1. Ntia ntangu yilendi bâ mpasi mu sarila Yehova?

NTIA ntangu yiyôkele mpasi mu sarila Yehova? Ngano mu ntangu yi bâka na misamu miamingi peleko mu ntangu yi lembo bâka na misamu miamingi? Bu tubâka na misamu mbo tuvulu sikirilaka Yehova. Kâ nti tusaka bu tubâka mu tidzunu? Ngano ntangu zakaka mbo tuzimbakanaka ti tufweti sarila Nzambi? Yehova walwengesa bala ba Israele ti, musamu wo mbo waketi ba turila.​—Lub. 6:10-12.

2. Ntia tifwani Aza kahana?

² Mutinu Aza tifwani tia mbote tiena mu bungu ti wasarila ndwenga mu sikirila Yehova mu misamu miamiansoni. Wasarila Yehova mu ntangu ya mpasi na mu ntangu ya tidzunu. Mu luzingu lwandi lwalwansoni, Aza wasarila Yehova mu mutima’andi wa mukaka. (1 Mit. 15:14) Aza wasongela ti Yehova keri sarilaka mu mutima’andi wa mukaka bu kakatula nsambululu ya bungungu ku Yuda. Bibila ditêle ti: “Wazimbakasa maziku ma nzenza ku nsi na mbuka za zangama, wamwangasa makunzi ma santu na miti mia santu.” (2 Nta. 14:3, 5) Aza wakatula nkaka’andi Maaka mpe ha tibuka tia munketo wa ntete mu timfumu. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti nsambululu ya biteki keri singasaka.​—1 Mit. 15:11-13.

3. Nti tuzonzela mu timoko ti?

³ Aza ka katula kwa nsambululu ya bungungu ko. Wabakisa mpe kanda dia Yuda mu vutu sarila Yehova. Yehova wasakumuna  Aza na kanda dia Yuda bu kabahana tidzunu. * Mu ntangu ya luyalu lwa Aza, “nsi mu tidzunu yeri” tuka mvula 10. (2 Nta. 14:1, 4, 6) Mu timoko ti, mbo tuzonzela bwe Aza kasarila ntangu ya tidzunu. Mbo tuzonzela mpe tifwani tia Bakristo ba mu mbandu ya ntete beri sarilaka ntangu ya tidzunu mu mpila ya mbote ntiana Aza. Ha manima mbo tuhanina mvutu mu tiyuvu eti: Tala ti ku nsi ye na timpwanza tia sarila Yehova bêlaka, bwe lendi sarila ndwenga mu ntangu ya tidzunu?

4. Tintwari na 2 Ntangu 14:2, 6, 7, bwe Aza kasarila ntangu ya tidzunu?

⁴ Tanga 2 Ntangu 14:2, 6, 7. Aza watâ kwe bantu ti ni Yehova “[wabahana] tidzunu mu mbuka zazansoni.” Aza keri’â monaka ko ti ntangu yo ya tidzunu, ntangu ya nsaka yeri. Kâ mu ntangu yo watâ ti, batunga bikaku, nzo za zangama na mielo. Watâ kwe kanda dia Yuda ti: “Nsi ha moko meto yatiri.” Ngano Aza bwe keri zolo tâka? Mbo keri zolo tâka ti ka kwa keti’â bâ mbeni ko zaketi ba kabakasa mu kwe zebe na mu kwe tungi ku nsi ya ba hana Nzambi. Watindisa bantu basarila ntangu ya tidzunu mu mpila ya mbote.

5. Mu bungu dia nti Aza kayikila mukangu’andi wa binwani ngolo?

⁵ Aza wasarila ntangu ya tidzunu mu yika mpe mukangu’andi wa binwani ngolo. (2 Nta. 14:8) Ngano wuzololo tâ ti keri’â na lukwikulu mu Yehova ko? Kâni. Kâ mu bungu ti Aza mutinu weri, wazaba ti dema diandi dieri dia kubika kanda mu misamu mi baketi bwabana na mio ku matu. Aza wazaba ti ntangu yo ya tidzunu yeri ku Yuda mbo yaketi suka, mpe wa matieleka weri.

