Mu 1955 nabutuka, meno ni mwana wa mansukina mu bala babatatu ba babakala. Ku side ya Finlande nakurila, ye penepene na mubu. Lumbu ti tizunga tio batâka tio nkumbu Vantaa.

Nguri’ani wabatusu mu bâ Mbangi ya Yehova mwa mivu ntete nabutuka. Kâ tata’ani matieleka keri telamanaka, mpe ka hana nzila ko kwe nguri’eto mu longoka na beto na mu tu nata ku tukutakanu twa timvuka. Ntiangu keri tu longesaka matieleka ma nguri ma Bibila mu ntangu tata’ani keri lembo kwa bâka.

Tûka buleke, nakala mu kolamana Yehova. Mu tifwani, lumbu timosi, bu ndieri na mvuka 7, mulongisi’ani wakumbakila nkesi mu bungu ti nakala mu dia gato yi batâka nkumbu verilättyjä (crêpe de sang finlandaises). Yandi wakumbweta mu nwa mu kundika gato yo mu ngolo. Nalenda mu bwisa fourchette yeri mu koko kwandi.

Bu ndieri na mvula 12, tata’ani wayizi fwa. Ha manima, nayizi bâ na lenda dia kwendaka ku tukutakanu twa timvuka. Bampangi ba timvuka batomo ku nkipa, mpe musamu wo wakuntuma mu kula mu timpeve. Nabatika mu tangaka Bibila bilumbu biabiansoni na mu longoka mikanda mieto na bunsungu bwabwansoni. Bifu bio biakumbakisa mu batusu bu ndieri na mvula 14, mu tilumbu tia 8 août, 1969.

Bu namanisa lukolo, nayizi bâ mupasuri-nzila wa ntangu zazansoni. Ha manima ma mwa tumingu,  naye bâ ku mbuka yeri dinganaka bisamuni biabingi, ku Pielavesi, penepene na centre ya Finlande.

Ku Pielavesi, nabwabana na mukento wumosi, wayizi bâ mukazi’ani wunzololo, Sirkka. Nayizi mu zolo mu bungu ti wa kuluka weri mpe luzolo lwangi lweri nandi mu Yehova. Yandi keri’â dingaka ko mu bâ wa zabakana peleko mu bâ na bimvwama. Tazolo mu sala bwabwingi mu bungu dia Yehova, mpe ba kubama tweri mu sala tisalu ni tisalu ti baketi tu lomba mu sala. Tayizi kwelasana mu tilumbu tia 23 mars 1974. Ha manima kani twenda ku mbuka yakaka mu sa nsaka, tayenda ku Karttula, yeri mbuka yeri tomo dinganaka bisamuni bia Timfumu.

Ku mbatukulu ya makwela meto, Yehova watusongela ti mbo kaketi lungisa nsatu zeto za tinsuni tala ti tatoko dinga Timfumu tiandi. (Mat. 6:33) Mu tifwani, ku Karttula, ka tweri’â na kaminio ko. Ku mbatukulu mu vélo kwa tweri kwe yendele. Kâ mu hiver, tiozi ngolo zazingi tieri bâka. Buna, mu samuna mu teritware ya yinene ya timvuka, kaminio yeri neto nsatu. Kâ ka tweri’â na mbongo ko mu sumba yo.

Mu ta-pulukusu, yaya’ani dia nzole, wayizi tu tala. Na nsayi yayansoni watukabila kaminio. Assurance ya batifutila. Carburant kwa taketi sumba. Buna tayizi bâ na kaminio yeri neto nsatu.

Yehova watusongela ti walwata dema dia lungisa nsatu zeto za tinsuni. Musamu wu taketi yirika ni mu tûla kwa Timfumu tiandi ha tibuka tia ntete.

