TIMOKO TIA NDONGOKOLO 7
MUKUNGA 15 Kembeleno Mwana wa ntete wa Yehova!
Mulemvo wa Yehova—Bwe wuta zolo tâ mu bungu dia nge
‘Ni kwe nge kwe mulemvo [wa matieleka].’—MIK. 130:4.
MABANZA MA NGURI
Mbo tutaluzula bifwani bia Bibila biakaka bi zonzelaka mpila ya nzitukulu yi tu lemvokelaka Yehova. Timoko ti mbo titubakisa mu kurisa tifu tieto tia tonda mu mulemvo wa Yehova kwe bantu.
1. Mu bungu dia nti mulemvo wu hanaka bantu wubâka mpasi?
“NIKULEMVOKELE.” Diangana musamu wu wulendi kulembeka mutima, tala ti musamu têle, peleko yirikiri, wufwemese muntu! Ngano ntêlo ya “nikulemvokele” bwe yita zolo tâ? Ngano muntu wufwemese têle ti tindiku tieno tivutulu kâla buna bu tieri? Peleko ebu kwa kata zolo tâ ti ka zololo’â ko mu zonzela musamu wo? Mulemvo wu hanaka bantu wulendi bâ mpasi.
2. Mu ntia mpila Matsonoko mazonzelaka mulemvo wa Yehova? (Tala mpe note.)
2 Ka kwena muntu ko wulendi lemvokela ntiana bu lemvokelaka Yehova. Mu bungu dia Yehova titsoniki tia Mikunga tiatâ: ‘Mu bungu ti ni kwe nge kwe mulemvo wa matieleka ngatu bakutîna.’ a (Mik. 130:4) Diangana, mulemvo wa Yehova ni ‘mulemvo wa matieleka.’ Ni Yandi tu songelaka mulemvo wa matieleka ni nti. Ntangu zakaka, bitsoniki bia Bibila biasarila ntêlo ya Hebre mu zonzela mulemvo wulembo tarilaka mulemvo wa bantu.
3. Bwe mulemvo wa Yehova we wa swaswana na wa beto? (Izaya 55:6, 7)
3 Mulemvo wa Yehova wa swaswana wena na mulemvo wa muntu. Yehova bu kalemvokelaka muntu, masumu mandi matomono fwasuka. Tindiku tifwiri ngolo titomo vutu kâlaka. Yehova tutomo tondaka bu katulemvokelaka mbala zazingi.—Tanga Izaya 55:6, 7.
4. Bwe Yehova katubakisilaka mu bakula nsasa ya mulemvo wa matieleka?
4 Tala ti mulemvo wa Yehova wa swaswana wena na wa beto, bu twena bantu ba masumu bwe tulendi bakurila mulemvo’andi wa matieleka? Yehova bifwani bia toma kasarilaka mu tu bakisa mu bakula bwe katulemvokelaka. Mu timoko ti, mbo tutaluzula bala ba bifwani. Mbo bitusongela bwe Yehova kafwasilaka masumu, mpe mu ntangu yo kwa, bwe kakârisilaka tindiku tieto tibebaka mu bungu dia masumu. Bu tutaluzula bifwani bio, luzolo lweto na tifu tieto tia tondaka Tata’eto dia mazulu mbo bikula, mu bungu ti mulemvo kasongelaka mu mpila zazingi.
YEHOVA MASUMU KAKATULAKA
5. Yehova bu kalemvokelaka masumu meto ngano nti biyôkaka?
5 Mu Bibila, masumu bavulu fwanakasaka na dema. Mutinu Davide mpila ni yo kazonzela masumu mandi bu katâ: ‘Mu bungu ti makuba mani mayôkele mutu’ani; ntiana tifunda tia dema, mayôkele mio mi ndendi korela.’ (Mik. 38:4) Kâ Yehova masumu ma bantu basobaka mabanza kalemvokelaka. (Mik. 25:18; 32:5) Ntêlo ya Hebre yi babangulaka mu “mulemvo” yizololo tâ “nanguna” peleko “nata.” Tulendi bongela Yehova ntiana muntu we na ngolo ta katula dema dia masumu die ha hembo dieto, mpe neti dio.