6. Bwe Bakristo ba mu mbandu ya ntete basarila ntangu ya tidzunu?

⁶ Ni bu sa ti Bakristo ba mu mbandu ya ntete mbo beri vulu ba niekonaka, ntangu ya tidzunu mpe yeri nawu. Bwe milongoki miayizi sarila ntangu yo ya tidzunu? Bakento na babakala bo ba kwikama, ka babika ko mu samuna nsangu za mbote. Buku dia Bisalu mbo ditâka ti mbo beri “kwe diatiri mu bunkuta bwa Yehova.” Batatamana mu samuna nsangu za mbote, Ngano ntia ndandu yamoneka? Batatamana mu funa. Yehova wasakumuna luhemo lwawu lwa samuna mu ntangu yo ya tidzunu.​—Bis. 9:26-31, NWT.

7-8. Ngano Paulo na Bakristo bakaka nti basa mu ntangu yi babaka bweso bwa samuna? Bangula.

⁷ Bakristo ba mu mbandu ya ntete mbo beri samunaka mu ntangu yi beri bâka na bweso bwa samuna. Mu tifwani, mu ntangu ntumwa Paulo kabakula ti bweso bwabwingi bweri nandi bwa samuna ku Efeze, wazakala ku hata dio mu samuna.​—1 Kor. 16:8, 9.

⁸ Bweso bwakaka bwamoneka mu bungu dia Paulo na Bakristo bakaka mu muvu wa 49 M.B., mu ntangu yi babonga nzengolo ya musamu wutariri sala kwa tinama tia bubakala. (Bis. 15:23-29) Bu bamana zonzela nzengolo kwe bimvuka biabiansoni, milongoki miasarila ngolo zazingi mu samuna “nsangu za mbote za Zu dia Yehova.” (Bis. 15:30-35, NWT) Ngano ntia ndandu yayizi moneka? Bibila ditêle ti “bimvuka biatatamana mu yikama ngolo mu timinu na mu funa lumbu batêle lumbu.”​—Bis. 16:4, 5, NWT.

9. Lumbu ti mu nsi zazingi nti tulendi sa, mpe ntia tiyuvu tulendi tiyula?

⁹ Lumbu ti mu nsi zazingi, tulendi samuna mu tidzunu. Ngano ku nsi ye na timpwanza tia sarila Yehova bêlaka? Tala ti ni buna, tiyula: ‘Bwe nisarila timpwanza tio?’ Bilumbu bia mansukina bia nkatika bia mbote biena kwe kanda dia Yehova, mu bungu ti mbo disalaka bwabwingi mu tisalu tia samuna na tia longesa tieka lembo toko salama tuka kwa batikila nza. (Mak. 13:10) Bima biabingi bie kô tulendi sa mu tisalu tio.

10. Bwe 2 Timote 4:2 yitutindisilaka?

¹⁰ Bwe lendi sarila ntangu ya tidzunu mu mpila ya mbote? (Tanga 2 Timote 4:2.) Ngano lulendi taluzula tintwari na kanda diaku tala ti lulendi sala bwabwingi mu tisalu tio tia samuna, kampe ngatu wabâ mupasuri-nzila? Yawu yi ka yena ntangu ko ya dinga mu bâ mvwama na mu baka bima bia tinsuni​—bima bilembo vuka neto mu ntangu ya mpasi ziyôkele.​—Bin. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Za 2:15-17.

11. Ngano bantu bakaka nti bayizi sa ngatu basamuna nsangu za mbote kwe bantu babingi?

¹¹ Bisamuni biabingi biayizi longoka zu dia nzenza ngatu basarila dio mu tisalu tia samuna na tia longesa. Organizasio ya Nzambi mbo yidukisaka bisalulu biabingi bibakisaka mu samuna mu mazu mamingi. Mu tifwani, mu 2010, mikanda mieto mbo tweri mia bangulaka mu mazu kampe 500. Lumbu ti, lutangu lo lwatomono naka, tayikiri mia bangulaka mu mazu yôka 1 000!