Mu 1978, bu tweri ku lukolo lwa mipasuri-nzila, Raimo Kuokkanen, a weri mosi wa milongisi mieto, watutindisa mu fulusa formilere ya lukolo lwa Galade. Tabatika mu longoka anglais na kani dia kwe sa lukolo lo. Kâ mu 1980, ntete tafulusa formilere, batutikisa mu kwe sala ku filiale ya Finlande. Mu ntangu yina, babetelite ka beri’â na lenda ko dia lomba benda ku Galade. Kâ tazolo mu sarila ku mbuka Yehova yi keri monaka ti ya mbote yena mu bungu dia beto, kani yabâ mbuka beto yi tweri zoloko. Buna tatambula mbila yo. Kâ tatatamana mu longoka anglais mu bungu ti tabanza ti kampe mbo taketi bwa bweso bwa fulusa formilere ya Galade.

 Mwa mivu ha manima, Timvuka ti twarisaka tiahana bweso kwe babetelite bwasa lukolo lwa Galade. Ho nkatika bedo tafulusa formilere! Ka wuta zolo tâka ko ti ka tweri’â mu nsayi ko mu sala ku Betele. Kâ tala ti lenda na dio, tazolo mu kwe sala ku mbuka yeri na tisalu tiatingi. Bayizi tu tambula ku Galade, mpe tayizi baka diplome mu 79^ème classe mu septembre 1985. Batutambika ku Colombie.

Ku Colombie, batoko tu tambika ku Betele. Nayêla mu sala tisalu tiani buna bufwanane, kâ mvula miosi ha manima ku Betele, tayizi mona ti wafwanakana batusoba tisalu. Mu mbala’ani ya ntete mpe ya mansukina mu luzingu lwani, nayizi lomba bakunsoba tisalu. Ha manima, batutambika mu kwe bâ bamisionere ku mumvuka wa Neiva, ku tizunga tia Huila.

Tisalu tia samuna tia nzololo. Bu ndieri mupasuri-nzila wa mpumpa ku Finlande, mbo ndieri samunaka mu nkatika pari tii nkokela. Bu tayizi kwelana na Sirkka, mbo tweri yôkesaka mpe bilumbu bia mikaka mu tisalu tia samuna. Bu tweri kwe samunaka ku mbuka za mala na nzo’eto, ntangu zakaka mu kaminio tweri sekelaka. Mpila yo yatubakisa mu lembo yôkesa ntangu yayingi mu nzila, na mu batika tisalu tieto mu nkatika pari tilumbu tieri landaka.

Bu tweri bamisionere, tayizi mona luhemo lwabâ neto mu ntama mu tisalu tia samuna. Timvuka tieto tiayizi kula, mpe bampangi ba ku Colombie basongela buzitu, luzolo na tifu tia tonda.

Penepene na mbuka yibatutambika ku Neiva, mbuka zeri kô za lembo bâ na Mbangi za Yehova. Lwaka lwalwingi lweri nani mu mpila nsangu za mbote yi zaketi tûrila kûna. Kâ, mu bungu dia mata meri vulu kubukaka, ka zeri’â mbuka za mbote ko mu bungu dia bantu balembo tuka kûna. Buna, ngatu muntu womosi ku mimvuka mio kizi kabâ Mbangi ya Yehova. Nayizi banza ti muntu wa mpila yo wafwanakana kabêla ku Neiva ngatu kalongoka matieleka. Buna, nayizi sambila mpe ngatu ha minima ma bateme’andi kakula mu timpeve, mpe kakâla ku mumvuka wu kabutukila mu kwe samuna. Ka nazaba ko ti mbanzulu za Yehova bubote bwingi zeri yôka na za meno.

Ntangu fioti ha manima, nayizi batika ndongokolo ya Bibila na ntwenia mosi ya bakala yeri na nkumbu Fernando González. Ku Algésiras keri bâka, mosi wa mumvuka walembo bâ na Mbangi za Yehova. Fernando titini tia kilometre 50 keri saka mukwe sala ku Neiva. Mbo keri tomo kubikaka ndongokolo’andi, mpe ho nkatika bendo wabitika mu kwizaka ku tukutakanu twatwansoni. Tûka lumingu lwa ntete lwa ndongokolo, Fernando wakutakasa bantu bakaka ba mumvuka wu kabutukila mu balongesa misamu mi keri longokaka mu ndongokolo’andi ya Bibila.

