Mu bungu dia musamu wo, timvuka mbo timona ti makwela ma ntama mafwiri mu ntangu bakala yi kavutu kwela, mpe makwela ma môna ma mata singana. Mu bakula mabanza mo, tataluzula misamu mia tâ Yezu mu bungu dia honda kwa makwela na makwela ma môna.

Mu Matie 19:9, Yezu wazonzela musamu wusaka ti makwela mafwa. Watâ ti: ‘Wô honda makwela na mukento’andi, tala ti ka mu bungu dia bunsuza ko, mu kwela wakaka, bwiri mu bunsuza.’ Mu nzonzolo ya Yezu, mbo tuta bakula ti 1) mu mabanza ma Bibila bunsuza kwa busaka ti makwela mafwa, mpe 2) bakala dihonda makwela mu bungu dia musamu wakaka, tala ti ka bunsuza ko ntiana bu tâka Bibila, mpe we kwela muntu wakaka, mbo kabwa mu bunsuza. *

Ngano nzonzolo ya Yezu yizololo tâ ti, bakala disiri bunsuza mpe dihondele makwela, mu mabanza ma Bibila timpwanza tie nandi tia vutu kwela? Lendi kwela peleko kâni. Tala ti bakala disiri bunsuza, mukento wulembolo yirika musamu lendi bonga nzengolo ya lemvokela bakala diandi peleko kâni. Tala ti kariri mu lemvokela mpe makwela mafwiri, ba bole timpwanza tie nawu tia vutu kwela.

Ku lweka lwakaka, mukento wulembolo yirika musamu lendi zolo mu lemvokela bakala diandi ngatu makwela matatamana. Kâ, ngano nti biyôka tala ti bakala kariri ti mukento’andi wamulemvokela, mpe bakiri nswa wa honda makwela ha meso ma luyalu? Mu bungu ti mukento wa kubama wena mu lemvokela ngatu makwela matatamana, mu mabanza ma Bibila bakala ka bâ na timpwanza ko tia vutu kwela. Tala ti tatamane mu nzengolo’andi ya vutu kwela mpe kwelele muntu wakaka, kâ Bibila ka dita mu hana nzila ko ya vutu kwela, mbo kavutu bwa mu bunsuza, musamu wo mbo wusa ti kavutu baka nsembolo ya timvuka.​—1 Kor. 5:1, 2; 6:9, 10.

Mu mabanza ma Bibila bakala dilembolo na nswa wa vutu kwela, tala ti dikwelele, ngano timvuka bwe tifweti mwina makwela ma ntama na ma môna? Ngano makwela ma ntama kô kwa matiri? Ngano mukento wulembolo yirika musamu lendi vutu bonga nzengolo ya lemvokela bakala diandi peleko ya mu kala? Ngano mu mabanza ma timvuka, makwela ma môna makwela ma bunsuza mena?

Mu ntama, timvuka mbo tieri monaka ti makwela ma môna makwela ma bunsuza meri, mu bungu ti mukento wulembolo yirika musamu wa moyo kwa weri, watamana mu bâ mumpa, mpe ka sarila bunsuza ko. Kâ, Yezu ka zonzela muntu walembo yirika musamu ko bu kazonzela musamu wutariri honda  kwa makwela na makwela ma môna. Watâ ti, muntu wuhondele makwela mu mpila yi lembo singasaka Bibila, mpe we kwela muntu wakaka, bunsuza kata sarila. Mu musamu wa mpila yo, honda kwa makwela na makwela ma môna, bia fwanakasa Yezu na bunsuza, mbo bitûlaka nsuka mu makwela ma ntama.

Mu ntangu bakala yi kahondaka makwela mpe yi kavutu kwela, ka bulendi’â bwa vutu bâ ko ti mukento wa ntama wulembolo yirika musamu kamulemvokela peleko kamukala. Buna, kena na dema ko dia bonga nzengolo ya mpasi ya lemvokela bakala diandi dia ntama peleko kâni. Kâ, mpila yi mwina timvuka makwela ma môna ka yisoba ko, ni bu sa ti muntu wulembolo yirika musamu wufwiri, wuvutulu kwela peleko wusiri bunsuza. *

Mu tifwani ti tuzonzele ku matu, ni bakala siri bunsuza, ntiangu makwela mafwiri. Nti biyôka tala ti bakala ka siri’â bunsuza ko, kâ hondele makwela mpe vutulu kwela? Peleko nti biyôka tala ti bakala ka siri’â bunsuza ko ntete makwela mafwa, kâ siri bo makwela bu mameni fwa, mpe vutulu kwela ni bu sa ti mukento’andi zololo mu mu lemvokela? Mu bifwani bio biabiansoni, muntu wuhondele makwela mpe wuvutulu kwela mu bunsuza kena, mbo katûla nsuka mu makwela ma ntama. Makwela ma môna ha meso ma luyalu mbo masingana. Nzo ya Zangama ya Munkengi ya 15 février 1980, tinima 32 (mu français) mbo yeri singasaka musamu wo bu yatâ ti: “Bwawu bu, bu kena mu makwela ma môna, ka lendi’â kahonda mo ko mu kârila mukento’andi wa ntama; makwela ma ntama mabakiri nsuka mu bungu dia bunsuza na longo lufwiri.”

Ngwilu yi ya môna ka yita zolo tâ ko ti makwela ka mena ma mulongo ko, mpe bunsuza ka mena masumu ma manene ko. Bakala kamana honda makwela na mukento’andi mu musamu wu lembo singasaka Bibila mpe kwelele muntu wakaka, yandi kabê na timpwanza tia kwela mu mabanza ma Bibila, bakuluntu bafweti mu kubikila komite ya nsembolo mu bungu dia bunsuza. (Tala ti mukento wu kakwelele Mukristo wena, yandi mpe bafweti mu kubikila komite ya nsembolo.) Ni bu sa ti makwela ma môna ka mena makwela ma bunsuza ko, bakala ka bâ na bweso ko bwa nata madema ma mfunu mu timvuka tûka mivu miamingi, na tii ntangu bantu yi bakwizi vutu mu zitisa mpe yi bamona ti musamu wu kayirika ka wuta vutu ba fwemesa ko. Ntete bakuluntu bamuhana madema, mbo batoko taluzula misamu mie na mukento wa ntama mu bungu dia makwela mafwa, na mia mwana ni mwana wa fioti kampe wu bayambirika kwe muntu wusiri fote.​—Mal. 2:14-16.

Mu bungu dia misamu mia minene mibwaka bu fwaka makwela, Bakristo mbo basarilaka ndwenga bu babâka na mabanza ma Yehova, mpe bu bamonaka ti makwela ma mulongo mena.​—Ekl. 5:4, 5; Ebr. 13:4.