1-3. Ngano ntia misamu mia mpasi milendi sa ti bala ba Yehova badila?

 NGANO tilumbu tia mansukina ti wadila ni tie? Ntangu zakaka, nsayi mbo yitudirisaka. Kâ vula-vula, beto bansoni mbo tudilaka mu bungu ti mu tiari twena. Mu tifwani, mbo tudilaka bu tufwiluluku muntu wu tuzololo. Lorilei, mpangi ya yikento yibâka ku États-Unis watsoneka ti: “Ntangu zeri kô, tiari tia lufwa lwa mwana’ani wa mukento tieri nkatika ngolo, mpe mbo ndieri monaka ti ka kweri’â tima ko tiaketi kuntindisa. Ka ndieri’â banzaka ko ti mbo naketi lenda mu korela musamu wo.” *

² Tulendi dila mu bungu dia misamu miamingi. Hiromi, we mupasuri-nzila ku Japon, têle ti: “Ntangu zakaka mbo nibâka wa nôka mu bungu ti bantu ba nisamuninaka ka bazoloko’â ko mu wâ misamu mi tâka Bibila. Ntangu zakaka mbo nisambilaka Yehova na mansangaza mu meso ngatu kakumbakisa mu baka muntu wuta dinga mu zaba matieleka.”

³ Ngano ntangu zakaka mbo bâka na mbanzulu za mpila yo? Beto babingi tubâka na zo. (1 Pi. 5:9) Tuzololo tasarilaka Yehova na nsayi, kâ tulendi sarila Yehova na mansangaza mu bungu dia tiari, bunôkena peleko mu bungu dia musamu wa tiari wukotese kwikama kweto kwe Nzambi mu ntontolo. (Mik. 6:6; 100:2) Ngano nti tulendi sa mu ntangu mbanzulu za mpila yo zitukwamisaka?

4. Ngano nti tutaluzula mu timoko ti?

⁴ Tulendi baka malongi mu tifwani tia Yezu. Ntangu zakaka, yandi mpe mbanzulu za ngolo zeri nandi zasa ti kadila. (Za 11:35; Like 19:41; 22:44; Ebr. 5:7) Tataluzuleno misamu miamudirisa.  Bu tukwe mia taluzuri mbo tumona ka ntia malongi tulendi baka. Mbo tutaluzula mpe mpila zilendi tu bakisa mu telamana misamu mitudirisaka.

5. Ngano ntia musamu tulendi longoka mu tinsamu tia Yezu tie mu Za 11:32-36?

⁵ Mu hiver ya muvu wa 32 M.B., ndiku ya luzolo ya Yezu, Lazare, wabêla mpe wayizi fwa. (Za 11:3, 14) Lazare bibusi biole bieri nandi, Mariya na Marte, mpe Yezu kanda dio dia keri tomo zoloko. Bakento bô batomo bâ mu tiari mu bungu dia lufwa lwa nkazi’awu yi beri tomo zoloko. Ha manima ma lufwa lwa Lazare Yezu wayenda ku hata dia Betani kweri bêlaka Mariya na Marte. Mu ntangu Marte yi kawâ ti Yezu mwizu kata kwiza wasa manzangu mu kwe mu bwana. Banza’eti tiari tieri nandi bu katâ ti: ‘Mfumu, tala ti ha kwa weri, konga nkazi’ani ka fwiri’â ko.’ (Za 11:21) Ntangu fioti ha manima, Yezu bu kamona Mariya na bantu beri dilaka, ‘wadila’ yandi mpe.​—Tanga Za 11:32-36.

6. Mu bungu dia nti Yezu kadirila?

⁶ Mu bungu dia nti Yezu kadirila? Buku dia Étude perspicace des Écritures mbo ditâka ti: “Lufwa lwa ndiku’andi Lazare na tiari tia bibusi biandi biasa ti Yezu kamona mpasi ku mutima mpe kadila.” * Kampe Yezu wabanza mpasi zeri monaka ndiku’andi mu ntangu yi keri na timbevo mpe ka bwe Lazare keri monaka bu keri bakulaka ti luzingu lwandi lweka suka. Kampe Yezu wadila mpe bu kamona tiari tieri na Mariya mpe na Marte mu bungu dia lufwa lwa nkazi’awu. Tala ti ndiku wafwilulu peleko muntu wa mu kanda, kampe tiari tia mpila yo mpe tie naku. Dimbitila mu malongi matatu ma lendi baka mu tinsamu tio tia Yezu.