Fernando bu kabatika ndngokolo’andi, ngonda 6 ha manima wayizi batusu mu janvier 1990. Mpe wayizi bâ mupasuri-nzila. Mu bungu ti Mbangi ya Yehova yimosi kwa yeri ku Algésiras, Betele lenda dieri nandi dia tambika mipasuri-nzila mia minene ku tizunga tio. Ku mumvuka wo bayizi zibula timvuka mu février 1992.

Ngano Fernando wasukisina kwa mu samuna ku mumvuka wu kabutukila? Kâni! Ha manima ma makwela mandi, yandi na mukento’andi baye  bâ ku Vicente del Caguán, weri mumvuka wakaka walembo bâ na Mbangi za Yehova. Ni kûna bayizi hanina lubakusu mu zibula timvuka tia môna. Mu 2002, Fernando bayizi mu noma munkengi wa tizunga, mpe yandi na mukento, Olga, mbo batatamanaka tii lumbu ti mu tisalu tio.

Musamu wo, wakundongesa ti mfunu wena mu sambilaka mu bungu dia misamu mitariri tisalu tieto tia Nzambi. Yehova mbo kayirikaka misamu mi tulembolo na lenda mu yirika. Diangana tisalu tia Yandi tiena, ka tia beto’â ko.—Mat. 9:38.

Mu 1990 tayizi batika tisalu tia munkengi wa tizunga. Mbuka ya ntete yi tabatikila tisalu tio ni ku mumvuka wa Bogotá. Bunkuta bweri neto mu lembo lenda tisalu tieto. Mukento’ani na meno bantu ba mpamba-mpamba kwa tweri, ka tweri na lenda dia nzitukulu ko. Mpe ka tayukunu’â mu bêla ku mbuka ye bantu babingi ko. Kâ, Yehova walungisa kani di kasa die mu Bisi-Filipe 2:13: “Ni Nzambi, mu luzolo lwandi, lu tumaka mpe lu hanaka ha timosi nsatu na ngolo za sarila.”

Ha manima, batutambika ku tizunga tia Medellín, mumvuka wu nzonzeleke ha mbatukulu. Kûna bantu bayukunu na miangu mieri yôkaka mu balabala, mpe ka mieri’â batâka lwaka ko. Mu tifwani, tilumbu timosi bu ndieri twarisaka ndongokolo ya Bibila, mata ma batika mu kubuka ha matu ma nzo yi ndieri. Nadinga mu bwa ha mutoto, kâ mulongoki wa Bibila watatamna mu tanga paragrafe mu tidzunu tiatiansoni. Bu kamanisa mu tanga walomba mulemvo mu kwenda ku mbazi. Ha manima ma mwa ntangu, wakâla na bala bandi ba bole mpe watâ mu tidzunu tiatiansoni ti: “Mulemvo, wufwanakane ndiendi nadinga bala bani.”

Ntangu zakaka tabwabana na misamu mia tûla luzingu lweto mu mpasi. Tilumbu timosi bu tweri kwe samuni mu nzo na nzo, mukento’ani wadioka ntinu kwe meno, mu bunkuta bwabwansoni. Wakuntêla bakala dimosi kunkuburi. Nasusumuka. Kâ ha manima, tabakula ti kawaya mu kubula Sirkka ko; bakala dimosi dieri yôkaka ha lweka lwa Sirkka kawaya mu kubula.

Ha manima ma mwa ntangu tayizi yukunu na vwandi dio dia mu balabala. Tayizi baka lutindusu mu ngolo zeri songelaka mpangi zeri bêlaka kûna mu misamu mia mpila yo mi beri bwabanaka na mio, na miayôka mpasi. Tayizi bakula, tala ti Yehova wababakisa mbo kaketi tu bakisa mpe. Ntangu zazansoni talanda malongi ma bakuluntu ba kûna, tayizi sarila mayela, mpe tabika miamiansoni ha moko ma Yehova.