12. Bantu bwe bamonaka bu bawâka nsangu za Timfumu mu zu diawu dia mbutukulu? Hana tifwani.

¹² Ngano bantu bwe bamonaka bu bawâka zu dia Yehova, mu zu diawu dia mbutukulu? Tazonzeleno tinsamu tia mpangi mosi ya yikento yabâ ku lukutakanu lwa bilumbu bitatu ku Memphis, hata dia Tennessee, ku États-Unis. Lukutakanu lo mu zu dia Kinyarwanda lwayôkela, zu dimosi di bazonzaka ku Rwanda, ku Congo (Kinshasa), na ku Ouganda. Ha manima ma lukutakanu, mpangi yo yizonzaka  Kinyarwanda yatâ ti: “Tuka mvula 17 zi ndiena ku États-Unis, yi ni mbala’ani ya ntete yimbakuri lukutakanu lwalwansoni lwa timpeve.” Wa matieleka, programe yo yeri mu zu diandi dia mbutukulu yatomo simba mutima’andi. Tala ti lenda die naku, ngano lendi longoka zu dia nzenza mu bakisa bantu bakaka ba mu teritware’aku? Ngano wulendi fwanakana wa bêla bo mu bungu ti mu teritware ya timvuka tiaku bantu bakaka zu diakaka peleko zu dia nzenza bazonzaka? Tisalu tiaku tia ngolo mbo tikunatina nsayi yayingi.

13. Bwe mpangi zeto za ku Russie zayizi sarila ntangu ya tidzunu?

¹³ Mpangi zeto zazansoni ka zena na timpwanza tia samuna ko. Ku nsi zakaka mpangi zeto ka zilendi’â zasamuna na timpwanza tiatiansoni ko, mu bungu ti luyalu mbo luyiminaka tisalu tieto tia samuna. Mu tifwani, tazonzeleno mpangi za ku Russie. Ha manima ma mvula zazinzi za nkwamusu, luyalu lwayizi ba hana nzila mu vutu sa nsambululu’awu, mu mars 1991. Mu ntangu yo ku Russie bisamuni 16 000 bieri kô. Ha manima ma mvula 20, lutangu lo lwa bisamuni lwayizi yôka 160 000! Wa matieleka, mpangi zeto zayizi sarila ndwenga bu zayizi bwa bweso bwa bâ na timpwanza tia samuna. Ntangu yo ya tidzunu ka yazingiri’â ko. Kâ ni bu sa ti misamu miasobele ku Russie, mpangi zeto mbo zita tatamana mu bâ na luhemo mu Yehova. Mbo zita tatamana mu sarila Yehova mu mpila zazansoni.

14-15. Ngano Yehova bwe kasarila ngolo zandi mu bakisa Aza?

¹⁴ Mu ntangu ya Aza, ntangu ya tidzunu yayizi suka. Zera weri mfumu ya mukangu wa wunene wa binwani yôka milio mosi, watûka ku Éthiopie, lukwikulu lweri nandi ti mbo baketi nunga nsi ya Yuda. Kâ, mutinu Aza keri’â kwikilaka mu mukangu wa bunwani biandi  ko, kâ mu Yehova keri kwikilaka. Aza wasambila: “Tu bakisa, O Yehova Nzambi’eto, mu bungu ti ni nge tusikiriri, mpe ni mu nkumbu’aku twiziri mu nwana na mukangu wu wa bantu.”​—2 Nta. 14:11.

¹⁵ Ni bu sa ti lutangu lwa binwani biatûka ku Éthiopie lwayôka kampe mbala zole lutangu lwa binwani bia Aza, Aza wazaba ti Yehova ngolo kena mpe lenda die nandi dia bakisa kanda diandi. Mpe Yehova wabakisa kanda diandi. Mukangu wa binwani watûka ku Éthiopie banunga wo.​—2 Nta. 14:8-13.