7. Ngano mansangaza ma dukisa Yezu mu bungu dia ndiku zandi nti mata tu longesa mu Yehova?

⁷ Yehova zebi ka bwe ta mona. Yezu mbo katomo monekesaka Tata’andi. (Ebr. 1:3) Mu ntangu Yezu yi kadila, wasongela ka bwe Yehova kamonaka bu tufwiluluku muntu.  (Za 14:9) Tala ti muntu wafwilulu, lendi bâ na lukwikulu ti Yehova mpasi zaku za kata bakula, kâ mpe za kata mona ku mutima. Zololo kawasisa mutima’aku wa mwangana.​—Mik. 34:18; 147:3.

8. Mu bungu dia nti tulendi bêla na lukwikulu ti Yezu mbo kavumbula bantu ba tafwilulu?

⁸ Yezu zololo kavumbula bantu ba wafwilulu. Ntangu fioti ntete kadila, Yezu wakanisina Marte ti: “Nkazi’aku mbo kavumbuka.” Marte wakwikila Yezu. (Za 11:23-27) Mu bungu ti Marte tisari tia kwikama tia Yehova tieri, ntembe kâni mvumbukulu za sa Eliya na Elize za kazaba. (1 Mit. 17:17-24; 2 Mit. 4:32-37) Ntembe kâni mpe mvumbukulu za bantu ba vumbula Yezu kwe ba fwa za kawâ. (Like 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Nge mpe lendi bâ na lukwikulu ti lendi vutu monana na bantu ba wazolo bafwa. Buna, nti tuta longoka mu tidilu tia Yezu bu keri tindisaka ndiku zandi zafwilulu? Mbo tuta longoka ti Yezu zololo kavumbula bantu ba fwa!

9. Ntiana Yezu, bwe tulendi bakisila bô bafwilulu? Hana tifwani.

⁹ Lendi bakisa bantu bafwilulu. Yezu wadila na Marte mpe na Mariya, kâ mpe wabawirikila mpe wabatindisa. Tulendi sila bo mu bungu dia bantu bafwilulu. Dan, we mukuluntu ku Australie, têle ti: “Ha manima ma lufwa lwa mukento’ani, nsatu lubakusu yeri nani. Mpangi zazingi za kwelana zeri za kubama mu kungwirikilaka ntangu zazansoni. Bakumbika nabâ mu tiari mpe ka beri’â fwemaka ko bu ndieri dilaka. Bakungana mpe lubakusu lweri nani nsatu ntiana mu sukula kaminio, mu sa zandu na mu lamba bu ndieri lembo bâka na ngolo za sala bisalu bio. Mpe mbo beri vulu sambilaka nani. Basongela ti nkatika ndiku zena, ‘zabutuka mu bungu dia ntangu za mpasi.’”​—Bin. 17:17.

10. Zonzela tinsamu tie mu Like 19:36-40.

¹⁰ Yezu watula ku Yerusaleme mu tilumbu tia 9 Niza mu muvu wa 33 M.B. Bu keri kwe pusane ha hata dio, pôka dia bantu bakutakana mpe bayala binkuti biawu mu nzila mu songela ti batambula kabâ Mutinu’awu. Diangana ntangu ya nsayi yeri. (Tanga Like 19:36-40.) Kampe milongoki miandi ka mieri’â zabaka ko ka ntia misamu miaketi landa. ‘Bu keri dingaka mu tula, [Yezu] bu kamona mumvuka, wabwa mu tidilu.’ Na mansangaza mu meso Yezu wabikula misamu mia tiari miaketi turila bantu beri bêlaka ku Yerusaleme.​—Like 19:41-44.

11. Mu bungu dia nti Yezu kadirila mu bungu dia bantu beri bêlaka ku Yerusaleme?

¹¹ Yezu tiari tieri nandi ku mutima mu bungu ti wazaba ti ntono nsayi yi bamubwana na yo, bantu babîngi ba ku hata dio basongela ti ka beri’â tambulaka nsangu za Timfumu ko. Buna, Yerusaleme mbo baketi ya mwangasa mpe Muyuda ni Muyuda waketi vuka mbo baketi wa bwila. (Like 21:20-24) Musamu wa tiari ni wena’eti, ntiana bwa bikula wo Yezu, bantu babingi bamukala. Ngano bantu babîngi bwe babongelaka nsangu za Timfumu kô ku bêlaka? Ngano nti lendi longoka mu mansangaza ma Yezu tala ti bantu ka babingi’â ko batambulaka matieleka ntono ngolo zi sarilaka mu ba longesa? Tataluzuleno malongi matatu makaka.

