible: une source de vérités fiable.”

•   Zitisaka luzingu

   Verse: “Ndwenga mbo zilundaka luzingu lwa muntu we na zo.”—Ekleziaste 7:12.

   Bwe yita zolo tâ mu bungu dia nge: Sarila ndwenga mu lembo vulu tihana mu nsalulu zilendi sa ti timbevo tiakubaka. Dinga mu zaba ntia misamu milendi ku tûla mu mpasi mu tizunga tieno. Kipaka misiku mi baheni mu lunda tikolela tia mbote, lutangu lwa bantu bata baka timbevo na lwa bantu babakiri vaccin ku tizunga tieno.

•   Saka keba

   Verse: “Muntu we na ndwenga mbo wusaka keba mpe mbo wutînaka mbi, kâ tizoba ka zebi’â tima ko, mpe mbo kabâka na lukwikulu lwa yôka mu yandi beni.”—Bingana 14:16, NWT.

   Bwe yita zolo tâ mu bungu dia nge: Tatamana mu sa mio mie mfunu mu kengerela tikolela tiaku. Bantu ba mayela batêle ti coronavirus mbo yizingila ntangu ya mwa yayingi.

•   Dingaka nsangu mu mbuka za sungama

   Verse: ‘Muntu wulembolo zaba misamu, musamu ni musamu wu bamutêla mbo kakwikila, kâ muntu we na mayela zebi tala ha katûla ntambi.’—Bingana 14:15.

   Bwe yita zolo tâ mu bungu dia nge: Na bunsungu bwabwansoni, sola ntia malongi landa. Nsololo’aku mfunu yena—lendi bebesa tikolela tiaku tala ti nzengolo zi bonga zisikamane mu nsangu za bungungu.

•   Bâ na mabanza ma mbote

   Verse: ‘Kutândi: “Bwe bulendi bêla ti bilumbu bia ntama bibote biabâ na bia bwawu bu?” Mu bungu ti ka ndwenga ko zita ku têla tiyuvu tio.’—Ekleziaste 7:10.

   Bwe yita zolo tâ mu bungu dia nge: Bonga nzengolo ya nata luzingu lwa mbote ntono ntangu yi tuta yôkesa. Kubândi na mabanza masongela ti ntete pandémie luzingu bubote bwingi lwabêle yôka bwawu bu, mpe kuyôkesandi ntangu mu banza misamu mi walembolo yirika mu bungu ti misamu miakaka mi bayimini.

•   Zitisaka bampwana’aku

   Verse: ‘Zitiseno babansoni.’—1 Piere 2:17.

   Bwe yita zolo tâ mu bungu dia nge: Bantu, mu mpila za swaswana babongele pandémie na misamu mi yatulumuni. Buna, zitisa mbanzulu zawu, kâ kusobandi nzengolo za mbote zi wabongele. Kipaka bantu balembolo baka vaccin, bantu ba nuna na bô bê na tikolela tilembolo ngolo.

•   Bâ na luvivululu

   Verse: “Luzolo vivirila luvivirilaka mpe lwa mbote lwena.”—1 Bisi-Korente 13:4, NWT.

   Bwe yita zolo tâ mu bungu dia nge: Songela nsayi mu ntangu bampwana’aku yi basongelaka ti lwaka lwe nawu mu kârila misamu mi beri toko yirikaka ntete pandémie. Mu ntangu yi bata kwe katuri misiku miakaka, tala ti kuta lenda ko mu yirika misamu ntiana mu ntama, bâ na luvivululu mu nge beni.

 Mbangi za Yehova mbo zita bakaka lutindusu mu makani ma Bibila matariri bilumbu bia ku matu bia toma, mpe mbo mata ba bakisaka mu lembo tûla mabanza mawu mamansoni mu pandémie. Mbo bata hanasanaka mpe lutindusu bu bata tumamanaka ntumunu ya Bibila yitâka ti bafweti kutakanaka ntangu zazansoni mu sila Nzambi nsambululu. (Bahebre 10:24, 25) Bô babansoni bazololo mu kutakana na Mbangi za Yehova, mbo batomo ba bwana. Mu ntangu ya pandémie, tukutakanu mu vidéoconférence tuta yôkelaka.

 Bantu bakaka bamweni mu bawu beni ti bu bata bâka ku tukutakanu twa Mbangi za Yehova, lubakusu lwalwingi bata bakaka mu telamana ntangu zi za mpasi. Mu tifwani, mukento wumosi wabakiri coronavirus watamburi mu bâ ku tukutakanu twa Mbangi za Yehova mu vidéoconférence. Tukutakanu to twamubakisi mu mona bubote ni bu sa ti timbevo tiabêle nandi. Ha manima watêle: “Mbo nita monaka ti me mpe tibuka tie nani mu kanda dio. Ntangulu ya Bibila mbo yikunganaka tidzunu mu mbanzulu na ku mutima. Mbo yikumbakisaka mu tûla mabanza mani mu tivuvu tie nani mu bungu dia bilumbu bia ku matu kani natûla mo mu misamu miani. Matondo mu lubakusu lu nabakiri ngatu napusana kwe Nzambi, ntangu zazansoni ni bo ndieri dingaka.”