‘Walemvokele’ (Mik. 32:5)
6. Tii ntia kûma Yehova kalosaka masumu meto?
6 Bibila tifwani tiakaka disarilaka mu songela ti Yehova masumu meto katûlaka mala. Mikunga 103:12 yitutêlele: ‘Ntiana ku dukilaka ntangu bu kwe mala na ku yidiaminaka, masumu meto kalosaka mala na beto.’ Mbuka yidukilaka ntangu na ku yidiaminaka za swaswana zena. Wuzololo tâ ti Yehova masumu meto mala kalosaka mo. Musamu wo lukwikulu wutuhanaka ti Yehova masumu meto ma katomo lemvokelaka.
“Ntiana ku dûkilaka ntangu bu kwe mala na ku yidiaminaka’ (Mik. 103:12)
7. Bibila bwe ditâka mu mpila Yehova yi kabongelaka masumu meto? (Mika 7:18, 19)
7 Mu tifwani tala ti Yehova losele masumu meto mala na beto, ngano wuzololo tâ ti lunda kalundaka mo? Kâni. Mu bungu dia Yehova mutinu Ezekiase watsoneka: ‘Nge walosele masumu mani mamansoni ku manima maku.’ Wuzololo tâ ti Yehova masumu ma bantu basobaka mabanza kalosaka, ka vutu’â ma kipaka ko. (Iza. 38:9, 17, note) Musamu wo tulendi vutu watêla ebu: “Siri masumu mani ntiana ka masalamane’â ko.” Bibila tifwani tio divutu zonzelaka mu misamu mie Mika 7:18, 19. (Tanga.) Verse zo mbo zitâka ti Yehova masumu meto kalosaka ku ndilu ya mubu. Mu ntangu ya ntama, muntu keri’â na lenda ko dia bonga tima tieri ku ndilu ya mubu.
“Walosele masumu mani mamansoni ku manima maku’ (Iza. 38:17)
‘Mbo losa masumu mawu mamansoni ku ndilu ya mubu’ (Mika 7:19)
8. Tii ha titini ti, nti tulongokele?
8 Mu nzila ya bifwani bio tulongekele ti Yehova bu katulemvokelaka, dema dia masumu meto kakatulaka. Ntiana bwatâ Davide, ‘bweso bwawu bô ba balemvokelaka mu misamu miawu mia mbi na ba bayamburilaka masumu; bweso bwandi muntu [Yehova] wu kalembo bambukilaka masumu.’ (Rom. 4:7, 8) Diangana wo ni mulemvo wa matieleka!
YEHOVA MASUMU METO KAFWASAKA
9. Bwe Bibila ditubakisilaka mu bakula ti Yehova beto katomo lemvokelaka?
9 Yehova bifwani biakaka kasarilaka mu tu bakisa mu bakula bwe mu nzila ya nkûlulu kafwasilaka masumu ma bantu basobaka mabanza. Mu Bibila batâka ti Yehova masumu meto kasukulaka mpe kakamunaka. Musamu wo mbo wusa ti muntu wusumukini wabâ wa verela. (Mik. 51:7; Iza. 4:4; Yer. 33:8) Yehova yandi beni ndandu ya musamu wo kazonzelaka: ‘Tala ti masumu meno ma mbwaki ya ngolo mena, mbo matituka ma mpembe ntiana neige; tala ti ma mbwaki mena ntiana mbwaki ye ni dzâ, mbo matituka ntiana mika mia timeme.’ (Iza. 1:18) Musamu wa mpasi wena mu katula mvindu ya mbwaki ya ngolo peleko ya mbwaki ye ni dzâ. Mu nzila ya tifwani tio, Yehova lukwikulu katuhanaka ti masumu meto balendi ma sukula buna bufwanane mpe ka mavutu’â moneka ko.
“Tala ti masumu meno ma mbwaki ya ngolo mena, mbo matituka ma mpembe ntiana neige’ (Iza. 1:18)
10. Ntia tifwani tiakaka Yehova kasarilaka mu songela bunene bwa mulemvo’andi?
10 Ntiana bu bazonzele wo mu timoko tiayôkele, masumu bafwanakase mo na mfuka. (Mat. 6:12; Like 11:4) Buna, ntangu zazansoni zi tusumukaka kwe Yehova, ntiana’eti beto tuta tatamana mu kota mfuka. Diangana mfuka yayingi ye neto kwe Yandi! Kâ Yehova bu katulemvokelaka mbo wumonekaka ntiana’eti yandi têle ti ka tuta vutu mu defa ko. Ka lombaka mfuka ko ya masumu ma kalemvokele. Ntiana kwa muntu bâka mu nsayi bu bamuyamburilaka mfuka ye nandi, beto mpe mu nsayi tubâka Yehova bu katulemvokelaka!