12. Ngano mansangaza ma dukisa Yezu mu bungu dia bampwana‘andi nti mata tu longesa mu Yehova?

¹² Yehova bantu kabelokelaka lwaka. Mansangaza ma Yezu mbo matubambulaka ka bwe Yehova kabelokelaka bantu lwaka. ‘Ka zololo’â ko ti na kani mosi wafuka, kâ zololo ti babansoni basoba mabanza.’ (2 Pi. 3:9) Lumbu  ti, mbo tusongela ti bampwana’eto ba tuzololo bu tutatamana mu sarila ngolo zeto mu simba mitima miawu mu nzila ya nsangu za mbote.​—Mat. 22:39. *

13-14. Bwe Yezu kasongela tiari tia mutima kwe bantu, mpe bwe tulendi sa mu baka tifu tio?

¹³ Yezu wasala ngolo mu tisalu tia samuna. Wasongela luzolo lwandi mu bantu bu katatamana mu sarila ntangu’andi yayansoni mu ba longesa. (Like 19:47, 48) Nti biamutuma mu sila bo? Yezu tiari tia mutima tieri nandi mu bawu. Ntangu zakaka, Yezu na milongoki miandi ka beri’â bâka na ntangu ko ya dia mu bungu ti bantu babingi beri dingaka mu wirikila nsangu zandi. (Mak. 3:20) Lumbu timosi, bakala dimosi diadinga ti Yezu kazonza nandi mu mpimpa, mpe Yezu watambula. (Za 3:1, 2) Mu bantu ba ntete bawirikila Yezu, babîngi ka bayizi’â bâ milongoki miandi ko. Kâ bô babansoni bamuwirikila, nsangu za fwanana babaka. Lumbu ti, tuzololo tahana bweso kwe bantu babansoni mu wâ nsangu za mbote. (Bis. 10:42) Mu sila bo, kampe tufweti soba mpila zeto za samunina.

¹⁴ Zolo mu sa nsobolo za mfunu. Tala ti ka tusobaka ntangu zi tusamunaka ko, kampe ka tubâ na bweso ko bwa baka bantu bazololo mu wâ nsangu za mbote. Mupasuri-nzila wumosi we na nkumbu Matilda têle ti: “Bakala diani na meno, mbo tuyêlaka mu samuna mu ntangu za swaswana. Mu nkatika pari mbo tusamunaka mu teritware yi vulu sarilaka bantu. Mu midi, mu ntangu bantu babîngi yi badukaka, mbo tusarilaka prezentware. Ku nsuka ya tilumbu, mbo tumonaka ti bubote bwena mu kwe tala bantu ku nzo zawu.” Kani tasamunaka kwa mu ntangu yi tuzololo, tufweti bâka ba kubama mu soba mpe mu samuna mu ntangu yi tulendi bwabana na bantu. Tamana sila bo, tulendi bâ na lukwikulu ti Yehova mbo kayangalala.

15. Tintwari na Like 22:39-44, ngano nti biayôka mu mpimpa ya mansukina ntete lufwa lwa Yezu?

¹⁵ Mu tilumbu tia 14 Niza, tia muvu wa 33 M.B., ha kati-kati dia mpimpa Yezu wayenda  ku nsaba ya Ngetesemane. Kûna, wazibula mutima’andi kwe Yehova. (Tanga Like 22:39-44.) Ni mu ntangu yîna ya mpasi Yezu ‘katombola tusambululu, [. . .] ha timosi na [nkawululu] na mansangaza.’ (Ebr. 5:7) Mu bungu dia nti Yezu kasambila mu mpimpa yo ya mansukina ntete lufwa lwandi? Wasambila mu lomba ngolo za tatamana mu bâ wa kwikama kwe Yehova na za sarila luzolo lwandi. Yehova wawirikila lusambulu lwa Mwana’andi mpe watambika mbazi mu mu tindisa.

16. Mu bungu dia nti Yezu keri na lwaka mu ntangu yi keri sambilaka ku nsaba ya Ngetesemane?

¹⁶ Ntembe kâni, tala ti Yezu wadila mu lusambulu ku nsaba ya Ngetesemane ni mu bungu ti bantu mbo baketi mu bongela ntiana muntu wulembo zitisaka Nzambi. Wazaba mpe dema dia dinene di keri nataka ditariri santukisa nkumbu ya Tata’andi. Tala ti musamu wa mpasi ta bwabana na wo, wuta kotesa kwikama kwaku mu ntontolo, ngano nti lendi longoka mu mansangaza ma Yezu? Tataluzuleno malongi matatu makaka.

