Ka ntama ko, bantu batwarisaka nza, basiantifike, na bantu basarilaka teknolozi bayizi hana mabanza mawu mu musamu wutariri mayela ma appareil ma ba tâka l’intéligence artificielle (IA) masaka ti appareil yayirika misamu ntiana muntu. Ni busa ti bayizi tambula ndandu’andi, bawu bayizi zonzela mpe bunkunta bwawu mu mpasi zilendi tulumuka mu nsalulu’andi.

•   Kâ mpe, mayela mana me na lenda mpe dia kotesa tidzunu tieto mu mpasi, dia yangasaka mansweki ma bantu na dia kotesa mpe timpwaza tia bantu mu mpasi.”—Kamala Harris, vice-présidente ya ku États-Unis, 4mai 2023.

•   Tikunku tia badoktere ba mu nza yayansoni na bantu bakipaka musamu wutariri bibemvo bê mu lutwalusu lwa Dr. Frederik Federspiel, bawu batsoneka mukanda wumosi wa dukisa BMJ Global Health a mu tilumbu tia 9 mai 2023 watâ: “Ni busa ti l’intéligence artificielle IA lubakusu lwa lunene lunataka mu musamu wutariri timbemvo, kâ tilendi kotesa mpe tikolela na mbanzulu za bantu mu mpasi”.

•   “Mayela ma appareil IA balendi mpe ma sarila mu mwangasaka nsangu za mbi. Ntamana, wulendi kwizi bâ mpasi kwe bantu mu baka bisalu. Bantu bakaka batomo taluzulaka misamu, bunkuta bwe nawu ti mu bilumbu bita kwiza IA ya nata mpasi kwe bantu ba mu nza ya mukaka.”—The New York Times, 1 mai, 2023.

 Ni mu bilumbu bita kwiza kwa tulendi tomo zaba tala ti mayela ma appareil mâna mu mpila ya mbote basarila mo peleko kâni. Bibila bwe ditâka?

 Bibila ditusongele mu bungu dia nti mayela ma môna ma teknolizi ma dukisaka bantu ka malendi’â ma nata kwa dandu kwe bantu ko.

1.  1. Ni busa ti bantu mabanza ma mbote me nawu bu bayirikaka bima, kabalendi’â bazaba misamu mia mbi milendi tulumuka ko mu bungu dia bio bibayirikaka.

   •   “Nzila yê ko muntu yi kabanzaka ti ya mbote yena, kâ ku nsuka ku lufwa yinataka.”—Bingana 14:12.

2.  2. Muntu ka wulendi’â wazaba ko bwe bantu balendi sarila tisalulu tiandi.

   •   “Fweti sisa [tisalu tiani] kwe muntu wukundingasa. Mpe nani zebi tala ti ndwenga kasarila peleko buzoba? Kâ, ni yandi kwizi bâ mfumu mu bima biabiansoni bi na baka bu na sarila mu tiafuta tiani na ndwenga ku ntia mwini.”—Ekleziaste 2:18, 19.

 Bunkuta bwa mpila yo butusongele ti lutwalusu lwa Mvangi’eto lwe neto nsatu.

 Mvangi’eto tukanisini ti kani kabwe kabika ko ti bantu na teknolozi zawu bafukisa mutoto peleko bantu.

•   “Mutoto mankululu wuzingaka.”— Ekleziaste 1:4.

•   “Bantu ba sungama mbo babiarila mutoto, mpe mbo bazinga mankululu ha zulu mutoto.”—Mikunga 37:29.

 Mu nzila ya Bibila, Mvangi’eto beto katwarisaka mu mbuka ya dzuna na kondo kwa bunkuta. Mu zaba biakaka mu mio milongesaka Bibila, tanga bimoko “Existe-t-il un guide fiable ?” na “Une espérance réelle pour des jours meilleurs.”