“Yambula masumu meto’ (Mat. 6:12)
11. Bwe wuzolo tâka Bibila bu ditâka ti masumu meto ‘bafwesi’ mo? (Bisalu 3:19)
11 Yehova ka sukinaka ko kwa mu katula masumu meto, kâ mpe mbo kafwasaka mo. (Tanga Bisalu 3:19.) Bu bakatulaka mfuka, tulendi banza ti X ya yinene basiri ha mbongo zi tuta defa. Lutangu lwa mbongo lubâka ku nsi’â X yo mbo lumonekaka. Kâ bu bafwasaka tima ka tivutu’â monekaka ko. Mu bakula tifwani tio, tufweti bambuka ti mu ntangu ya ntama encre yeri sarilaka bantu ka yeri’â mpasi ko mu fwasa na mamba. Buna muntu lenda dieri nandi dia sarila éponge ya bola mu fwasa bitsono. Bantu ka beri’â bâka na lenda ko dia mona bitsono bia têkela. Weri ntiana’eti ka kwabâ mfuka ko. Diangana Yehova tutomo tondaka bu tuzebi ti masumu meto kakatulaka, kâ mpe kafwasaka!—Mik. 51:9.
“Ngatu masumu meno bakusuna mo’ (Bis. 3:19, NWT)
12. Ngano ntêlo ya tuti dia dinene bwe yita zolo tâ?
12 Yehova ntêlo ya mpila yo kasarilaka mu zonzela bwe katomo lemvokelaka masumu meto. Têle ti: ‘Na kusuni misamu miaku mia mbi ntiana tuti, masumu maku ntiana tuti dia dinene, kâla kwe meno mu bungu ti nakukûriri.’ (Iza. 44:22) Yehova beto kalemvokelaka ntiana’eti yandi sarilaka tuti dia dinene mu sweka misamu mieto mia mbi ngatu miamiansoni mia zimbakana ha meso meto.
“Nakusuni misamu miaku mia mbi ntiana tuti’ (Iza. 44:22)
13. Yehova bu kalemvokelaka masumu meto, bwe tumonaka?
13 Bifwani bio nti bita tu longesa? Yehova bu kalemvokelaka masumu meto, ka tufweti’â tatatamanaka ko mu tisemba mu bungu dia masumu mo mu luzingu lweto lwa mukaka. Mukayulu wa Yezu wafuta masumu meto. Yehova bu kalemvokelaka masumu, mbo wumonekaka ntiana’eti ka tayirika mo ko. Bu tusobaka mabanza mu bungu dia masumu meto ni mu ntangu yo Yehova katulemvokelaka.
YEHOVA TINDIKU TIA MBOTE KAKÂRISAKA
Mulemvo wutuhanaka Tata’eto dia ku mazulu, nzila wutuhanaka mu bâ na tindiku na Yandi (Tala paragrafe 14)
14. Mu bungu dia nti tulendi bêla na lukwikulu mu mulemvo wa Yehova? (Tala mpe bifwani.)
14 Mulemvo wa matieleka wutûkaka kwe Yehova beto wubakisaka mu bâ na tindiku tia mbote na Yandi. Beto wubakisaka mu lembo bâ na mbanzulu za tisemba. Ka tufweti’â tabâ na bunkuta ko ti Yehova mbo kalunda diki mu mansweki, mpe mbo kadinga mpila ya tu semba. Diangana kani kabwe ka sila bo ko. Mu bungu dia nti tulendi kwikila Yehova bu katulemvokelaka? Yehova watâ kwe mbikuri Yeremi ti: ‘Mbo ni lemvokela mbi’awu, ka nivutu’â bambukila masumu mawu ko.’ (Yer. 31:34) Paulo musamu ni wo kazonzela bu katâ: ‘Masumu mawu mpe ka nivutu’â ma bambukila moyo ko.’ (Ebr. 8:12) Ngano mu matieleka bwe wuta zolo tâ?
‘Ka nivutu’â bambukila masumu mawu ko’ (Yer. 31:34)
15. Mu ntia mpila Yehova kalembo vutu bambukilaka masumu meto?
15 Mu Bibila ntêlo ya “bambukila” ntangu zazansoni ka yitarilaka ko kwa muntu wuta bambukila misamu miayôka mu ntama. Yilendi tarila muntu wuta sa tima. Timpumbulu ti bakoma ha poto ha lweka lwa Yezu walomba: ‘Yezu, kumbambukila moyo bu kwiza mu timfumu tiaku.’ (Like 23:42, 43) Walomba kwe Yezu mu sa tima mu bungu dia yandi mu ntangu yo. Mvutu ya Yezu ya songela ti mbo kaketi yirika misamu mu vumbula timpumbulu tio kwe bafwa. Buna, Yehova bu katâka ti ka bambukilaka masumu meto ko wuzololo tâ ti tulemvokele, mpe ka sa tima ko mu tu semba mu bungu dia masumu mo mu bilumbu bita kwiza.