17. Ngano nti tulendi longoka mu Yehova bu kahana mvutu mu tusambulu twa bunsungu twa Yezu?

¹⁷ Yehova ndiyawululu zaku za kawâka. Yehova wawirikila ndombolo za bunsungu za Yezu. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti musamu wa ntete Yezu wu keri belokelaka lwaka ni mu tatamana mu bâ wa kwikama kwe Tata’andi na mu santukisa nkumbu’andi. Tala ti beto mpe musamu wa ntete wu tubelokelaka lwaka ni mu bâ ba kwikama kwe Yehova na mu santukisa nkumbu’andi, Yehova mbo kahanina tusambulu tweto mvutu mpe mbo katubakisa.​—Mik. 145:18, 19.

18. Mu ntia mpila Yezu kena ndiku ye na nsayi mpe yitubakulaka?

¹⁸ Mio mi monaka ku mutima, Yezu mia kabakulaka. Bu tubâka mu tiari, nsayi yibâka neto mu bâ na ndiku yibakulaka misamu mie neto, nsungula tala ti ndiku yo misamu mimosi kabwabana na beto. Yezu ndiku ya mpila yo yena. Mbo kabakulaka ka bwe tumonaka bu tubâka ba nôka mpe bu tubâka na nsatu lubakusu. Zebi ti ka twena na lenda diadingi ko, mpe mbo kasa ti tabaka lubakusu lwe  neto nsatu mu ntangu yifwanakane. (Ebr. 4:15, 16) Ntiana kwa Yezu watambula lubakusu lwa mbazi ku nsaba ya Ngetesemane, tufweti bâ ba kubama mu tambula lubakusu lu tu hanaka Yehova ni bu lubâ mu nzila ya mabuku, ya video, ya tinzonzi, ya mukuluntu wizi tu tala mu tu tindisa peleko ndiku ya yela.

19. Ngano bwe lendi bakila ngolo bu bwabanaka na musamu wuta kotesa kwikama kwaku kwe Nzambi mu ntontolo? Hana tifwani.

¹⁹ Yehova mbo kakuhana ‘tidzunu tia Nzambi.’ Bwe Yehova katuyikilaka ngolo? Bu tusambilaka, mbo katuhanaka ‘tidzunu tia Nzambi, tiyôkele mabanza mamansoni.’ (Flp. 4:6, 7) Tidzunu tihanaka Yehova mbo tilembekaka mitima mieto, mpe mbo titubakisaka mu lembo bâ na mabanza yeko-yeko. Tataleno ka bwe musamu wo we wa matieleka mu tifwani tia mpangi yimosi ya yikento ye na nkumbu Luz. Têle ti: “Mbo nivulu monaka ti me kaka ndiena. Ntangu zakaka mbanzulu zo mbo zisaka ti nabanza ti Yehova ka kunzololo’â ko. kâ buna kwa bu nibâka na mbanzulu zo, mbo nikulu sambilaka Yehova mu mu têla ka bwe nita mona. Lusambulu mbo lukumbakisaka mu zabirila mbanzulu zani.” Ntiana busongele wo tifwani tiandi, lusambulu lulendi tu natina tidzunu.

20. Ngano ntia malongi tubakiri mu mansangaza ma Yezu?

²⁰ Diangana lutindusu na malongi ma mfunu tuta baka mu bidilu bia Yezu! Batubamburi ti tufweti tindisaka ndiku zeto zifwilulu bantu ba bazololo, mpe tufweti kwikila ti Yehova na Yezu mbo batubakisa tala ti tufwilulu muntu wu tuzololo. Batutindisi mu samunaka na mu longesaka na tiari tia mutima, mu bungu ti Yehova na Yezu tifu tio basongelaka. Mpe mbo tubakaka lutindusu mu bungu ti tuzebi ti Yehova na Mwana’andi wu katomono zolo mbo batubakulaka, mbo babâka ha tibuka tieto bu tubâka mu bunôkena mpe bazololo mu tu bakisa mu korela. Bika tatatamana mu sarila misamu mi lombele Yehova tii tilumbu ti kalungisa kani diandi dia toma dia kusuna ‘mansangaza mamakulu mu meso’ meto!​—Nza. 21:4.