Wa matieleka, misamu miakaka ka mieri’â nguria mpasi ko ntiana bu tweri mia banzilaka. Tilumbu timosi, nayizi wâ lwaza ntiana bakento bole beri fingasanaka ku mbazi ya nzo ya bantu ba naye tala. Ka nazolo’â ko mu tala misamu mieri yôkaka, kâ munkwa-nzo wakungwisa mu kwenda ha véranda mu tala. Kâ wa moneka ti, “bakana” ko mantiaku mole meri kopaka bantu ba beri penepene.

Mu 1997, bayizi kunoma mu bâ mulongi ku l’École de formation ministérielle. b Tukolo twa Nzambi twa nazolo, kâ ka ndieri’â banzaka ko ti  tilumbu tiaketi bâ kô ti naketi longesa ku lukolo lwa mpila yo.

Ha manima, nayizi bâ munkengi wa bizunga. Tisalu tio bu tia wa, nayizi kârila tisalu tiabâ munkengi wa tizunga. Buna tûka mvula 30, Nayizi bâ na nsayi ya bâ mulongi na munkengi wa tizunga. Misamu mio tusakumunu twatwingi mianata. Kâ, misamu mia mpasi mpe mieri kô. Bikeno nalutêla mio.

Lukwikulu lweri nani mu meno beni. Tifu tio tiakumbakisa mu telamana misamu mia mpasi. Kâ, ntangu zakaka nayizi songela luhemo lwayôka bu nayela mu sungika misamu mu bimvuka. Tilumbu timosi, natindisa bampangi mu songela luzolo na mabanza ma delakana kwe bantu bakaka. Kâ musamu wa tuseho, ni mu ntangu yo me beni ndieri lembo songelaka bifu bia mpila yo.—Rom. 7:​21-23.

Ntangu zakaka nayizi nôka mu bungu dia misamu mia ndieri lembo lendaka. (Rom. 7:24) Kâ tilumbu timosi, nayizi lomba mu lusambulu kwe Yehova ti bubote bwingi bweri kwe meno mu bika tisalu tia timisionere mu kâla ku Finlande. Nkokela yîna nayenda ku lukutakanu lwa timvuka. Lutindusu lu nabaka lwakungana lukwikulu ti wafwanakana natatamana mu tisalu tiani, mpe natatamana mu sarila ngolo mu bifu bio bieri nani. Tilumbu ti, mbo nitomo tondaka mu mvutu ya kungana Yehova mu lusambulu lo. Musamu wakaka, mbo nitomo tondaka mu mpila yi kakumbakisila mu telamana bunôkena bwani.

Sirkka na meno mbo tutomo tondaka Yehova mu bweso bu katuhana bwa yôkesa ntangu yayingi mu luzingu lweto mu tisalu tia ntangu zazansoni. Mbo nitondaka mpe Yehova mu bungu dia mukento wu kakungana we na luzolo, mpe wa kwikama tûka mivu mio miamiansoni.

Ntamana mbo nilungisa mvula 70, mpe mbo nibika bweso bwa bâ mulongi na mukengi wa tizunga. Kâ, ka wuta kunôkesa ko. Mu bungu dia nti? Mu bungu ti lukwikulu lwa ngolo lwe nani ti musamu wutomo kembesaka Yehova ni mu mu sarila bu tuzaba ndilu zeto, bu tumukembela mu mutima’eto wa mukaka mu luzolo na tifu tia tonda. (Mika 6:8; Mak. 12:​32-34) Mu kembela Yehova, ka twena na nsatu ko yabâ na madema ma mfunu.

Bu nibanzaka madema ma kungana nsayi, mbo nibakulaka ti ka nabaka mo ko mu bungu ti nayôka bantu bakaka; peleko lenda dia nzitukulu dieri nani. Ka ni buna ko! Kâ, Yehova wakungana bisalu bio mu bungu dia bweso bwandi bwa lembo tudelakana. Yehova wakungana bweso bo ntono misamu mi nalembo bêla na lenda. Nzebi ti na lubakusu kwa lwa Yehova nalendela bisalu bio. Mu mpila yo bunôkena bwani, bwayizi songela ngolo za Nzambi.—2 Kor. 12:9.