16. Bibila na nti ditufwanakasaka?
16 Yehova bu katulemvokelaka ka tuvutu’â sâlaka na dema ko. Bibila tifwani tiakaka disarilaka mu tu bakisa mu bakula wo. Mu bungu ti bantu ba masumu twena, na ‘ngamba za masumu’ batufwanakasaka. Mu nzila ya mulemvo wa Yehova twena ntiana bangamba bayizi ‘kûluka mu masumu.’ (Rom. 6:17, 18; Nza. 1:5) Bu tuzabaka ti Yehova tu lemvokele tulendi bâ mpe mu nsayi ntiana kwa ngamba yi kûlukiri.
‘Lwa kûlukiri mu masumu’ (Rom. 6:18)
17. Bwe mulemvo wuwasisilaka? (Izaya 53:5)
17 Tanga Izaya 53:5. Bibila mbo ditâka ti mu bungu ti bantu ba masumu twena, tweka ntiana bantu bê na timbevo tinataka ku lufwa. Mu bungu dia mukayulu wa nkûlulu wahana Yehova mu nzila ya Yezu, Yehova watuwasisa. (1 Pi. 2:24) Bu tusumukaka tindiku tieto tubebesaka na Yehova, kâ mu nzila ya nkûlulu lendi tu lemvokela, mpe tulendi vutu bâ na tindiku tia ngolo na Yandi. Ntiana kwa muntu we mu nsayi mu bungu ti wasiri mu timbevo tibêle nandi, beto mpe bayangalala tubâka bu tuwasaka mu timpeve, mpe Yehova bu kavutu tu tambulaka mu nzila ya mulemvo’andi.
‘Ni mu mputa zandi tawasiri’ (Iza. 53:5)
BWE MULEMVO WA YEHOVA WUNATINAKA NSOBOLO MU LUZINGU LWETO
18. Nti tulongokele mu bifwani bie mu Bibila bizonzelaka mulemvo wa Yehova? (Tala kaku “Bwe Yehova katulemvokelaka.”)
18 Ngano nti tulongokele mu bifwani bizonzelaka mulemvo wa Yehova? Yehova bu kalemvokelaka masumu meto, weka ntiana’eti ka tayirika moko, mpe tulendi bâ na lukwikulu ti ka tu semba ko mu bungu dia masumu mo mu bilumbu bita kwiza. Musamu wo beto wubakisaka mu bâ na tindiku tia mbote na Tata’eto die ku mazulu. Kâ tuzebi ti mulemvo wa Yehova kabu diena di katuhanaka mu bungu ti beto kazololo, mpe kaba kakabaka. Ka wena ko ti wufwanane katulemvokela.—Rom. 3:24.
19. a) Tia misamu mita tu tuma mu vutulaka matondo? (Bisi-Rome 4:8) b) Nti tuzonzela mu timoko tilanda?
19 Tanga Bisi-Rome 4:8. Diangana Yehova tutomo tondaka bu katulemvokelaka! (Mik. 130:4) Kâ ngatu Yehova katulemvokela tima tie kô ti tufweti sa tia mfunu. Yezu watâ: ‘Tala ti ka lulemvokelaka bantu ko, bêno mpe Tata’eno ka luyamburila makuba meno ko.’ (Mat. 6:14, 15) Buna tufweti landa tifwani tia Yehova mu lemvokelaka bantu bakaka. Kâ bwe tulendi bwa sila? Timoko tilanda mbo titusongela bwe wuta zolo tâ.
MUKUNGA 46 Matondo, Yehova
a Matsonoko ma Hebre ma ntete ntêlo ya “mulemvo” masarilaka, wuzololo tâ ti wo ni mulemvo wa matieleka ni bu sa ti mpila zakaka za mulemvo ze kô. Mbangululu zazingi za Bibila zilembo saka luswaswanu lo, kâ Traduction du monde nouveau luswaswanu ni lo yisaka mu Mikunga 130:4. Musamu ni wo wusaka ti bangululu yo yabâ ya swaswana na zakaka.