16. Bwe tuzabiri ti ntangu ya tidzunu ka yizingila ko?

¹⁶ Ni bu sa ti ka tutomono’â zaba misamu miamiansoni miturila muna muntu ko, tuzebi ti ntangu ya tidzunu ye na kanda dia Nzambi mbo yisuka. Bambukeno, Yezu wabikula ti mu ntangu ya mansukina, ‘makanda mamansoni mbo mabela’ milongoki miandi. (Mat. 24:9) Ntumwa Paulo mpe watâ ti, ‘babansoni bazololo mu sarila Nzambi, mu Kristo Yezu, mbo [babakwamisa].’ (2 Tim. 3:12) Satana nkesi zazingi ze nandi, mpe ka tulendi’â ta dioka nkesi zandi ko.​—Nza. 12:12.

17. Ngano bwe timinu tieto tilendi kotela mu ntontolo?

¹⁷ Ntamana, beto bansoni, timinu tieto mbo tikota mu ntontolo. ‘[Mpasi ziyôkele mbo], zibwa. Tuka tia yilamana nsi mpasi za mpila yo, ni bo kwa bamona zo.’ (Mat. 24:21) Mu ntangu yo, kampe bantu ba makanda meto mbo batubalukila, mpe tisalu tieto balendi tia yimina. (Mat. 10:35, 36) Ngano muna muntu mu beto, mbo kabâ na lukwikulu ti Yehova mbo kamubakisa mpe mbo kamukengerela ntiana bwa sa Aza?

18. Tintwari na Bahebre 10:38, 39, nti bitubakisa mu bâ ba kubama bu suka ntangu ya tidzunu?

¹⁸ Yehova kubika kata tu kubika ngatu timinu tieto tiabâ ngolo. Mbo katwarisaka “ngamba ya kwikama na ya ndwenga” mu hana “bidia” bia timpeve mu “ntangu yifwanakane” mu tu bakisa mu bâ ba kwikama mu nsambululu’eto. (Mat. 24:45, NWT) Kâ, muna muntu mu beto fweti sa miamiansoni mi kalenda mu bâ na timinu tia ngolo mu Yehova.​—Tanga Bahebre 10:38, 39.

19-20. Bu tumeni tanga 1 Ntangu 28:9, ntia biyuvu tufweti tiyula, mpe mu bungu dia nti tufweti bia tiyula?

¹⁹ Ntiana mutinu Aza, tufweti “dinga Yehova.”  (2 Nta. 14:4; 15:1, 2) Mbo tubatikaka mu dinga Yehova, bu tulongokaka mu mu zaba na bu tukwizi batusuku. Mbo tusaka miamiansoni mi tulenda mu yika luzolo lweto mu Yehova ngolo. Mu zaba ka nti tweka sa mu musamu wo, tulendi tiyula: ‘Ngano ntangu zazansoni mbo nikwendaka ku tukutakanu?’ Tukutakanu mbo tutuyikaka ngolo mu tatamana mu sarila Yehova, mpe mbo tubakaka lutindusu lwa bampangi. (Mat. 11:28) Tulendi mpe tiyula: ‘Ngano mbo nilongokaka Bibila ntangu zazansoni? Tala ti na kanda diaku bâka, ngano tumingu twatwansoni mbo lusaka nsambululu ya kanda? Peleko tala ti nge kaka bâka, ngano fweti bongaka ntangu ya saka nsambululu tumingu twatwansoni ntiana bu basaka mu kanda? Lendi tiyula mpe, ngano ngolo zaku zazansoni sarilaka mu samunina bantu bakaka na mu ba longesa?

²⁰ Mu bungu dia nti tufweti tiyula biyuvu bio? Bibila ditêle ti Yehova taluzulaka mabanza meto na mitima mieto, beto mpe ni bo tufweti sa. (Tanga 1 Ntangu 28:9.) Tala ti tumweni ti tufweti sa nsobolo mu makani meto, mu mbelo’eto na mu mbanzulu zeto, tufweti lomba kwe Yehova katubakisa mu sa nsobolo zo. Yi ni ntangu yi tufweti kubama mu bungu dia ntontolo zita tu kêla. Ka tubikandi na kani tima tiatukabasa mu sarila ntangu ya tidzunu na ndwenga zazansoni!